Όταν η Καθαρά Δευτέρα πλησιάζει δεν υπάρχει παιδί που να μην περιμένει πως και πώς να πετάξει τον χαρταετό του ψηλά στον ουρανό. Χαρταετοί μεγάλοι, μικροί, με διάφορα χρώματα και σχέδια, με τις ζωηρές ουρές τους, όλοι έχουν τη θέση τους στο γαλάζιο τ’ ουρανού.
Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του τόσο διασκεδαστικού και όμορφου εθίμου;
Οι χαρταετοί πλανιόνται στους ουρανούς εδώ και χιλιετίες, από το 1.000π.Χ.. Το ταξίδι ξεκίνησε από τις χώρες της Ανατολής, όπως η Κίνα, αλλά δεν άργησε να φτάσει και στη χώρα μας και να προσαρμοστεί στα ελληνικά δεδομένα. Εδώ, βλέπετε, δεν φτιάχναμε τους χαρταετούς από μπαμπού και μετάξι αλλά από ελαφρύ ξύλο χαρτί.
Το πέταγμα του χαρταετού ψηλά στον καταγάλανο ουρανό, εκεί που κάνει τις φιγούρες του με τη βοήθεια του ανέμου, έχει τον δικό του συμβολισμό, που δεν είναι άλλος από την κάθαρση και την ανάταση της ψυχής μετά το ξεφάντωμα της αποκριάς. Μετά το πέταγμα του χαρταετού, η ψυχή μας είναι καθαρή και έτοιμη να ξεκινήσει τη νηστεία της Σαρακοστής, αρχής γενομένης φυσικά από την Καθαρά Δευτέρα.
Η σημασία του εθίμου
Στην ελληνική παράδοση το πέταγμα του αετού συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς τον Δημιουργό της. Φυσικά, δεν είναι τυχαίο που πετάμε τον χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα. Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της νηστείας του Πάσχα και η μέρα που ξεκινάει η πνευματική και σωματική μας κάθαρση. Με αυτήν ερχόμαστε πιο κοντά στον Θεό και αυτή η επαφή συμβολίζεται με τον χαρταετό που επίσης πλησιάζει προς τον Θεό καθώς πετάει ψηλά στον ουρανό.
Πως θα φτιάξω ένα χαρταετό
Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή σκοπός της οποίας είναι να πετά με τη βοήθεια του αέρα. Ο χαρταετός κρατιέται από αυτόν που τον πετά μέσω της καλούμπας, ενός λεπτού σχοινιού.
Ο σκελετός των χαρταετών κατασκευάζεται είτε από ελαφρύ ξύλο είτε από πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.
Χαρταετός εκτός θρησκείας
Εκτός όμως από τη θρησκευτική του διάσταση, ο χαρταετός στο παρελθόν είχε και άλλες χρήσεις μιας και χρησιμοποιούνταν για μετεωρολογικές προβλέψεις, για στρατιωτική κατασκοπεία, ακόμη και για μεταφορά αντικειμένων σε δυσπρόσιτες περιοχές.
Επίσης, ο Αμερικανός εφευρέτης Βενιαμίν Φραγκλίνος ανακάλυψε το αλεξικέραυνο χάρη σε πειράματα που έκανε με έναν χαρταετό και ένα κλειδί!
Σήμερα πάντως έχει εξελιχθεί σε ένα ωραίο και διασκεδαστικό παιχνίδι για μικρούς και μεγάλους, όταν για μια μέρα έστω ο ουρανός γεμίζει με πολύχρωμες και φανταχτερές κατασκευές.
Αµόλα καλούµπα, λοιπόν, και προσοχή µεγάλη: Διαλέγουµε ανοιχτούς χώρους για το πέταγµα του χαρταετού µακριά από ηλεκτροφόρα καλώδια, έτσι;