ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Η Αγκάθα Μαίρη Κλαρίσσα Μίλερ, Λαίδη Μάλλοουαν,(Agatha Mary Clarissa Miller, Lady Mallowan, 15 Σεπτεμβρίου 1890 – 12 Ιανουαρίου 1976), γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie), ήταν Αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Έγραψε επίσης ρομαντικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ (Mary Westmacott) και 15 συλλογές διηγημάτων, αλλά είναι γνωστή κυρίως για τα 80 αστυνομικά της μυθιστορήματα. Η δουλειά της στα μυθιστορήματα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Τζέιν Μαρπλ, της έδωσε τον τίτλο της «Βασίλισσας του Εγκλήματος» και την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος.

Γεννήθηκε στο Ντέβον και μεγάλωσε στο Άσφιλντ. Πριν ασχοληθεί με τη συγγραφή βιβλίων, εργάστηκε ως βοηθός φαρμακοποιού στην αεροπορία, την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ίσως και για αυτό σε πολλά μυθιστορήματά της, τα δηλητήρια είχαν και εξέχουσα θέση στην πλοκή.

Παρόλο που οι Πουαρό και Μις Μαρπλ είναι από τους πιο γνωστούς ντετέκτιβ που επινόησε η Κρίστι, υπήρξαν κι άλλοι , όπως το ζευγάρι Τόμι και Τούπενς, που εμφανίζονται στο μυθιστόρημα Σύντροφοι στο Έγκλημα. Άλλοι ντετέκτιβ της Κρίστι, όπως ο Πάρκερ Πάιν και ο κύριος Χάρλεϊ Κουττίν, εμφανίστηκαν σε σύντομες ιστορίες, αλλά υπόλοιποι, όπως ο αρχιεπιθεωρητής Τζαπ και η Αριάδνη Όλιβερ, συνόδευαν τους Πουαρό και Μαρπλ στα μυθιστορήματά τους. Το 1975 σκότωσε τους δύο αγαπημένους της ήρωες, τον Ηρακλή Πουαρό στο μυθιστόρημα Αυλαία: η τελευταία υπόθεση του Πουαρό και τη Μις Μαρπλ στο Ρετρό στην ομίχλη. Το τελευταίο της μυθιστόρημα με πρωταγωνιστές το ζεύγος Μπέρεσφορντ είχε τον τίτλο Η Πύλη του Πεπρωμένου και το έγραψε στα τέλη του 1973.

Εκτιμάται ότι τα βιβλία της έχουν πουλήσει 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα στα αγγλικά, και ένα ακόμη δισεκατομμύριο σε 103 άλλες γλώσσες.

Από τις σκηνικές επιτυχίες της Αγκάθα Κρίστι μεγαλύτερη είναι The Mousetrap (Η ποντικοπαγίδα), που παιζόταν στο Λονδίνο από το 1952 μέχρι το 2012 και η θεατρική προσαρμογή του Ten Little Niggers (Δέκα μικροί νέγροι). Βρίσκεται στη λίστα: Βιβλία με περισσότερα από 100 εκατομ. αντίτυπα.

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

 

 

Η αλήθεια, όσο άσχημη και αν είναι, στα μάτια εκείνου που την αναζητά φαντάζει πάντα ιδιαίτερη και όμορφη.
Ο Ρότζερ Άκροϊντ ήταν ένας άνθρωπος που ήξερε πολλά. Ήξερε ότι η γυναίκα που αγαπούσε είχε δηλητηριάσει τον πρώτο της σύζυγο. Ήξερε ότι κάποιος την εκβίαζε – και τώρα ήξερε επίσης ότι έδωσε τέλος στη ζωή της με υπερβολική δόση βαρβιτουρικών. Ένα γράμμα που έφτασε με το βραδινό ταχυδρομείο θα του αποκάλυπτε σε λίγο ποιος ήταν ο μυστηριώδης εκβιαστής.
Όμως ο Ρότζερ Άκροϊντ αυτό δε θα το μάθαινε ποτέ. Προτού τελειώσει την ανάγνωση του γράμματος, ήταν νεκρός – τον μαχαίρωσαν στον λαιμό μέσα στο γραφείο του.
Στο Κινγκς Άμποτ, το χωριό που συμβαίνουν όλα αυτά, είχε αποσυρθεί ινκόγκνιτο ο Ηρακλής Πουαρό για να ησυχάσει. Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ, όμως, θα τον υποχρεώσει να αναλάβει ξανά δράση…

