Στο πλαίσιο του προγράμματος συμμετοχικού σχεδιασμού για την ανακατασκευή της αυλής του σχολείου μας που εκπονεί ο Δήμος Αγίας Παρασκευής, ο Σύλλογος Διδασκόντων του σχολείου μας αφού έλαβε υπόψιν τα δεδομένα της επιστήμης και την εμπειρία της εκπαιδευτικής πράξης διαμόρφωσε και καταθέτει την παρακάτω πρόταση:
————————————————————————————
7ο Δ.Σ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015
Το σχολείο με την αυλή των ονείρων μας… η πρόταση των εκπαιδευτικών!
«Τρία πράγματα χρειάζονται για την εκπαίδευση: η φύση, η μάθηση και η άσκηση»
Αριστοτέλης
Η αυλή του σχολείου είναι ένας χώρος σημαντικός στην πορεία της ανάπτυξης του ψυχισμού, της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς των παιδιών μας. Εκεί αναπτύσσουν ένα πλήθος δραστηριοτήτων, παίζουν, ξεκουράζονται, σπάζουν τη ρουτίνα του μαθήματος, αστειεύονται, επιλύουν τις διαφορές τους, μιμούνται συμπεριφορές, αλληλεπιδρούν, επικοινωνούν μέσω των διαπροσωπικών και διομαδικών σχέσεων που αναπτύσσουν. Κατά πολλούς, ο αύλειος χώρος είναι η «μεγαλύτερη αίθουσα» του σχολείου, στην οποία μπορούν να πραγματοποιηθούν ιδιαίτερα σημαντικές, παιδαγωγικές δραστηριότητες. Όταν αυτό δεν συμβαίνει και η αυλή του σχολείου είναι «απρόσωπη» και δυσλειτουργική, μεταφέρονται στα παιδιά μηνύματα και αισθήματα απαξίας και υποβιβασμού για τον χώρο στον οποίο περνούν ίσως τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής τους.
Σε αυτή τη λογική, οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας αποφασίσαμε να διαμορφώσουμε τη δική μας πρόταση μετατροπής του αύλειου χώρου, από έναν «άμορφο» και δυσλειτουργικό χώρο, σε χώρο δημιουργικής φαντασίας και ποικίλων εκπαιδευτικών ερεθισμάτων για τους μαθητές μας, που ταυτόχρονα θα ομορφαίνει όλον τον περιβάλλοντα χώρο της σχολικής μονάδας. Στόχος μας μέσα από την πρόταση αυτή είναι η «νέα αυλή του σχολείου μας» να γίνει αναπόσπαστο τμήμα του εκπαιδευτικού έργου που παράγεται στο σχολείο, να βοηθήσει στην ανάπτυξη περιβαλλοντικής ευαισθησίας του προσωπικού του σχολείου, να προωθήσει την θετική αλληλεπίδραση των παιδιών με το φυσικό περιβάλλον, να προσφέρει δημιουργικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες στα παιδιά, να ενισχύσει τη βιωματική, εμπειρική και ανακαλυπτική μάθηση, να αναπτύξει στους μαθητές μας το αίσθημα της συμμετοχής, της συνεργασίας και της αντίληψης πως η αυλή του σχολείου είναι ένας πολύτιμος πόρος μάθησης και παραγωγής εκπαιδευτικού έργου. Επίσης, να δράσει εποικοδομητικά στη συμπεριφορά των μαθητών μας, να επηρεάσει θετικά το σχολικό ήθος τους, τη διαμόρφωση των αξιών και των στάσεών τους για το περιβάλλον, την κοινότητα και τον άνθρωπο, να μειώσει τις μη αποδεκτές συμπεριφορές τους, να καλλιεργήσει στα παιδιά δεξιότητες μάθησης και τέλος να τα κάνει να βιώσουν το αίσθημα της προσωπικής συμβολής στη διαμόρφωση, τη διαχείριση και τη διατήρηση του νέου χώρου.
1. Ασφάλεια του χώρου
Κύριο μέλημα όλων μας στον χώρο του σχολείου είναι η σωματική ασφάλεια των μαθητών μας. Έτσι, η νέα αυλή προτείνουμε να έχει όσο το δυνατόν λιγότερο τσιμέντο, αρκετό χώμα, λείες στρογγυλές επιφάνειες (π.χ. κυκλικά παγκάκια), χώροι και πλακάκια από καουτσούκ, ταρτάν και άσφαλτο. Για την πρόσβαση των Ατόμων με Αναπηρίες προτείνεται η κατασκευή ειδικής ράμπας από το δρόμο προς στην αυλή ενώ στην υπάρχουσα ράμπα εισόδου στο κτίριο κρίνουμε απαραίτητο την τοποθέτηση βραχίονα στήριξης από την πλευρά του τοίχου.
