1) Από το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Αριάδνη, Κοινός Λόγος, Τριμηνιαία έκδοση της “Πολιτιστικής Συνεργασίας”, Διευθύντρια-εκδότρια: Καίτη Λειβαδά, Περίοδος Β’ , χρόνος 11ος, Τεύχος 51, ISSN 1790-3459, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2006, σελ. 77-78 της στήλης Κριτική Βιβλιοπαρουσίαση από τον Δ.Ι.Καραμβάλη:
“Η Αμαλία Κ. Ηλιάδη είναι ιστορικός-φιλόλογος και έχει πραγματοποιήσει εξαιρετικές μεταπτυχιακές σπουδές στο χώρο της βυζαντινής ιστορίας και του πολιτισμού. Διεισδυτική ερευνήτρια, παράλληλα ασχολείται με την ποίηση και τη ζωγραφική. Έχουν εκδοθεί δεκαπέντε περίπου βιβλία της που άπτονται, τα περισσότερα, σημαντικών μελετών γύρω από την ιστορία και τον πολιτισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας με επί μέρους αναφορές, πρωτότυπες και αξιολογότατες, μελέτες κύρους και αυθεντικότητας. Θ’ ασχοληθούμε με δύο πρόσφατες εκδόσεις του 2006, που τυπώθηκαν στα Τρίκαλα σε φροντισμένη αισθητικά έκδοση. Η πρώτη έχει τον τίτλο “Νεότερες απόψεις για την εσωτερική ιστορία του Βυζαντίου κατά τον 7ο αιώνα”.Τόμος μεγάλου σχήματος, προσεγγίζων τις διακόσιες πενήντα σελίδες. Στη μελέτη αυτή η συγγραφέας επιχειρεί, και το κατορθώνει, μια προσέγγιση του 7ου βυζαντινού αιώνα όσον αφορά την εσωτερική ιστορία του Βυζαντίου και ερευνά τους επί μέρους τομείς, κοινωνικούς, οικονομικούς, στρατιωτικής οργάνωσης, πνευματικής διόρασης κ.τ.λ. Η μελέτη είναι πλήρως τεκμηριωμένη και συστηματική, ερευνώντας συγκριτικά, επί τη βάσει των παλαιοτέρων και νεοτέρων απόψεων των Ελλήνων Βυζαντινολόγων, αλλά και γαλλικών και αγγλικών δημοσιευμάτων και με αναφορές σε συνέδρια. Υπάρχει πλουσιότατη επί μέρους βιβλιογραφία.
Στην δεύτερη που επιγράφεται “Σημειώσεις και παρατηρήσεις στην Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας” ερευνώνται τα Αγιολογικά Κείμενα της περιόδου από τον ενδέκατο έως τον δέκατο πέμπτο αιώνα. Όπως τονίζει η ίδια η συγγραφέας, η σπουδαιότητα της αγιολογίας ως επιστήμης είναι πολύπλευρη, διότι οι άγιοι συνδέθηκαν με τα ποικίλα πολιτικά, κοινωνικά, πνευματικά και θρησκευτικά προβλήματα του καιρού τους, γι’ αυτό και η σχετική γραμματεία προσφέρει ανεξάντλητο πλούτο ιστορικών πληροφοριών γιατον δημόσιο και ιδιωτικό βίο της εποχής τους. Όπως αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης, κι αυτός ο τόμος που καλύπτει τριακόσιες πενήντα σελίδες, καλογραμμένες καθώς είναι και “In concreto”, καθίσταται πολύτιμο εγχειρίδιο όχι μόνο για τον ειδικό μελετητή, αλλά και για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο που θέλει να εμβαθύνει στα καθ’ έκαστα. Η Κυρία Αμαλία Κ. Ηλιάδη προσφέρει σημαντικότατο έργο – πολύτιμη συμβολή στην ιστορία και τον πολιτισμό του Βυζαντίου”.