 

Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ-Πρώτες σελίδες(PDF)

 

ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΕΣ

(Περιλαμβάνει spoiler για το βιβλίο)

Ο θρίαμβος του καλού και η αποκατάσταση της τάξης

Τα περισσότερα αστυνομικά μυθιστορήματα περιλαμβάνουν την ικανοποιητική αποκατάσταση της τάξης από έναν λαμπρό ντετέκτιβ ή μια ομάδα ντετέκτιβ, αφού ένας πονηρός και κακόβουλος κακοποιός έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα. Σε ένα μυθιστόρημα του Σέρλοκ Χολμς, για παράδειγμα, ο αναγνώστης δεν έχει καμία αμφιβολία ότι ο Χολμς θα λύσει την υπόθεση πριν καν τελειώσει το πρώτο κεφάλαιο – είναι απλά το μοτίβο του είδους. Η Christie κλίνει ακόμη περισσότερο προς αυτό το μοτίβο στο Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ. Ο αναγνώστης δεν έχει καμία αμφιβολία ότι ο Πουαρό θα λύσει την υπόθεση επειδή ο Δρ Σέπαρντ, γράφοντας εκ των υστέρων, υπενθυμίζει επανειλημμένα στον αναγνώστη ότι ο Πουαρό το έχει ήδη κάνει. Το ερώτημα δεν είναι αν θα αποκατασταθεί η τάξη και το καλό θα θριαμβεύσει, αλλά απλώς πώς. Η προβλεψιμότητα αυτού του θέματος μέσα στο μυθιστόρημα είναι κάτι στο οποίο ο αναγνώστης μπορεί να βασιστεί με βεβαιότητα.

 

“Δολοφονία των τρόπων”

Σε αντίθεση με άλλες, πιο ανατριχιαστικές αστυνομικές ιστορίες, το μυθιστόρημα της Κρίστι διαδραματίζεται σταθερά στον ευγενικό, “πολιτισμένο” κόσμο της ανώτερης και μεσαίας τάξης της Βρετανίας στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Συχνά αποφεύγει τα βίαια εγκλήματα και τις μακάβριες περιγραφές βίας – αντίθετα, οι χαρακτήρες της διατηρούν τους τρόπους και την ευγένειά τους σε όλη τη διάρκεια. Δεν υπάρχουν σκηνές βίας ή αίματος- αντίθετα, το μυθιστόρημα παρουσιάζει κυρίως χαρακτήρες που συζητούν πολιτισμένα και συμμετέχουν σε κοινωνικές συγκεντρώσεις. Οι κανόνες της Αγγλίας της μεσαίας και ανώτερης τάξης εφαρμόζονται αυστηρά σε όλους τους χαρακτήρες, οι οποίοι συμπεριφέρονται με αυτοσυγκράτηση και ευγένεια καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου. Ακόμη και όταν κατηγορείται επίσημα από τον Πουαρό ότι είναι ο δολοφόνος, ο Δρ Σέπαρντ δεν αντιδρά με θυμό ή βία, αλλά αντιθέτως διαφωνεί ευγενικά και επιστρέφει στο σπίτι του. Παρά την ευγένεια αυτή, ο φόνος εξακολουθεί να αποτελεί την κεντρική ίντριγκα του μυθιστορήματος, ενώ οι εκβιασμοί, τα ψέματα και τα μυστικά αφθονούν.

 

Φύση έναντι ανατροφής στη δημιουργία ενός εγκληματία

Ένα μείζον ανθρώπινο ζήτημα είναι αυτό της “φύσης” έναντι της “ανατροφής” – το περιβάλλον ενός ατόμου καθορίζει τη συμπεριφορά του ή η συμπεριφορά του καθορίζεται από τον έμφυτο χαρακτήρα του; Στο τέλος του Κεφαλαίου 17, η αλληγορική ιστορία του Πουαρό για έναν αδύναμο άνθρωπο που, όταν είναι αρκετά απελπισμένος ή όταν προκαλείται με τον κατάλληλο τρόπο, οδηγείται στη διάπραξη ενός εγκλήματος, εκφράζει τη θέση του μυθιστορήματος σε αυτή τη συζήτηση. Είναι ο ακριβής συνδυασμός ενός αδύναμου χαρακτήρα και των κατάλληλων συνθηκών (τόσο της φύσης όσο και της ανατροφής) που δημιουργούν έναν εγκληματία. Στην περίπτωση του Dr. Sheppard, ήταν η “αδυναμία του” σε συνδυασμό με την ευκαιρία να βγάλει εύκολα χρήματα και στη συνέχεια η απελπισμένη ανάγκη να κρύψει τη συμπεριφορά του, που τον ώθησε να διαπράξει φόνο. Ο Σέπαρντ δεν είναι ψυχοπαθής ή σκληρός εγκληματίας, απλώς ένας αδύναμος άνθρωπος που βρέθηκε σε μια δελεαστική και στη συνέχεια προκλητική κατάσταση.

