Ο ΑΛΛΟΣ ΩΣ ΞΕΝΟΣ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-Ο ΑΛΛΟΣ ΩΣ ΞΕΝΟΣ 

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Αυτό που έζησα στο Θέατρο Κωφών

Εισαγωγικό σημείωμα

Πρόκειται για άρθρο στην κατηγορία Πολιτισμός στο protagon.gr, που συνδυάζει κριτική θεάτρου και ρεπορτάζ. Η συνύπαρξη κωφών και ακουόντων ηθοποιών επί σκηνής είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της παράστασης που υποβάλλει το θέμα της συνύπαρξης με τον διαφορετικό Άλλο στην καθημερινή ζωή.

 

Κείμενο

 

Μία παράσταση με κωφούς και ακούοντες ηθοποιούς αλλά χωρίς μετάφραση! Ο ένας μεταφράζει τη γλώσσα του άλλου, οι μεν με τη σωματικότητα, οι δε με τη δύναμη του λόγου. Η μοναδική εμπειρία που δίνει στον θεατή το «Νησί των σκλάβων».Η παράσταση αρχίζει με την εξής σκηνή: ηθοποιοί, τυλιγμένοι ο ένας με τον άλλο, κάποιοι ντυμένοι με γούνες και κορώνες, άλλοι με μαγιό και παρεό, όλοι με γουρλωμένα μάτια, παρασύρονται μπρος, πίσω, δεξιά, αριστερά. Φωνάζουν. Μα ναι, βέβαια είναι ένα ναυάγιο. Ο τίτλος του

θεατρικού έργου είναι «Το Νησί των Σκλάβων» (του Μαριβώ). Εκεί ναυάγησαν.

Ύστερα μένουν στη σκηνή μόνο δύο άνδρες. Ανταλλάσσουν χειρονομίες της νοηματικής γλώσσας που εσύ δεν μπορείς να ερμηνεύσεις. Μα, νόμιζες ότι θα έχει παράλληλη διερμηνεία!

Ωραία, παρατηρείς τις εκφράσεις τους, για να καταλάβεις ποιος είναι ποιος και γιατί υπάρχει αυτή η ένταση μεταξύ τους. Ο ένας, ο ψηλός με το επιβλητικό κούτελο, είναι εμφανώς εξαγριωμένος. Ο άλλος, στο ύφος είναι φτυστός ο Ζακ Γαλιφιανάκης, κάνει πλάκα. Τον κοροϊδεύει,κάνει πιρουέτες, παριστάνει τον άνετο, πέφτει, σηκώνεται. Κάποιοι από το κοινό χαχανίζουν

βουβά. Ο ένας ηθοποιός ρίχνει τον άλλο κάτω. Παρασύρεσαι από τις εκφράσεις τους και γελάς κι εσύ. Περνάνε τέσσερα με πέντε λεπτά αλλά εσύ δεν έχεις καταλάβει τι συμβαίνει. Ποιος θα σου μεταφράσει;

Η σκηνή επαναλαμβάνεται με δύο άλλους, ακούοντες ηθοποιούς. Τώρα όλα βγάζουν νόημα.

Ο ψηλός, αυτός που γρύλιζε σιωπηλά, ήταν το αφεντικό που είχε εξοργιστεί γιατί συνειδητοποίησε ότι ναυάγησαν στο νησί όπου αναστρέφονται οι ρόλοι. Τα αφεντικά γίνονται οι δούλοι, οι δούλοι γίνονται αφεντικά! Ο άλλος, ο παιχνιδιάρικος, γελούσε, προφανώς από ενθουσιασμό.

Βρίσκεται στο νησί όπου έχουν συγκροτήσει τη δική τους Δημοκρατία εξεγερμένοι σκλάβοι. Με άλλα λόγια, βλέπεις την ίδια σκηνή σε άλλη γλώσσα.

