Ο θεμέλιος λίθος της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και ολόκληρης της εκπαιδευτικής πυραμίδας είναι το Νηπιαγωγείο.

Κάθε παιδί αποκτά την ταυτότητά του ως μαθητής σταδιακά, χτίζοντας χρόνο με τον χρόνο την προσωπική του σχολική και ακαδημαϊκή πορεία. Δύο χρόνια φοίτησης στο Νηπιαγωγείο εξασφαλίζουν γερά και ισχυρά θεμέλια για το οικοδόμημα αυτής της εκπαιδευτικής πορείας.

Γιατί και πώς γίνεται αυτό;

Αρχικά, το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στο Νηπιαγωγείο προβλέπει ένα διάστημα ομαλής προσαρμογής στο σχολικό πλαίσιο ώστε να δίνονται η δυνατότητα και ο χρόνος που απαιτούνται σε κάθε παιδί να νιώσει ασφάλεια και εμπιστοσύνη, να γνωριστεί με τα άλλα παιδιά, να δημιουργήσει σχέσεις και να αναπτύξει τις ατομικές και κοινωνικές του δεξιότητες. Από την έναρξη του σχολικού έτους έως και τη λήξη των δύο χρόνων φοίτησης, κάθε παιδί ενθαρρύνεται να διανύσει τη διαδρομή και τη διαδικασία της κοινωνικοποίησής του.

Πώς; Μα φυσικά παίζοντας! Παίζοντας παιχνίδια ατομικά, ομαδικά, οργανωμένα ή ελεύθερα, παιχνίδια θεατρικά, ψυχοκινητικά, συμβολικά, γλωσσικά, μαθηματικά, επιτραπέζια, επιδαπέδια και παράλληλα «διαβάζοντας», ζωγραφίζοντας, κάνοντας κατασκευές κ.λπ.

Το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου είναι ένα ανοικτό πρόγραμμα που δεν περιορίζει αυστηρά τον εκπαιδευτικό της τάξης, αλλά, αντίθετα, του επιτρέπει να σχεδιάζει δραστηριότητες μέσα από τις οποίες όλοι οι μαθητές, ανάλογα με τις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντά τους, θα μπορούν να συμμετέχουν δημιουργικά.

Για τον λόγο αυτό, κάθε Νηπιαγωγείο, ακολουθώντας τις βασικές κατευθύνσεις και τις παιδαγωγικές αρχές του Αναλυτικού Προγράμματος, μπορεί να προσεγγίζει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τα γνωστικά αντικείμενα της γλώσσας, των μαθηματικών, του περιβάλλοντος (ανθρωπογενούς και φυσικού), των τεχνών, της πληροφορικής και των τεχνολογιών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον ρυθμό της προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης του κάθε παιδιού.

Οι νηπιαγωγοί είναι εκπαιδευμένοι, από τις πανεπιστημιακές σπουδές τους, να σχεδιάζουν και να υλοποιούν ποικίλες διδακτικές πρακτικές για να προσεγγίσουν τα γνωστικά αντικείμενα του Αναλυτικού Προγράμματος, απαντώντας στις διαφοροποιημένες ανάγκες προνηπίων και νηπίων.

Για όλα τα ζητήματα που αφορούν το εκπαιδευτικό έργο, τις παιδαγωγικές προσεγγίσεις και τις διδακτικές πρακτικές που αξιοποιούνται για τη διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων του προγράμματος, παρακολουθούν υποχρεωτικά επιμορφώσεις από τους σχολικούς συμβούλους σε τακτά χρονικά διαστήματα από την έναρξη έως τη λήξη του σχολικού έτους.

Επίσης συμμετέχουν σε προαιρετικά σεμινάρια, τα οποία στοχεύουν στη διαρκή εκπαίδευση/επιμόρφωση και υποστήριξη στο καθημερινό τους έργο. Υποστηρίζονται επιπλέον από τους υπευθύνους σχολικών δραστηριοτήτων στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση προγραμμάτων αγωγής υγείας, περιβαλλοντικής και πολιτιστικής εκπαίδευσης.

