Από το μαγευτικό νησί της Σύρου, μέχρι τον Πειραιά, όσα χρόνια και αν περάσουν, συναντάμε τοιχογραφίες του ρεμπέτη Μάρκου Βαμβακάρη και ανθρώπους να τραγουδούν γεμάτοι πάθος και ανεμελιά τα τραγούδια του. Στην Σύρο, ο πρώτος σταθμός όλων των επισκεπτών και των επισκεπτριών είναι το γνωστό ρεμπετάδικο του Μάρκου, όπου μια τοιχογραφία του κοσμεί τον τοίχο. Άνθρωποι γελούν, πίνουν, χορεύουν. Άραγε τους κοιτάει από ψηλά και τραγουδάει για τα “ζημιάρικα” μαύρα μάτια μαζί τους;

Γεννημένος στο Σκαλί, έναν συνοικισμό στην Σύρο, από εργατική οικογένεια, ο Μάρκος αγαπούσε από μικρός την μουσική. Στα πανηγύρια και τις γιορτές του χωριού, παιδάκι ακόμα, ακολουθούσε με το τουμπί του, ένα νησιώτικο παραδοσιακό μουσικό όργανο με μελωδίες που σαγυνεύουν την ψυχή του ανθρώπου. Η μοίρα τον πάει στον Πειραιά. Εκεί, ξεκίνησε την ζωή του σαν εργάτης. Μέχρι που άκουσε τον Νίκο Αϊβαλιώτη, να παίζει μπουζούκι. Τότε, κατάλαβε ότι αυτός ήταν ο προορισμός του. Πως έτσι γαληνεύει η ανθρώπινη ψυχή.

Ακολούθησε πλήθος εμφανίσεων σε ρεμπετάδικα του Πειραιά και ηχογραφήσεις. Αξιοσημείωτα ήταν τα λόγια του για το τραγούδι του “Φραγκοσυριανή”:

«Όλος ο κόσμος της Σύρου μ’ αγαπούσε πολύ, διότι κι εγώ ήμουν Συριανός και το είχαν καμάρι οι Συριανοί. Κάθε καλοκαιράκι με περίμεναν να πάω στη Σύρα να παίξω και να γλεντήσει όλη η Σύρα μαζί μου. Το 1935 πήρα μαζί μου τον Μπάτη, τον αδερφό μου τον μικρό και τον πιανίστα Ροβερτάκη και πήγα για πρώτη φορά στη Σύρο, σχεδόν είκοσι χρόνια αφ’ ότου έφυγα από το νησί. Πρωτόπαιξα, λοιπόν, σ’ ένα μαγαζί στην παραλία, μαζεύτηκε όλος ο κόσμος. Κάθε βράδυ γέμιζε ο κόσμος το μαγαζί κι έκατσα περίπου δύο μήνες. Εγώ, όταν έπαιζα και τραγουδούσα, κοίταζα πάντα κάτω, αδύνατο να κοιτάξω τον κόσμο, τα έχανα. Εκεί όμως που έπαιζα, σηκώνω μια στιγμή το κεφάλι και βλέπω μια ωραία κοπέλα. Τα μάτια της ήταν μαύρα. Δεν ξανασήκωσα το κεφάλι, μόνο το βράδυ την σκεφτόμουν, την σκεφτόμουν… Πήρα, λοιπόν, μολύβι κι έγραψα πρόχειρα:

Μία φούντωση, μια φλόγα
έχω μέσα στην καρδιά
Λες και μάγια μου ‘χεις κάνει
Φραγκοσυριανή γλυκιά…

Ούτε και ξέρω πώς την λέγανε ούτε κι εκείνη ξέρει πως γι ‘ αυτήν μιλάει το τραγούδι. Όταν γύρισα στον Πειραιά, έγραψα τη Φραγκοσυριανή.»

Πηγή:

https://www.culturenow.gr/markos-vamvakaris-otan-to-rempetiko-tragoydi-synantise-ton-erota/

Ρεμπέτης, από τους ακρογωνιαίους λίθους της λαϊκής μουσικής. Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου του 1905 στον συνοικισμό Σκαλί της Άνω Χώρας της Σύρου από οικογένεια καθολικών και ήταν ο πρώτος από τα έξι παιδιά του Δομένικου και της Ελπίδας Βαμβακάρη. Η οικογένειά του ήταν φτωχή, έφερε όμως το «μικρόβιο» της μουσικής. Ο πατέρας του έπαιζε γκάιντα και ο παππούς του έγραφε τραγούδια.

