ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΓΑ 22/2

Παραδόθηκαν οι εναντιωματικές/παραχωρητικές.Xαρακτηρίστηκε η εναντιωματική του κειμένου 40.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΧLI

  1. primi: Θ.Β.: (prae),Σ.Β.: priores,Υ.Β.: primi.
    Επιρρηματικό κατηγορούμενο της σειράς. Aποδίδεται στο qui.

  2. coluisse: ειδικό απαρέμφατο, το οποίο παίρνει το υποκείμενό του σε ονομαστική (qui) λόγω της εξάρτησής του από το προσωπικό παθητικό ρήμα dicuntur (άρση λατινισμού).

  3. aetas -atis: η γενική πληθυντικού σχηματίζει δύο τύπους: aetatum και aetatium.

  4. verbis: αντικείμενο σε αφαιρετική από το utebantur.

  5. mater -tris: η γενική πληθυντικού σχηματίζεται κατ’ εξαίρεση: matrum (το ίδιο συμβαίνει και με τα ουσιαστικά pater και frater. Είναι αντίστοιχα: patrum και fratrum).

  6. scire: προστακτική ενεστώτα → scito, scitote.

  7. bona: Θετικός: melior, Υπερθετικός: optima. Ο θετικός βαθμός του επιρρήματος είναι: bene.

  8. tamquam scopulum: βραχυλογική φράση που δηλώνει παραβολή, κατά παράλειψη του ρήματος της υποθετικής-παραβολικής πρότασης.
    Ολοκληρωμένη η πρόταση: tamquam verbum insolens atque inauditum scopulus sit.

antiquissimi: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, του επιθέτου β’ κλίσης antiquissimus, -a, -um = αρχαιότατος, -η, -ο. Πρόκειται για υπερθετικό βαθμό του επιθέτου β’ κλίσης antiquus, -a, -um = αρχαίος, -α, -ο → Παραθετικά: Σ.Β. antiquior, -ior, -ius, Y.B. antiquissimus, -a, -um.

his: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, της δεικτικής αντωνυμίας hic, haec, hoc = αυτός, -ή, -ό.

antiquiores: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, του επιθέτου γ’ κλίσης antiquior, -ior, -ius = αρχαιότερος, -η, -ο. Πρόκειται για συγκριτικό βαθμό του επιθέτου β’ κλίσης antiquus, -a, -um = αρχαίος, -α, -ο → Παραθετικά: Σ.Β. antiquior, -ior, -ius, Y.B. antiquissimus, -a, -um.

Horatii: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, του ουσιαστικού β’ κλίσης Horatius -ii/-i = Οράτιος → κλητική ενικού: Horati.Στον πληθυντικό σημαίνει άνθρωποι σαν αυτούς.

plane: τροπικό επίρρημα = καθαρά → Παραθετικά: Σ.Β. planius, Y.B. planissime.

ac: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.

dilucide: τροπικό επίρρημα = με διαύγεια → Παραθετικά: Σ.Β. dilucidius, Y.B. dilucidissime.

cum: εδώ, πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = με.

suis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, γ’ πρόσωπο της κτητικής αντωνυμίας (για πολλούς κτήτορες) suus, sua, suum = δικός τους, δική τους, δικό τους.

locuti sunt: γ’ πληθυντικό, οριστική παρακειμένου του ρήματος loquor, locutus sum, loqui αποθ. 3 = μιλώ.

non: αρνητικό μόριο = όχι, δεν.

Sicanorum: γενική πληθυντικού, αρσενικό, του ουσιαστικού β’ κλίσης Sicani -orum = οι Σικανοί → συναντάται συνήθως στον πληθυντικό.

aut: διαζευκτικός σύνδεσμος = ή, είτε.

1. Τα κύρια γνήσια λατινικά ονόματα σε –ius και το προσηγορικό filius σχηματίζουν τη γενική ενικού σε –ii/-i και την κλητική ενικού σε –i. Τα υπόλοιπα υπερδισύλλαβα σε –ius και –ium σχηματίζουν πολλές φορές τη γενική ενικού σε –ii/-i, ενώ σχηματίζουν την κλητική ενικού κανονικά.

Pelasgorum: γενική πληθυντικού, αρσενικό, του ουσιαστικού β’ κλίσης Pelasgi -orum = οι Πελασγοί → συναντάται συνήθως στον πληθυντικό.

qui: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο.

primi: ονομαστική πληθυντικού, αρσενικό, του επιθέτου β’ κλίσης primus, -a, -um = πρώτος, -η, -ο. Πρόκειται για υπερθετικό βαθμό προερχόμενο ετυμολογικά από το επίρρημα prae = εμπρός → Παραθετικά: Σ.Β. prior, -ior, -ius,Y.B. primus, -a, -um.

coluisse: απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής, του ρήματος colo, colui, cultum, colĕre 3 = κατοικώ.

aetatis: γενική ενικού, θηλυκό, του ουσιαστικού γ’ κλίσης aetas -atis = εποχή → γενική πληθυντικού: aetatum και aetatium.

suae: γενική ενικού, θηλυκό, γ’ πρόσωπο της κτητικής αντωνυμίας (για πολλούς κτήτορες) suus, sua, suum = δικός τους, δική τους, δικό τους.

verbis: αφαιρετική πληθυντικού, ουδέτερο, του ουσιαστικού β’ κλίσης verbum -i = λόγος.

utebantur: γ’ πληθυντικό, οριστική παρατατικού, του ρήματος utor, usus sum, uti αποθ. 3 = χρησιμοποιώ

tu: ονομαστική ενικού, β’ πρόσωπο, της προσωπικής αντωνυμίας tu = εσύ.

autem: αντιθετικός σύνδεσμος = δε, πάλι, εξάλλου, όμως.

proinde quasi: παραβολικός σύνδεσμος = σαν να.

cum: εδώ, πρόθεση που συντάσσεται με αφαιρετική = με.

matre: αφαιρετική ενικού, θηλυκό, του ουσιαστικού γ΄ κλίσης mater, matris = μητέρα → γενική πληθυντικού: matrum.