2) Από το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Αριάδνη, Κοινός Λόγος, Τριμηνιαία έκδοση της “Πολιτιστικής Συνεργασίας” Διευθύντρια-εκδότρια: Καίτη Λειβαδά,Περίοδος Β’, χρόνος 11ος, Τεύχος 52, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006, σελ. 53-54 της στήλης “Λογοτεχνικές Ειδήσεις-Επικαιρότητα”:
“Οι προτάσεις βραβεύσεων λογοτεχνών από τα λογοτεχνικά περιοδικά
Στα πλαίσια των βραβεύσεων από τα λογοτεχνικά περιοδικά και άλλους φορείς (θεσμό εκδημοκρατισμού των βραβείων(!) που προωθεί το ΕΚΕΒΙ εσχάτως (αρκεί όμως να είμαστε προσεκτικοί και, κυρίως, να υπάρχει σκεπτικό) η ΝΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ προβάλλει για βράβευση την Ιστορικό-Φιλόλογο κ.Αμαλία Κ. Ηλιάδη, η οποία εργάζεται ως καθηγήτρια στη Μέση Εκπαίδευση στα Τρίκαλα, όπου γεννήθηκε το 1967. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος Βυζαντινής Ιστορίας από το Α.Π.Θ. και ασχολείται παράλληλα με την ποίηση και τη ζωγραφική. Το φιλολογικό της έργο παρουσιάστηκε στο τεύχος 51 από τον βιβλιοκριτικό κ.Δημήτρη Καραμβάλη. Οι επιστημονικές μελέτες της για το Βυζάντιο και την Ευρώπη είναι άκρως εμπεριστατωμένες, ενημερωμένες με τα πιο πρόσφατα συμπεράσματα εκδόσεων και συνεδρίων, είναι πρωτότυπες, αντιδογματικές, πειστικές, ανοιχτές σε διάλογο και αντίλογο, και παρουσιάζουν, με τον καλύτερο, αντικειμενικότερο και ειλικρινέστερο τρόπο, τη ζωντάνια και την πολυχρωμία του Βυζαντίου, της μακροβιότερης “δυτικής” αυτοκρατορίας (που η γνώση της Ιστορίας της έχει πολλά να προσφέρει στον παραπαίοντα σύγχρονο πολιτισμό) διαλεκτικά και εξελικτικά”.
3) Από το περιοδικό “Ενδοχώρα”, (για τη Θράκη που επιμένει, για τον Ελληνισμό που αντιστέκεται), Αλεξανδρούπολη, τ.94., Δεκέμβριος 2005-Απρίλιος 2006, σελ.91, Βιβλιοκρισία για το βιβλίο:
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, Εικονομαχία και Αντιμοναχική Στροφή (Κων/νος Ε’ ), Τρίκαλα 2003, ISBN 960-92360-1-4.
“Ιστορική μονογραφία της διπλωματούχου μεταπτυχιακού στη Βυζαντινή Ιστορία, Τρικαλινής φιλολόγου, σχετική με ένα πολύ ενδιαφέρον και εν πολλοίς ανεξιχνίαστης υφής ιστορικού γεγονότος, αυτού της Εικονομαχίας, που λίγο έλειψε να μεταστρέψει πλήρως την ιστορική πορεία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Η εργασία είναι βασισμένη σε ένα απόσπασμα από το Breviarium του Πατριάρχη Νικηφόρου, το οποίο, αφού παρατίθεται στο πρωτότυπο και στη μετάφρασή του, με σχολιασμούς και βιογραφικό του συγγραφέα του καθώς και με εκτιμήσεις της αξιοπιστίας του κειμένου, στη συνέχεια παρουσιάζεται το ιστορικό πλαίσιο της εποχής του.
Τέλος, στο τρίτο μέρος του βιβλίου περιγράφεται η αντιμοναχική στροφή της βυζαντινής πολιτείας, που απετέλεσε την συνέχεια της Εικονομαχίας, δεδομένης της προστατευτικής στάσεως των μοναχών έναντι των εικόνων. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν τον μοναχισμό ως μία επαναστατική μορφή αγώνα ενάντια στην διεφθαρμένη κοινωνία της εποχής τους αλλά και ενάντια στους συμβιβασμούς και στη διαφθορά του κλήρου. Η στάση των μοναχών στο θέμα των εικόνων έδωσε την αφορμή για τον διωγμό του μοναχικού κινήματος. Ένας πραγματικός πόλεμος αναπτύχθηκε μεταξύ της πολιτείας και των μοναχών, πολλά μοναστήρια έγιναν πραγματικοί στρατώνες και αρκετά καταστράφηκαν εντελώς από τις μάχες, δημεύτηκαν οι περιουσίες τους και πολλοί μοναχοί κατέφυγαν στη Δύση ως πρόσφυγες!
