5 Νοέ 2013

Το Μεγάλο μας Τσίρκο,Ιούνης 1973

Συντάκτης: 95o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ | Κάτω από: Επίκαιρα θέματα-Παράδοση, Πολιτισμός

«ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΤΣΙΡΚΟ»

ανέβηκε στις 22 Ιουνίου του 1973 στο θέατρο «Αθήναιον». H Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος ,αποφάσισαν να ανεβάσουν ένα αλληγορικό έργο που θα διηγιόταν την ιστορία και τις ταλαιπωρίες του ελληνικού κράτους από τον ερχομό του Όθωνα το 1833 ,μέχρι την Κατοχή(στη δεύτερη παράσταση έφτανε μέχρι και την εξέγερση του Πολυτεχνείου), με σκοπό να παραπλανήσουν τη λογοκρισία της Χούντας , κατορθώνοντας ωστόσο να περάσουν μηνύματα αφύπνισης στον ήδη αγανακτισμένο ελληνικό λαό. Είπαν την ιδέα τους στον Καμπανέλλη, εκείνος άρχισε να γράφει.

Η μουσική επένδυση ανατέθηκε στον Σταύρο Ξαρχάκο, ο οποίος είχε την έμπνευση να ζητήσει από τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη να παίξει το ρόλο του τραγουδιστή — τελάλη.

Την σκηνοθεσία ανέλαβε ο Κώστας Καζάκος. Τα σκηνικά της παράστασης ήταν του Ευγένιου Σπαθάρη και στο θίασο πρωταγωνιστικούς ρόλους είχαν ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Σπύρος Κωνσταντόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος.

Η παράσταση ήταν μια μεγάλη εισπρακτική επιτυχία  αλλά συγχρόνως στάθηκε και μία βασική αφορμή επανάστασης. Συνθήματα όπως «ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και «ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ — ΟΡΓΗ ΘΕΟΥ» , γνωστά από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, είχαν πρωτοεμφανιστεί στην παράσταση.

Το “μεγάλο μας τσίρκο” είχε μεγάλη απήχηση στο αθηναϊκό κοινό, και λόγω της μεγάλης προσέλευσης των θεατών οι παραστάσεις στο “Αθήναιον” χαρακτηρίστηκαν εκ των υστέρων ως οι ” μαζικότερες — μέχρι το Πολυτεχνείο — πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας”.

Σύντομα οι λογοκριτές της χούντας κατάλαβαν ότι το έργο δεν ήταν μια απλή κωμωδία αλλά περνούσε στον κόσμο αντιδικτατορικά μηνύματα και-αποφασίζωμεν και διατάσσωμεν- σταμάτησαν τις παραστάσεις. Οι πρωταγωνιστές του έργου συνελήφθησαν και η Τζένη Καρέζη κλείστηκε στη φυλακή για τρεις μήνες.Ο Καζάκος καλέστηκε κι ο ίδιος από τη Χούντα και φυλακίστηκε . Ερμηνευτής, συνθέτης και μουσικοί δέχονταν σχεδόν καθημερινά τις «επισκέψεις» των οργάνων της χούντας.. Το έργο ανεβαίνει ξανά από τον ίδιο θίασο μετά την πτώση της χούντας σε Αθήνα και επαρχία και γνωρίζει και πάλι τεράστια επιτυχία.

Το βίντεο περιλαμβάνει οπτικό υλικό από την ΕΡΤ(ΝΕΙ), με πλάνα που παραχώρησε ο Κώστας Καζάκος .

Το «Μεγάλο μας Τσίρκο» ήταν ένα σπονδυλωτό έργο που γράφτηκε για τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης εποχής (δικτατορία) και ήταν κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των πρωταγωνιστών του. Μια παράσταση που ισοδυναμούσε με «πολιτική πράξη», που ¨ενόχλησε¨ τη χούντα και ξεσήκωνε κάθε φορά τους θεατές για εξέγερση!

Όσο μακρινή κι αν είναι σήμερα αυτή η εποχή για κάποιους, πιστεύω πως το έργο παραμένει επίκαιρομιας και οι Έλληνες δεν μάθαμε ακόμα από τα λάθη και την ιστορία μας. Τα μηνύματα του “Τσίρκου” είναι διαχρονικά.

Άκουγα από μικρός γι’ αυτή την παράσταση από τους γονείς μου και από μεγαλύτερους φίλους που είχαν την τύχη να τη δούνε. Ίσως είναι η μοναδική θεατρική παράσταση που με σφράγισε χωρίς να τη δω! Όσες φορές ν’ ακούσει κανείς το δίσκο ή να διαβάσει το έργο, δε νομίζω να ¨νιώσει¨ αυτό που ένιωσαν όσοι παρακολούθησαν ζωντανά αυτή την παράσταση.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι πως όσοι την είχαν δει, είχαν επηρεαστεί βαθιά. Ήταν δηλαδή έναέργο – σταθμός και σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους συντελεστές, αλλά και για τους θεατές. Σπάνιο αυτό!

Κώστας Γεωργουσόπουλος

Τριανταεννέα χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση ,το έργο  το καλοκαίρι του
2012 ανέβηκε ξανά από το ΚΘΒΕ, σε συμπαραγωγή με το Θέατρο Ακροπόλ, με τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον κορυφαίο συνθέτη που οι μουσικές του χαρακτήρισαν εκείνη τη πρώτη παράσταση του ΄73, να είναι ο ίδιος παρών στη σκηνή διευθύνοντας την 9μελή του ορχήστρα και  πρωταγωνιστές: τους Γιώργο ΑρμένηΤάσο ΝούσιαΜαρίνα Ασλάνογλου και τονΖαχαρία Καρούνη στο τραγούδι.

«Το Μεγάλο μας Τσίρκο» είναι μια μαρτυρία για τη διαχρονία της Εθνικής μας περιπέτειας. Ένα λαϊκό έπος στο οποίο διαγράφονται ανάγλυφα οι αρετές αλλά και οι παθογένειες της φυλής, οι ανατάσεις και οι πτώσεις, οι αγώνες και οι αγωνίες ενός λαού, που φορτωμένος τη βαριά του ιστορία, δοκιμάζει τον βηματισμό του προς τον χρησμό ενός αμφίσημου μέλλοντος. Μια καταβύθιση του Πατριάρχη της μεταπολεμικής δραματουργίας στη «θεία κωμωδία» του ανελέητου ελληνικού αφηγήματος.

Σωτήρης Χατζάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ & Σκηνοθέτη της παράστασης)

Ετικέτες: ,

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *