ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Δέκα άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι φτάνουν στο Σόλτζερ, ένα μικρό νησί στα ανοιχτά του Ντέβον. Τους έχει προσκαλέσει όλους στη μοναδική έπαυλη του νησιού ένας μυστηριώδης οικοδεσπότης.
Καθώς μαζεύονται για να δειπνήσουν, ένας δίσκος γραμμοφώνου αρχίζει να παίζει και η φωνή του αόρατου οικοδεσπότη τούς κατηγορεί ότι καθένας κρύβει το δικό του ένοχο μυστικό. Προτού τελειώσει η βραδιά, ένας από όλους τους πέφτει νεκρός. Οι υπόλοιποι συνειδητοποιούν με τρόμο ότι βρίσκονται παγιδευμένοι σ’ ένα έρημο νησί, μ’ έναν δολοφόνο ανάμεσά τους. Έναν δολοφόνο που ετοιμάζεται να χτυπήσει ξανά… και ξανά…
Το πιο ευφυές στη σύλληψή του έργο της Κρίστι, που έχει μεταφραστεί σε πάνω από πενήντα γλώσσες. Το 2015 αναδείχτηκε σε διεθνή ψηφοφορία ως το καλύτερό της μυθιστόρημα. Είναι το μεγαλύτερο μπεστ σέλερ της αστυνομικής λογοτεχνίας διαχρονικά.

 

Και δεν έμεινε κανένας-Πρώτες σελίδες(PDF)

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ

(Περιλαμβάνει spoiler για το βιβλίο)

Η απονομή της δικαιοσύνης

Τα περισσότερα αστυνομικά μυθιστορήματα εξετάζουν τη δικαιοσύνη – την παραβίασή της, μέσω της πράξης του φόνου, και την αποκατάστασή της, μέσω του έργου ενός ντετέκτιβ που εξιχνιάζει το έγκλημα και εξασφαλίζει ότι ο δολοφόνος θα πληρώσει για την πράξη του. Το Και δεν έμεινε κανένας εξετάζει τη δικαιοσύνη, αλλά λυγίζει τη φόρμουλα κάνοντας τα θύματα του φόνου ανθρώπους που διέπραξαν οι ίδιοι φόνο. Έτσι, οι δολοφονίες στο νησί των Ινδιάνων αποτελούν αναμφισβήτητα πράξεις δικαιοσύνης. Ο δικαστής Wargrave κάνει τη δουλειά του ντετέκτιβ και του δολοφόνου, επιλέγοντας τους ενόχους και τιμωρώντας τους.

Το αν αποδεχόμαστε τη δικαιοσύνη των γεγονότων στο νησί Indian Island εξαρτάται τόσο από το αν αποδεχόμαστε την πεποίθηση του Wargrave ότι όλα τα θύματα του φόνου άξιζαν το θάνατό τους όσο και από το αν αποδεχόμαστε ότι ο Wargrave έχει την ηθική εξουσία να εκδώσει και να εκτελέσει τις ποινές. Τουλάχιστον μερικοί από τους φόνους είναι άδικοι, αν δεν θεωρήσουμε όλα τα θύματα του Wargrave δολοφόνους. Η Emily Brent, για παράδειγμα, δεν σκότωσε στην πραγματικότητα την υπηρέτριά της, Beatrice Taylor. Έτσι, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι της αξίζει μια μικρότερη τιμωρία για την αμαρτία της.

Ο Christie διερευνά τη γραμμή που χωρίζει αυτούς που ενεργούν άδικα από αυτούς που προσπαθούν να αποκαταστήσουν τη δικαιοσύνη.

Υποστηρίζει ότι η άδικη συμπεριφορά δεν κάνει απαραίτητα κάποιον κακό και η επιβολή της δικαιοσύνης δεν κάνει απαραίτητα κάποιον καλό .Έτσι τα θύματα, αν και έχουν παραβιάσει τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς στο παρελθόν, είναι, ως επί το πλείστον, πολύ πιο συμπαθητικά και αξιοπρεπή ανθρώπινα όντα από τον Wargrave. Παρόλο που ο Wargrave υπηρετεί τη δικαιοσύνη με την τεχνική έννοια, είναι ένας σκληρός και αντιπαθητικός άνθρωπος και πιθανότατα παράφρων.

 

Οι επιπτώσεις της ενοχής στη συνείδηση του ατόμου

Δημιουργώντας μια ιστορία στην οποία κάθε χαρακτήρας έχει διαπράξει ένα έγκλημα, η Christie εξερευνά τις διαφορετικές ανθρώπινες αντιδράσεις στο βάρος της ένοχης συνείδησης. Ξεκινώντας από τις πρώτες στιγμές αφού η ηχογραφημένη φωνή αποκαλύψει τα εγκλήματα των καλεσμένων, κάθε χαρακτήρας υιοθετεί μια διαφορετική προσέγγιση για να αντιμετωπίσει την ενοχή του.

