«Ποιος είναι αυτός που περιμένεις πάντοτε σκυφτός βαδίζοντας ανέμελα στον μελιχρό Σεπτέμβρη πάντα σε προσπερνούν κι όμως μένει το άρωμα των χιλιομέτρων μέσα στα φώτα των σταθμών και οι χλιαρές ανάσες στο μυαλό και η θάλασσα   Δεν θα μπορέσουν πια ποτέ να σε ιδούν μέσα στα μάτια, καθώς άλλοτε· ούτε παραμερίζοντας ένα ένα τα […]

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ (Εξώφυλλο της 1ης έκδοσης, εξαντλημένης) Αν και κυκλοφορεί η 2η έκδοση (Γρηγόρη, Αθήνα 2013), το εν λόγω βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 2001 από τις εκδόσεις Ακρίτας. Όταν το διάβασα, αναπαύτηκα πνευματικά. Από τότε, σχεδόν κάθε χρόνο, πριν ανοίξουν τα σχολειά, εκεί στο μεταίχμιο Αυγούστου – Σεπτεμβρίου, το ξεφυλλίζω, παίρνοντας δύναμη για τη νέα […]

ΣΥΝΤΟΜΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ Στον Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, που προκήρυξε εφέτος η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, για τα 300 από το θάνατό του, το Πρότυπο Πειραματικό ΓΕ. Λ. Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ανταποκρινόμενο στην πρόσκλησή της, συμμετείχε σ’ αυτόν με ομαδική εργασία μαθητών της Α΄ και Β΄ […]

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ Ενδεικτική Βιβλιογραφία περί του Πατροκοσμά ΑΣΔΡΑΧΑ ΣΠΥΡΟΥ, «Η διπλή παράδοση», στον τόμο: Ιστορικά απεικάσματα, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα, 1995, 49-55. ΓΚΙΟΛΑ ΜΑΡΚΟΥ, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, Αθήνα 1972. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ  Ε. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού. Τουρκοκρατία (1669-1812). Η οικονομική άνοδος και ο φωτισμός του Γένους, Θεσσαλονίκη 1973. ΤΟΥ […]

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ Ευαγγελή Αρ. Ντάτση, Πολιτισμική ηγεμονία και λαϊκός πολιτισμός. Ο «ετεροχρονισμένος διάλογος» του ιερομονάχου Κοσμά και του αγωνιστή Μακρυγιάννη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.   Η γοητεία της σπουδής σε όποιον σελίδα-σελίδα περιδιαβεί τη συγκεκριμένη μελέτη, θα σηματοδοτηθεί από την ανακάλυψη μιας διαφορετικής συνιστώσας των ιστορικών τεκμηρίων, στις τάσεις των οποίων σήμερα, η […]

Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ Αξιόλογο μνημείο της παιδευτικής δράσης της Μονής Προυσού, ιδιαίτερα κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, υπήρξε η πλουσιότατη βιβλιοθήκης της. Πρωτεργάτης ίδρυσής της ήταν ο λόγιος ηγούμενός της, ο Κύριλλος Καστανοφύλλης. Σ’ αυτόν οφείλεται η συγκρότηση μεγάλου μέρος των συλλογών της, χειρογράφων και εντύπων. Αξιοσημείωτο είναι εδώ το γεγονός ότι ο […]

Σε προσωπικό επίπεδο… για αυτογνωσία…   Με τον Γιώργο Ιωάννου καταπιάνομαι χρόνια. Τα βιβλία του, όταν τα διαβάζω, ξανά και ξανά, πάντα μου δίνουν λαβή  να διατρέχω τη Θεσσαλονίκη, την πόλη μου, εκεί που εσπούδασα κι έζησα για πάνω από είκοσι χρόνια. Το παρακάτω κείμενο είναι απόσπασμα από ένα βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη, ενός ακόμη […]

Δια χειρός ΜΑΡΚΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ,  Ιερή Γεωγραφία, εκδ. Συνάντηση, Θεσσαλονίκη 1992, σ. 9 «Καρτέρι της θάλασσας. Όρθια Παναγιά στα μπλέ όπου αποβραδίς γονατίζει το πράσινο. Ολόγυρά της βουίζουν ανθάκια βουνίσια τάματα                  που ξωκείλαν απ’ τις στενές νερομάννες. Ροδιά ανθομάντιδα τα λουλούδια της στρέφει           […]

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ     Προανάκρουσμα   Γιατί φευγαλέες ματιές οι παρακάτω επιστολικές διδαχές; Ίσως, αναρωτηθεί ο αναγνώστης. Απαντώ: γιατί δεν τις συναντούμε συχνά σήμερα, σπανίζουν. Είναι ειπωμένες από έναν Διδάσκαλο του Γένους και μάλιστα ιερωμένο και άγιο της Εκκλησίας μας, που στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς του 17ου αιώνα στον Οθωμανό κατακτητή, ως […]

Τέτοιες μέρες του Αυγούστου, κάθε χρόνο, όσο πλησιάζει η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο μυαλό μου έρχεται και θρονιάζει η  εικόνα της Παναγίας με το Βρέφος, έργο του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, εκείνου του ιδιαίτερα ασυνήθιστου ανθρώπου, που γεννημένος στη Θεσσαλονίκη στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, υπήρξε πρωτοποριακός για την εποχή του πεζογράφος, αυτοδίδακτος ζωγράφος και […]