Πριν καλά – καλά ξεκινήσει το σχολείο, ο Μάρκος αναγκάστηκε να διακόψει, διότι πήραν τον πατέρα του στο στρατό, και έπιασε δουλειά με τη μητέρα του σε ένα κλωστήριο. Τα επόμενα χρόνια δούλεψε ως χασάπης, εφημεριδοπώλης, οπωροπώλης, λούστρος, και το 1917, σε ηλικία 12 ετών, έφυγε για τον Πειραιά. Αρχικά, εγκαταστάθηκε στα Ταμπούρια κι έπιασε δουλειά ως γαιανθρακεργάτης. Δούλεψε ακόμα ως λιμενεργάτης και ως εκδορέας στα σφαγεία, ενώ τα βράδια σύχναζε στους τεκέδες, όπου το 1924 άκουσε για πρώτη φορά στη ζωή του μπουζούκι. Εντυπωσιάστηκε και μέσα σε ελάχιστους μήνες έγινε ένας από τους καλύτερους αυτοδίδακτους μπουζουξήδες. Την περίοδο αυτή έκανε και τον πρώτο του γάμο με τη Ζιγκοάλα, την οποία όπως έλεγε μίσησε στο τέλος όσο καμία άλλη γυναίκα στον κόσμο.

Το 1925 κατατάχθηκε στο στρατό και όταν απολύθηκε άρχισε να γράφει τα πρώτα του τραγούδια. Έως το 1933 είχε γράψει πάνω από 50 τραγούδια και με την πιεστική παρότρυνση του Σπύρου Περιστέρη, o Μάρκος Βαμβακάρης γραμμοφώνησε στην Odeon τον πρώτο δίσκο με μπουζούκι στην Ελλάδα, που από τη μία μεριά είχε το «Καραντουζένι» (Έπρεπε να ‘ρχόσουνα μάγκα μες στον τεκέ μας) και από την άλλη μεριά το «Αράπ» (ένα σόλο ζεϊμπέκικο).

Την επόμενη χρονιά δημιούργησε με τρεις φίλους του -τον Γιώργο Μπάτη, τον Στράτο Παγιουμτζή και τον Ανέστη Δελιά- ένα πρωτοποριακό για την εποχή μουσικό σχήμα που ονομάστηκε «Η Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς». Ο Μάρκος άνοιξε το δικό του μαγαζί στα Άσπρα Χώματα. Η αστυνομία, όμως, δεν του έδωσε άδεια. Έτσι αναγκάστηκε να το κλείσει και για πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια ταξίδεψε με τον Μπάτη στη Σύρο. Έπαιξαν μαζί για περίπου δύο μήνες σ’ ένα μαγαζί της παραλίας και όταν γύρισε στον Πειραιά έγραψε τη Φραγκοσυριανή, ίσως το πιο γνωστό τραγούδι του.

Η περίοδος λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν και η πιο παραγωγική. Τα τραγούδια του έβγαιναν σε δίσκους και ο Μάρκος έγινε περιζήτητος. Αφού περιόδευσε στη Θεσσαλονίκη, στο Βόλο, στη Λάρισα, στα Τρίκαλα και σε πολλές ακόμα πόλεις, άρχισε εμφανίσεις στον Βοτανικό, μαζί με τον Γιάννη Παπαιωάννου, τον Κώστα Καρίπη και τον Στέλιο Κερομύτη.

Με την έναρξη του πολέμου, ο Βοτανικός έκλεισε και ακολούθησαν δύσκολα χρόνια. Το 1941 πέθανε ο αδερφός του Λεονάρδος και το 1942 η μητέρα του Ελπίδα. Την εποχή εκείνη, έπειτα από παρότρυνση της μεγάλης του αδελφής, ο Μάρκος παντρεύτηκε με ορθόδοξο γάμο τη δεύτερη σύζυγό του, τη Βαγγελιώ. Για το γεγονός αυτό αφορίστηκε από την καθολική εκκλησία και μόλις το 1966 του δόθηκε και πάλι η κοινωνία των Καθολικών. Τα δύο πρώτα παιδιά τους χάθηκαν πρόωρα. Το 1944 η Βαγγελιώ γέννησε τον Βασίλη και ακολούθησαν άλλα δύο αγόρια, ο Στέλιος το 1947 και ο Δομένικος το 1949.

Μετά τον πόλεμο, ο Μάρκος Βαμβακάρης άρχισε να βγάζει ξανά δίσκους σε διάφορες εταιρίες και όλοι γίνονταν ανάρπαστοι. Το 1954 αρρώστησε με βαριά αρθρίτιδα και σταμάτησε να παίζει. Όταν θέλησε να επιστρέψει στο πάλκο, όλοι τον είχαν ξεχάσει. Η ελληνική μουσική βιομηχανία τον θεωρούσε «ξεπερασμένο» και δεν τον έπαιρνε κανένας σε κάποιο μαγαζί.