Η παράσταση κυλά με τη συνύπαρξη κωφών και ομιλούντων ηθοποιών πάνω στη σκηνή.Μοιράζονται τους ίδιους ρόλους και τους ερμηνεύουν παράλληλα, ο καθένας με τη γλώσσα του! Η οπτικοακουστική εμπειρία είναι μοναδική. «Πώς ένιωσες τα πρώτα πέντε λεπτά;», με ρωτάει στο τέλος μία από τις κωφούς ηθοποιούς, Ευανθία Πολυχούρα. Χαμένη;

Το θεατρικό έργο περνά το ίδιο μήνυμα σε δύο επίπεδα. Καυτηριάζει τη δύναμη που έχει η κοινωνική «ταυτότητα» στις σχέσεις ανθρώπων και τελικά και στον εαυτό σου. Πόσο σίγουρος είσαι ότι μπορείς να κατανοήσεις τη θέση των κωφών της Ελλάδας; Το έχεις προσπαθήσει; Τι σημαίνει, πρακτικά, για τη ζωή τους ότι επικοινωνούν σε μία διαφορετική γλώσσα; Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι δεν έχουν επαφή με τον ελληνικό κινηματογράφο ή τις ελληνικές σειρές; Με τα θεατρικά κείμενα;

«Νιώθω ξένος στον τόπο μου», μάς λέει ο ηθοποιός Απόστολος Γιαννόπουλος ο οποίος βρίσκεται στη θεατρική ομάδα από τότε που τη δημιούργησε η δραματοποιός Νέλλη Καρά, το 1983. Μέχρι τότε δεν υπήρχε καν η έννοια θέατρο για την ελληνική κοινότητα των κωφών. Και μέχρι σήμερα απαγορεύεται με προεδρικό διάταγμα να φοιτήσει κάποιος που δεν είναι «αρτιμελής» σε δραματική σχολή.

Αλλά έχουν το Θέατρο Κωφών. Μία δυναμική ομάδα που ενώνει κωφούς και ακούοντες λάτρεις της τέχνης πάνω στη σκηνή ή μέσα στο κοινό. Αναγκαστικά, λόγω οικονομικών, το θέατρο που βρίσκεται κοντά στην πλατεία Κουμουνδούρου, κάνει μόνο μία παράσταση τον χρόνο–αυτή την εβδομάδα παίζονται οι τελευταίες παραστάσεις του έργου «Το Νησί των Σκλάβων».

Σε κάθε παράσταση συμμετέχουν σταθερά ή καινούργια μέλη του θεάτρου αλλά και ακούοντες απόφοιτοι ή φοιτητές δραματικών σχολών.

Η Σοφία Ρομπόλη, διερμηνέας της παράστασης και υπεύθυνη για τον χρονισμό όλων των ηθοποιών, μεταφέρει το θεατρικό έργο στη νοηματική γλώσσα. Δεν είναι εύκολο. «Πρέπει να βρίσκεις την αντιστοιχία των δύο γλωσσών σε κάθε πρόταση», μας εξηγεί, διερμηνεύοντας παράλληλα στους ηθοποιούς. Πάντως το απολαμβάνει. Άλλωστε, η διερμηνεία γεννήθηκε για την ίδια εντελώς φυσικά, σχεδόν ως ανάγκη.

Ενώ σπούδαζε Ψυχολογία, στη διάρκεια της πρακτικής της στο Δρομοκαΐτειο συνάντησε ποιον κωφό, ο οποίος δεν είχε ιστορικό ψυχικής ασθένειας. Έμαθε τη νοηματική γλώσσα για να μπορεί να συνεννοείται μαζί του. Αυτή η εμπειρία αρκούσε για να αλλάξει επάγγελμα. Σήμερα η ίδια λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα σε δύο κόσμους. Το δελτίο ειδήσεων είναι ένα πολύ μικρό

μέρος της δουλειάς της, η οποία αρχίζει από γεννήσεις και τελειώνει σε κηδείες. Βρίσκεται σε σπίτια, ιατρεία, νοσοκομεία, αστυνομικά τμήματα, δικαστήρια, φυλακές, όπου υπάρχει η ανάγκη διερμηνείας στη νοηματική. Και φυσικά στο Θέατρο Κωφών. Ακόμη κι εκεί, η Ρομπόλη βρίσκεται στον χώρο της, εκπέμπει την ενέργεια ενός ηθοποιού. Και είναι εμφανές ότι η ίδια είναι μία κινητήριος δύναμη στις πρόβες.

