Η σημασία των ορίων στην ανάπτυξη των παιδιών

Κάθε γονέας γνωρίζει ότι είναι στην φύση των παιδιών να δοκιμάζουν τα όρια. Φαίνεται σαν να είναι κάτι που όλα τα παιδιά γεννιούνται ξέροντας πώς να το κάνουν. Το παράδοξο αυτής της «προκλητικής» συμπεριφοράς, είναι ότι η διαρκής αμφισβήτηση των ορίων αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ανάπτυξης και της ανεξαρτησίας των παιδιών.

Τα παιδιά πρέπει να δοκιμάζουν τα όρια πιέζοντάς τα από μικρά και μερικές φορές να σας προκαλέσουν και να διαφωνήσουν μαζί σας έτσι ώστε να μπορούν να διεκδικήσουν την ατομικότητά τους όλο και περισσότερο καθώς μεγαλώνουν. Η αποστολή σας είναι να διδάξετε στα παιδιά πώς να δοκιμάσουν τα όριά τους με σεβασμό, χωρίς να είναι θυμωμένα ή προκλητικά, και να ξέρουν ότι τελικά εσείς ο γονέας είστε υπεύθυνος.

Ένας πολύ σημαντικός τρόπος για να δείξετε στα παιδιά σας την αγάπη σας είναι να έχουν σαφείς, καθορισμένους περιορισμούς. Τα παιδιά θέλουν κατευθυντήριες γραμμές για τη ζωή τους που να εφαρμόζονται με αξιοπιστία. Είστε αυτός που δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον γι’ αυτά. Ο καθορισμός ορίων είναι ένα σημαντικό κομμάτι των γονέων. Δε σημαίνει ότι έτσι δεν θα δοκιμάσουν τα όριά σας, θα το κάνουν. Τα παιδιά αισθάνονται ανασφαλή όταν δεν έχουν σαφή όρια.

Πώς όμως μπορώ να βάλω όρια στα παιδιά πρακτικά; Αρχικά χρειάζεται να λάβω υπόψιν μου κάποιες πολύ σημαντικές παραμέτρους όπως:

  • Η κάθεηλικία του παιδιού ανταποκρίνεται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης οπότε τα όρια πρέπει να αντιστοιχούν στην εκάστοτε αναπτυξιακή βαθμίδα του παιδιού. Είναι καίριο τα όρια να συμβαδίζουν με την εκάστοτε ηλικία και αναπτυξιακή φάση ζωής του παιδιού.
  • Χρειάζεται να σκεφτόμαστε και τηνοπτική του παιδιού κάθε φορά που θέτουμε ένα όριο. Βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του και αναλογιζόμαστε πως θα αντιδρούσαμε εμείς ως παιδιά. Τα όρια έχουν στόχο να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός κλίματος αρμονίας και να λειτουργήσουν υπέρ όλων, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του παιδιού.
  • Ησυνέπεια είναι το κλειδί της επιτυχίας! Αν προσπαθούμε να οριοθετήσουμε μία συγκεκριμένη συμπεριφορά του παιδιού χρειάζεται να είμαστε συνεπείς στις αντιδράσεις μας κάθε φορά που συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο. Αν τη μία γελάμε, την άλλη είμαστε αυστηροί, την επόμενη είμαστε αδιάφοροι το μόνο που καταφέρνουμε είναι να μπερδεύουμε το παιδί.
  • Όταν λέμε«όχι» σημαίνει «όχι». Αν κάθε φορά που λέμε «όχι» σε κάτι το παιδί αντιδράει ακόμα πιο έντονα για να κερδίσει το «ίσως» ή το «ναι» και εμείς υποκύπτουμε τότε το μήνυμα που δίνουμε στο παιδί είναι ότι το «όχι» μας είναι διαπραγματεύσιμο οπότε αν συνεχίσουν να αντιδρούν θα μας αλλάξουν στάση. Με το να διαπραγματεύεσαι με το παιδί του μαθαίνεις να γίνεται χειριστικό και να ψάχνει να βρει τρόπους να κάνει αυτό που θέλει.
  • Αλλάζουμε τιςαρνητικές φράσεις σε θετικές. Για παράδειγμα αντί να πούμε Αν δε φας το φαγητό σου  δε θα πάμε βόλτα λέμε Ας φάμε πρώτα και μετά θα πάμε βόλτα. Στόχος μας είναι να παροτρύνουμε τα παιδιά όχι να τα κάνουμε να αισθανθούν απειλή η οποία το πιθανότερο είναι να φέρει άσχημα αποτελέσματα.
  • Προσέχουμε τηγλώσσα του σώματός μας! Εκτός από τα λεκτικά μηνύματα που μεταφέρουμε στο παιδί στέλνουμε και πάρα πολλά μη λεκτικά μηνύματα τόσο με τη στάση του σώματός μας όσο και με τον τόνο της φωνής μας, τις εκφράσεις του προσώπου μας. Όταν μιλάμε στα παιδιά το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να έρθουμε στο δικό τους ύψος ώστε να έχουμε άμεση βλεμματική επαφή και να χρησιμοποιούμε έναν σταθερό τόνο στη φωνή μας. Όταν το παιδί φωνάζει και αρχίζουμε να φωνάζουμε και εμείς θα τα κάνουμε χειρότερα. Ο στόχος μας είναι να   χαμηλώσουμε την ένταση άρα χρησιμοποιούμε έναν ήρεμο και σταθερό τόνο φωνής.Ακριβώς όπως χρειάζονται έναν συγκεκριμένο χρόνο για ύπνο, υγιεινή διατροφή και άλλες ρουτίνες για να τους κρατήσουν υγιείς, χρειάζονται και όρια για να τους δίνουν μια αίσθηση ασφάλειας. Όταν οι γονείς δεν παρέχουν σαφή όρια ή επιτρέπουν στα παιδιά τους να ελέγχουν αυτόν που αποφασίζει στο σπίτι, η ισορροπία δύναμης μετατοπίζεται προς το παιδί, κάτι που είναι επιβλαβές για τους γονείς και τα παιδιά.10 ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ:
    1. Να είστε αξιόπιστοι