Η κατάσταση άλλαξε δραματικά το 1960, όταν έπειτα από πρωτοβουλία του Βασίλη Τσιτσάνη, κυκλοφορούν από την Columbia παλιά και καινούρια τραγούδια του Βαμβακάρη, τραγουδισμένα από τον ίδιο και από καλλιτέχνες όπως ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Καίτη Γκρέι, η Άντζελα Γκρέκα, ο Στράτος Διονυσίου, κ.ά. Το εγχείρημα σημείωσε τεράστια επιτυχία και ο Μάρκος είχε την ευκαιρία να ξαναδουλέψει στα λαϊκά πάλκα, αλλά και να δώσει συναυλίες σε πρωτόγνωρους για τους ρεμπέτες χώρους. Το 1966 έκανε την εμφάνισή του σε μπουάτ στην Πλάκα, ενώ ακολούθησε η συναυλία στο θέατρο «Κεντρικόν» το χειμώνα της ίδιας χρονιάς και στη συνέχεια πολλές εμφανίσεις στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Στις 8 Φεβρουαρίου του 1972, ο Μάρκος Βαμβακάρης πέρασε στην ιστορία, αφήνοντας μια τεράστια παρακαταθήκη.

Προς τιμήν του Μάρκου Βαμβακάρη ιδρύθηκε το 2017 στη Σύρο ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο το ΕΝ ΧΟΡΔΑΙΣ & ΟΡΓΑΝΟΙΣ {Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή}. Ο τίτλος του παραπέμπει στον Ψαλμό 150.4, «αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν χορδαῖς καὶ ὀργάνω». Η σχολή έχει σκοπό την ανάδειξη και διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της ρεμπέτικης μουσικής, σε ανταπόκριση μιας σκέψης που εξέφρασε ο Σταύρος Ξαρχάκος, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης του Μουσικού Ομίλου Σύρου προς τιμήν του, το καλοκαίρι του 2016. Η συμμετοχή, σε αυτή την εκδήλωση, ενός μουσικού συνόλου παιδιών «Το Μυστικό Μπουζούκι», προσέθεσε στην πρωτοβουλία του Μαέστρου ένα, επιπλέον, κίνητρο για την άμεση δημιουργία της Σχολής. Ο Σταύρος Ξαρχάκος εμπιστεύθηκε λαϊκούς και βυζαντινούς δασκάλους μουσικής οι οποίοι και ανέλαβαν να διδάξουν στη σχολή, μεταφέροντας την εμπειρία και τις γνώσεις τους.

 

 

Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου πίσω από το λιμάνι, είναι από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Σύρου. Εκεί βρίσκεται η αυθεντική εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), που συγκεντρώνει, όπως είναι φυσικό το ενδιαφέρον των επισκεπτών. Η εικόνα βρίσκεται στην εκκλησία από το 19ο αιώνα, αλλά μόλις το 1983 αποκαλύφθηκε ότι πρόκειται για αυθεντικό, νεανικό έργο (1562-1564) του μεγάλου ζωγράφου.

Η Κοίμηση της Θεοτόκου  χτίστηκε το 1828-29 και είναι η δεύτερη παλαιότερη εκκλησία στην Ερμούπολη μετά τη Μητρόπολη, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρα (1824). Είναι τρίκλιτη βασιλικής και εξωτερικά είχε ανοιχτές τοξοστοιχίες, που σήμερα έχουν κλειστεί με σιδερένια υαλόφρακτα παράθυρα. Στη βόρεια και ανατολική πλευρά του περιβόλου έχουν χτιστεί κελιά. Εντοιχισμένη επιγραφή στη νότια πλευρά της εισόδου αναφέρει τις χρονολογίες οικοδόμησης (1829) και ανακαίνισης (1847-50).

Η Κοίμηση της Θεοτόκου  εσωτερικά έχει μια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και διακόσμηση. Οι κίονες είναι βαμμένοι με τρόπο που μοιάζουν με μάρμαρο, οι θόλοι και τα σταυροθόλια είναι από ξύλο. Ο ξύλινος σκελετός των θόλων, που φαίνεται από τον γυναικωνίτη, μοιάζει με αναποδογυρισμένο σκαρί πλοίου.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στις 23 Οκτωβρίου 1943 βόμβα κατέστρεψε το Ιερό Βήμα της Κοίμησης της Θεοτόκου σε ώρα Λειτουργίας.

Κάποιες εικόνες στην Κοίμηση της Θεοτόκου είναι αφιερωμένες από σωματεία και συντεχνίες, όπως η εικόνα των Σαράντα Μαρτύρων του Δ. Κωσταράκη, αφιερωμένη από τους αχθοφόρους του ναυπηγείου το 1863 και η εικόνα του Αγίου Αντωνίου, έργο του ιερέα Δ. Μιχάλοβιτς, από το σινάφι των μπουργουζήδων (τρυπανιστών) του 1872.