Αφού, λοιπόν, αποδοθεί το κείμενο του θεατρικού έργου στη νοηματική, μαζί με τον σκηνοθέτη Βασίλη Βηλαρά, βρίσκουν το κατάλληλο ύφος και την εκφραστικότητα που πρέπει να έχει ο κωφός ηθοποιός. Ύστερα γίνεται η σύγκριση των δύο γλωσσών και ο χρονισμός με τους ακούοντες ηθοποιούς –το πιο ενδιαφέρον στάδιο της προετοιμασίας.

Και τώρα, χάρη σε αυτήν την σκηνοθετική τεχνική που ενσωματώνει και τους ακούοντες ηθοποιούς στη σκηνή βλέπεις αυτή τη συνεργασία στην παράσταση. «Μέχρι προσφάτως οι ακούοντες ηθοποιοί στις πρόβες ήταν στη σκηνή και στην παράσταση έβγαιναν εκτός σκηνής.

Τώρα μπορούμε να δείξουμε επί σκηνής αυτή τη γοητευτική διαδικασία», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Κι αυτή η τεχνική εξυπηρετεί καλύτερα τον βασικό σκοπό του θεάτρου: τη συνύπαρξη κωφών και ομιλούντων. Η πρόκληση είναι να τηρήσει ο σκηνοθέτης μία ισορροπία στον τρόπο που αντιμετωπίζει τους ηθοποιούς και να ξέρει τι απαιτήσεις έχεις από τον καθέναν. «Από τους κωφούς απαιτείς τη σωματικότητα, από τους ακούοντες τη διαχείριση του λόγου», μάς εξηγεί.

Αλλά τονίζει ότι και η υπερεκφραστικότητα που έχουν οι κωφοί πρέπει να τιθασευτεί, να ελέγχεται, ώστε να γίνει χρήσιμη. Και οι ακούοντες πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να έχουν τη σωματικότητα των κωφών.

«Είναι υπέροχη η εμπειρία», λέει ένας από τους ακούοντες ηθοποιούς, ο Ιάσονας. «Στην αρχή είχα πανικοβληθεί, φοβόμουν ότι δεν θα μπορούμε να συγχρονιστούμε. Τελικά ο ένας εμπνέει τον άλλον, οι μεν με τη σωματικότητα και την εκφραστικότητα, οι δε με τη διαχείριση του λόγου, τη δύναμη του κειμένου. Πάνω στη σκηνή ο ένας φορτίζει τον άλλον». Και όλοι μαζί,

εμάς τους θεατές.

Δημοπούλου, Μ. (30.03.2017). «Αυτό που έζησα στο Θέατρο Κωφών».

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Η τρίτη ηλικία ως Άλλος

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Έρικ Χομπσμπάουμ απαντώντας σε ερώτηση, αν οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχείς στο τέλος της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα, έδειξε προβληματισμένος για το μέλλον της τρίτης ηλικίας.