Η εργασία της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη είναι σίγουρα πολύ ενδιαφέρουσα και μας δίνει την ευκαιρία να δούμε μία κρίσιμη ιστορική στιγμή της πορείας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα”.
Γ.Χ.Κ.
4) Από το λογοτεχνικό περιοδικό Νέα Αριάδνη, τεύχος 55, Ιούλιος-Αύγουστος 2007, σελ.60 και τη στήλη Κριτικής Βιβλιοπαρουσίασης του Δ.Ι. Καραμβάλη:
“ Η Αμαλία Κ. Ηλιάδη είναι φιλόλογος και ιστορικός, εργάζεται ως καθηγήτρια, ενώ παράλληλα ασχολείται με την ποίηση και τη ζωγραφική. “Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ” που κυκλοφόρησε στα Τρίκαλα τον Νοέμβριο του 2006 μας δίνει και μια άλλη πτυχή του ταλέντου της, τούτη τη φορά με την ευαισθησία που τη διακρίνει στον ποιητικό χώρο, με μια ογκωδέστατη ποιητική συλλογή μεγάλου σχήματος, διακοσίων έξι σελίδων, που θα μπορούσαν (όπως ήδη αναφερθήκαμε και στην περίπτωση της αδερφής της) να φιλοξενήσουν τέσσερις και πέντε ποιητικές συλλογές. Η ανά χείρας ποιητική συλλογή κατανέμεται σε δυο μέρη-ενότητες που χαρακτηρίζονται από την εσωτερική γραφή και τον ξεχωριστό πλούσιο κόσμο των συναισθημάτων, την ιδιαίτερη αντιμετώπιση των γεγονότων, τον φιλοσοφικό στοχασμό και την φιλοτέχνηση του οικείου, εντελώς ατομικού κλίματος και την αποτύπωση του ανθρώπινου πόνου και της μοναξιάς. Μέσα στα “κουβάρια των αντιθέσεων” ( ο στίχος από ομότιτλο ποίημα) ξετυλίγεται ο προσωπικός μύθος, η αγωνία και ο αγώνας, η παγωνιά και το γκρίζο τοπίο , τ’ άσπρο πουκάμισο και η ανθισμένη φύση, κι ανάμεσά τους η ποιήτρια να προσπαθεί ν’ αποφανθεί και να ονειρευτεί για να κρατήσει τη μνήμη απ’ τον κίνδυνο και την παγωνιά της λήθης. Μια ποίηση σφύζουσα και χυμώδης:
“Μα δεν μπορεί ένα τόσο δα κόκκινο φύλλο
απ’ το αίμα της καρδιάς μου
ν’ απαλύνει τόση ορφάνια.
Ο κόσμος όλος μια απέραντη, κρύα πεδιάδα
κι ένα φύλλο η καρδιά μου
που τρέμει στο ανεμόβροχο”.
5) Από το λογοτεχνικό περιοδικό “Νέα Σκέψη”.Μηνιαίο περιοδικό Γραμμάτων και Τέχνης Ιδιοκτήτης-Εκδότης:Γιώργος Χ. Κουλούρης-Διευθυντής: Χρήστος Ν. Κουλούρης, Χρόνος 42ος, Ιούνιος-Αύγουστος 2004. ISSN 1105-6185 Τεύχος 468-470. Από τη στήλη “Το Χρονικό του βιβλίου” , σελ. 324
ΑΜΑΛΙΑ Κ. ΗΛΙΑΔΗ: “Εσωτερικός Μονόλογος”, ποιήματα.
“Από τα Τρίκαλα μας στέλνει ένα λαμπρό μήνυμα η φιλόλογος και ζωγράφος Αμαλία Κ. Ηλιάδη. Ενθουσιώδης παλμός που αγγίζει ανθρώπινες καταστάσεις. Τόνος φωνής υγιής, που καθορίζει σωστούς προσανατολισμούς. Χάρηκα ιδιαίτερα την αξία αυτών των ποιημάτων κι ακόμα περισσότερο τα θαυμάσια και πρωτότυπα σχέδια, που είχε την ευγενική καλοσύνη να μου στείλει. Η ποιήτρια, ωστόσο, φλέγεται από πολλά οράματα και δεν διστάζει να μας πει:
” Βουλιάζω στην ονειροπόληση
σαν το πόδι στο βάλτο”.