 

Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου

Μεγαλοπρεπής ναός, είναι ο πολιούχος της Ερμούπολης, ο Άγιος Νικόλαος, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την πλατεία Μιαούλη και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού. Θεμελιώθηκε το 1848 με σχέδια του Γ. Μεταξά και εγκαινιάστηκε το 1870. Είναι γνωστός και ως Άγιος Νικόλαος ο «πλούσιος», για να ξεχωρίζει από τον Άγιο Νικόλαο των Πτωχών της Άνω Σύρου.

Οι επιβλητικές αναλογίες του διώροφου ναού, τα πανύψηλα μαρμάρινα κωδωνοστάσια, η μαρμάρινη σκάλα ύψους 4 μέτρων που οδηγεί στην είσοδο, τα επιβλητικά μαρμάρινα προπύλαια με τους τέσσερις ιωνικού ρυθμού κίονες και ο διάκοσμος με τα αρχαϊκά μοτίβα δίνουν στον Άγιο Νικόλαο μνημειακό αρχαιοελληνικό χαρακτήρα. Για την ανέγερσή του ενδιαφέρθηκε προσωπικά ο Βασιλιάς Όθωνας και για την κατασκευή του συνέβαλαν πολλοί δωρητές, κυρίως Έλληνες ομογενείς της Ρωσίας και Χιώτες εφοπλιστές του νησιού.

Η εικόνα του Αγίου Νικολάου επαργυρώθηκε στη Μόσχα το 1852. Εσωτερικά, τοξοστοιχίες χωρίζουν τον ναό σε τρία κλίτη και ένας γυναικωνίτης περιτρέχει τις τρεις πλευρές του. Μαρμάρινοι κορινθιακοί κίονες, υπέρθυρα με ανάγλυφες διακοσμήσεις, πλακόστρωση σε χρώμα γκρι – γαλάζιο, μα πάνω απ’ όλα εντυπωσιάζει το τέμπλο του.

Το μαρμάρινο τέμπλο του Αγίου Νικολάου φιλοτεχνήθηκε κατά τη περίοδο 1883-1899 από τον Τήνιο μαρμαρογλύπτη Γεώργιο Βιτάλη και θεωρείται από τα ωραιότερα τέμπλα του 19ου αι. Ξεχωρίζει ακόμα ο μαρμάρινος Δεσποτικός Θρόνος, έργο του ίδιου γλύπτη και ο μαρμάρινος Άμβωνας, πεντάπλευρος, έργο του Χίου γλύπτη Αντώνιου Φραγκούλη. Οι εικόνες του Αγίου Νικολάου έχουν φιλοτεχνηθεί από τους σπουδαιότερους αγιογράφους της εποχής.

 

 

Σαν Τζώρτζης

Ο μεγαλοπρεπής ναός του Σαν Τζώρτζη, η μητρόπολη των καθολικών του νησιού, δεσπόζει στην κορυφή του ομώνυμου λόφου της Άνω Σύρου, ενός γοητευτικού οικιστικού συνόλου με μεσαιωνικό χρώμα και μαγευτική θέα. Η πρώτη μαρτυρία για την ύπαρξη του καθεδρικού ναού του Αγίου Γεωργίου, που είναι ευρέως γνωστός ως Σαν Τζώρτζης, ανάγεται στο έτος 1170. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου γνώρισε στο διάβα του χρόνου πολυάριθμες προσθήκες και ανακαινίσεις, με τελευταία την εκ θεμελίων ανοικοδόμησή του από τον τηνιακό αρχιτέκτονα Χατζησίμο Νικολάου, που ολοκληρώθηκε το 1834.

Το μεγάλο κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει το ναό (τρίκλιτη βασιλική με δύο σειρές μαρμάρινων κιόνων και ημικυλινδρικό θόλο στο υπερυψωμένο κεντρικό κλίτος), το τριώροφο καμπαναριό (1855), το βαπτιστήριο (αρχικώς παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού), το σκευοφυλάκιο, την αίθουσα φιλοξενίας, το κτίριο του Ιστορικού Αρχείου και το επισκοπικό παλάτι. Την είσοδο του ναού, που κοσμείται με τοιχογραφίες και πολλές φορητές εικόνες, στολίζουν αγάλματα αγίων, φιλοτεχνημένα από ιταλούς γλύπτες του 18ου αιώνα. Στο εσωτερικό του, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν η ξυλόγλυπτη επένδυση και το μαρμάρινο δάπεδο, έργο τηνιακού γλύπτη. Στα σημαντικότερα κειμήλια του ναού συγκαταλέγεται η εικόνα της Παναγίας της Ελπίδος (θεωρείται θαυματουργή, καθώς έσωσε τον πληθυσμό της Άνω Σύρου από επιδημία χολέρας τον Αύγουστο του 1854), καθώς και οι εικόνες της Ιεράς Καρδίας του Ιησού, του Αγίου Πέτρου και του Αγίου Ανδρέα, έργα ιταλών ζωγράφων.

 

Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου

Ο Άγιος Δημήτριος είναι χωριό στη Σύρο, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού. Είναι ένας  από τους μικρότερους οικισμούς στη Σύρο και έχει περίπου 50 μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται λίγο πιο βόρεια από την Ερμούπολη και ανήκει στη Δημοτική Ενότητα της Άνω Σύρου.

Παρόλο που είναι τόσο μικρός, ο Άγιος Δημήτριος είναι ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία της Σύρου. Αιτία είναι ο ορθόδοξος, μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Δημητρίου που δεσπόζει στην άκρη ενός γκρεμού στο χωριό. Είναι μια επιβλητική χριστιανική εκκλησία με μεγάλο τρούλο που ξεχωρίζει από μακριά, και φόντο στο τοπίο την καταγάλανη θάλασσα.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως, κατά την παράδοση στη Σύρο, τα πλοία που έρχονται ή φεύγουν από το νησί δεν σφυρίζουν την ώρα που μπαίνουν στο λιμάνι ή βγαίνοντας από αυτό, αλλά όταν περνούν μπροστά από τον Άγιο Δημήτριο. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, ο ιερέας του ναού ανταποδίδει χτυπώντας τις καμπάνες!

Κάντε κλικ εδώ για να διαβάσετε την συναρπαστική ιστορία της εύρεσης της εικόνας του Αγίου Δημητρίου.

 

 

Το Ορθόδοξο Κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου

Λίγο μετά το 1824 η Σύρος αποκτά το πρώτο της οργανωμένο κοιμητήριο, γνωστό και ως Μαυσωλείο του Αγ. Γεωργίου. Με την επέκταση της Ερμούπολης το κοιμητήριο βρίσκεται ξαφνικά στο κέντρο της συνοικίας των Ψαριανών και αναγκαστικά μεταφέρεται στη σημερινή του θέση. Οι ανεγέρσεις και προσθήκες ακολούθησαν η μία την άλλη με το νεκροστάσιο που κατασκευάστηκε το 1837, τον ναό του Αγίου Γεωργίου το 1839 και την Ιερατική Σχολή το 1858 που αργότερα μετετράπη σε οστεοφυλάκιο. Το παλιό μαυσωλείο υπέστη μεγάλες ζημιές και στη θέση του κατασκευάστηκε το νέο κοιμητήριο που σώζεται έως σήμερα στην καρδιά της Νεάπολης Σύρου.

Πρόκειται για ένα κοιμητήριο που καθρεφτίζει την ιστορία και τον μεγαλοπρεπή πολιτισμό του εντυπωσιακού αυτού νησιού στα περίτεχνα μαυσωλεία και τις όμορφα διακοσμημένες επιτύμβιες πλάκες. Τα πιο επιβλητικά ανήκουν σε σημαντικές για το νησί προσωπικότητες, όπως αυτή του Μαυροκορδάτου, του Μπενάκη, του Αντωνιάδη και του Ροδοκανάκη.

Οι επιγραφές των μνημείων αποδεικνύουν στοιχεία για τη ζωή και την προέλευση των θανόντων, ενώ ο διάκοσμος δηλώνει τη δύναμη, το κύρος και την καταγωγή.

Το κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου είναι χωρισμένο σε 7 τμήματα ενώ τα 56 μαυσωλεία συγκεντρώνονται σε έναν ξεχωριστό χώρο στη βορειοανατολική πλευρά.

Τη δημιουργία των μνημείων υπογράφουν σημαντικοί Έλληνες και Ιταλοί καλλιτέχνες & γλύπτες όπως ο Φυτάλης, Βιτάλης, Σπανός και A. Canessa και μεταξύ άλλων ξεχωρίζουν τα μαρμάρινα επιτάφια μνημεία, οι λάρνακες, οι ολόγλυφες μορφές αγγέλων, οι σταυροί, τα ναϊδιόσχημα μνημεία ιωνικού και δωρικού ρυθμού, οι ναΐσκοι, τα κιβώρια με τους 4 κίονες δωρικού ή ιωνικού ρυθμού, οι επιτύμβιες πλάκες και τα επιτύμβια επιγράμματα που είναι κατά κύριο λόγο εμπνευσμένα από δημοτικά τραγούδια και μοιρολόγια.