    Τα παιδιά σας πρέπει να γνωρίζουν ότι μπορούν να υπολογίζουν σε εσάς. Όταν αποτύχετε να υποστηρίζετε τα λόγια σας με πράξεις, τα λόγια σας δεν θα σημαίνουν τίποτα. Η οριοθέτηση δεν θα έχει κανένα νόημα.

    1. Less is more

    Καλύτερα λίγοι κανόνες, οι οποίοι όμως να τηρούνται, παρά περισσότεροι και να μην εφαρμόζονται σωστά.

    1. Να είστε ακριβείς

    Η κακή επικοινωνία δεν είναι ο τρόπος δημιουργίας ενός θετικού κλίματος. Απαιτείται αποτελεσματική επικοινωνία. Ζητήστε τους να επαναλάβουν σε σας αυτό που τους είπατε, για να βεβαιωθείτε ότι είναι κατανοητό. Είναι σημαντικό να είστε σίγουροι ότι όλοι βρίσκεστε στην ίδια σελίδα.

    1. Συμμετοχή των παιδιών στον καθορισμό των ορίων

    Να έχετε μια καθιερωμένη οικογενειακή συνάντηση. Η οικογενειακή επικοινωνία εμπλέκει όλους όσους συμμετέχουν στον καθορισμό των ορίων. Όταν τα παιδιά λαμβάνουν μέρος στη θέσπιση των κανόνων, επενδύουν περισσότερο σε αυτούς και έχουν πιο πολλές πιθανότητες να τους ακολουθήσουν.

    1. Συντάξτε μια «σύμβαση»

    Μόλις δημιουργηθούν οι “Οικογενειακές Δέκα Εντολές”, ετοιμάστε ένα έγγραφο που θα το υπογράψουν όλα τα μέλη της οικογένειας.

    1. «Κολλήστε» τους κανόνες

    Κολλήστε αντίγραφα της «σύμβασης» στην κουζίνα και σε κάθε υπνοδωμάτιο. Θυμίστε στα παιδιά ότι αυτά δεν είναι περιορισμοί, αλλά κανόνες που βοηθούν όλους να ζήσουν καλύτερα.

    1. Αναγνωρίστε την σωστή συμπεριφορά

    Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά, να βλέπουν ότι αναγνωρίζετε και επικροτείτε τις σωστές συμπεριφορές και δεν μένετε μόνο στα λάθη τους ή στις περιπτώσεις μη τήρησης των κανόνων.

    1. Αποφύγετε την ταμπελοποίηση των παιδιών ωςκαλώνκαικακών

    Τα παιδιά – και οι ενήλικες – συμπεριφέρονται με τρόπους που είναι αποδεκτοί και με τρόπους που δεν είναι αποδεκτοί. Η επισήμανση ενός παιδιού ως “κακού” δεν θα βελτιώσει τη συμπεριφορά του και μπορεί και να δημιουργήσει μια αρνητική εικόνα του εαυτού του.

    1. ΠΟΤΕ μην υπονομεύετε τον άλλο γονέα

    Οι γονείς οφείλουν να συμφωνούν μεταξύ τους όταν είναι μπροστά στο παιδί και να μην μιλάνε ο ένας πίσω από την πλάτη του άλλου. Ακόμα και αν αποφασίσει κάτι ο ένας γονιός κι ο άλλος δεν συμφωνεί, είναι καλύτερο αυτό να συζητηθεί μεταξύ τους κι όχι μπροστά στο παιδί. Το παιδί θα πρέπει να βλέπει μια κοινή γραμμή και από τους δύο.

    1. Χρησιμοποιήστεφυσικές συνέπειεςόταν είναι δυνατόν

    Μην περιμένετε τα παιδιά να τα κάνουν όλα αυτά αμέσως και σωστά. Μπορεί να χρειαστεί να δώσετε στο παιδί σας κάποιες μικρές υπενθυμίσεις προτού κατανοήσει πλήρως, ότι μια κακή ή μη ασφαλής συμπεριφορά θα οδηγήσει σε μια συνέπεια που δεν θέλει. Η πρακτική βοηθάει και τα όρια, όπως και οτιδήποτε άλλο, μπορεί να χρειαστούν λίγες προσπάθειες πριν το παιδί σας μάθει τι πρέπει να κάνει και δεν θα έπρεπε να κάνει.

    ΠΡΟΣΟΧΗ:ΟΤΑΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΡΙΤΙΚΟΙ, ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΙ, ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΙ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΠΕΙΣ, ΤΟΤΕ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΧΑΝΕΙ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ 

                                                                                                        Πηγή: https://www.psychologynow.gr