Ήθη και έθιμα του Πάσχα…

Σάββατο του Λαζάρου

Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια…

Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες, σε μνήμη του Λάζαρου, ζυμώνουν για τα παιδιά ειδικά κουλουράκια, στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται στις εικόνες ο Λάζαρος. Λέγονται και αυτά Λαζαρακια. Τα παιδιά συγκροτούν ομάδες, επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού ή της πόλης και τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου.

Στηνπεριοχή του Τσιαρτσαμπά Κοζάνης, στα χωριά Λευκοπηγή, Αγία Παρασκευή, Αιανή, Καισαριά, Κρόκος διαδεδομένο έθιμο για το Σάββατο του Λαζάρου είναι τα «κάλαντα του Λαζάρου», τα οποία ήταν αποκλειστικά σχεδόν γυναικεία υπόθεση με τις μικρές «Λαζαρίνες» να τραγουδούν και να αναγέλλουν τη χαρμόσυνη εορτή.

Οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια και μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλιζαν μικρά καλαθάκια.

Γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και εισέπρατταν κάποιο μικρό φιλοδώρημα, χρήματα, αυγά, καρπούς, φρούτα ή άλλα φαγώσιμα.

Το έθιμο του Λαζάρου είχε και κοινωνική σκοπιμότητα αφού παλιότερα  οι κοπέλες μπορούσαν να βρεθούν εκτός σπιτιού και να γνωρίσουν αγόρια προκειμένου να ακολουθήσουν αρραβωνιάσματα και γάμοι.

• Μπορείτε να ακούσετε τα κάλαντα εδώ:

https://www.domnasamiou.gr/?i=portal.el.selections&id=200

Ήρθ’ ου Λάζαρους (Αιανή Κοζάνης)

Παιδικά λαζαρίτικα «κάλαντα». Τραγουδούν κοριτσάκια από την Αιανή Κοζάνης (1996).

Κυκλοφόρησε το 1998 στο CD Τα Πασχαλιάτικα.

Ήρθ’ ου Λάζαρους, ήρθαν τα βάγια.

– Πού ήσαν Λάζαρε, πού ήσαν κρυμμένους;

– Μες στου χάντακα, χαντακουμένους.

Δώσ’ μι, δώσ’ μι κρύου νιράκι

γιατ’ είναι του στόμα μου, πικρό φαρμάκι.

– Σήκου Λάζαρε κι μην κοιμάσι,

ήρθ’ η μάνα σου από την Πόλη,

σ’ ίφιρι χαρτί κι κουμπουλόι.

– Βάια, βάια του Βαϊού,

τρώμι ψάρια και κουλιού

και την άλλη Κυριακή,

τρώμε το παχύ τ’ αρνί.

– Η κουτίτσα σας αβγά γιννάει

κι η φουλίτσα σας δεν τα χουράει,

δώστε μας να τα χαρούμε

και του χρόνου πάλι να ρθούμε.

– Του καλαθάκι μ’ θέλ’ αβγό

κι η τζιπούλα μ’ θέλ’ κουκό[σες]1.

Λαζαρίνα, κουκουτίνα2

βάλ’ αβγό στην καλαθίνα.

Και του χρόνου

1.κουκόσες: καρύδια

2.κουκουτίνα: η μικρή Λαζαρίνα που κρατάει το καλάθι και μαζεύει τα αβγά που δίνουν οι νοικοκυρές.

•  Φτιάξε και εσύ το δικό σου λαζαράκι με υλικά που έχεις στο σπίτι. Ένα φίλτρο του καφέ για φόρεμα, έναν κύκλο από λευκό χαρτόνι για κεφάλι, κόλλησέ τα μεταξύ τους και στόλισέ τα με λουλούδια στο κεφάλι που μπορείς να τα ζωγραφίσεις με μαρκαδόρους.
•  Μάθε να τραγουδάς και εσύ το τραγούδι του Λάζαρου.