 

 

Πηγές:

https://www.syrostoday.gr/Churches/19-Koimisi-tis-Theotokoy.aspx

https://greece.terrabook.com/el/syros/page/koimisi-tis-theotokou/

https://greece.terrabook.com/el/syros/page/agios-nikolaos-syros/

Μεγαλοπρεπής ο εορτασμός του πολιούχου της Σύρου, Αγίου Νικολάου

Σαν Τζώρτζης : Το υπέροχο στολίδι της Σύρου

https://greece.terrabook.com/el/syros/page/agios-dimitrios-syros/

https://www.syrostoday.gr/Churches/23-Ag-Dimitrios.aspx

Μαυσωλείο

https://www.lifo.gr/various/istoriko-nekrotafeio-tis-ermoypolis

Η προτομή του φιλοσόφου Φερεκύδη

Σπηλιά του Φερεκύδη

 

Από την αρχαιότητα, έως σήμερα, η Σύρος είναι το Ελληνικό νησί που θαυμάστηκε για την ποιότητά του, για τον πολιτισμό του, αλλά και για την καταγωγή σπουδαίων ανθρώπων που έγιναν γνωστοί στον κόσμο, από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Φερεκύδης ο Σύριος Φιλόσοφος: (600 – 540 ή 550 π.Χ.) υιός του Βάβυος, ήταν σύγχρονος με τους επτά σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας. Τόσο οι παλαιότεροι, όσο και νεώτεροι ιστορικοί και συγγραφείς συμφωνούν ότι πατρίδα του Φερεκύδη ήταν η Σύρος. Η ζωή και η διδασκαλία του φιλόσοφου Φερεκύδη… “διαφωτίζεται υπό των κατεσπαρμένων τήδε κακείσε μαρτυριών πολλών συγγραφέων που έζησαν αργότερα από τον φιλόσοφο”.

Ο Φερεκύδης ήταν ο δάσκαλος του Πυθαγόρα, του σπουδαίου Έλληνα μαθηματικού και φιλοσόφου της πρωσοκρατικής περιόδου. “… ανήρ σοφός και ευρυμαθέστατος, ώστε και της Πυθαγορείου σχολής να θεωρείται αρχηγός…” Πολλοί Έλληνες αναφέρουν: “Φερεκύδης Πυθαγόρου διδάσκαλος”

Για τα έργα του ο Διογένης Λαέρτιος* γράφει: “σώζονται δε του Συρίου βιβλίου, ο συνέγραψεν ου η αρχή: Ζευς μεν και χρόνος εις αεί και χθων ην χθονίη δε όνομα εγένετο γη, επειδή αυτή Ζευς γέρας δεδοί. Σώζεται δε και ηλιοτρόπιον εν Σύρα τη νήσω”

Όσοι λοιπόν μαθηταί ήσαν κοντά στον Πυθαγόρα, δέχθηκαν ως αρχή του σύμπαντος τη γη, ενώ όσοι ακολούθησαν τον Θαλή θεώρησαν αρχή του παντός το νερό ή τον αέρα. Εκτός από τα θεολογικά του συγγράμματα, ο Φερεκύδης είχε επιδοθεί και πιθανότατα είχε εκδόσει έργο με φυσικές γνώσεις, όπως αστρονομία, φυσική ιστορία και αριθμητική. Προϊόν των μαθηματικών του γνώσεων και ιδιαίτερα των αστρονομικών του παρατηρήσεων είναι το ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟΝ. Αναφέρεται ότι το ηλιοτρόπιο του Φερεκύδη είναι το πρώτο στην Ελλάδα, αναφερόμενο ως όργανο της ηλιακής σκιάς. Ηλιοτρόπιον, όπως το είχαν ερμηνεύσει στην αρχαιότητα ήταν όργανο ανάκλασης των ηλιακών ακτίνων με κατεύθυνση προς ορισμένο στόχο. Ήταν, δηλαδή, αλλαγή θέσεων των φωτεινών ακτίνων όταν πέφτουν σε επίπεδη επιφάνεια. Χρησιμοποιήθηκε στην αρχαιότητα για εργασία τριγωνομετρικών δικτύων για το ηλιακό φως. Το όνομά του άλλωστε “ηλιοτρόπιον” όπως το αναφέρει ο Όμηρος: “όθι τροπαί ηελίοιο…” σημαίνει που βρίσκονται οι τροπές του ηλίου, δηλαδή, οι θέσεις του ηλιακού φωτός.

Όμως, το 1747 στην Ακαδημία του Βερολίνου ειδικοί επιστήμονες συζήτησαν και έθεσαν το ζήτημα για το ηλιοτρόπιο του Φερεκύδη, πιστεύοντας ότι είχε εφευρεθεί δύο αιώνες πριν (περίπου) αφού αναφέρθηκε από τον Όμηρο. Οι ειδικοί όμως, με κατάλληλη εργασία και σκέψεις έκριναν ότι το ηλιοτρόπιον του Φερεκύδη στη Σύρο ήταν ένα ειδικό τεχνικό μηχάνημα κατάλληλο να δείχνει την τροπή, την κατεύθυνση του ήλιου (οι λέξεις τροπή – ήλιος ονομάστηκαν ηλιοτρόπιο).

