Με αφορμή τα τελευταία δραματικά γεγονότα στη χώρα μας, πολλά άρθρα και έρευνες δημοσιεύονται με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Οι δε πρόσφατες έρευνες του ΕΨΥΠΕ σε ενήλικο πληθυσμό δείχνουν πως το φαινόμενο της βίας στο σχολείο δεν είναι καινούριο. Επίσης, βέβαιο θεωρείται ότι το φαινόμενο παρουσιάζει έξαρση τα τελευταία χρόνια.
Χρήσιμο βρίσκουμε, δεδομένης της επικαιρότητας, να θυμηθούμε τι ορίζει τον σχολικό εκφοβισμό, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του και ποιες μορφές παίρνει μέσα και έξω από τη σχολική πραγματικότητα. Να αναφέρουμε εδώ πως η παρουσίαση του φαινομένου ανήκει στην κα Χριστίνα Πατίτσα, Διδάκτορα Κοινωνιολογίας και Ψυχολόγο και αντλούμε τις πληροφορίες από το άρθρο της, όπως δημοσιεύεται στο έγκυρο ενημερωτικό site της huffingtonpost.gr.
O ορισμός του Σχολικού Εκφοβισμού (bullying)
Ο εκφοβισμός ορίζεται ως «επαναλαμβανόμενη βία από ανικανότητα του θύματος να αμυνθεί και να προστατέψει τον εαυτό του». Πιο ειδικά, ο όρος, εκτός από την επιθυμία ενός ατόμου να βλάψει κάποιον άλλο, προϋποθέτει την ασυμμετρία δύναμης (σωματικής ή ψυχολογικής), την ευχαρίστηση του επιτιθέμενου, καθώς και την αίσθηση καταπίεσης ή ταπείνωσης από την πλευρά του θύματος.
Τα 5 χαρακτηριστικά του Σχολικού Εκφοβισμού:
- Η πρόθεση του δράστη να βλάψει. Για παράδειγμα, οι φίλοι πειράζονται μεταξύ τους μεν, αλλά δεν έχουν ως πρόθεση να ταπεινώσουν τον άλλο, οπότε δεν θεωρείται μορφή σχολικού εκφοβισμού. Στην περίπτωση, όμως, που το περιπαιχτικό ύφος έχει ως στόχο να υποτιμήσει και να αναστατώσει τον άλλο, τότε θεωρείται ως θυματοποίηση.
- Το αποτέλεσμα είναι να προκληθεί βλάβη (σωματική/ψυχολογική) στο άτομο που είναι δέκτης της επιθετικής συμπεριφοράς.
- Περιλαμβάνει άμεσους και έμμεσους τύπους.
- Υπάρχει επανάληψη της εκφοβιστικής συμπεριφοράς. Ένα μεμονωμένο συμβάν όπως η ανάμειξη σε ένα καβγά δε λαμβάνεται ως Σ.Ε.
- Η ασυμμετρία της δύναμης. Υπάρχει κατάχρηση της εξουσίας από την πλευρά του δράστη. Η «ανωτερότητα» αυτή μπορεί να προέρχεται λόγω ηλικίας, φυσικής δύναμης ή ψυχικής αντοχής του θύτη.
Μορφές
Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να προσλάβει ποικίλες μορφές, όπως είναι η λεκτική βία, σωματική κακοποίηση, τα κακοήθη πειράγματα, αποκλεισμό του παιδιού από την ομάδα και αρπαγή ή καταστροφή πραγμάτων. Αυτές διακρίνονται σε άμεσες και έμμεσες εκφοβιστικές συμπεριφορές. Ως άμεσες μορφές χαρακτηρίζονται η φυσική επίθεση (πχ. κλωτσιές) και η λεκτική κακοποίηση (πχ. βρισιές), ενώ ο κοινωνικός αποκλεισμός και η διάδοση φημών, θεωρούνται έμμεσες μορφές. Ο διαδικτυακός σχολικός εκφοβισμός (Cyber Bullying), αν και είναι ένας καινούργιος τύπος έμμεσης κυρίως θυματοποίησης, παρουσιάζει αύξηση χρήσης τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με έρευνα, οι θύτες που εκφοβίζουν τα θύματα τους μέσω του διαδικτύου είναι συνήθως ανώνυμοι και συχνά κοινωνικά απομονωμένοι, γίνεται μέσω Η/Υ κυρίως, σε μορφή μηνύματος, αλλά και μέσω κινητών τηλεφώνων, blogs καθώς και ιστοσελίδων. Μπορεί να περιλαμβάνει απειλές, σεξουαλική παρενόχληση, υποτιμητικά σχόλια ή και δημοσιοποίηση των προσωπικών δεδομένων συνήθως φωτογραφιών (fotobullying) των θυμάτων στο διαδίκτυο. Έρευνα που έγινε το 2010 διαπίστωσε ότι η λεκτική βία είναι περισσότερο συνήθης από τη φυσική κακοποίηση και το διαδικτυακό σχολικό εκφοβισμό.
Κάτω από : Σχολικός Εκφοβισμός