ΓΡΑΠΤΗ ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ-Κ. ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ (τράπεζα θεμάτων – με απαντήσεις)

ΟΝΟΜΑ:________________________________________________________________

ΒΑΘΜΟΣ:___________________________________

 

Κείμενο 2

Δημόσιοι υπάλληλοι

Το παρακάτω ποίημα του Κ.Γ. Καρυωτάκη ανήκει στη συλλογή «Ελεγεία και Σάτιρες» (1927).

Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν                                                                                         1

Σαν στήλες  δύο-δύο μες στα γραφεία.

(Ηλεκτρολόγοι θα ’ναι η Πολιτεία

κι ο Θάνατος που τους ανανεώνουν).

 

Κάθονται στις καρέκλες, μουντζουρώνουν                                                                                           5

αθώα λευκά χαρτιά, χωρίς αιτία.

«Συν τη παρούση αλληλογραφία

έχομεν την τιμήν» διαβεβαιώνουν.

 

Και μονάχα η τιμή τους απομένει,

όταν ανηφορίζουνε τους  δρόμους ,                                                                                                        10

το βράδυ στις οχτώ, σαν κουρντισμένοι.

 

Παίρνουν κάστανα, σκέπτονται τους νόμους,

σκέπτονται το συνάλλαγμα, τους ώμους

σηκώνοντας οι υπάλληλοι οι καημένοι.

 

ΘΕΜΑ 4α)  (μονάδες 15)

Ποια θέση προβάλλεται, στο Κείμενο 2, για όσους εργάζονται στον δημόσιο τομέα; Να αιτιολογήσεις την απάντησή σου με στοιχεία από το κείμενο και να γράψεις και την προσωπική σου άποψη σχετικά. Να αναπτύξεις την απάντησή σου σε 100-150 λέξεις.

ΘΕΜΑ 4β) (μονάδες 5)

Να εντοπίσετε δύο σημεία με μεταφορική χρήση του λόγου και να αιτιολογήσετε τη χρήση της σε κάθε σημείο αλλά και γενικά.

 

ΘΕΜΑ 4 (μονάδες 15)

Στο ποίημα του Κ. Γ. Καρυωτάκη «Δημόσιοι υπάλληλοι» το ποιητικό υποκείμενο στρέφει τα σατιρικά πυρά του ενάντια στην εργασία στον δημόσιο τομέα και εκφράζεται με πικρό σαρκασμό για τους υπαλλήλους και την καθημερινότητά τους.                                                     1

Συγκεκριμένα, θεωρεί ότι η δουλειά στο δημόσιο είναι τόσο μονότονη και

ψυχοφθόρα που λειώνει τους ανθρώπους

 Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν 1
Επίσης, διαρκεί πολύ – οι υπάλληλοι

φθείρονται και πεθαίνουν

 Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν Σαν στήλες  δύο-δύο μες στα γραφεία 1
και αμέσως στη θέση τους έρχονται άλλοι,

ενώ  το κράτος, που τους προσλαμβάνει στην αρχή, και ο θάνατος, που φροντίζει για τον

τερματισμό τους στο τέλος, αναλαμβάνουν την τροφοδοσία αυτού του αέναου μηχανισμού

 

 Οι υπάλληλοι όλοι λιώνουν και τελειώνουν Σαν στήλες  δύο-δύο μες στα γραφεία.

(Ηλεκτρολόγοι θα ’ναι η Πολιτεία

κι ο Θάνατος που τους ανανεώνουν).

 1
Παράλληλα, είναι και ανούσια, εφόσον πρόκειται μόνο για μουντζούρωμα χαρτιών που δεν φταίνε σε τίποτε Κάθονται στις καρέκλες, μουντζουρώνουν αθώα λευκά χαρτιά, χωρίς αιτία. 1
και γεμίζουν με στερεότυπες κοινοτοπίες  χωρίς νόημα ή περιεχόμενο.