 

Κείμενο

 

Τέλος, το πιο πρόσφατο και σημαντικό πρόβλημα που αφορά την ευτυχία είναι τα γηρατειά. Οι γέροι, που αποτελούν αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού του ανεπτυγμένου κόσμου, βρίσκονται σε αμφίβολη κατάσταση. Σε πολλές περιπτώσεις διατηρούν τις πνευματικές τους δυνάμεις για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με το παρελθόν. Γενικά, έχουν μεγαλύτερη άνεση, εξαρτώνται λιγότερο από τους άλλους και επομένως μεγάλο τμήμα της τρίτης ηλικίας στις ανεπτυγμένες χώρες είναι πιο ικανοποιημένο, διότι δεν χρειάζεται πλέον να παίρνει μέρος στην πάλη για τον επιούσιο. Όλοι βλέπουμε τους ηλικιωμένους αμερικανούς τουρίστες να ταξιδεύουν και να ζουν κατά τέτοιον τρόπο ωσάν τα γηρατειά να μη συνιστούν κανένα εμπόδιο

στην απόλαυση της ζωής. Στις παραδοσιακές κοινωνίες του παρελθόντος είτε πέθαινε κανείς νέος είτε, εάν ζούσε πολύ, ήταν γενικά δυνατός και σε καλή κατάσταση υγείας. Σήμερα, επειδή η ιατρική και η επιστήμη μας επιτρέπουν να παρατείνουμε σημαντικά τη ζωή μας, ο αριθμός των ατόμων που είναι σωματικά και διανοητικά αδύναμα είναι πολύ πιο μεγάλος. Κι αυτό είναι αιτία μεγάλης δυστυχίας, που μάλιστα αυξάνει όσο βαθμιαία αυξάνεται και το προσδόκιμο ζωής. Η παράταση της ζωής πέρα από τα βιβλικά όρια –η Βίβλος έθετε ως όριο ζωής των ανθρώπινων όντων τα 70 και μέχρι τη δεκαετία του ’70 το όριο αυτό γινόταν μάλλον σεβαστό από την πλειοψηφία–, πλημμυρίζει τον κόσμο με άτομα ηλικίας άνω των 80 και 90 ετών. Απ’ αυτή την άποψη,

η μακροβιότητα δεν εγγυάται την ευτυχία.

Hobsbawm, Ε. (2000). Στους ορίζοντες του 21ου αιώνα, Μετά την εποχή των άκρων,

Συνομιλία με τον Antonio Polito. Αθήνα: Θεμέλιο. 138-139.

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Η εξουσία ως «Άλλος»

Εισαγωγικό σημείωμα

Ο Έντουαρντ Σαΐντ σε μία από τις ομιλίες του στη σειρά διαλέξεων Reith στο BBC, το 1993, αναφέρεται στον ρόλο του διανοουμένου και τη στάση του απέναντι στην εξουσία. Στο παρακάτω απόσπασμα από την ομιλία με τίτλο «Η αλήθεια μπροστά στην εξουσία» προκαλεί τον αναγνώστη να πάρει θέση για το ίδιο ζήτημα.

Κείμενο

Κανείς δεν είναι σε θέση να υψώνει διαρκώς τη φωνή του για όλα ανεξαιρέτως τα θέματα.Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε το βασικό καθήκον να ελέγχουμε τις εξουσίες της κοινωνίας μας, που είναι εξ ορισμού υπόλογες στους πολίτες τους, ιδιαιτέρως δε στις περιπτώσεις που οι εν λόγω εξουσίες προβαίνουν σε καταφανώς άδικους και ανήθικους πολέμους ή εσκεμμένα εφαρμόζουν πολιτικές διακρίσεων, καταστολής και βαναυσότητας. Όπως είπα στη δεύτερη από αυτές τις διαλέξεις, ζούμε όλοι σε ένα χώρο που ορίζεται από κάποια εθνικά σύνορα, χρησιμοποιούμε μια δεδομένη εθνική γλώσσα και, τις περισσότερες φορές, απευθυνόμαστε σε κάποια συγκεκριμένη εθνική κοινότητα. Ο διανοούμενος, όμως, που ζει στην Αμερική,έχει να αντιμετωπίσει μια επιπλέον πραγματικότητα: η χώρα μας είναι, πάνω απ’ όλα, μια χώρα μεταναστών εξαιρετικά ανομοιογενής, με εντυπωσιακούς πόρους κι εκπληκτικά επιτεύγματα·συγχρόνως, όμως, είναι και μια χώρα που κρύβει στο εσωτερικό της πολυάριθμες ανισότητες και, ως προς τη συμπεριφορά της στο εξωτερικό, μια σειρά επεμβάσεων που δεν μπορούν εύκολα να αγνοηθούν. Αν και δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους των διανοουμένων των άλλων χωρών, νομίζω ότι η βασική αυτή ιδέα ισχύει σε οικουμενικό επίπεδο –με τη μόνη διαφορά,

