ΛΑΤΙΝΙΚΑ 8/2

Χαρακτηρίστηκαν οι δευτερεύουσες:

1)cum se ipsum captum existimasset…conlocavit: Δευτ.επιρρηματική αιτιολογική πρόταση .Εισάγεται με τον αιτιολ. σύνδ. cum,και εκφέρεται με υποτακτική,γιατί η αιτιολογία είναι το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής διεργασίας [μάθ.34 μόνο,όπου και ακολουθία χρόνων], χρόνου υπερσυντέλικου (existimasset) γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (conlocavit) και σύμφωνα με την ακολουθία των χρόνων δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ρήμα conlocavit της πρότασης από την οποία εξαρτάται.

2) Cum ante vestibulum dona posuissent…domum reverterunt:Δευτε-ρεύουσα επιρρηματική Χρονική πρόταση, ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το reverterunt. Εισάγεται με τον ιστορικό – διηγηματικό σύνδεσμο cum γιατί αναφέρεται σε διήγηση του παρελθόντος ,ο ιστορικός – διηγηματικός cum υπογραμμίζει τη βαθύτερη σχέση της δευτερεύουσας με την κύρια και δημιουργεί μια σχέση αιτίου και αιτιατού ανάμεσά τους,εκφέρεται με υποτακτική,γιατί δεν μας ενδιαφέρει μόνο από χρονική άποψη,αλλά είναι φανερός ο ρόλος του υποκειμενικού στην υποτακτική. Ειδικότερα εκφέρεται με Υποτακτική Υπερσυντελίκου (posuissent), γιατί εξαρτάται από ρήμα ιστορικού χρόνου (Οριστική Παρακειμένου reverterunt) και σύμφωνα με τους κανόνες ακολουθίας των χρόνων δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν.

3) Sed etiam ut victor obsequatur iis: δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση, που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος στο περιεχόμενο της κύριας πρότασης με ρήμα το sunt. Εισάγεται με τον συμπερασματικό σύνδεσμο ut, γιατί είναι καταφατική. Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το αποτέλεσμα στα λατινικά θεωρείται πάντα μια υποκειμενική κατάσταση. Συγκεκριμένα, με υποτακτική ενεστώτα (obsequatur), γιατί εξαρτάται από ρήμα αρκτικού χρόνου (sunt) και αναφέρεται στο παρόν -μέλλον. Υπάρχει ιδιόμορφη ακολουθία χρόνων, γιατί το αποτέλεσμα είναι ιδωμένο τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του. Η αντωνυμία tales, που προηγείται στην κύρια πρόταση, υποδηλώνει ότι θα ακολουθήσει δευτερεύουσα συμπερασματική πρόταση.

Συνεχίσαμε το 38:

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ:

sede: αφαιρετική ενικού του ουσιαστικού της γ΄ κλίσης, θηλυκού γένους sedes -is = έδρα, κάθισμα. Το ουσιαστικό είναι ισοσύλλαβο της γ΄ κλίσης, αλλά σχηματίζει κατ’ εξαίρεση τη γενική του πληθυντικού με την κατάληξη –um, δηλαδή sedum.
cedo: α΄ ενικό οριστικής ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος της γ΄ συζυγίας cedo, cessi, cessum, ceděre = αποχωρώ, παραχωρώ.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ:

loco: κυρίως αφαιρετική της απομάκρυνσης ή του χωρισμού (ως αντικείμενο) του ρήματος cederet.

 

“ego libenter tibi mea sede cedo”: κύρια πρόταση κρίσεως που εκφέρεται με οριστική (cedo: οριστική ενεστώτα) και δηλώνει το πραγματικό γεγονός.

cedo: ρήμα.
ego: υποκείμενο του ρήματος cedo.
tibi: δοτική προσωπική χαριστική που συνάπτεται με το cedo.
sede: αφαιρετική της απομάκρυνσης ή του χωρισμού (ως αντικείμενο) του ρήματος cedo.
mea: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στη λέξη sede.
libenter: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα cedo.


ΜΕΛΕΤΗ: ΚΕΊΜΕΝΟ 38 ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ I ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 38.