ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΓΑ 19/2

Έγινε έλεγχος των ασκήσεων μετατροπής του υποθετικού λόγου του 39: si marmor illi obtulisses,si viliorem materiam,fecisset tale στα άλλα είδη:

si marmor illi obtuleras (ή obferebas/obtulisti): Ανοιχτή υπόθεση στο παρελθόν

και si marmor illi obferas,…,faciat tale: Υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον.

Έγινε εξάσκηση στο χαρακτηρισμό υποθετικής πρότασης: si licebit:

Δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση που εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο si, διότι είναι καταφατική.Εκφέρεται με οριστική ως πρόταση κρίσεως που δηλώνει το πραγματικό.Συγκεκριμένα με οριστική μέλλοντα (licebit) επειδή με απόδοση την κύρια με ρήμα το explicabit(οριστική μέλλοντα) σχηματίζει απλό, ανεξάρτητο υποθετικό λόγο που ανήκει στο α’ είδος,της ανοικτής υπόθεσης στο μέλλον.Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της προϋπόθεσης στο ρήμα explicabit της κύριας από το οποίο εξαρτάται.

Ξεκινήσαμε την επεξεργασία του 40 ως το audebat:

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ:

1.armatus: επιρρηματικό κατηγορούμενο τρόπου στο Υποκείμενο C.Marius του ρήματος

  1. hostis: κατηγορούμενο [iudico + αιτιατική (Α) + αιτιατική (Κατηγ)]

  2. quam celerrime: quam + υπερθ. επιρ. [πρβλ. ως + υπερθετικός επιρρήματος, ὡς τάχιστα] για δήλωση επίτασης

  3. augur: παράθεση στο Υποκείμενο του ρήματος

  4. corpore: αφαιρετική κατηγορηματική της ιδιότητας

  5. occupata urbe: ιδιάζουσα αφαιρ. απόλυτη χρονική μετοχή. Αναλύεται σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση: cum Sulla urbem occupavisset ή ubi Sulla urbem occupavit

  6. obviam eo: αντιτίθεμαι [πρβλ. ἐμποδών εἰμὶ]

  7. ut…iudicaretur: δευτ. τελ. πρόταση

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ:

senatum: αιτιατική ενικού του ουσιαστικού senatus -us, δ΄ κλίση, αρσενικό = η Σύγκλητος. Δοτική ενικού senatu και senatui (ως περιληπτικό όνομα δεν διαθέτει πληθυντικό).

armatus: ονομαστική ενικού αρσενικού γένους της μετοχής παθητικού παρακειμένου armatus, –a, –um, (από το ρήμα armo, 1) λειτουργεί ως επίθετο = ένοπλος, -η, -o.(Έχει μόνον υπερθετικό βαθμό: armatissimus, -a, -um, ο οποίος συναντάται σπάνια).

coegerat: γ΄ενικό οριστικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής του ρήματος cogo, coegi, coactum, cogĕre 3 = συγκαλώ.

ut: εδώ τελικός σύνδεσμος = για να.

quam: επίρρημα, επιτείνει την έννοια του υπερθετικού = όσο το δυνατόν.

celerrime: επίρρημα υπερθετικού βαθμού = πάρα πολύ γρήγορα, του επιθέτου γ΄ κλίσης celer, celeris, celere (οι άλλοι βαθμοί του επιρρήματος: θετικός: celeriter, συγκριτικός: celerius).

audebat:προσοχή στο ρήμα γιατί είναι ημιαποθετικό:audeo-ausus sum-ausum-audere 2η συζ.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ:

occupata urbe: επιρρηματική χρονική μετοχή, ιδιάζουσα αφαιρετική απόλυτη, δηλώνει το προτερόχρονο. (occupata: χρονικη μετοχή, urbe: Υποκείμενο μετοχής) 

ut C. Marius quam celerrime hostis iudicaretur: δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το coegerat, εισάγεται με τον τελικό σύνδεσμο ut γιατί είναι καταφατική, εκφέρεται με υποτακτική, γιατί ο σκοπός στη λατινική είναι μια υποκειμενική κατάσταση και συγκεκριμένα με υποτακτική παρατατικού (iudicaretur) γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (coegerat) και σύμφωνα με την ιδιομορφία των προτάσεων ως προς την ακολουθία χρόνων δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν. (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα: ο σκοπός είναι ιδωμένος τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησης του).

obviam: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ire (εδώ έχουμε περίφραση obviam ire + δοτ).
voluntati: αντικείμενο στην έκφραση obviam ire ή δοτική αντικειμενική από το obviam
cuius: γενική υποκειμενική στο voluntati

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ:

voluntas < volo ≃ βούλομαι (βούληση, βουλητικός)

  • solus: solum·πρβλ. σόλο

  • nolo < ne + νοlο· πρβλ. malo < magis + νοlο ≃ βούλομαι (βούληση, βουλητικός)

  • agmen ≃ άγημα < ago: ἄγω (διάγω, εισάγω, αγέλη, αγώνας, αγωγός, αγωγή, άξονας, άμαξα, άξιος, αρχηγός, ξεναγός, στρατηγός)

  • circumsedeo (circum + sedeo)·sedes: ἕδρα , ἕζομαι· (καθέδρα, καθεδρικός)

  • conservo: πρβλ. κονσέρβα

  • armatus: πρβλ. άρματα > αρματωλός

  • celeriter: πρβλ. κέλητας (= γρήγορο άλογο)

  • miles: πρβλ. μιλιταρισμός

ΜΕΛΕΤΗ: ΣΥΝΤΑΞΗ-ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ 40 ως το audebat.

ΤΡΟΠΗ ΣΤΑ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ: si licebit….explicabit (39) (στο β’ είδος να δηλώνει απραγματοποίητο στο παρόν)-μελέτη του χαρακτηρισμού των υποθετικών προτάσεων.