Συναισθηματα

Το δεύτερο θέμα μας για φέτος είναι τα ‘Συναισθήματα, στην ενότητα της Αγωγής υγείας, υποενότητα Συναισθηματική αγωγή και σαν συνέχεια του ανθρώπινου σώματος .

Είναι πολύ σημαντικό να συμπεριληφθεί αυτό το θέμα στο νηπιαγωγείο. Πρώτα από όλα τα μικρά παιδιά κατακλύζονται από συναισθήματα και συχνά σε ένταση, αλλά πολλές φορές δεν ξέρουν  πώς να τα εκφράσουν  και ο λόγος είναι καθαρά γνωστικός. Τυχαίνει καμιά φορά ένα παιδί να ρωτήσει «Τώρα πρέπει να νιώσω λύπη;», σε μια στενάχωρη κατάσταση και αυτό όχι γιατί δεν ξέρει τι νιώθει, αλλά επειδή δεν είναι σίγουρο για την έννοια της λέξης.

Έτσι λοιπόν, πρώτο μέλημα είναι η αναγνώριση των συναισθημάτων και μετά η διαχείρισή τους. Για παράδειγμα, η αγάπη δεν είναι καταπιεστική και ο θυμός δεν είναι καλό να μας κάνει να χάνουμε τον έλεγχό μας και να βλάπτουμε τους άλλους.

Η παρουσίαση των συναισθημάτων σε ζεύγη – όπου είναι δυνατόν-  μας βοηθά να τα αντιληφθούμε καλύτερα, κατανοώντας και την έννοια των αντιθέτων.: λύπη- χαρά, θυμός- ηρεμία, φόβος- ασφάλεια κα.

Τον φόβο τον αντιμετωπίσαμε λέγοντάς τον, ζωγραφίζοντάς τον και στην συνέχεια…γελοιοποιώντας τον, μήπως και τον ξεπεράσουμε! Έτσι, δημιουργήθηκε το ‘Γελοίο τέρας και οι φόβοι!’.

Στην παρουσίαση του συναισθήματος του θυμού, βρήκαμε ευκαιρία να αναφερθούμε στον τρόπο επίλυσης των συγκρούσεων των παιδιών. Σύμφωνα  με την παρουσίαση ομώνυμου προγράμματος συναδέλφου σε  περσινό σεμινάριο της σχολικής συμβούλου, ένας αποτελεσματικός τρόπος είναι  η δημιουργία‘ γωνιά συζήτησης’ μέσα στην τάξη. Τα παιδιά που έχουν εμπλακεί σε μια διαφωνία, παρεξήγηση και γενικά σε μια προβληματική κατάσταση, πηγαίνουν στη γωνιά της συζήτησης . Εκεί αναφέρουν και από τις δύο πλευρές: τι έγινε, πως ένιωσαν γι αυτό και το ζητούμενο είναι να βρουν μια λύση για να μην ξανασυμβεί το δυσάρεστο γεγονός. Τη λύση αυτή κάποιες φορές η δασκάλα ζητάει να την ακούσει, αλλά δεν είναι απαραίτητο και φυσικά έως ότου να μάθουν μόνα τους να δίνουν δίκαιες λύσεις,  μπορεί να γίνει μια καθοδήγηση στη πορεία της συζήτησης πχ. «Είστε ικανοποιημένοι με αυτήν την λύση;», «Μπορείτε να σκεφτείτε κάτι άλλο;». Αυτός ο τρόπος επίλυσης συγκρούσεων βοηθά τα παιδιά στην διαδικασία ωρίμανσης, στην αίσθηση της ανεξαρτησίας τους και δημιουργεί καλύτερους δεσμούς μεταξύ τους στην ομάδα. Ο λόγος είναι επειδή τονώνει τις διαπροσωπικές τους σχέσεις , την ενσυναίσθηση ( να κατανοήσω την οπτική του άλλου) και δίνει βαρύτητα στο πως αισθάνεται ο καθένας, πέραν του τι είναι σωστό ή όχι να γίνεται. Ίσως είναι πιο εύκολο να κατανοήσουν ότι «δεν κάνω κάτι για να μην πληγώσω τον άλλον», δηλαδή την επίκληση στο συναίσθημα,  παρά «γιατί δεν είναι σωστό», την επίκληση στην ηθική, που έχει επιβληθεί από εξωτερικούς παράγοντες.

Ιδιαίτερης βαρύτητας είναι η κατανόηση  της χρησιμότητας όλων των συναισθημάτων, καθώς και η ανάγκη έκφρασής τους. Δεν υπάρχουν καλά ή κακά συναισθήματα ,γιατί πολύ απλά όλα εκφράζουν το πώς νιώθουμε κάθε στιγμή. Άρα, απενεχοποιούμε όλα τα συναισθήματα και τα αφήνουμε να εκφραστούν, για να γνωρίσουμε τελικά και τον εαυτό μας και τους άλλους καλύτερα! Παράλληλα, βρίσκουμε τρόπους να τα διαχειριστούμε, που μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα σε κάθε κατάσταση.

Δολιανίτη Αθηνά