Τα Ελληνικά κράτη: Τραπεζούς, Ήπειρος, Νίκαια

Η ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΑ
ΕΠΟΧΗ  (1204-1453).  Ο ΥΣΤΕΡΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΣΤΗ ΔΥΣΗ

 

  1. Τα Ελληνικά κράτη: Τραπεζούς, Ήπειρος, Νίκαια

α. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας: 

Ιδρύθηκε το 1204 στις ΝΑ ακτές του Εύξεινου Πόντου από τους Μεγάλους  Κομνηνούς. 

  • Σ’ αυτή ενσωματώθηκαν η Σινώπη, η Παφλαγονία και η Ηράκλεια του Πόντου.
  • Οι Σελτζούκοι αργότερα κατακτούν τη Σινώπη ⭢ σε απομόνωση για 250 χρόνια η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

 

β. Το κράτος της Ηπείρου: 

Ιδρύθηκε από το Μιχαήλ Κομνηνό Δούκα. 

Διάδοχός του ο Θεόδωρος Κομνηνός

Επί Θεοδώρου Κομνηνού (1215) γνώρισε μεγάλη ακμή ⭢ ανταγωνιστής  της Νίκαιας:

✓ Άλωση Θεσσαλονίκης ⭢   κατάλυση Λατινικού Βασιλείου της (1224) ⭢ ο  Θεόδωρος Κομνηνός στέφτηκε στη Θεσσαλονίκη αυτοκράτωρ των Ρωμαίων.

✓ 1230: Στρέφεται κατά του τσάρου των Βουλγάρων Ιωάννη Ασάν Β΄ ⭢ συντριπτική ήττα κοντά στον ποταμό Έβρο. Ο Θεόδωρος Κομνηνός συλλαμβάνεται  αιχμάλωτος.

 

γ. Η αυτοκρατορία της Νίκαιας και η ανασύσταση της  Βυζαντινής Αυτοκρατορίας: 

Ιδρύθηκε στη δυτική Μικρά Ασία με κέντρο τη Νίκαια.

Ηγέτης ο Θεόδωρος Λάσκαρης, γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν οι  πιστές στο κράτος δυνάμεις των Βυζαντινών.

Οι απειλές που αντιμετώπιζε  το κράτος ήταν πολλές. Όμως:

✓ 1205: Ήττα των Λατίνων από τους Βουλγάρους ⭢ εδραίωση του κράτους της  Νίκαιας.

✓ 1208: Ο Θεόδωρος Λάσκαρης στέφεται αυτοκράτωρ και βασιλιάς των Ρωμαίων.

Ο διάδοχός του Ιωάννης Βατάτζης: 

  1. Επεξέτεινε την αυτοκρατορία.
  2. Προσπάθησε να εξυγιάνει τη διοίκηση.
  3. Ίδρυσε πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα.
  4. Δημιούργησε στρατιωτικά κτήματα ⭢ αποτελεσματικό σύστημα άμυνας.
  5. Έδωσε σημασία στην ανόρθωση της αγροτικής οικονομίας. Στόχος η αυτάρκεια,  γι’ αυτό απαγόρεψε την εισαγωγή ειδών πολυτελείας από τις ιταλικές πόλεις.

Μιχαήλ Παλαιολόγος : 

✓ 1261: Συνθήκη με τους Γενουάτες: φορολογικές και τελωνειακές απαλλαγές,  λιμάνια και εμπορικές περιοχές της αυτοκρατορίας με αντάλλαγμα πολεμική βοήθεια  κατά της Βενετίας (⭢ η Γένουα μεγάλη δύναμη στην Ανατολή).

✓ 25 Ιουλίου του 1261: Κατάληψη της Κωνσταντινούπολης που την κατείχαν οι Βενετοί (από το  στρατηγό Αλέξιο Στρατηγόπουλο) ⭢ ο Μιχαήλ Παλαιολόγος στέφεται (για δεύτερη  φορά) αυτοκράτορας (Μιχαήλ Η΄) στο ναό της Αγίας Σοφίας.

Παρουσίαση:

2.Τραπεζούς Ήπειρος Νίκαια

 

1.α. (Ι) Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση

  1. Τα Ελληνικά κράτη: Τραπεζούς
  1. Το κυριότερο από τα ελληνικά κράτη που ιδρύθηκαν μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους (1204) ήταν η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.
  2. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ιδρύθηκε από τους Μεγάλους Κομνηνούς αμέσως μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους (1204).
  3. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας επηρέασε ιδιαίτερα την τύχη του Βυζαντίου τον 13ο αιώνα. 
  4. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας αποτελούσε μία διεθνώς υπολογίσιμη δύναμη και συνέβαλε στην ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους.
  5. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας άσκησε μεγάλη επίδραση στις τύχες του Βυζαντίου.

 

Ήπειρος,

  1. Το κράτος της Ηπείρου ιδρύθηκε και οργανώθηκε από τον Μιχαήλ Κομνηνό τον Δούκα.
  2. Το κράτος της Ηπείρου δε μπόρεσε ποτέ να καταστεί σοβαρός ανταγωνιστής της Νίκαιας στην προσπάθεια αποκατάστασης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
  3. Ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας κατέλυσε το Λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης (1224).
  4. Κορυφαία επιτυχία του Θεοδώρου Κομνηνού Δούκα ήταν η ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους.
  5. Ο Θεόδωρος Κομνηνός Δούκας στέφθηκε αυτοκράτορας Ρωμαίων στη Νίκαια της Βιθυνίας.

 

Νίκαια

 

  1. Το 1208 ο Θεόδωρος Λάσκαρης στέφθηκε αυτοκράτορας και βασιλιάς των Ρωμαίων.
  2. Το έργο της ανάκτησης της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους έφερε σε πέρας ο αυτοκράτορας της Νικαίας Μιχαήλ Παλαιολόγος.
  3. Το έργο της ανάκτησης της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους έφερε σε πέρας ο αυτοκράτορας της Νίκαιας Ιωάννης Βατάτζης.
  4. Το 1261 ο Μιχαήλ Παλαιολόγος συνήψε με τους Βενετούς συνθήκη σε αντάλλαγμα πολεμικής βοήθειας κατά των Γενουατών.
  5. Ο Ιωάννης Βατάτζης ενίσχυσε την αγροτική οικονομία.
  6. Στόχος της οικονομικής πολιτικής του Ιωάννη Βατάτζη ήταν η αυτάρκεια της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας.
  7. Ο Ιωάννης Βατάτζης διαδέχθηκε τον Μιχαήλ Παλαιολόγο.
  8. Η περίοδος της Φραγκοκρατίας στον ελλαδικό χώρο δεν είχε μεγάλη διάρκεια.