ΛΑΤΙΝΙΚΑ 8/4

Εξετάσαμε τη μετάφραση του κειμένου 13.

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

 A΄ κλίση

  • pugna -ae: θηλυκό
  • victoria -ae: θηλυκό

 Β΄ κλίση

  • modus -i: αρσενικό
  • adversarius -ii: αρσενικό (δεν συναιρείται, γιατί είναι επίθετο που έχει ουσιαστικοποιηθεί)

 Γ΄ κλίση

  • ars, artis: θηλυκό (γεν. πληθ. σε –ium, αιτ. πληθ. σε –es & –is)
  • imperator -oris: αρσενικό

 Δ΄ κλίση

  • aditus -us: αρσενικό
  • metus -us: αρσενικό

 ΕΠΙΘΕΤΑ

 Β΄ κλίση

  • Paulianus, -a, -um
  • Romanus, -a, -um

 Γ΄ κλίση

  • alacer, alacris, alacre: τρικατάληκτο σε –er-is-e
  • liberalis, -is, -e: δικατάληκτο σε –is-is-e
  • illustris, -is, -e: δικατάληκτο σε –is-is-e

 ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

  • Ille< ille, illa, illud (δεικτική)

 ΑΡΧΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΡΗΜΑΤΩΝ

  • do, dedi, datum, dāre (1): ΠΡΟΣΟΧΗ: όταν το ρήμα είναι σύνθετο τότε ανήκει στη γ΄ συζυγία
  • mitto, misi, missum, mittěre (3)
  • vinco, vici, victum, vincěre (3)
  • sum, fui, -, esse (βοηθητικό ρήμα)
  • possum, potui, -, posse (ανώμαλο ρήμα)

 ΕΜΠΡΟΘΕΤΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ

  • in + αιτιατική: εμπρόθ. προσδ. του τόπου μεταφορικά (in pugnam)
  • ad + αιτιατική: εμπρόθ. προσδ. του τόπου μεταφορικά (ad victoriam)

 ΟΜΟΡΡΙΖΑ

  • alacer: αλέγρος
  • pugna: pugnus = πυγ-μή· πρβλ. μπουνιά (πύξ, πυγμαίος, Πυγμαλίων)
  • mitto > μισεύω, μισεμός
  • liberalis < liber, libera, liberum (≃ ελεύθερος) < libertas· libero: πρβλ. λίμπερο, λιμπεραλισμός (= φιλελευθερισμός), λιμπεραλιστής
  • aditus < adeo (ad + eo ≃ εἶ-μι) [αμαξ-ιτός, προσ-ιτός, απρόσιτος, ιταμός (= αυτός που δείχνει μια προκλητική αναίδεια και περιφρόνηση), ισθμός, εισ-ιτήριο, εξιτήριο, αν-ιόν, ανεξ-ίτηλος]
  • illustris: λευκ-ός, λύχ-νος, λούστρο, λυκαυγές, λυκόφως (όσα προέρχονται από τη *λύκη= πρωινό φως, χαραυγή)
  • imperator: ιμπεριαλισμός

ΚΑΝΟΝΑΣ

ΝΕΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΚΥΡΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

ΒΗΜΑΤΑ

  1. Δίνεται από την άσκηση ένα ρήμα εξάρτησης του λόγου (συνήθως είναι λεκτικό ή δοξαστικό,π.χ. narro,fero,trado κλπ.)
  2. Ελέγχω τον χρόνο του ρήματος της κύριας πρότασης
  3. Αν το ρήμα είναι ενεστώτα ή παρατατικού τότε ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΕΝΕΣΤΩΤΑ,

Αν το ρήμα είναι  παρακειμένου ή υπερσυντελίκου τότε ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ

  1. Εάν το Υποκείμενο του ρήματος είναι ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ από το ρήμα εξάρτησης τότε θα έχουμε ετεροπροσωπία, άρα θα τραπεί σε ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ

Π.χ.

Sulpicius Gallus legatus pauli erat: Να τραπεί η κύρια πρόταση κρίσεως σε ειδικό απαρέμφατο με εξάρτηση την πρόταση «Scriptores tradunt/ferunt».

 1ο ΒΗΜΑ: Δίνεται η πρόταση «Scriptores tradunt/ferunt». Ρήμα εξάρτησης είναι το tradunt ή ferunt

2ο ΒΗΜΑ: το ρήμα της κύριας πρότασης κρίσεως είναι erat-χρόνου παρατατικου

3ο ΒΗΜΑ: Αφού το ρήμα είναι παρατατικού θα το τρέψω σε απαρέμφατο ενεστώτα: esse

4ο ΒΗΜΑ: Παρατηρώ ότι το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ: S.Gallus, το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ της πρότασης ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ: scriptores: είναι ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ, άρα το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ της ΚΥΡΙΑΣ θα το τρέψω σε αιτιατική: S.Gallum

 ΑΡΑ: Scriptores tradunt S.Gallum legatum Pauli esse

KAI 5o ΒΗΜΑ:Οι ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί και το κατηγορούμενο του Υ τρέπονται και αυτοί σε αιτιατική για να είναι στην ίδια πτώση με το Υποκείμενο,άρα legatum Pauli

 ΜΕΛΕΤΩ-ΜΑΘΑΙΝΩ

  • Σύνταξη και μετάφραση κειμένου 13 (από το σημείο που είχαμε σταματήσει μέχρι το τέλος)
  • Όλες τις επισημάνσεις επί του κειμένου
  • ΚΑΝΟΝΑΣ-νέο συντακτικό φαινόμενο.

 ΕΡΓΑΣΙΑ:

1.luna defecerat:να τραπεί η σύνταξη της πρότασης σε απαρεμφατική αφού κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές.

2. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ Άσκηση IVβ,σελ.157