Αρχείο ημέρας 23 Μαΐου 2016

Τζούλιο Καΐμη και Γιαννούλης Χαλεπάς

«Στο μαρμαρονήσι της Τήνου κοντά στη θάλασσα, ψηλά στη θάλασσα είναι το χωριό του Πύργου, χαριτωμένο και λευκό, κρυμμένο κάτω από καμπυλωτά μα όχι και φοβερά βουνά. Ο Χαλεπάς όσο ζούσε έμενε εκεί μοναχός του, γεμάτος νεανικό σφρίγος και δούλευε ακούραστα ολημερίς. Ήτανε εύκολο να τον βρει κανείς γιατί όλοι τον ξέρανε εκεί. Και σαν τον βρήκα έμεινα σπίτι του κάμποσες ημέρες δίχως αυτό ίσως να το πάρει καν είδηση. Η πρώτη εντύπωση που σχημάτιζε κανείς μπροστά στον μυστηριώδη εκείνο γεροντάκο, που ‘χε τα μάτια μικρά, δεν θα διέφερε από εκείνη που θα είχε αν βρισκόταν μπροστά σ’ ένα τάφο κι αν κάπου – κάπου έβγαζε μια λέξη μόνον για να σ’ απαντήσει πρόθυμα, η λέξη εκείνη θα ‘τανε σίγουρα μια λέξη θετική και μετρημένη όπως οι απίθανες εκείνες φωνές που βγαίνουν απ’ τα μνήματα, φωνές αποκαλυπτικές που σ’ ενθουσιάζουν και σε τρομάζουν μαζί […]

[…] Προτού φύγω όμως από εκεί, έκρινα καλό κάτι τουλάχιστον να τον ρωτήσω, αλλά δεν ήξευρα τι; Γιατί κατάλαβα ότι κάθε λόγος γι’ αυτόν θα ‘τανε περιττός. Τότε σκέφθηκα μέσα μου να τον ρωτήσω το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου, γιατί αισθανόμουνα ότι μόνον μια απλοϊκή απάντησή του θα μπορούσε να αποκαλύψει περισσότερο από χίλια λόγια το μυστικό του.

«Ποια είναι η πρώτη τέχνη που επιχείρησε να κάνει ο άνθρωπος» ερώτησα αμέσως.

Και ο γέρος απάντησε επίσης αμέσως:

«Ο πηλός, γιατί χρειάζεται μόνο τα δάκτυλα».

Η σύντομη εκείνη απάντηση στάθηκε πολύ σοφή. Ο Θεός μας έφτιασε από πηλό και μας έδωσε επίσης δάκτυλα για να δημιουργήσουμε και εμείς με την ίδια ύλη τα προπλάσματά μας που να σταθούν πρώτη προσπάθεια της τεχνοτροπίας της σκληρής ύλης. Αλλά δεν πρόκειται για τυπικό αντίγραφο αλλά για μεταμόρφωση της τεχνικής. Ώστε το αίσθημα του ωραίου, του ρυθμού, της ιδέας και της πλαστικότητας να ‘ναι η αιτία απ’ όπου θα βγει η τεχνική της ύλη, που δεν είναι πάλι άλλο τι παρά η ίδια η τέχνη;»

ΤΖΟΥΛΙΟ ΚΑΪΜΗ, Συναντήσεις με τους Φώτη Κόντογλου, Γιαννούλη Χαλεπά και Ν. Χατζηκυριάκο – Γκίκα, εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 1992, 36-37, 44-45.