2. Φράχτες, κιγκλιδώματα
Είναι σημαντικό το σχολείο και ο χώρος της αυλής να καλλιεργούν στα παιδιά αισθήματα
ασφάλειας, αλλά ταυτόχρονα να μη δημιουργούν την αίσθηση της «φυλακής». Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε:
Α. Να γίνει ανάλογη αλλαγή των υπαρχόντων κιγκλιδωμάτων ή μετατροπή τους και βάψιμο με ποικιλία χρωμάτων σε μοτίβα και συμβολισμούς.
Β. Να αντικατασταθούν τα ψηλά κιγκλιδώματα που υπάρχουν ανάμεσα στο προαύλιο και το γήπεδο μπάσκετ με χαμηλή πρασιά.
3. Η αυλή παιδότοπος –παιχνιδότοπος
Ο χώρος είναι σημαντικό να προτρέπει και να παρωθεί τα παιδιά κυρίως στο συνεργατικό παιχνίδι. Να είναι ασφαλής και να διαθέτει παιχνίδια που προσφέρονται για συνεργασία και ταυτόχρονα προσωπική «εκγύμναση» (αναρρίχηση, ισορροπία, άλματα, σύρσιμο κ.λπ.). Τα υλικά των παιχνιδιών προτείνουμε να είναι φιλικά στο περιβάλλον, ανθεκτικά και ανεκτικά στις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.
Όπου είναι δυνατόν, να υποστηρίζουν τη διδασκαλία και την εκπαιδευτική διαδικασία (π.χ. Τσουλήθρα: φυσικές επιστήμες-τριβή. Γεωδαιτικοί θόλοι: Γεωμετρικά σχήματα). Πρότασή μας είναι το αρκετά επικλινές προαύλιο από την πλευρά της οδού Λυκούργου να γίνει επίπεδο.
4. Χρώμα και graffiti – διακόσμηση
Θεωρούμε σημαντικό τα χρώματα, η διακόσμηση και η ζωγραφική στις διάφορες επιφάνειες να συνδέονται και να υποστηρίζουν αξίες, όπως τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ελευθερία, τον σεβασμό στο περιβάλλον. Να αντανακλούν τον πολιτισμό της χώρας, την ταυτότητα του σχολείου και της τοπικής κοινωνίας.
Να προάγουν την τέχνη και να έχουν συμβολικό και παιδαγωγικό περιεχόμενο (π.χ. κατασκευή λαβυρίνθων της σκέψης, χάρτες του κόσμου, αγάπη στη μουσική, κυκλοφοριακή αγωγή…). Να αποτρέπουν τον «σχολικό εκφοβισμό». Να παρωθούν τα παιδιά σε εποικοδομητικές συμπεριφορές.
5. Περιβάλλον – Φυτά – Ανακύκλωση(συμβολισμοί, χρηστικότητα)
Είναι σημαντικό τα φυτά να είναι συμβατά με τη βιοποικιλότητα της περιοχής της Αγίας Παρασκευής, ποικίλα σε χρώμα και σε ύψος, να έχουν ενδιαφέρον για τα παιδιά σε κάθε εποχή του χρόνου, να είναι τέτοια ώστε να επιτρέπουν τις συμμετοχικές διαδικασίες (περιποίηση, φροντίδα, καλλιέργεια από τα παιδιά κ.λπ.) και τη διεξαγωγή σχετικών μαθημάτων στον χώρο. Ταυτόχρονα, προτείνουμε, με στόχο την ανάπτυξη περιβαλλοντικής ευαισθησίας, στο σύστημα της βρύσης να προβλεφτεί «σύστημα συλλογής νερού» για το πότισμα των φυτών.
Πέραν αυτών, τα φυτά πρέπει να είναι κατάλληλα, ώστε να λειτουργούν βοηθητικά στην ισορροπία του μικροκλίματος του σχολείου μας, να παρέχουν σκίαση, να δρουν ως «ανεμοφράχτες» και να συμβάλλουν στη μείωση της ηχορύπανσης και της σκόνης.
Επιπλέον, να δημιουργηθούν «πράσινες γωνιές» με ειδικά διαμορφωμένους κάδους ανακύκλωσης, φιλικούς στα παιδιά, με ετικέτες και ζωγραφιές που θα τα ενθαρρύνουν και θα τα ευαισθητοποιούν στην ιδέα της ανακύκλωσης.
