Όταν διδάσκεις στα τμήματα Ζ.Ε.Π., δεν έχεις μία τάξη, όπως οι άλλοι δάσκαλοι, αλλά πολλές. Η διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας είναι μια δύσκολη διαδικασία και, όταν στο ίδιο τμήμα υπάρχουν παιδιά που έχουν διαφορετικές μητρικές γλώσσες και βρίσκονται σε πολύ διαφορετικά επίπεδα στα ελληνικά, τότε η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο απαιτητική.

Η πρώτη λύση που μου ήρθε στο μυαλό είναι ότι θα πρέπει να εφαρμόσω ένα δομημένο πρόγραμμα που να εστιάζει σε γραμματικούς κανόνες.

Ουσιαστικά, όμως, ένα τέτοιο πρόγραμμα διδάσκονται και υπόλοιπα παιδιά, τα οποία έχουν την ελληνική γλώσσα ως μητρική και πολλά από αυτά δυστυχώς φεύγουν από το Δημοτικό χωρίς να έχουν μάθει ή κατανοήσει πολλούς τέτοιους κανόνες.

Επιπλέον, στις τάξεις Ζ.Ε.Π. έρχονται παιδιά που αντιμετωπίζουν συνήθως κι άλλα προβλήματα στη σχολική ζωή τους, όπως ο ρατσισμός, ο σχολικός εκφοβισμός, η απομόνωση, ακόμα και η σχολική διαρροή. Μια παραδοσιακή διδασκαλία με πολλούς γνωστικούς στόχους στριμωγμένους σε μία διδακτική ώρα δεν αφήνει χώρο για να μπορέσουν να εκφραστούν τα παιδιά, να φανούν τα ταλέντα τους και να ξετυλίξουν τις προσωπικότητές τους.

Έχοντας όλα αυτά υπόψιν, αποφάσισα να φτιάξω ένα πρόγραμμα που από τη μία πλευρά θα ακολουθούσε θεματικά τα κεφάλαια του βιβλίου της Γλώσσας (που καλύπτονταν στην τάξη), αλλά, από την άλλη πλευρά, θα προωθούσε τον ενθουσιασμό των παιδιών και θα εστίαζε στη δημιουργικότητα.

Ένας πολύ σημαντικός σκοπός ήταν να διαμορφώσουν μια θετική ταυτότητα ως μέλη των τάξεων υποδοχής, πράγμα που θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό για την ακαδημαϊκή τους επίδοση.

Φυσικά ένα κανένα πρόγραμμα που έχει κέντρο το παιδί δεν μπορεί να είναι τελείως προκατασκευασμένο. Έτσι πολλές δράσεις διαμορφώθηκαν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών.

 

Μέσα στην τάξη, εκτός από γραμματικά φαινόμενα, κάναμε πολλές δράσεις, οι οποίες νομίζω πως βοήθησαν τα παιδιά να προχωρήσουν ένα βήμα παρακάτω στα ελληνικά και τις παραθέτω παρακάτω:

• Επαφή με βιβλία της βιβλιοθήκης. Τα σχολικά βιβλία παραθέτουν αποσπάσματα από βιβλία, όπου τα παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν ολοκληρωμένα τους πρωταγωνιστές και να μάθουν την ιστορία τους. Εμείς διαβάζαμε λίγο λίγο ολόκληρα τα βιβλία και τα παιδιά έπαιρναν κάποια αποσπάσματα, τα οποία θα έπρεπε να δουλέψουν στο σπίτι. Κάποιες φορές κάναμε και δραματοποίηση ή αυτοσχεδιασμούς με βάση το κείμενο. Για κάθε απόσπασμα γινόταν ειδική διδασκαλία για το πώς πρέπει να χρωματίσουν τη φωνή τους, ποιες λέξεις πρέπει να τονίσουν, πώς να αποδώσουν τα διάφορα σημεία στίξης κ.α. Πολλά από αυτά τα αποσπάσματα ήταν έμμετρα, πράγμα που νομίζω ότι βοηθούσε πάρα πολύ τα παιδιά να βελτιωθούν στην ανάγνωση.

• 

 

• Φτιάξαμε λεξικά, όπου μεταφράσαμε διάφορες λέξεις στις γλώσσες που μιλούσαν τα παιδιά. Έτσι, πολλά παιδιά που μπορεί αρχικά να ένιωθαν άβολα να πουν πχ. ότι μιλούν αλβανικά στο σπίτι, άρχισαν να αισθάνονται ότι είναι αποδεκτά ακριβώς έτσι όπως είναι.

• Κάναμε χειροτεχνίες για τη φιλαναγνωσία, για τη σχολική βία, για το ηλιακό σύστημα κ.α. Όλα αυτά ενθουσίασαν τα παιδιά και έγιναν αφορμή για να κάνουν ερωτήσεις και να μάθουν πολλά πράγματα.

• Παίξαμε επιτραπέζια παιχνίδια. Έπρεπε πρώτα να διαβάσουμε τους κανόνες, όμως! Μα το πιο δύσκολο είναι να μάθουμε να τους τηρούμε, να συντονιστούμε, να μάθουμε να λειτουργούμε με στρατηγική, να μάθουμε, δηλαδή, νέες διαδικασίες, νέες δεξιότητες: με λίγα λόγια να μπούμε στο νόημα του παιχνιδιού! Κάποια από τα παιχνίδια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το “Pictureka” (η φορητή έκδοση) και το “Σαμποτέρ”.

 

Το συμπέρασμά μου από τα τμήματα Ζ.Ε.Π. είναι ότι τα παιδιά με αγάπη, δημιουργικότητα και καλά βιβλία ανθίζουν!

 

Το κείμενο και οι φωτογραφίες του άρθρου αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του συγγραφέα.