Σήμερα στην περιοχή Σαν Μιχάλη

Πολλοί συγγραφείς αναφέρουν ότι ο Φερεκύδης ζούσε σε σπηλιά, σε μια τοποθεσία ορεινή και δύσβατη, μεταξύ των λόφων Αμυγδαλού και Ρηχωπού. Εκεί πλησιάζει κανείς από την Κυπερούσα στο Πλατύ Βουνή. Μέχρι σήμερα ονομάζεται: Η σπηλιά του φιλοσόφου Φερεκύδη. Αναφέρεται σε εφημερίδες παλαιάς εποχής, ότι ένας σεισμός που έγινε στις αρχές του 19ου αιώνα αλλοίωσε και μίκρανε τη σπηλιά.

Ο Τιμολέων Αμπελάς γράφει για την δεύτερη σπηλιά του Φερεκύδη που βρίσκεται στο λόφο Πατέλλι σε μια πανέμορφη περιοχή κοντά στην παλιά πόλη, στην περιοχή της Χαλανδριανής.

Η ζωή του μεγάλου φιλοσόφου ατυχώς για την αρχαία Ελλάδα, ήταν πολύ σύντομη. Πέθανε στην ακμή της ηλικίας του από μια πολύ κακή νόσο, την φθειρίαση. Από το σπήλαιο απεσύρθη από τους ανθρώπους ο νεκρός αγαπητός και θαυμαστός φιλόσοφος. Από τότε αυτό το σπήλαιο έχει το όνομα: “Σπηλιά του Φερεκύδους ή Σπηλιά του φιλοσόφου”

Πως έγραψαν πολλοί διάσημοι της εποχής μετά τον οικτρό θάνατο του σπουδαίου φιλοσόφου: “Η Ελλάς συνεκινήθη επί τη οδυνηρά τελευτή του ενδόξου Συρίου, οι ποιηταί έκρουσαν την λύραν, συνοψίζοντες την δόξαν και τον βίον αυτού και οι Σύριοι εστερούντο του μεγαλοφυεστέρου συμπολίτου των.”

Αξίζει να γνωρίσουμε με πόσο μεγάλη στοργή έσπευσε ο Πυθαγόρας, από πολύ μακριά που βρισκόταν, να παρασταθεί στις τελευταίες στιγμές του σπουδαίου Έλληνα και δασκάλου του. Οι Ίωνες φιλόσοφοι αισθάνθηκαν πρώτοι την στέρηση αυτού του ανθρώπου, ο οποίος αν κατόρθωνε να φθάσει… “εις ύστατον γήρας, ήθελε μερισθή μέγα μέρος της δόξης, ήτις απενεμήθη εις τον μαθητήν Πυθαγόραν υπό του κόσμου”

Πολλοί ήταν οι άνθρωποι, που ακόμη και μετά τον θάνατο του διάσημου Έλληνα, ασχολήθηκαν ιδιαίτερα να γνωρίσουν και να γράφουν τον χρόνο της γέννησής του, τον τρόπο της γέννησής του και της δράσης του τόσο στη Σύρο, όσο και στις άλλες πόλεις που επισκέφθηκε.

Ο χρόνος του θανάτου δεν είναι ακριβώς γνωστός, αλλά συμπίπτει μεταξύ 545 -540 π.Χ.

Πολλοί άνθρωποι δέχθηκαν την επιθυμία του Πυθαγόρα, ο οποίος έφθασε στη Σύρο μόλις είχε φύγει από τη ζωή ο άριστος δάσκαλός του, να ενταφιασθεί στη Δήλο, στο νησί που υποδεχόταν τους σοφούς. Οι συμπολίτες του ένδοξου φιλοσόφου Φερεκύδη εξεδήλωσαν τον σεβασμό τους με την επιθυμία τους να γίνει η προτομή του ώστε να τιμηθεί ο αξιόλογος και μορφωμένος Έλληνας. Η προτομή έγινε, αλλά χάθηκε. Ο συγγραφέας Abbe Dela Rocca ένα περίπου αιώνα πριν είδε αυτή την προτομή κάπου σε άλλη περιοχή και έδωσε τις πληροφορίες του στους πολίτες της Σύρου.

Δυστυχώς όμως δεν ανακαλύφθηκε. Ο Δήμος της Σύρου έχει δημιουργήσει χρυσό στεφάνι προς τιμής του διάσημου και σπουδαίου Συριανού.