 

Οι χαρακτήρες που αρνούνται δημοσίως και αυτοδικαίως τα εγκλήματά τους βασανίζονται από ενοχές στην ιδιωτική τους ζωή. Ο στρατηγός Μακάρθουρ, για παράδειγμα, απορρίπτει απότομα τον ισχυρισμό ότι σκότωσε τον εραστή της γυναίκας του. Την επόμενη ημέρα, ωστόσο, οι ενοχές τον καταβάλλει τόσο πολύ που περιμένει παραιτημένος να πεθάνει. Ο Δρ. Άρμστρονγκ απορρίπτει εξίσου τις κατηγορίες εναντίον του, αλλά σύντομα αρχίζει να ονειρεύεται τη γυναίκα που πέθανε στο χειρουργικό του τραπέζι.

Από την άλλη πλευρά, οι άνθρωποι που ομολογούν τα εγκλήματά τους είναι λιγότερο πιθανό να αισθάνονται ενοχές. Ο Λόμπαρντ παραδέχεται πρόθυμα ότι άφησε μέλη της φυλής να πεθάνουν στους αφρικανικούς θάμνους, επιμένοντας ότι το έκανε για να σώσει τη δική του ζωή και ότι θα το ξαναέκανε πρόθυμα. Ο Τόνι Μάρστον παραδέχεται με ευκολία ότι σκότωσε τα δύο παιδιά και δεν δείχνει να αισθάνεται ότι έκανε κάτι κακό. Κανένας από τους δύο άνδρες δεν σκέφτεται ούτε στιγμή το έγκλημά του.

 

Ενώ εκείνοι που δεν παραδέχονται τα εγκλήματά τους αισθάνονται πιο ένοχοι, δεν υπάρχει τέτοια συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων ενοχής και της πιθανότητας επιβίωσης. Η συνείδηση δεν έχει καμία σχέση με το ποιος ζει περισσότερο, όπως φαίνεται από την αντίθεση μεταξύ των δύο τελευταίων χαρακτήρων που έμειναν ζωντανοί, του Λόμπαρντ και της Βέρα. Ο Λόμπαρντ δεν αισθάνεται ενοχές και ο αέρας της καταστροφής που περιβάλλει το νησί δεν τον επηρεάζει. Η Βέρα, από την άλλη πλευρά, είναι τόσο ενοχική που βάζει τέλος στη ζωή της υποκύπτοντας στη φαινομενικά αναπόφευκτη κατάληξη του ποιήματος “Δέκα Μικροί Ινδιάνοι” και στην αύρα της σχεδόν υπερφυσικής εκδίκησης που διαπερνά το μυθιστόρημα.

 

Ο κίνδυνος της εξάρτησης από τις ταξικές διακρίσεις

Το Και δεν έμεινε κανένας λαμβάνει χώρα στη δεκαετία του 1930 στη Βρετανία, μια κοινωνία διαστρωματωμένη σε αυστηρές κοινωνικές τάξεις. Αυτές οι διακρίσεις παίζουν έναν διακριτικό αλλά σημαντικό ρόλο στο μυθιστόρημα. Καθώς η κατάσταση στο νησί γίνεται όλο και πιο απελπιστική, οι κοινωνικές ιεραρχίες συνεχίζουν να υπαγορεύουν τη συμπεριφορά και η επιμονή τους δυσκολεύει τελικά την επιβίωση ορισμένων χαρακτήρων. Ο Rogers συνεχίζει να εκτελεί τα καθήκοντα του μπάτλερ ακόμα και όταν γίνεται σαφές ότι ένας δολοφόνος κυκλοφορεί ελεύθερος, ακόμα και όταν ο δολοφόνος έχει σκοτώσει τη γυναίκα του. Επειδή είναι αναμενόμενο από έναν άνδρα της κοινωνικής του τάξης, ο Rogers πλένει τα ρούχα του, μένει κάτω για να καθαρίσει όταν οι άλλοι έχουν πάει για ύπνο και σηκώνεται νωρίς το πρωί για να κόψει καυσόξυλα.

Ο αποχωρισμός από την ομάδα που απαιτεί η εργασία του καθιστά εύκολο για τον δολοφόνο να τον σκοτώσει. Επιπλέον, η ταξική νοοτροπία του Δρ. Άρμστρονγκ αποδεικνύεται καταστροφική για τον ίδιο και τους άλλους, καθώς αρνείται να πιστέψει ότι ένας αξιοσέβαστος επαγγελματίας όπως ο Γουόργκρεϊβ θα μπορούσε να είναι ο δολοφόνος.

 

Αξιολογήσεις των αναγνωστών

• Τι να πω για αυτό το βιβλίο που έχει παιχτεί στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο και παραμένει συγκλονιστικό όσες φορές και να το διαβάσεις! Είναι το καλύτερο βιβλίο της μαζί με τον Ροτζερ Ακροϋντ και το Οριεντ Εξπρές ! Ίσως να είναι και το καλύτερό της γενικά! Λεπτομέρειες… αυτές οι συγκρίσεις δεν έχουν νόημα, όταν μιλάμε για την Άγκαθα Κριστι!