6. Στέγαστρα-Παγκάκια-Βρύσες-Γωνιές συζήτησης
Προτείνουμε η διαμόρφωσή τους να είναι τέτοια που να προάγεται η κοινωνικοποίηση, η φιλία και συζήτηση των παιδιών. Άλλωστε, ο αύλειος χώρος δεν είναι μόνο χώρος παιχνιδιού ή αθλοπαιδιών.
Επίσης, να σχεδιαστούν με τέτοιο τρόπο που να παρέχουν προστασία στα παιδιά από τις καιρικές συνθήκες π.χ. τη ζέστη. 
Πρότασή μας είναι η τοποθέτηση στεγάστρου στις βρύσες, και ενός ακόμα στεγάστρου έξω από τον αγωνιστικό χώρο του γηπέδου μπάσκετ στον σημείο που βρίσκεται το ΚΑΦΑΟ.
Ταυτόχρονα, θεωρούμε σημαντικό να υπάρχουν αντίστοιχοι χώροι αναμονής των γονέων για την υποδοχή των παιδιών τους μετά το σχόλασμα στην οδό Αρτέμωνος η οποία προτείνουμε να πεζοδρομηθεί.
7. Παιδαγωγική του χώρου
Ο αύλειος χώρος μπορεί και πρέπει να προάγει τον παιδαγωγικό και τον εκπαιδευτικό ρόλο του σχολείου, κυρίως μέσα από τη βιωματική, ανακαλυπτική, ενεργητική μάθηση και εμπειρία και μέσα από τους εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης της γνώσης.
Στο χώρο της αυλής είναι σημαντικό να γίνεται διδασκαλία μαθημάτων, όπως των Φυσικών Επιστημών (π.χ. καλλιέργεια δεξιοτήτων μέτρησης, παρατήρησης, καταγραφής, ταξινόμησης, υποθέσεων, διεξαγωγής συμπερασμάτων – προτείνουμε την τοποθέτηση ανεμοδεικτών, μετεωρολογικού σταθμού …), της Μελέτης του Περιβάλλοντος (π.χ. έρευνα πεδίου, παρατήρηση μικροοικοσυστημάτων, σχολικός κήπος), των Μαθηματικών (π.χ. διδασκαλία των αριθμών, διδασκαλία μαθηματικών εννοιών, μετρήσεις, μελέτη κατασκευών), της Ευέλικτης Ζώνης (π.χ. κυκλοφοριακή αγωγή), της Αισθητικής Αγωγής (π.χ. συνθέσεις, κατασκευή γλυπτών, σχεδιασμός πινακίδων, ανεμοδεικτών) και όλων των άλλων μαθημάτων, κάτι που εξαρτάται άμεσα από τη δημιουργικότητα και τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτικών και των μαθητών μας.
Σκοπός των ανωτέρω είναι – μέσω της σχολικής αυλής – η προαγωγή της μάθησης, οι εναλλακτικές προσεγγίσεις της γνώσης, η καινοτομία στη διδασκαλία, η πολυαισθητηριακή προσέγγιση της γνώσης, η ενίσχυση των κινήτρων των παιδιών για μάθηση, η ανάπτυξη της κριτικής και της δημιουργικής σκέψης τους και τέλος η αγάπη τους για το σχολείο .
8. Συμβολισμοί (Η ζωή αποκτά νόημα μέσα από τους συμβολισμούς και τη νοηματοδότησή τους από εμάς)
Πέραν των συμβολισμών που περιγράφηκαν, ο αύλειος χώρος μπορεί να βοηθήσει την εκπαιδευτική διαδικασία και μέσα από τον συμβολισμό που θα αναδείξει. Για παράδειγμα, η κατασκευή μιας γέφυρας ή σκαλοπατιών που θα συνδέει το Νηπιαγωγείο με το Δημοτικό και το Δημοτικό με το Γυμνάσιο, θα μπορούσε να αξιοποιείται από τους εκπαιδευτικούς για τις αντίστοιχες μεταβάσεις των μαθητών μας από τη μια εκπαιδευτική βαθμίδα στην άλλη.
Επιπλέον, στην είσοδο του σχολείου η οποία θα πρέπει να μεγαλώσει μπορεί να κατασκευαστεί ειδικός χώρος καλωσορίσματος των μαθητών. Για παράδειγμα, ένας μικρός διάδρομος, ράμπα, σκεπαστός ζωγραφισμένος με τα κατάλληλα χρώματα και με παρωθητικές προτάσεις προς τα παιδιά για το σχολείο, παρόμοιες με αυτές των σκαλοπατιών στο εσωτερικό του σχολείου μας.
Οι εκπαιδευτικοί του 7ου Δημοτικού Σχολείου Αγίας Παρασκευής
Υ.Γ Οι φωτογραφίες από το “Boston Schoolyard Initiative Project”