Evandri: γενική ενικού, αρσενικό, του ουσιαστικού β’ κλίσης Evander -ndri = Εύανδρος → ως κύριο όνομα δεν διαθέτει κατά κανόνα πληθυντικό αριθμό.

nunc: χρονικό επίρρημα = τώρα.

loquaris: β’ ενικό υποτακτικής ενεστώτα, του ρήματος loquor, locutus sum, loqui αποθ. 3 = μιλώ.

sermone: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, του ουσιαστικού γ’ κλίσης sermo -onis = λόγος, λόγια.

abhinc: χρονικό επίρρημα = εδώ και.

multis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, του επιθέτου β’ κλίσης multus, -a, -um = πολύς, πολλή, πολύ →annis: αφαιρετική πληθυντικού, αρσενικό, του ουσιαστικού β’ κλίσης annus -i = χρόνος, έτος.

obsoleto: αφαιρετική ενικού, αρσενικό, της επιθετικοποιημένης μετοχής παθητικού παρακειμένου obsoletus, -a, -um = απαρχαιωμένος, -η, -ο, ξεπερασμένος, -η, -ο, του ρήματος obsolesco, obsolevi, obsoletum, obsolescĕre (3) → Παραθετικά: Σ.Β. obsoletior, -ior, -ius, Υ.Β. ―.

uteris: β’ ενικό οριστικής ενεστώτα, του ρήματος utor, usus sum, uti αποθ. 3 = χρησιμοποιώ.

quod: εδώ, αιτιολογικός σύνδεσμος = επειδή.

neminem: αιτιατική ενικού, αρσενικό, της αόριστης ουσιαστικής αντωνυμίας nemo, nemo, nihil (nil) = κανένας, καμιά, κανένα/τίποτε.

scire: απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα, του ρήματος scio, sci(v)i, scitum, scire 4 = ξέρω, γνωρίζω → η προστακτική ενεστώτα σχηματίζεται με αναπλήρωση των αντίστοιχων τύπων από την προστακτική μέλλοντα : ―, scito, ―, ―, scitote, ―.

atque: συμπλεκτικός σύνδεσμος = και.

intellegere: απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα, του ρήματος intellego/intelligo, intellexi, intellectum, intellegĕre 3 = καταλαβαίνω.

vis: β’ ενικό οριστικής ενεστώτα, του ανωμάλου ρήματος volo, volui, ―, velle = θέλω.

quae: αιτιατική πληθυντικού, ουδέτερο, της ερωτηματικής ουσιαστικής αντωνυμίας quis, quis, quid = ποιος, ποια, ποιο/τι

dicas: β’ ενικό υποτακτικής ενεργητικού ενεστώτα, του ρήματος dico, dixi, dictum, dicĕre 3 = λέω → β’ ενικό προστακτικής ενεστώτα: dic.

Quin: ερωτηματικό επίρρημα = γιατί δεν.

homo: κλητική ενικού, αρσενικό και θηλυκό (εδώ αρσενικό), του ουσιαστικού γ’ κλίσης homo -inis = άνθρωπος.

inepte: κλητική ενικού, αρσενικό, του επιθέτου β’ κλίσης ineptus, -a, -um = ανόητος, -η, -ο → Παραθετικά: Σ.Β. ineptior, -ior, -ius, Υ.Β. ineptissimus, -a, -um.

taces: β’ ενικό οριστικής ενεργητικού ενεστώτα, του ρήματος taceo, tacui, tacitum, tacēre 2 = σωπαίνω.

ut: εδώ, τελικός σύνδεσμος = για να.

consequaris: β’ ενικό υποτακτικής ενεστώτα, του ρήματος consequor, consecutus sum, consequi αποθ. 3 = πετυχαίνω.

quod: εδώ, αιτιατική ενικού, ουδέτερο, της αναφορικής αντωνυμίας qui, quae, quod = ο οποίος, -α, -ο.

vis: β’ ενικό οριστικής ενεστώτα, του ανωμάλου ρήματος volo, volui, ―, velle = θέλω.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ:

proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris: δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική παραβολική πρόταση, που λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’ όρος σύγκρισης είναι η κύρια πρόταση με ρήμα το uteris).

 quae dicas: δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική πρόταση, μερικής αγνοίας, που λειτουργεί ως αντικείμενο των απαρεμφάτων scire και intellegere. 

Quin, homo inepte, taces: κύρια πρόταση, ευθεία ερώτηση (ρητορική ερώτηση που ισοδυναμεί με έντονη προτροπή: tace), μερικής αγνοίας.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

Μετάφραση του 41 ως quod vis.

Na χαρακτηρίσετε μια παραχωρητική του κειμένου 40.

ΑΣΚΗΣΗ III.