Υπάρχουν και άλλοι χαρακτήρες στο μυθιστόρημα που ενσαρκώνουν αυτό το θέμα. Η Φλώρα δηλώνει ότι είναι ένας αδύναμος χαρακτήρας, και αυτή η αδυναμία σε συνδυασμό με την απελπισία για χρήματα την έκανε να κλέψει από τον θείο της. Ο Ραλφ, που επίσης περιγράφεται ως αδύναμος, παρακινήθηκε να σπάσει τους γαμήλιους όρκους του και να αρραβωνιαστεί την θετή ξαδέλφη του, όταν αναγνώρισε την ευκαιρία να ξεφύγει από το εξοντωτικό χρέος στο οποίο βρισκόταν.

 

Ο κίνδυνος των μυστικών

Σχεδόν κάθε χαρακτήρας στο Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ έχει ένα μυστικό, και ο κίνδυνος να κρατήσει κανείς αυτά τα μυστικά για τον εαυτό του αποδεικνύεται ξανά και ξανά. Για παράδειγμα, η Φλώρα κρατάει το μυστικό ότι δεν είπε ποτέ καληνύχτα στον θείο της πριν από τη δολοφονία του, γεγονός που εμποδίζει τους ερευνητές να προσδιορίσουν την ακριβή ώρα θανάτου του Άκροιντ, και έτσι ρίχνει τις υποψίες σε αθώους χαρακτήρες.

 

Ακόμη και μυστικά που δεν σχετίζονται με τη δολοφονία μπορεί να είναι επικίνδυνα. Ο ταγματάρχης Blunt είναι απελπισμένα ερωτευμένος με τη Φλώρα, αλλά κρατά το μυστικό για τον εαυτό του, γεγονός που τον εμποδίζει να βρει την ευτυχία που θα μπορούσε να βρει αν μοιραζόταν την αγάπη του μαζί της. Όταν ο Πουαρό τον πείθει ότι το μυστικό δεν πρέπει να το κρατήσει για τον εαυτό του, της ανοίγεται τελικά και γρήγορα αρραβωνιάζονται.

 

Η δύναμη της μεθόδου και της λογικής

Αν και πολλοί χαρακτήρες στο μυθιστόρημα ενεργούν παρορμητικά και υποκινούνται αποκλειστικά από το συναίσθημα, η ευφυΐα του Πουαρό έγκειται στην ικανότητά του να αποστασιοποιείται από τα συναισθήματά του και να εξετάζει κάθε γεγονός αντικειμενικά. Αναφέρεται διαρκώς στη σημασία της “μεθόδου” του – του τρόπου με τον οποίο εξετάζει συστηματικά τα γεγονότα, μη θεωρώντας τίποτα δεδομένο και κανέναν στα λόγια του, μέχρι να μπορέσει να οικοδομήσει με επιμέλεια την αλήθεια από τα γεγονότα που έχει συλλέξει. Σε αντίθεση με τη Φλώρα ή τον συνταγματάρχη Μέλροουζ, για παράδειγμα, οι οποίοι είναι πεπεισμένοι αλλά δεν μπορούν να αποδείξουν ότι ο Ραλφ είναι αθώος λόγω του συναισθηματικού τους δεσμού μαζί του, ο Πουαρό διατηρεί την αντικειμενικότητα σε σχέση με τον Ραλφ. Ο Πουαρό είναι σε θέση να αποδείξει την αθωότητα του Ραλφ μέσω ενδελεχούς έρευνας των γεγονότων. Μόνο με αυτή τη “μέθοδο” ο Πουαρό θριαμβεύει τελικά στη φαινομενικά αδύνατη υπόθεση που καταφέρνει να μπερδέψει κάθε άλλο χαρακτήρα του μυθιστορήματος.

