Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.
Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.
Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.
Εμείς στο νηπιαγωγείο κάναμε τη κυρά Σαρακοστή χρωματίζοντας στην ποδιά της τα νόστιμα φαγητά που τρώει κατά τη διάρκεια της νηστείας . Της χρωματίσαμε τα 7 ποδαράκια της με τα αντίστοιχα χρώματα με τα ποδαράκια του αγαπημένου μας βιβλίου “Ο Λάμπρος και… τα επτά ποδαράκια της κυρά Σαρακοστής”
(Τι γίνεται όταν τα φώτα στο δωμάτιο του μικρού Λάμπρου κλείνουν και τα εφτά πόδια της ζυμαρένιας κυρά Σαρακοστής αρχίζουν έναν τρελό καβγά για το ποιο είναι το καλύτερο;
Θα μπορέσει ο Λάμπρος, ύστερα από εφτά συναρπαστικά ταξίδια, να τα πείσει ότι είναι εξίσου σημαντικά, όπως άλλωστε όλες οι εβδομάδες της Σαρακοστής;
Όνειρο ή πραγματικότητα;
Παιδιά αποφασίστε…! (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Κάθε εβδομάδα μαθαίνουμε μέσα από το βιβλίο την ιστορία και το όνομα για το κάθε ποδαράκι . Ένας ή μια τυχερή κερδίζει το ποδαράκι στο τέλος της εβδομάδας και μια γλυκιά έκπληξη!
Κάθε παιδάκι έχει το δικό του ημερολόγιο για να μετράει τις εβδομάδες μέχρι το Πάσχα ,κόβοντας κάθε Σάββατο ένα ποδαράκι . Το τελευταίο το Μεγάλο Σάββατο!
Παζλ με τη Σαρακοστή (ανασύνθεση της λέξης ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ) ! Παίζουμε …μαθαίνουμε… διασκεδάζουμε!!
Τη φτιάξουμε και με ζυμάρι στο ολοήμερο τμήμα! Ανακατέψαμε αλεύρι, νερό και λίγο αλάτι, πλάσαμε την Κυρα-Σαρακοστή σαν να είναι πλαστελίνη, βάζοντας τα χέρια, το πρόσωπο και τα επτά πόδια. Την ψήσαμε στον φούρνο ώσπου να σκληρύνει.
Η Κυρα-Σαρακοστή είναι ένα πολύ όμορφο έθιμο που σχετίζεται με το Πάσχα και θα ήταν πολύ καλό να συνεχιστεί από εμάς, από εσάς, από όλους, για να μην ξεχαστεί
Η συνταγή
Το ζυμάρι για την Κυρά Σαρακοστή φτιάχνεται με:
3 κούπες αλεύρι (γ.ο.χ),
1 κούπα νερό περίπου,
1 κούπα αλάτι,
γαρύφαλλα ή φακή για διακόσμηση
Ψήνουμε για 20 με 30 λεπτά. Μας ενδιαφέρει να στεγνώσει και όχι να ψηθεί !
Μάθαμε τον αριθμό 7 , ζωγραφίσαμε συνεργατικά ότι γνωρίζουμε να είναι 7 ! ( οι 7 μέρες της εβδομάδας , οι νότες , οι επτά νάνοι , τα 7 κατσικάκια ,τα 7 ποδαράκια της Κυρά Σαρακοστής ) Δόθηκαν φύλλα εργασίας με τον αριθμό 7!