Κι ακόμα
“θέλω τ’ άγνωστο να συναντήσω
Σχίζω το δέρμα μου και βγαίνω
Άγνωστη κι εγώ ανάμεσα σ’ αγνώστους”
Δε νομίζω, ωστόσο, ότι ένα τέτοιο ποιητικό ταλέντο μπορεί να μένει άγνωστο. Αντίθετα, με την αξία που έχουν τα “τραγούδια” της και την αληθινή φωνή της γρήγορα θα φτάσει πολύ ψηλά. Εκεί που πραγματικά ανήκει”.
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ
6) Αμαλίας Κ. Ηλιάδη, Η φωνή της σιωπής, Ποιήματα (κατηγορία: Νεοελληνική ποίηση), έκδοση-τυπογραφείο: Τύποις, 2006, σελ.206 ISBN 960-88210-4-5. Κριτική από τη Βάσω Ηλιάδη, παιδοψυχολόγο-ζωγράφο-συγγραφέα:
Ποίηση και εικαστική αναπαράσταση
Η ποιητική συλλογή της φιλολόγου-ιστορικού Αμαλίας Κ. Ηλιάδη με τίτλο “Η φωνή της σιωπής” αποτελεί ίσως το τελειότερο δείγμα ποιητικής γραφής που συνταιριάζει απόλυτα το κατανοητό με το απόλυτα ποιητικό και δυσκολονόητο ύφος και γι’ αυτό το λόγο αφορά την ανθρωπότητα στην ολότητά της. Εξάλλου, οι εικαστικές πινελιές που κοσμούν τη συλλογή, την κατατάσσουν αυτόματα στα καλλιτεχνικά δημιουργήματα οικουμενικών-ανθρωπιστικών προδιαγραφών. Τα θέματα των ποιημάτων της είναι διαχρονικά: έρωτας, κοινωνικά προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου, ειρηνική ενατένιση της ζωής. Είναι ένα βιβλίο που σίγουρα προσθέτει σε νοήματα, ιδέες, αισθητική τη βιβλιοθήκη όλων μας. (09/10/2007)
7) Από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία (Απογευματινή Αδέσμευτη Εφημερίδα)-Βιβλιοθήκη 29/04/2004. Παρουσιάζουν ο Νίκος Ντόκας και ο Βασίλης Καλαμάρας-Copyright 2004 Χ.Κ.Τεγόπουλος Εκδόσεις Α.Ε.
ΑΜΑΛΙΑ Κ. ΗΛΙΑΔΗ 1. Εικονομαχία και αντιμοναχική στροφή
2. Εγκατάσταση και παρουσία Σλάβων στη βυζαντινή Μ.Ασία
Με δυο δύσκολα θέματα της ιστορίας του Βυζαντίου ασχολείται η Αμαλία Ηλιάδη. Και για τα δύο θέματα υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία, αλλά επικρατεί και πολλή σύγχυση. Και ναι μεν όλοι μας έχουμε ακούσει-ή και διαβάσει-για την εικονομαχία “το κίνημα που κλόνισε συθέμελα” τη βυζαντινή αυτοκρατορία περισσότερο από έναν αιώνα (726-843), λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν τα καθέκαστα αυτής της πολιτικής και θρησκευτικής διαμάχης, που ξέσπασε στη διάρκεια της δυναστείας των Ισαύρων. Με κριτικό μάτι απέναντι στις ως τώρα εκφρασμένες απόψεις και με σεβασμό στις πηγές, η ιστορικός επιχειρεί μια, όσο γίνεται, αντικειμενική πραγμάτευση του ζητήματος, που για μια στιγμή απείλησε την ίδια την αυτοκρατορία.
Με τη δεύτερη μονογραφία της η Αμ. Ηλιάδη προσπαθεί να βάλει σε κάποια λογική τάξη το πρόβλημα της Σλαβικής παρουσίας-από τον 7ο ως το 10ο αιώνα- στη βυζαντινή Μικρά Ασία. Η σχετική βιβλιογραφία κατακλύζεται από εργασίες γραμμένες με βάση τις επιθυμίες και τις επιδιώξεις ορισμένης τάσης Σλάβων ιστορικών. Μόνο τα τελευταία χρόνια άρχισε μια προσπάθεια να μελετηθούν τα γεγονότα με βάση τις πηγές και όχι τις σκοπιμότητες. Η ιστορία μπορεί, βέβαια, να φαλκιδευτεί ή χαλκιδευτεί, αλλά αυτή η αλλοίωση δεν κρατάει για πολύ. Και ο κόσμος χρειάζεται πραγματική γνώση του παρελθόντος και όχι κατασκευάσματα ιδεολογικών επιδιώξεων-σλαβικών ή ελληνοκεντρικών.
