Αρχείο μηνός Μάρτιος 2018

[…] “η μεταρρύθμιση δεν έγινε ακόμη”

Γράφει ο Α. Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ

[…] «μένουμε με τη διαπίστωση πως πολλά μπορεί να άλλαξαν στη νεοελληνική εκπαίδευση, αλλά το πνεύμα και η ουσία της μένουν εκεί που ήταν στα χρόνια του Όθωνα: η μεταρρύθμιση δεν έγινε ακόμη».

Με αυτή τη βασική διαπίστωση, στα 1984, ο Αλέξης Δημαράς τελειώνει το εισαγωγικό του σημείωμα, στο δεύτερο τόμο τού μνημειώδους πια έργο του, Η μεταρρύθμιση που δεν έγινε: Τεκμήρια Ιστορίας (1895 – 1965), Αθήνα: Ερμής, σ. ξδ΄. Και μόνον αυτή η διαπίστωση, με αφορμή το θόρυβο που έχει προκαλέσει η απόφαση του ΣτΕ για τα Νέα Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών (μτΘ), μπορεί να ζωντανέψει τη συζήτηση για τα ποια θρησκευτική παιδεία θέλουμε σήμερα, μακριά βέβαια, από φονταμενταλιστικές νοοτροπίες, που όλο και περισσότερο γιγαντώνονται στο θεολογικό και εκκλησιαστικό χώρο.

Θα επανέλθω, εν ευθέτω χρόνω, αφού πρώτα κοπάσουν οι πανηγυρισμοί και οι κραυγές κάποιων από το θεολογικό σινάφι, οι οποίοι νομίζουν ότι η απόφαση του ΣτΕ – όποτε αυτή επισήμως ανακοινωθεί – δικαιώνει το μτΘ, μεταφέροντας έτσι τη συζήτηση από καθαρά παιδαγωγική και θεολογική που πρωτίστως οφείλει να είναι, σε πολιτική και νομική.

Και μιας αύριο γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, νομίζω πως το παρακάτω έργο τού σκηνογράφου και ζωγράφου Βασίλη Φωτόπουλου, αντλημένο από το ενδιαφέρον ιστολόγιο του συναδέλφου κ. Παναγιώτη. Αντ. Ανδριόπουλου, Ιδιωτική Οδός ταιριάζει απόλυτα με το περιρρέον κλίμα, που τις τελευταίες ημέρες έχει διαμορφωθεί γύρω από το μτΘ.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ· “Ευαγγελισμός”, όπου η Παναγία παριστάνεται μαυροντυμένη.

Ιερωμένοι και ιερωμένοι

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Την επομένη της φετινής «πορείας μνήμης στη Θεσσαλονίκη», με αφορμή τη συμπλήρωση 75 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου από τους δεκατρείς συρμούς που μετέφεραν Εβραίους της πόλης προς εξόντωση στο Άουσβιτς – Μπίρκεναου, έλαβα ένα e-mail: «Αγαπητέ κ. Τζίμα. Έμεινα έκπληκτος όταν είδα στις ειδήσεις ότι στην εκδήλωση στον Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης έλειπαν εκπρόσωποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να διορθώσουμε αυτή την απαράδεκτη, για μένα, συμπεριφορά; Ως εκπρόσωπος της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας στα Βαυαρικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης και ως αρμόδιος ορθόδοξος κληρικός για  το Στρατόπεδο Νταχάου, αισθάνομαι λύπη και οργή. Πατήρ Απόστολος».

Τον αποστολέα, πρωτοπρεσβύτερο στη Βαυαρία της Ορθοδόξου Μητροπόλεως Γερμανίας, Απόστολο Μαλαμούση, τον είχα γνωρίσει στο Μόναχο και είχα εκπλαγεί από την ακάματη δράση του για τον συνάνθρωπο. Πρώτος στο πλευρό των εχόντων ανάγκη, ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, εθνικότητας. Όταν έφταναν οι πρόσφυγες από τη Συρία στην ιστορική «γραμμή 11», στον σταθμό του Μονάχου –όπου κατά τη δεκαετία του ’60 αποβιβάζονταν οι αποστολές με τους Έλληνες gastarbeiter–, αυτός ήταν εκεί, για να μοιράσει τρόφιμα και να εμψυχώσει τους κατατρεγμένους.

Σπεύδει με κάθε ευκαιρία στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης για να τελέσει τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών που εξοντώθηκαν εκεί. Μαζί με τον μουφτή και τον ραββίνο του Μονάχου οργανώνουν εκδηλώσεις, διαλέξεις και πορείες εναντίον του ρατσισμού. Φαίνεται όμως ότι αλλιώς «διαβάζει» η Ορθόδοξη Εκκλησία στη Γερμανία το Ευαγγέλιο και αλλιώς στην Ελλάδα.

Ο ίδιος φρόντισε να μου υπενθυμίσει την «γκρίζα» στάση της Εκκλησίας στο θέμα των Εβραίων, αποστέλλοντας απόσπασμα από πρόσφατη ομιλία του μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνατίου. «Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι χριστιανικές κοινότητες, οι εκκλησίες στη Δύση και την Ανατολή, ελάχιστα έπραξαν, αν δεν συνεργάστηκαν ανοιχτά με τους χιτλερικούς δολοφόνους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, δυστυχώς, δεν ξέφυγε κατά πολύ από αυτό τον κανόνα. Οι φωτεινές μορφές του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού, του μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσοστόμου, του μητροπολίτη Χαλκίδας Γρηγορίου και του προκατόχου μας μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ φωτίζουν τα σκότη εκείνα και μας γεμίζουν ελπίδα». Και του π. Απόστολου, θα προσθέταμε εμείς, αναφερόμενοι στο σήμερα.

ΠΗΓΗ

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

18 Μαρτίου 1996· Μνήμη Οδυσσέα Ελύτη

«Εξαποθρησκευμένος ο χώρος όπου ακεραιώνεται η τελειότητα, θα μπορούσε να ονομασθεί Παράδεισος. Με την ίδια έννοια που η μεταξύ τιμονιέρη και Ικτίνου ακριβής στιγμή θα μπορούσε να ονομασθεί δικαιοσύνη».

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, (1998), Εκ του πλησίον, Αθήνα: Ίκαρος, σ. 20.