Ο Όμιλος Θρησκευτικών οργάνωσε σεμινάριο Βυζαντινής Αρχαιολογίας με καλεσμένη τη Δρ Μαρία Θεοχάρη

της Σταυρούλας Τσιάγκρα

Ο όμιλος των Θρησκευτικών του Σχολείου μας ανέλαβε, κατόπιν προτροπής του Διευθυντή μας και με υπεύθυνη την κυρία Τσιάγκρα Στ., να διοργανώσει δίωρο σεμινάριο Βυζαντινής
Αρχαιολογίας με θέμα:

“Αρχαιολογικοί θησαυροί της Δυτικής Μάνη”.

Καλεσμένη μας ήταν η
κα Θεοχάρη Μαρία, διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και παλαιότερη καθηγήτρια του σχολείου μας. Λόγω της ιδιαίτερης λοιπόν σχέσης της με το σχολείο μας δέχτηκε την πρόσκληση μας με πολύ χαρά και μας επισκέφθηκε την Παρασκευή 14
Φεβρουαρίου.

IMG 8e4bb80ef559552bdf88d51df3e5f423 V
IMG 7baedb792cb17d3045a7ee2feea29a4a V Τα θέματα τα οποία ανέπτυξε η κα Θεοχάρη ήταν:

Ναοί της Καστάνιας” και

Στοιχεία
λαϊκού βίου στη μεταβυζαντινή εικονογραφία ναών Μεσσηνιακής Μάνης“.

Οι μαθητές μας,
ιδίως της Β΄ και Γ΄ τάξης, είχαν ασχοληθεί νωρίτερα, εκτενώς, με θέματα βυζαντινής ναοδομίας και βυζαντινής αγιογραφίας έτσι ώστε η παρακολούθηση του σεμιναρίου να είναι εφικτή.
Σε μία ορεινή πτυχή της Μεσσηνιακής Μάνης σε υψόμετρο 560 μέτρα από τη θάλασσα βρίσκεται η Καστάνια κρυμμένη ανάμεσα σε βουνά και αθέατη ακόμα και από πολύ κοντά. Η γεωγραφική της θέση την απομονώνει από τον κόσμο. Με αυτή της την απομόνωση υπήρξε πρόσφορο
καταφύγιο για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που καταδιωκόμενος από τους Τούρκους κρύφτηκε επί ένα μήνα το 1803 στον πύργο του άρχοντα της περιοχής καπετάν Κωνσταντίνου Ντουράκη
πριν καταφύγει στη Ζάκυνθο κυνηγημένος από τους Τούρκους.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η Καστάνια έχει πάνω από 8 βυζαντινούς ναούς που χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα (ο ναός του Αγίου Πέτρου), τον 13ο( της κοίμησης της Θεοτόκου, του Αγίου Νικολάου Μαρούλαινας, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, του Αγίου Προκοπίου, του Αγίου Γεωργίου Ποργοράς, των Ταξιαρχών στο Νιόκαστρο), τον 15ο αιώνα (του
Αγίου Νικολάου του Τρικάμπανου), στα μέσα του 16ου αιώνα (της Παναγίτσας). Υπάρχουν
ακόμα τα μεταβυζαντινά μοναστήρια 17ου αιώνα: της Φανερωμένης και του Αγίου Κωνσταντίνου αλλά και τα μονόχωρα εκκλησάκια 18ου αιώνα: της Παντάνασσας, της Παναγίτσας- Γέννηση, των
Αγίων Θεοδώρων και άλλα.
IMG 8aee7f372ad706b17873a889e9fa3fbd V
IMG 10fd80a28b45f5990b7466a36cf5debf V Με πολύ μεγάλη έκπληξη είδαμε ότι τόσο κοντά μας, δίπλα στην πόλη της Καλαμάτας, υπάρχουν τόσο σπουδαίοι θησαυροί που μπορούμε να τους ανακαλύψουμε . Η κα Θεοχάρη με την καταπληκτική αμεσότητα που διαθέτει με τα παιδιά, μας παρουσίασε καταπληκτικές αγιογραφίες
από λαϊκούς ζωγράφους ( την Πλατυτέρα, τον Άγιο Νικόλαο, τους Αγίους Θεοδώρους, τη Δευτέρα Παρουσία,τα Θεοφάνεια). Είδαμε την επίδραση των Αίνων του προφητάνακτα Δαβίδ στην
εικονογραφία του Αγίου Νικολάου Ζαρνάτας, του Αγίου Νικήτα στους Άνω Δολούς, του προφήτη Ηλία στα Καλλιανέικα. Υπέροχες πολυπρόσωπες παραστάσεις απλώνονταν στους ετοιμόρροπους
τοίχους και τα υπέροχα μάτια των αγίων μας κοίταζαν από τα βάθη των αιώνων.
Κατά την δεύτερη ώρα του σεμιναρίου κατανοήσαμε τη σχέση των λαϊκών ζωγράφων με την τέχνη και πως αυτοί οι Θεόφιλοι της Μάνης έβαλαν στο έργο τους στοιχεία του δικού τους λαϊκού βίου και της καθημερινής ζωής ξεπερνώντας τις εικονογραφικές δεσμεύσεις των προτύπων.
Πήραμε στοιχεία για την οικονομική κοινωνική και θρησκευτική ζωή των κατοίκων, αντιληφθήκαμε συστήματα ηθικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, ξεναγηθήκαμε στην καθημερινότητα των απλών ανθρώπων της υπαίθρου.
Και επειδή γνωρίζουμε ότι η Μάνη εν τέλει αποκαλύπτεται κυρίως βιωματικά, οργανώνουμε στη συνέχεια μονοήμερη εκδρομή στην Καστάνια, ελπίζοντας και πάλι στην παρουσία της κυρίας Θεοχάρη, ώστε οι μαθητές μας να δουν από κοντά αυτά τα υπέροχα μνημεία του πολιτισμού μας.
Αποχαιρετήσαμε την κα Θεοχάρη με τους στίχους του μεγάλου μας ποιητή Κώστα Βάρναλη:

Σ’ απανωσιά, σε βάθος και σε ψήλος δεν είναι τίποτα παντοτινό, δεν είναι τίποτα καινούριο.
Τόσο μοιάζουνε το σήμερα με το χτες και το χτες με τ΄ αύριο, που με τον καιρό έπαψα να βλέπω,
να συλλογίζομαι και να θυμάμαι……”

και της υποσχεθήκαμε ότι θα κάνουμε τα πάντα, ώστε οι
μαθητές μας να συλλογίζονται και να θυμούνται.

IMG 6042fee9d87ec0665e06bdf762e8e3a5 V
IMG a09268655d83b6567b805e097e7f6ef2 V IMG d239077531777c1d05f4aa8343b99cac V
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση