«[…] Θα πρέπει, κάποτε, να αρχίσουμε να υπερνικούμε την κατάπληξη, που μας έχουν προκαλέσει οι επιστημονικές ανακαλύψεις της τελευταίας περιόδου και να συλλάβουμε ξανά τις σωστές αναλογίες των πραγμάτων. Είναι, νομίζω, απαράδεκτα απλοϊκή η άποψη που ακούεται συχνά και που ένας επιστολογράφος μού την επαναλαμβάνει, ότι “τον καιρό των σπούτνικ και των λούνικ και εκατό χρόνια μετά την έκδοση του έργου του Δαρβίνου, δεν μπορούμε πια να στριφογυρίζουμε ανερμάτιστα γύρω στο θρησκευτικό θέμα”. Τα “σπούτνικ” και τα “λούνικ” δεν φαίνεται να άλλαξαν τίποτα βασικό στη λειτουργία του πνεύματος. Από αρκετούς αιώνες, είχαμε συνειδητοποιήσει ότι μας περιβάλλει το άπειρο. Το ότι σήμερα στέλνουμε μέσα στο άπειρο μηχανές, δεν μεταβάλλει ουσιαστικά την πνευματική μας σχέση με το σύμπαν. Και οι γνώσεις μας για την εξέλιξη των βιολογικών ειδών πλουτίζονται ακατάπαυστα από τις σύγχρονες έρευνες. Αυτά όλα όμως δεν εμποδίζουν μεγάλους επιστήμονες του καιρού μας, πρωτοπόρους της πυρηνικής φυσικής, της κοσμολογίας, της βιολογίας και της ανθρωπολογίας, να πιστεύουν σε μια Πρώτη Αρχή – ή όπως αλλιώς διατυπωθεί τούτη η έννοια – η οποία, κατ’ αυτούς, είτε απλώς υπάρχει πριν από το σύμπαν με τους φυσικούς νόμους, με τις αλυσιδωτές πυρηνικές αντιδράσεις του και με την εξέλιξη των ειδών που έπλασε τον άνθρωπο μέσα σε εκατομμύρια χρόνια, είτε και επεμβαίνει στην πορεία του κόσμου.
Εύλογα λοιπόν υποστηρίζεται πως το θρησκευτικό συναίσθημα κι η επιστημονική σκέψη κινιούνται σε διαφορετικά επίπεδα που είναι δυνατό να συνυπάρχουν, μέσα σε πολλές και πολύ αναπτυγμένες συνειδήσεις, χωρίς να αγγίζονται […]».
ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ, «Η έξοδος από το μηδενισμό», στο: Πνευματική πορεία, εκδ. Εστία, Αθήνα 1994, 129-130, [απόσπασμα], ολόκληρο το άρθρο στις σσ. 129-133.
Υ. Γ. Αυτές οι σκέψεις του Γιώργου Θεοτοκά, για πρώτη φορά δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Νέα Εστία, τχ. 781 (1960) 91-92· ολόκληρο το άρθρο ψηφιοποιημένο εδώ: Νέα Εστία
Για τον Θεοτοκά βλ., το καλό άρθρο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΖΙΟΒΑ, “Η μυθιστορηματική πορεία του Γιώργου Θεοτοκά. Άτομο, Ιστορία, Μεταφυσική. Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966). Εκατό χρόνια από τη γέννησή του”, Νέα Εστία, τχ. 1784 (2005)856-888· [και εδώ: Η μυθιστορηματική πορεία του Γιώργου Θεοτοκά. Άτομο, Ιστορία, Μεταφυσική. Γιώργος Θεοτοκάς (1905-1966). Εκατό χρόνια από τη γέννησή του]