(Αυτοέκδοση-Τρίκαλα), 1.σελ.128, 2.σελ.148
8) Επιβιώνοντας με αλλαγές
Παρουσιάζουν ο Νίκος Ντόκας και ο Βασίλης Καλαμάρας
Αμαλία Ηλιάδη 1. Νεότερες απόψεις για την εσωτερική ιστορία του Βυζαντίου κατά τον 7ο αιώνα. 2. Οι βίοι των αγίων της βυζαντινής περιόδου ως ιστορικές πηγές. Σημειώσεις και παρατηρήσεις για τα βυζαντινά αγιολογικά κείμενα της μέσης περιόδου: 7ος-10ος αιώνας. 3. Σημειώσεις και παρατηρήσεις στην ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τον 11ο ως τον 15ο αι. Τα αγιολογικά κείμενα της περιόδου. Συμβολή στη μελέτη των βίων των αγίων ως ιστορικών πηγών. Αυτοέκδοση (Τρίκαλα), σελ. 253 (1), 468 (2), 362 (3).
Η Αμαλία Κ. Ηλιάδη (γενν. 1967) εδώ και χρόνια θεραπεύει τις βυζαντινές σπουδές. Όχι ως ερασιτέχνης, αφού είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος βυζαντινής ιστορίας του Αριστοτελείου.
**Στην πρώτη της εργασία “Νεότερες απόψεις” γίνεται μια προσπάθεια προσέγγισης του 7ου βυζαντινού αιώνα, από την άποψη της εσωτερικής ιστορίας, εξετάζοντας τους αντίστοιχους τομείς της: Κοινωνία, οικονομία, στρατιωτική οργάνωση, πνευματική ανάπτυξη κ.λ.π. Αυτός ο αιώνας σφραγίστηκε από την κατάληψη εδαφών της αυτοκρατορίας απ’ τους Άραβες και την εγκατάσταση των Σλάβων στη βαλκανική χερσόνησο. Το βυζαντινό κρατικό σχήμα προέβη σε μεγάλες καθεστωτικές αλλαγές- συμπεραίνει-, ενώ οι καλλιτεχνικές εκφράσεις παρέμειναν φτωχές, ωστόσο είναι ενδεικτικές της μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής αναστάτωσης αυτής της εποχής.
**Κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο, την οποία ερευνά στους “Βίους αγίων”, η αυτοκρατορία περιορίζεται εδαφικά, συγχρόνως όμως αποκτά “μεγαλύτερη ομοιογένεια γλώσσας, δόγματος και πολιτισμού, που της επιτρέπει να αντισταθεί και ν’αποκρούσει περαιτέρω προελάσεις των εχθρών της”. Όμως, η μελέτη της εστιάζεται στη βιογραφία αγίων, τους οποίους κατηγοριοποιεί ανάλογα με την κοινωνική τους θέση, ηλικία, φύλο, καταγωγή, εποχή, τρόπο άσκησης και συνυπολογίζει την εμβέλεια της επίδρασής τους στην τοπική -περιορισμένη- κοινωνία ή την αγιοποίησή τους εκ των άνω, από τα ανώτερα στρώματα της πρωτεύουσας.
**Ο τρίτος τόμος που κρατάμε στα χέρια μας, με τίτλο “Σημειώσεις και παρατηρήσεις”, είναι απόρροια της μακρόχρονης ενασχόλησής της- όπως γράφει στον πρόλογό της- με τους βίους αγίων της υστεροβυζαντινής περιόδου. Μελετούμενοι, λοιπόν, ως ιστορικές πηγές, “μας αποκαλύπτουν έναν εξαιρετικά μεγάλο πλούτο παντοειδών πληροφοριών ως προς τα ιστορικά γεγονότα (πολιτικά, στρατιωτικά, κοινωνικά), ως προς τις αντιλήψεις, στάσεις, αξίες της κοινωνίας, ως προς την κουλτούρα των συγγραφέων τους και του αναγνωστικού τους κοινού και, βέβαια, ως προς την εν γένει, κοινωνική και οικονομική κατάσταση του βυζαντινού κράτους κατά την ύστερη περίοδο της ζωής του”. β.κ.κ.
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.