Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

Η ΛΑΤΙΝΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΕΙΑ
ΕΠΟΧΗ  (1204-1453).  Ο ΥΣΤΕΡΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΣΤΗ ΔΥΣΗ

  1. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

α. Αναζήτηση βοήθειας στη Δύση: 

 

  • Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος (1391-1425): Αναζήτηση βοήθειας από τη Δύση  λόγω προέλασης των Οθωμανών ⭢ δεν υπάρχουν ουσιαστικά αποτελέσματα.
  • 1402 (μάχη Άγκυρας): Ο σουλτάνος Βαγιαζήτ υπέστη σημαντική ήττα από  τους Μογγόλους με ηγέτη τον Ταμερλάνο ⭢ εσωτερική κρίση στο Οθωμανικό  κράτος ⭢ το Βυζάντιο παύει να πληρώνει φόρο υποτέλειας, προσωρινή παράταση ζωής για το Βυζάντιο.
  • 1421: Στο θρόνο του Οθωμανικού κράτους ο Μουράτ Β΄ ⭢ επιθετική  πολιτική ⭢ 1422: Πολιορκία Κωνσταντινούπολης: αποτυχία.
  • 1423: Οι Τούρκοι εισέβαλαν στην Πελοπόννησο και την κατέστησαν  φόρου υποτελή (1426).
  • 1425: Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου: Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (1425- 1448): τελευταία προσπάθεια για εξασφάλιση βοήθειας από τη Δύση με αντάλλαγμα  την πλήρη υποταγή της ανατολικής Εκκλησίας στη Δυτική (σύνοδος Φερράρας Φλωρεντίας, 1438-1439)

⭢ αντίδραση βυζαντινού λαού

  • Στη Βαλκανική, οι Τούρκοι παρότι αντιμετώπισαν δυσχέρειες από το βοεβόδα  της Τρανσυλβανίας Ιωάννη Ουνυάδη και τον αλβανό ηγέτη Γεώργιο  Σκεντέρμπεη (οι οποίοι σημείωσαν λαμπρές νίκες κατά των Οθωμανών),
  • συνέτριψαν τους σταυροφόρους που είχαν εκστρατεύσει εναντίον τους (μάχη  Βάρνας, 1444).

β. Η Άλωση: 

Αυτοκράτορας Βυζαντίου: Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος (1448-1453).

Οθωμανός σουλτάνος Μωάμεθ Β΄: 

  1. Κατασκεύασε στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου φρούριο (Ρούμελη-Χισάρ)  ⭢ η Πόλη αποκόπηκε από τα λιμάνια του Εύξεινου Πόντου ⭢ δεν μπορούσε να  προμηθεύεται σιτάρι από εκεί.
  2. Εισέβαλε στις ελληνικές κτήσεις της Πελοποννήσου ⭢ εμπόδισε το Δεσπότη  του Μορέως να σπεύσει σε βοήθεια της Κωνσταντινούπολης.
  3. Άρχισε την τακτική πολιορκία της Πόλης.

Περιορισμένη η βοήθεια της Δύσης (ένας από αυτούς που βοήθησαν ήταν ο γενουάτης  πολεμιστής Ιουστινιάνης).

Υπεροπλία Οθωμανών σε έμψυχο (1 προς 10) και άψυχο υλικό.

29 Μαΐου 1453: Η Άλωση της Πόλης ⭢ σφαγές, λεηλασίες.

Ακολούθησε η πτώση των υπόλοιπων ελεύθερων περιοχών· τελευταία υπέκυψε  η Τραπεζούντα (1461).

γ. Το Βυζάντιο μετά την Άλωση:

 

► Η πνευματική παράδοση του Βυζαντίου δεν έσβησε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

  • Παρέμεινε αισθητή στα ευρωπαϊκά κράτη
  • Η Δυτική Ευρώπη, στα χρόνια του Ανθρωπισμού και της Αναγέννησης, βρήκε  στο Βυζάντιο την πηγή των καρπών του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.
  • Συντέλεσε στη διατήρηση της πνευματικής ταυτότητας των Βαλκανικών  λαών:
  • Ρωσία, κληρονόμος των πνευματικών παραδόσεων και των πολιτικών  ιδεών του Βυζαντίου, φιλοδόξησε να γίνει η «Τρίτη Ρώμη»,
  • Ο τσάρος Ιβάν Γ΄ νυμφεύτηκε την ανιψιά του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα,
  • υιοθέτησε το δικέφαλο αετό στα λάβαρά του
  • και εισήγαγε στη Μόσχα το βυζαντινό  τελετουργικό.