ίσως, ότι, στις άλλες περιπτώσεις, το υπό εξέταση κράτος δεν είναι μια παγκόσμια δύναμη του μεγέθους των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μπορούμε, λοιπόν, να φτάσουμε στην ουσία μιας δεδομένης κατάστασης, αν συγκρίνουμε τα γνωστά γεγονότα με τους επίσης γνωστούς υπάρχοντες κανόνες. Κάτι τέτοιο δεν είναι καθόλου εύκολο, γιατί απαιτείται σημαντική προσπάθεια έρευνας, τεκμηρίωσης και επανεξέτασης προκειμένου να υπερβούμε τον αποσπασματικό και προβληματικό τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται συνήθως τα γεγονότα. Πιστεύω, όμως, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει πραγματικά η δυνατότητα να εξακριβώσουμε αν μια σφαγή διαπράχθηκε ή όχι, ή αν έγινε κάποια επίσημη προσπάθεια συγκάλυψης της. Η πρώτη επιτακτική ανάγκη, συνεπώς, είναι να ανακαλύψουμε τα γεγονότα αυτά καθαυτά και, στη συνέχεια, τα αίτια τους –όχι ως μεμονωμένα συμβάντα, μα με τη μορφή κρίκων στην ιστορική αλυσίδα, η οποία καθιστά την υπό εξέταση

χώρα δρών υποκείμενο. Η έλλειψη συνοχής στις κλασικές αναλύσεις της εξωτερικής πολιτικής που έχουν γίνει κατά καιρούς από τους διάφορους απολογητές και τους ειδικούς της στρατηγικής και του πολιτικού σχεδιασμού οφείλεται στο γεγονός ότι επικεντρώνονται αποκλειστικά στους άλλους και σπανίως εξετάζουν τη δική μας ανάμιξη και τον αντίκτυπο αυτής και, βέβαια,

ούτε λόγος να γίνεται για σύγκριση των γεγονότων με τον παραμικρό ηθικό κανόνα.

Σε μια μαζική κοινωνία τόσο ελεγχόμενη, όσο η δική μας, το να λες την αλήθεια στην εξουσία συνίσταται, κατά κύριο λόγο, στην προβολή μιας καλύτερης κατάστασης πραγμάτων που να ανταποκρίνεται πολύ πιο άμεσα σε κάποιες δεδομένες ηθικές αρχές –ειρήνη, συμφιλίωση, ανακούφιση του πόνου–, όπως αυτές ισχύουν για τα γνωστά και εξακριβωμένα γεγονότα.

Αυτού του είδους η προσέγγιση, που ονομάστηκε απαγωγή [abduction] από τον Αμερικανό πραγματιστή φιλόσοφο C. S. Peirce, έχει εφαρμοστεί με ιδιαίτερη επιτυχία από τον διάσημο σύγχρονο διανοητή Νόαμ Τσόμσκι. Όταν γράφει κάποιος ή όταν μιλά, δεν έχει ασφαλώς στόχο να αποδείξει πόσο δίκιο έχει, αλλά προσπαθεί να επιφέρει μια αλλαγή στην περιρρέουσα ηθική ατμόσφαιρα προκειμένου η επίθεση, λ.χ., να γίνει αντιληπτή ως τέτοια, η άδικη τιμωρία κάποιων λαών ή μεμονωμένων ατόμων να προληφθεί ή να λάβει τέλος, η αναγνώριση δικαιωμάτων και δημοκρατικών ελευθεριών να καθιερωθεί ως κανόνας κοινός για όλους, και όχι μόνο για μερικούς «εκλεκτούς». Πρόκειται, ομολογουμένως, για στόχους εξαιρετικά ιδεαλιστικούς και δυσεπίτευκτους, αφού –όπως επισήμανα σε προηγούμενο σημείο– το διανοούμενο άτομο έχει πολύ συχνά την τάση να υποχωρεί ή, απλούστατα, να συμμορφώνεται με τη γενική γραμμή.

