Καλωσορίζουμε την Άνοιξη!
Ήρθε ο Μάρτης, το πρώτο παιδί της Άνοιξης! Ο ήλιος αρχίζει να ζεσταίνει πιο πολύ, τα λουλουδάκια ξυπνούν και τα πουλάκια αρχίζουν να τραγουδούν πιο δυνατά. Σιγά σιγά η φύση φοράει τα ανοιξιάτικά της!
Στην Ελλάδα έχουμε ένα πολύ όμορφο έθιμο για να καλωσορίσουμε τον Μάρτη. Φτιάχνουμε ένα “Μαρτάκι”, ένα βραχιολάκι από άσπρη και κόκκινη κλωστή που το φοράμε στον καρπό μας. Το άσπρο χρώμα είναι για την καθαρότητα και το κόκκινο για την υγεία. Το φοράμε για να μας προστατεύει από τον πρώτο ήλιο της άνοιξης και να μη μας κάψει!
Μετά, όταν έρθει το πρώτο χελιδόνι ή όταν πάμε μια εκδρομή στη φύση, το αφήνουμε πάνω σε ένα κλαδάκι, για να το πάρει το χελιδόνι και να το πάει στη φωλιά του.
Φτιάξαμε κι εμείς τα Μαρτάκια μας και τα φορέσαμε για να μη μας κάψει ο ήλιος.
Μάθαμε την παροιμία: «Μάρτης είναι, χάδια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.»
Αυτή η παροιμία δείχνει πόσο αλλοπρόσαλλος μπορεί να είναι ο καιρός τον Μάρτιο. Μια μέρα έχει ήλιο και ζέστη, και την άλλη μπορεί να έχει βροχή ή κρύο. Είναι ένας μήνας που γελάει με τον ήλιο αλλά κλαίει με τη βροχή – σαν να παίζει με τις μέρες του!
Φτιάξαμε τον Μάρτη σαν κουκλάκι ( απ’ τη μία μεριά να γελάει κι απ’ την άλλη μεριά να κλαίει) και συζητήσαμε πώς νιώθουμε όταν έχει ήλιο και πώς όταν βρέχει;
Στη συνέχεια μάθαμε να γράφουμε και το όνομα του.
Και δραματοποιήσαμε το ποίημα «Ο Μάρτης και η μάνα του» που είναι ένα παραδοσιακό σύντομο ποιηματάκι – σχεδόν σαν μύθος.
Η Σαρακοστή
Η Σαρακοστή είναι μια ξεχωριστή περίοδος που κρατά 40 μέρες και μας προετοιμάζει για το Πάσχα. Την παλιά εποχή οι γιαγιάδες έφτιαχναν τη Κυρά-Σαρακοστή σαν μια χάρτινη φιγούρα με εφτά πόδια (μία για κάθε εβδομάδα), χωρίς στόμα – γιατί νήστευε! Κάθε βδομάδα κόβαμε κι ένα πόδι μέχρι να φτάσουμε στη Λαμπρή.
Η Κυρά Σαρακοστή είναι ένας υπέροχος παραδοσιακός τρόπος για να μάθουν τα παιδιά μέσα από το έθιμο και να συνδέσουν την παράδοση με τη μάθηση!
Με αυτή τη δραστηριότητα τα παιδιά έμαθαν:
- Έννοια του Χρόνου
Καταλαβαίνουμε πως κυλά ο καιρός μέχρι το Πάσχα – κάθε Παρασκευή, ένα ποδαράκι φεύγει… κι η Λαμπρή πλησιάζει!
- Εκμάθηση του αριθμού 7
Μέσα από παιχνίδι και επανάληψη: “Πόσα ποδαράκια έχει; Πόσα έμειναν;” και κάθε Παρασκευή μετρούσαν αντίστροφα – αντίστροφη μέτρηση με νόημα!
- Δημιουργική Έκφραση
Οι προσωπικές Κυρά Σαρακοστές που φτιάξανε τα παιδιά ήταν μοναδικές – είχαν 7 ποδιά, σταυρό στο κεφάλι, ματάκια ή όχι, στολισμένα με χρώματα και πούλιες.
Τα Λουλούδια
Η άνοιξη είναι η εποχή των λουλουδιών! Παπαρούνες, μαργαρίτες, τριαντάφυλλα, και φυσικά η Αμυγδαλιά, που πρώτη-πρώτη ανθίζει και φέρνει το μήνυμα της Άνοιξης. Είναι σαν να φοράει ένα νυφικό από ροζ και λευκά πέταλα.
Ομαδική κατασκευή – η αμυγδαλιά
Διαβάσαμε και ένα αγαπημένο παραμύθι « το χαρούμενο λιβάδι » ,το ζωγραφίσαμε και στη συνέχεια το δραματοποιήσαμε.
Τα Χελιδονίσματα
Τα χελιδονίσματα είναι παραδοσιακά κάλαντα που τραγουδούν τα παιδιά, κυρίως την 1η Μαρτίου, κρατώντας ένα χειροποίητο χελιδόνι (συχνά φτιαγμένο από χαρτόνι) και ένα κλαδί ή στεφάνι στολισμένο με φύλλα ή λουλούδια. Το τραγούδι τους εκφράζει χαρά για τον ερχομό της άνοιξης και την επιστροφή των χελιδονιών.
Αφού αφηγηθήκαμε στα παιδιά την ιστορία του εθίμου και στολίσαμε την ξύλινη χελιδόνα μας με λουλούδια (ευχαριστούμε πολύ την μαμά του Χρήστου), μάθαμε και τραγουδήσαμε τα χελιδονίσματα , κάνοντας μικρές θεατρικές κινήσεις. Έπειτα φτιάξαμε χελιδόνια από χαρτόνι, τα στολίσαμε με κορδέλες και επισκεφτήκαμε τους παλιούς μας φίλους στην πρώτη δημοτικού για να τους τραγουδήσουμε. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με όλη αυτή τη διαδικασία και αποφασίσαμε να ηχογραφήσουμε το τραγούδι μας( μπορείτε να το ακούσετε στον παρακάτω σύνδεσμο ).
Το Αλφαβητάρι της Άνοιξης
Παίξαμε λεκτικά με τα γράμματα ( βρήκαμε λεξούλες που να ξεκινά το πρώτο γραμματάκι απο το γράμμα α και το γράμμα χ ), ισορροπήσαμε πάνω στα γράμματα , τα κατασκευάσαμε με το σώμα μας (αναρωτηθήκαμε πόσα παιδιά χρειάζονται για να φτιάξουμε ένα γράμμα), μετά με τα δάχτυλα μας κι έπειτα γράψαμε στο χαρτί.
- Α όπως Άνοιξη – Η εποχή της αναγέννησης.
- Χ όπως Χελιδόνι – Το πουλί που φέρνει την άνοιξη και φωλιάζει στις στέγες.
Αυτοσχέδιο Παραμύθι: Το ανοιξιάτικο μαγικό δάσος
Μια φορά κι έναν καιρό, η Άνοιξη καθόταν λυπημένη πίσω από ένα σύννεφο. “Γιατί δεν παίζεις με τα παιδιά;” τη ρώτησε το πρώτο Χελιδόνι που γύρισε από το ταξίδι του. “Κανείς δε με φώναξε ακόμα,” είπε εκείνη.
Τότε το χελιδόνι πέταξε γύρω από όλη τη γη, κελαηδώντας: “Η Άνοιξη ήρθε!” Τα λουλούδια άνθισαν, τα δέντρα φόρεσαν πράσινα, και τα παιδιά βγήκαν να παίξουν με τους χαρταετούς τους. Η Άνοιξη χαμογέλασε και κατέβηκε στη γη να παίξει μαζί τους.
Ο Ντεντέκτιβ της Τέχνης
Ο Ντεντέκτιβ της Τέχνης κάνει την επαφή με τους πίνακες ένα μαγικό ταξίδι εξερεύνησης! Τα παιδιά φοράνε τα σούπερ γυαλιά και γίνονται ήρωες που αγαπάνε τη ζωγραφική και “ψάχνουν” για μυστικά μέσα στους πίνακες!
Πίνακας : “Ηλιοτρόπια” του Βαν Γκογκ
Τι ψάχνει ο ντεντέκτιβ;
- Πόσα ηλιοτρόπια έχει ο πίνακας;
- Τι χρώματα βλέπεις;
- Πώς φαίνεται να είναι ο καιρός;
- Τι νιώθεις όταν τον κοιτάς;
Φτιάξαμε τους δικούς μας πίνακες με “Ηλιοτρόπια”, ζωγραφίσαμε με τέμπερες και κολλήσαμε χαρτιά από παλιά περιοδικά.
Πίνακας : “Σαρακοστιανό Τραπέζι” του Σπύρου Βασιλείου
Τι ανακαλύπτει ο ντεντέκτιβ εδώ;
- Τι φαγητά έχει το τραπέζι;
- Για ποια εποχή είναι αυτό το τραπέζι;
- Ποιο χρώμα κυριαρχεί;
- Είναι γιορτινό ή ήσυχο;
Κάναμε ταξινόμηση τροφών – “Τι τρώμε τη Σαρακοστή;”
και παίξαμε με εικόνες: νηστίσιμο – όχι νηστίσιμο (πχ. φασόλια = ναι, τυρί = όχι). Στη συνέχεια ζωντανέψαμε τον πίνακα και τον δραματοποιήσαμε μέσα στην τάξη.
Ας κρατήσουμε κι εμείς την άνοιξη μέσα στην καρδιά μας,
με ένα γέλιο, με μια αγκαλιά,
με καλοσύνη και παιχνίδια κάθε μέρα!
Γιατί η άνοιξη δεν είναι μόνο έξω στη φύση…
είναι και μέσα μας, όταν αγαπάμε, ονειρευόμαστε και χαιρόμαστε!