Ο θαυμασμός των Ελλήνων για τον Φερεκύδη εκδηλώνεται και έφθασε μέχρι την εποχή μας από επιγράμματα που περισώθηκαν προς τιμή του. Τα δείγματα της εκτίμησης στο όνομά του από τους παλαιότερους Συριανούς είναι πολλά. Δρόμοι, Σύλλογοι και εφημερίδες είχαν το όνομά του.

Αξίζει να μάθουν τα νέα παιδιά, με λίγα λόγια, την ιστορία του διάσημου Έλληνα, που τον γνωρίζουν αρκετοί στις άλλες χώρες.

Διογένης Λαέρτιος: Ιστοριογράφος της φιλοσοφίας της αρχαιότητας. Κατάγεται από την πόλη Λαέρτη της Κικιλίας Γ’ μ.Χ. αιώνα.

 

Πηγή: https://www.koinignomi.gr/news/politismos/2020/05/22/ferekydis-o-syrios-o-sofos-arhaios-ellinas.html

 

Κάντε κλικ εδώ για να δείτε τη μετάφραση ενός αποσπάσματος από το έργο του Ἑπτάμυχος

Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου – Α Μέρος

Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου – Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου – Γ’ ΜΕΡΟΣ

Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου – Δ’ ΜΕΡΟΣ

Ξεχασμένοι Μύθοι, Θρύλοι και Παραδόσεις της Σύρου (Τελευταίο Μέρος)

Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο που φιλοξενείται στο βιομηχανικό μουσείο της Σύρου κατασκευάστηκε το 1973, στο κτίριο ενός παλιού κλωστηρίου, κοντά στο Νεώριο, το ναυπηγείο της Ερμούπολης.

Πρόκειται για το μοντέλο Enfield 8000, μια καινοτομία εκείνης της εποχής όταν το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχε κάνει την εμφάνισή του στις μεγαλουπόλεις.

Η ιστορία αυτού του αυτοκινήτου ξεκίνησε στα τέλη του 1960. Η εταιρεία Enfield Automotive, με έδρα το Isle of Wight της Μ. Βρετανίας κέρδισε έναν διαγωνισμό για ένα συμβόλαιο με το Συμβούλιο Ηλεκτρικής Ενέργειας της Αγγλίας. Ιδιοκτήτης της Enfield ήταν o Έλληνας Γιάννης Γουλανδρής (μέλος μεγάλης οικογένειας εφοπλιστών).

Λίγο πριν ξεκινήσει η παραγωγή του αυτοκινήτου, ο Γουλανδρής αντιμετώπισε προβλήματα με τους τεχνικούς στο Isle of Wight και έτσι αποφάσισε να μεταφέρει το εργοστάσιο στην Σύρο. Ήταν μια παράτολμη απόφαση, καθώς το νησί της Σύρου είχε μεν μεγάλη παράδοση στην κατασκευή πλοίων αλλά δεν είχε καμία σχέση με την κατασκευή αυτοκινήτων και μάλιστα ηλεκτρικών.

Παρόλα αυτά φαίνεται ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε τον Γουλανδρή. Σχεδιαστής του ηλεκτρικού μοντέλου ήταν ο Γεώργιος Μιχαήλ. Στην κατασκευή συμμετείχαν άνδρες από το ναυπηγείο, φανοποιοί, μηχανικοί, τεχνίτες από τη Σύρο, τον Πειραιά και αλλού.

Το πρώτο αυτοκίνητο έκανε τη βόλτα του στη Σύρο τον Οκτώβριο του ’73. Το Enfield 8000 διέθετε ηλεκτροκινητήρα 12 volt και 8,16 ίππους. Η μέγιστη ταχύτητα ήταν 64 χλμ./ώρα και η αυτονομία του έφτανε τα 60 χιλιόμετρα.

Διέθετε μοναδική αεροδυναμική και πολυτελή εσωτερική σχεδίαση (δερμάτινα καθίσματα κ.λπ.). Είχε μήκος μόλις 2,7 μέτρα και βάρος 965 κιλά (μόνο οι μπαταρίες ζύγιζαν 300 κιλά).

Το συμβόλαιο με το Συμβούλιο Ηλεκτρικής ενέργειας προέβλεπε την κατασκευή 120 αυτοκινήτων. Μετά την κατασκευή τους το εργοστάσιο δυστυχώς έκλεισε. Η πολιτική συγκυρία στην Ελλάδα (Δικτατορία και Μεταπολίτευση) δεν ευνόησε την συνέχιση της προσπάθειας.

Στην Ελλάδα δεν κυκλοφόρησε ποτέ επίσημα το αυτοκίνητο αυτό.

 

Παρακάτω μπορείτε να δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ «Ανάμεσα σε δύο νησιά» ( A tale of two Isles) με σκηνοθέτη τον Μιχάλη Σταυρόπουλο

 

Πηγές:

https://ecozen.gr