Κανένα άλλο στοιχείο δεν θεωρώ περισσότερο επιλήψιμο από αυτή την πολύ συγκεκριμένη νοοτροπία που ωθεί τον διανοούμενο στη φυγή, αυτή τη χαρακτηριστική κατάσταση, όπου ο διανοούμενος λιποτακτεί από τη δύσκολη θέση που καθορίζουν οι αρχές του, ενώ ξέρει πάρα

πολύ καλά ότι αυτή είναι η μόνη σωστή θέση που μπορεί να έχει. Φοβάται μη φανεί υπέρ το δέον πολιτικός και διεκδικητικός· χρειάζεται την επιδοκιμασία ενός αφεντικού ή ενός μέλους της εξουσίας· θέλει να διατηρήσει τη φήμη του ισορροπημένου, του αντικειμενικού και του μετριοπαθούς· ελπίζει να του γίνουν προτάσεις, να του ζητηθεί η γνώμη, να γίνει μέλος κάποιου συμβουλίου ή κάποιας περίβλεπτης επιτροπής, οπότε να μη χρειαστεί ποτέ να παρεκκλίνει από το κύριο ρεύμα· τρέφει την ελπίδα ότι, μια μέρα, θα λάβει ένα τιμητικό δίπλωμα, ένα μεγάλο βραβείο ή ότι μπορεί να γίνει ακόμα και πρεσβευτής.

Said, E. W. (1997). Διανοούμενοι και Εξουσία. Μτφ. Γ. Παπαδημητρίου.

 ΚΕΙΜΕΝΟ 4

Αντώνης Φωστιέρης, Η Αράχνη

Καθόμουν ώρες μες στην πλήξη μου και χάζευα

Όπως το κάνουν όλοι αυτοί που κουραστήκανε

Από τα τόσα που ελπίζουν ότι ζήσανε

Στο χλιαρό κενό τού να μη σκέφτομαι καθόμουνα

Παρατηρώντας μιαν αράχνη που αιωρείτο.

Εκείνη κάτι θα σκεφτότανε φαντάζομαι

Γιατί όλο ανέβαινε το σιχαμένο ιστό της

Έμενε ακίνητη συσπώντας τις κεραίες κι έπειτα

Ακάθεκτη ορμούσε στο κενό.

Μύγα ή ζωύφιο δεν πέρασε, όσο είδα.

Όμως η θήρα προχωρούσε δίχως θήραμα

Με τη σοφία εκείνου που γνωρίζει πως το ανύπαρκτο

Θέλει δραστήρια τέχνη να το αδράξεις.

Σοφία ωραία λιλιπούτειου τέρατος

Που σε κλωστούλα σάλιου παραμόνευε

Να παγιδέψει το άπιαστο

Και με χαψιές μεγάλες τέλος καταβρόχθισε

Τις ώρες μου, την πλήξη, το κενό.

