Η κοινωνία μας, ύστερα από τις τεράστιες αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε όλους τους τομείς της ατομικής, συλλογικής και κοινωνικής δραστηριότητας, έχει γίνει μια πολυφυλετική και πολυπολιτισμική κοινωνία.
Για να λειτουργήσει και να εξελιχθεί θετικά και δημιουργικά για όλα τα μέλη της και για να μπορέσουν να συνυπάρξουν αρμονικά και παραγωγικά, θα πρέπει να τηρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, που σχετίζονται μακροπρόθεσμα και με την ίδια την επιβίωση και την ανάπτυξή της .
Σήμερα υπάρχει μια ασάφεια ως προς την κατανόηση της σημασίας των εννοιών της προκατάληψης, των στερεοτύπων και του ρατσισμού. Η προκατάληψη σχετίζεται με στάσεις και γνώμες για άτομα που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη θρησκεία, φυλή, εθνικότητα ή άλλη ομάδα. Αυτή περιέχει δυνατά συναισθήματα που είναι δύσκολο ν’ αλλάξουν. Τα στερεότυπα είναι απλοϊκές γενικεύσεις για μια ομάδα ανθρώπων. Τέλος, όταν ενεργούμε με βάση τις προκαταλήψεις μας και τα στερεότυπά μας τότε φτάνουμε στο ρατσισμό.
Το ουσιώδες λοιπόν ερώτημα που τίθεται είναι τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί συνεργατικά, με αλληλοσεβασμό και κατανόηση για να προλαμβάνουμε τέτοιου είδους συμπεριφορές, οι οποίες , σε ακραίες περιπτώσεις είναι δυνατόν να έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις για την κοινωνία μας και τα άτομα.
• Εκπαιδεύουμε τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας στην αυτοπειθαρχία, στον αυτοέλεγχο και στον αυτοσεβασμό. Τα παιδιά μιμητικά γενικεύουν πολλές φορές τις συμπεριφορές μας. Αυτή η διαδικασία απαιτεί να είμαστε υγιή και θετικά πρότυπα γι’ αυτά.
• Αποδεχόμαστε τα παιδιά μας ως ξεχωριστά και μοναδικά και επαινούμε τις προσπάθειές τους. Η καταπίεση άλλων συχνά κάνει μερικούς να αισθάνονται πιο σημαντικοί και ισχυροί. Τα παιδιά που νιώθουν ωραία για τον εαυτό τους έχουν μικρότερες πιθανότητες να αποκτήσουν προκαταλήψεις.
• Τα διδάσκουμε (γονείς, δάσκαλοι, καθηγητές κ.ά.) να είναι ευαίσθητα στα αισθήματα των άλλων και τα βοηθούμε να αποκτήσουν ενσυναίσθηση.
• Εξηγούμε την αδικία που υφίσταται κάποιος που υπόκειται σε οποιαδήποτε μορφή προκατάληψης ή ρατσισμού.
• Ενισχύουμε με τη στάση μας το σεβασμό και την ανοχή στις διαφορές, προσφέροντας ευκαιρίες για συναλλαγές με άτομα διαφόρων φυλών, εθνικοτήτων και θρησκευτικών απόψεων( για παράδειγμα, συμμετοχή σε αθλητικές ομάδες, διαθεματικές και διεπιστημονικές δραστηριότητες παντός είδους, καλλιτεχνικές ενασχολήσεις, συναυλίες κ.ά.)
• Ενθαρρύνουμε τα παιδιά και τα μαθαίνουμε να επεμβαίνουν θετικά με τη στάση τους και τα λόγια τους, όταν συναντούν ή παρατηρούν πράξεις ή σκέψεις ρατσιστικές.
• Τέλος, είναι επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουν τα παιδιά ότι μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων, υιοθετώντας μια στάση σύμπνοιας και αλληλοσεβασμού.
• Αυτή η στάση παράλληλα θα οδηγήσει στη μακροχρόνια αρμονική πλεύση και το δημιουργικό συγχρωτισμό ατόμων και ομάδων των πολυφυλετικών κοινωνιών μας.
Αναδημοσίευση άρθρου της Σοφίας Σκλείδα (Φιλόλογος, ΜΑ, Διδάκτωρ Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών)
92 Δημοτικό σχολείο Αθηνών Το blog του σχολείου μας