Εξαιρετικά σημαντική είναι η συνεργασία των νηπιαγωγών με τους δασκάλους της Α’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου, για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων, δράσεων και εκδηλώσεων που διευκολύνουν την ομαλή μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό. Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η συστηματική συνεργασία τους με τους γονείς των μαθητών τους, τους οποίους φροντίζουν να εμπλέκουν στην εκπαιδευτική διαδικασία με πολλούς τρόπους.

Τα παιδιά με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες υποστηρίζονται από τα Κέντρα Διάγνωσης Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) και από τους σχολικούς συμβούλους Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι εποπτεύουν τα Τμήματα Ενταξης που λειτουργούν στα Νηπιαγωγεία. Προβλέπονται επίσης Παράλληλη Στήριξη, καθώς και Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό, ώστε να πλαισιώνονται με εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα τα παιδιά που το χρειάζονται, χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά οι οικογένειες.

Η δεύτερη χρονιά φοίτησης στο Νηπιαγωγείο βρίσκει τα παιδιά εξοικειωμένα με το εκπαιδευτικό πλαίσιο, οπότε υπάρχει μπροστά τους ακόμη ένας χρόνος που θα τα βοηθήσει να εξελίξουν περισσότερο τις δυνατότητές τους σε όλα τα επίπεδα.

Προσωπικά ενδυναμωμένα, τα νήπια έχουν εμπεδώσει τους ρυθμούς και τους κανόνες της ομάδας και μπορούν πλέον να παίζουν έναν διαμεσολαβητικό και υποστηρικτικό ρόλο για τα μικρότερα παιδιά, τα προνήπια, αναπτύσσοντας την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή τους. Εχουν μάθει πώς να μαθαίνουν και μπορούν να το δείξουν και στα μικρότερα παιδιά της ομάδας τους.

Το ένα παιδί γίνεται σκαλοπάτι για τη μάθηση και την εξέλιξη του άλλου. Είναι μια αλληλεπιδραστική διαδικασία που τη χαίρονται πολύ τόσο τα νήπια όσο και τα προνήπια.

Ολοκληρώνοντας δύο χρόνια φοίτησης στο Νηπιαγωγείο, τα παιδιά έχουν κατακτήσει έννοιες, έχουν μάθει να αγαπούν τα βιβλία και να δημιουργούν ιστορίες, έχουν μάθει ιστορικά και πολιτισμικά γεγονότα, έχουν μάθει να αγαπούν και να φροντίζουν το περιβάλλον και έχουν κατακτήσει μια σειρά από δεξιότητες, όπως να γράφουν το όνομά τους, να συντάσσουν προσκλήσεις για τις γιορτές, να γράφουν ευχές για τους γονείς και τους φίλους τους, να μετρούν και να κάνουν υπολογισμούς και να χρησιμοποιούν δημιουργικά τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Τι είναι όμως το σημαντικότερο που μαθαίνουν τα παιδιά στο Νηπιαγωγείο; Μαθαίνουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Μαθαίνουν πώς να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους, πώς να διαχειρίζονται τις δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνουν (θυμό, φόβο, απώλεια, αναμονή, ζήλια), πώς να διατυπώνουν ερωτήματα, πώς να εκφράζουν τις ιδέες τους, πώς να σκέφτονται για να λύνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, πώς να συνυπάρχουν χωρίς να πληγώνουν και να στεναχωρούν τους άλλους, πώς να κάνουν φίλους και πώς να τροποποιούν τις συμπεριφορές που δεν δίνουν χαρά και ικανοποίηση στα ίδια και στους φίλους τους. Μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν και πώς να ζουν με αγάπη και σεβασμό στο περιβάλλον τους.

Ολα τα παραπάνω, που αποτελούν βασικά θεμέλια για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του κάθε παιδιού και είναι ισχυροί παράγοντες όχι μόνο για την ομαλή προσαρμογή του στην επόμενη σχολική βαθμίδα, αλλά και για την ίδια του την επιτυχία στη ζωή, χτίζονται αβίαστα σε ένα σχολικό περιβάλλον ασφάλειας και εμπιστοσύνης που παρέχει το Νηπιαγωγείο.

Συντάκτης:Μαρία Σαλαγιάννη

Σχολική σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής 55ης Περιφέρειας