 

 

1.α. (Ι) Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις ως προς την ορθότητά τους, γράφοντας τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

 

α. Αναζήτηση βοήθειας στη Δύση

 

  1. Ο Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος ζήτησε βοήθεια από τη Δύση για να αντιμετωπίσει την προέλαση των Οθωμανών.
  2. Το τελευταίο ταξίδι του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου στη Δύση απέδωσε σημαντικά οφέλη.
  3. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος (1391-1425) έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές στη Δύση, όπου ταξίδεψε προς αναζήτηση βοήθειας.
  4. Στη Σύνοδο της Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439) ο Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος αρνήθηκε την πλήρη υποταγή της Ορθόδοξης στην Καθολική Εκκλησία.
  5. Στη Σύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας ο Ιωάννης Η’ Παλαιολόγος δέχτηκε την πλήρη υποταγή της Ορθόδοξης στην Καθολική Εκκλησία.
  6. Η μάχη της Άγκυρας (1402) επίσπευσε την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς.
  7. Στη μάχη της Άγκυρας (1402) ο οθωμανικός στρατός υπέστη πανωλεθρία από τους Μογγόλους του Ταμερλάνου.
  8. Η ήττα του σουλτάνου των Τούρκων Βαγιαζήτ στη μάχη της Άγκυρας (1402) έδωσε παράταση ζωής περίπου μισού αιώνα στο Βυζάντιο.

β. Η Άλωση

  1. Οι Οθωμανοί κατέστησαν φόρου υποτελή την Πελοπόννησο, πριν προχωρήσουν  στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης.
  2. Το Ρούμελη – Χισάρ οικοδομήθηκε από τους Οθωμανούς, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης
  3. Η τελευταία πόλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1461 ήταν η Κωνσταντινούπολη.
  4. Η βοήθεια της Δύσης στην απειλούμενη από τους Τούρκους Κωνσταντινούπολη (1453) ήταν ισχνή και ανεπαρκής.
  5. Η βοήθεια της Δύσης κατά την πολιορκία της Κων/πολης από τους Οθωμανούς υπήρξε σημαντική.
  6. Τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος.
  7. Την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (1449 – 1453) ανέλαβε να υπερασπιστεί με αυτοθυσία ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος.
  8. Η βοήθεια της Δύσης προς τους Βυζαντινούς κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τον Μωάμεθ Β΄ υπήρξε ελάχιστη.
  9. Με την οικοδόμηση του Ρούμελη-Χισάρ οι Οθωμανοί επιδίωκαν να ανακόψουν τον ανεφοδιασμό της Κωνσταντινούπολης από τις πόλεις του Ευξείνου Πόντου.

 

γ. Το Βυζάντιο μετά την Άλωση7. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης

  1. Η πνευματική παράδοση του Βυζαντίου έσβησε με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους.
  2. Η Ρωσία φιλοδόξησε να γίνει κληρονόμος των πνευματικών παραδόσεων και πολιτικών ιδεών του Βυζαντίου μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από    τους Οθωμανούς.
  3. Μετά την πτώση του Βυζαντίου, ως αποδέκτης και συνεχιστής της Βυζαντινής πνευματικής κληρονομιάς εμφανίστηκε η ορθόδοξη Βουλγαρία.
  4. Ως Τρίτη Ρώμη θεωρήθηκε η Μόσχα από τότε που ο τσάρος Ιβάν Γ’ νυμφεύτηκε την ανηψιά του Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου.

 

https://blogs.sch.gr/agofilippo/files/2024/02/7.-Η-άλωση-της-Κωνσταντινούπολης.pptx