ΘΕΜΑΤΑ

1.Να συνοψίσετε  σε 80 λέξεις την κοινή θεματική του πρώτου και του δευτέρου κειμένου.Μ.15

Β1.Ποια είναι η θέση του συντάκτη του κειμένου 3 για τη σχέση εξουσίας και διανοουμένων;Μ.8

Β2. “Κανένα άλλο στοιχείο δεν θεωρώ περισσότερο επιλήψιμο από αυτή την πολύ συγκεκριμένη νοοτροπία που ωθεί τον διανοούμενο στη φυγή, αυτή τη χαρακτηριστική κατάσταση, όπου ο διανοούμενος λιποτακτεί από τη δύσκολη θέση που καθορίζουν οι αρχές του, ενώ ξέρει πάρα

πολύ καλά ότι αυτή είναι η μόνη σωστή θέση που μπορεί να έχει. Φοβάται μη φανεί υπέρ το δέον πολιτικός και διεκδικητικός· χρειάζεται την επιδοκιμασία ενός αφεντικού ή ενός μέλους της εξουσίας· θέλει να διατηρήσει τη φήμη του ισορροπημένου, του αντικειμενικού και του μετριοπαθούς· ελπίζει να του γίνουν προτάσεις, να του ζητηθεί η γνώμη, να γίνει μέλος κάποιου συμβουλίου ή κάποιας περίβλεπτης επιτροπής, οπότε να μη χρειαστεί ποτέ να παρεκκλίνει από το κύριο ρεύμα·”

Να αντικαταστήσετε τις έντονες λέξεις με άλλες συνώνυμες,ώστε να μη διαταράσσεται η νοηματική συνοχή του κειμένου.Μ.7

Β3.Να εξηγήσετε τον ρόλο της αφήγησης και της περιγραφής στο κείμενο 1.Να εντοπίσετε χαρακτηριστικά των δύο αυτών κειμενικών ειδών και να τα στηρίξετε με βάση τις γλωσσικές επιλογές του συγγραφέα.Μ.10

Β4. “Πρόκειται, ομολογουμένως, για στόχους εξαιρετικά ιδεαλιστικούς και δυσεπίτευκτους, αφού –όπως επισήμανα σε προηγούμενο σημείο– το διανοούμενο άτομο έχει πολύ συχνά την τάση να υποχωρεί ή, απλούστατα, να συμμορφώνεται με τη γενική γραμμή.”

Σύμφωνα με το περιεχόμενο της παραπάνω φράσης να σχολιάσετε τον ρόλο των πνευματικών ανθρώπων απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα που ταλανίζουν την ανθρωπότητα.Ποιος είναι,ποιος θα έπρεπε να είναι.Μ.10

Β5.Με ποιο συλλογισμό ο συγγραφέας του κειμένου 2 αποδεικνύει ότι η μακροβιότητα δεν συνιστά και ευτυχισμένη ζωή; Μ.5

Γα.Τι συμβολίζει το ποιητικό υποκείμενο και τι η αράχνη στο κείμενο 4; Μ.4.

Γβ.Γιατί ο κάθε στίχος του ποιήματος ξεκινά με κεφαλαίο,ακόμα κι αν προηγείται τελεία;  ; Μ.4

Γγ. “Και με χαψιές μεγάλες τέλος καταβρόχθισε

Τις ώρες μου,την πλήξη,το κενό.”

Σε μία παράγραφο 150 λέξεων να εξηγήσετε για ποιους λόγους οι άνθρωποι νιώθουν πλήξη και ανία για τη ζωή τους.Να τοποθετηθείτε απέναντι στο θέμα αυτό αιτιολογώντας την ανάγκη της δραστηριοποίησης και της εύρεσης ενδιαφερόντων και νοήματος στη ζωή.Μ.7

Δ.Έχετε κληθεί ως εκπρόσωπος του σχολείου σας σε μια εκδήλωση που αφορά τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους (μετανάστες,ηλικιωμένους,ΑΜΕΑ,κ.ά).Στην ομιλία σας αναφέρεστε στα αίτια που οδήγησαν τους ανθρώπους αυτούς στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής και ζητάτε από την πολιτεία και από τους παρευρισκομένους να αναλάβουν δράση για την ομαλή επανένταξή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Λέξεις 350-400.