 

Ο κίνδυνος των υποθέσεων

Όσο και αν το μυθιστόρημα προωθεί τη δύναμη της μεθόδου και της λογικής, επισημαίνει ομοίως τον κίνδυνο των υποθέσεων. Οι χαρακτήρες του μυθιστορήματος κάνουν συνεχώς υποθέσεις ο ένας για τον άλλον και για το φόνο. Σχεδόν κάθε φορά που ένας χαρακτήρας κάνει μια υπόθεση χωρίς να έχει χρησιμοποιήσει μέθοδο και λογική για να την υποστηρίξει, αποδεικνύεται ότι κάνει λάθος. Το πιο ισχυρό παράδειγμα αυτού του θέματος, ωστόσο, καταδεικνύεται με τον ίδιο τον αναγνώστη. Οι περισσότεροι άνθρωποι κατά την πρώτη ανάγνωση του Η δολοφονία του Ρότζερ Άκροϊντ υποθέτουν ένα ορισμένο επίπεδο εμπιστοσύνης στον αφηγητή. Απλώς και μόνο λόγω της θέσης του ως χρονογράφου του μυθιστορήματος, ο Δρ Σέπαρντ θεωρείται ασυνείδητα αξιόπιστος από τον αναγνώστη, και κατά συνέπεια ο αναγνώστης μπορεί να χάσει τις πολλές ενδείξεις που περιλαμβάνει η Κρίστι σχετικά με την ενοχή του σε όλο το μυθιστόρημα. Όταν τελικά αποκαλύπτεται ποιος είναι ο δολοφόνος, είναι μια εκπληκτική αποκάλυψη και ένα ισχυρό μάθημα για τον αναγνώστη σχετικά με τον κίνδυνο των υποθέσεων.

 

Η δύναμη των ταξικών διακρίσεων

Τα περισσότερα από τα μυθιστορήματα της Christie επικεντρώνονται σε χαρακτήρες της ανώτερης τάξης, αλλά παρουσιάζουν μέλη της υπηρετικής τάξης σε δευτερεύοντες ρόλους. Ο φόνος του Roger Ackroyd δεν αποτελεί εξαίρεση, και πράγματι, η δύναμη των διαχωρισμών μεταξύ των μελών των δύο τάξεων είναι αισθητή. Αυτό φαίνεται πιο καθαρά στον χαρακτήρα της Ούρσουλα Μπορν, της οποίας το ειδύλλιο και ο γάμος με τον Ραλφ Πάτον πρέπει να κρατηθούν μυστικά λόγω της θέσης της ως μέλος της υπηρετικής τάξης. Ο Paton ανησυχεί ότι αν ο θείος του μάθαινε ότι παντρεύτηκε μια υπηρέτρια χωρίς χρήματα, θα γινόταν έξαλλος και έτσι πείθει την Ursula να κρατήσει το γάμο μυστικό. Αυτό το μυστικό καταλήγει να προκαλεί πολλά προβλήματα και να προσθέτει μεγάλη σύγχυση στο μυστήριο του θανάτου του Ακρόιντ, ένα νεύμα στην απίστευτη δύναμη των ταξικών διαχωρισμών στον κόσμο του μυθιστορήματος.

 

Αξιολογήσεις αναγνωστών:

• Έχω διαβάσει πολλά βιβλία της Κρίστι και ο Ρότζερ Άκροϊντ είναι μακράν το καλύτερο! Τα στοιχεία που προκύπτουν στην πορεία της έρευνας ρίχνουν τις υποψίες διαδοχικά από τον έναν ύποπτο στον άλλον και, παρόλα αυτά, η αποκάλυψη του δολοφόνου στο τέλος αφήνει τον αναγνώστη με το στόμα ανοιχτό. Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όποιον αγαπά τις ιστορίες μυστηρίου!

 

• Σεν υπάρχουν λόγια για αυτό το βιβλίο! Και θα πω και το εξής, στο Πανεπιστημιο Κρήτης στη Φιλολογία, το διδαχθήκαμε για την εξαιρετική αφηγηματική τεχνική του και ταυτόχρονα την πρωτοποριακή τεχνοτροπία του… ποιότητα και μυστήριο μαζί! Αυτή είναι η Άγκαθα Κριστι!

Πηγή 1

Πηγή 2

Πηγή 3