 

 «Συν τη παρούση αλληλογραφία

έχομεν την τιμήν» διαβεβαιώνουν

 1
Αυτού του είδους η δουλειά έχει αντίκτυπο και στους ανθρώπους που την ασκούν.  Οι δημόσιοι υπάλληλοι παρουσιάζονται άδειοι και αδιάφοροι, επηρεασμένοι από την  κοινοτοπία και την τυπικότητα της δουλειάς τους Και μονάχα η τιμή τους απομένει, όταν ανηφορίζουνε τους  δρόμους

 

 1
δείχνουν να συμπεριφέρονται

ως μάζα, χωρίς να αναπτύσσουν καμία πρωτοβουλία

 το βράδυ στις οχτώ, σαν κουρντισμένοι 1
σκέπτονται τα στοιχεία της

δουλειάς τους – ζητήματα νομικά και οικονομικά – ακόμη και όταν επιστρέφουν στο σπίτι

τους

 Παίρνουν κάστανα, σκέπτονται τους νόμους,

σκέπτονται το συνάλλαγμα,

 1
Για όλους αυτούς τους λόγους χαρακτηρίζονται από το ποιητικό

υποκείμενο «καημένοι»

 τους ώμους

σηκώνοντας οι υπάλληλοι οι καημένοι.

 1

 

 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΓΝΩΜΗ (5): ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. ΜΠΟΡΕΊΤΕ ΝΑ ΛΆΒΕΤΕ ΥΠΌΨΙΝ ΤΑ Εξής:

Οπωσδήποτε, ο τρόπος με τον οποίο προβάλλεται στο κείμενο η εργασία στο  δημόσιο και οι άνθρωποι που την ασκούν είναι υπερβολικός και μονόπλευρος, αιτιολογείται ωστόσο από τον σατιρικό χαρακτήρα του κειμένου. Η σάτιρα καυτηριάζει τα  κακώς κείμενα διά της υπερβολής, δεν αποδίδει πιστά την πραγματικότητα.

4Β) ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ:

ΓΕΝΙΚΑ

Οι λέξεις  αποκτούν αλληγορική σημασία μέσα στο γλωσσικό περιβάλλον που εντάσσονται (μεταφορική σημασία), γίνονται «σύμβολα» και προσλαμβάνονται με τη συγκινησιακή-συναισθηματική λειτουργία του δέκτη. Έτσι, η πράξη επικοινωνίας αναφέρεται κυρίως στον εαυτό της, στο ίδιο το μήνυμα και στη μορφή του, σ΄ αυτό που αφήνει να εννοηθεί η χρήση μιας λέξης, που δε δηλώνεται ρητά, αλλά υπονοείται, υποδηλώνεται, λανθάνει στη σημασία μιας λέξης.

ΕΙΔΙΚΑ:

  • Στίχοι 3-4: (Ηλεκτρολόγοι θα ’ναι η Πολιτεία κι ο Θάνατος που τους ανανεώνουν): ΜΕΤΑΦΟΡΑ: με την μεταφορά αυτή η πολιτεία και ο θάνατος γίνονται οι ηλεκτρολόγοι που ανανεώνουν την γιγάντια « μπαταρία» της δημόσιας διοίκησης
  • Στίχος 2: (Σαν στήλες δύο-δύο μες στα γραφεία)

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ: οι υπάλληλοι παρομοιάζονται με στήλες, ακίνητοι, χωρίς εξέλιξη υφίστανται  μόνο  τη φθορά του χρόνου, άβουλοι και απρόσωποι.

  • Στίχος 6: (αθώα λευκά χαρτιά)

ΜΕΤΑΦΟΡΑ-ΕΙΡΩΝΕΙΑ: μέσα από την ειρωνεία, τον χαρακτηρισμό των λευκών χαρτιών ως αθώων, τονίζει τη ματαιότητα της δουλειάς τους, το πόσο ανούσια είναι γεγονός που καθιστά την ίδια τη ζωή τους ανούσια, χωρίς ουσιαστική δημιουργικότητα, απαξιωμένη

  • Στίχος 11: (σαν κουρντισμένοι)

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ: έχουν χάσει την ανθρώπινη υπόστασή τους, τη δυνατότητα να δρουν αυτόβουλα, είναι σαν άψυχο μηχάνημα ή παιχνίδι που εκτελεί εντολές με κούρντισμα χωρίς πρωτοβουλία και ατομική βούληση.

 

(κάποιες ενδεικτικές μεταφορικές χρήσεις της γλώσσας)