Στα πλαίσια της διεξαγωγής των εργαστηρίων δεξιοτήτων «Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό», καλέσαμε τη μαμά του Γιώργου για να μας μιλήσει για τη διατροφή και πόσο σημαντικά είναι τα φρούτα για την υγεία μας!!! Φτιάξαμε νόστιμα σουβλάκια υγιεινά με φρούτα, τα οποία φάγαμε!!!
Ο Γιώργος μας μίλησε για τον εαυτό του και μας έδειξε φωτογραφίες!!!
Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες από παγκόσμιους ειδικούς οργανισμούς ένα παιδί θα πρέπει να εξασφαλίζει την ημέρα περίπου 60 λεπτά άσκησης. Η ένταση που συστήνεται είναι (τουλάχιστον) μέτρια, δηλαδή να προκαλεί μέτριου βαθμού λαχάνιασμα ή εφίδρωση, ενώ το είδος της άσκησης δεν έχει τόσο σημασία, αρκεί να συμβαδίζει με τις προτιμήσεις του παιδιού.
Αν και η συγκεκριμένη «ποσότητα» φυσικής δραστηριότητας έχει υπολογιστεί κυρίως με γνώμονα τη βελτιστοποίηση της σωματικής υγείας των παιδιών, τα οφέλη της άσκησης δεν περιορίζονται στη σωματική ανάπτυξη μόνο, αλλά περιλαμβάνουν ψυχικά και κοινωνικά οφέλη. Τα πολυδιάστατα οφέλη της άσκησης για τα παιδιά μπορεί να συνοψιστούν στα ακόλουθα σημεία:
Η άσκηση βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν ένα υγιές μυοσκελετικό σύστημα. Μέσω της άσκησης «δυναμώνουν» σημαντικά τα οστά, οι μυς και οι αρθρώσεις τους. Παράλληλα με την ενδυνάμωση του σκελετικού και του μυϊκού συστήματος, η άσκηση βοηθάει στην ενδυνάμωση και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Επομένως, τα παιδιά που είναι σωματικά δραστήρια ακολουθούν και έναν συνολικότερα πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Στο νηπιαγωγείο μας μιλήσαμε για τα οφέλη της άσκησης, φτιάξαμε την πυραμίδα της άσκησης, παίξαμε πολλά κινητικά παιχνίδια χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά!!!
“Το πιο γλυκό ψωμί”
Κάποτε ήταν ένας πλούσιος βασιλιάς, πολύ πλούσιος, που ό,τι επιθυμούσε η καρδιά του το ’χε. Όλα τα είχε, και τον έλεγαν ευτυχισμένο, ώσπου έπαθε μια παράξενη ανορεξιά και δεν είχε όρεξη να βάλει τίποτα στο στόμα του. Σιγά σιγά αδυνάτιζε, κι άρχισε να γίνεται γκρινιάρης και παράξενος. Πολλοί γιατροί πήγαιναν και τον έβλεπαν, μα τα γιατρικά τους τίποτα δεν μπορούσαν να του κάμουν. Η ανορεξιά του βασιλιά όλο και κρατούσε, κι εκείνος έρεβε μέρα με την ημέρα. Τίποτα δε λιμπιζόταν να φάει· ούτε «του πουλιού το γάλα», που λέει ο λόγος.
Ώσπου κάποια μέρα, έτυχε να περνάει από το παλάτι του ένας ασπρομάλλης γέροντας φτωχός, που ήτανε όμως σοφός κι ήξερε από γιατρικά. Του είπανε λοιπόν για το βασιλιά, κι ανέβηκε να τον δει. «Μήπως κουράζεσαι, βασιλιά μου;», τον ρώτησε. «Τι λες, γιατρέ μου», του λέει ο βασιλιάς. «Όλη μέρα ξαπλωμένος πάνω στο θρόνο μου, ούτε το μικρό μου δαχτυλάκι δεν κουνώ». «Μήπως έχεις έγνοιες και σκοτούρες για το λαό σου;» «Όχι, κάθε άλλο. Εγώ ζω ξέγνοιαστος, και καρφάκι δε μου καίεται για κανέναν!» «Μήπως επιθύμησες ποτέ σου κάτι και δεν μπόρεσες να το ’χεις;» «Oύτε κι αυτό! Βασιλιάς είμαι, κι ό,τι γυρέψω, το βλέπω μπροστά μου!…».
Σκέφτηκε, σκέφτηκε λίγο ο γέροντας, ύστερα γυρίζει και λέει του βασιλιά: «Άκουσε, βασιλιά μου: Καθώς βλέπω, δεν έχεις τίποτα σοβαρό. Εκείνο που φταίει και δεν έχεις όρεξη να τρως, είναι το ψωμί που σου δίνουν στο παλάτι! Να διατάξεις να σου φέρουν να φας το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου. Αν μπορέσεις να το ’χεις αυτό, τότε θα γιατρευτείς!».
Από την ίδια μέρα ο βασιλιάς έδωσε διαταγή στους φουρναραίους του παλατιού να ζυμώσουν και να του ψήσουν «το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου!». Έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά οι ψωμάδες σ’ όλο το βασίλειο, ποιος θα κάμει στο βασιλιά το πιο γλυκό ψωμί! Ζύμωσαν με ζάχαρη κι ανθόγαλα κάθε λογής ψωμιά και του τα ’φερναν στο παλάτι να τα δοκιμάσει. Μα κανένα απ’ όλα εκείνα τα ψωμιά δεν άνοιγε την όρεξη στο βασιλιά. Oύτε κι ήθελε να τα φάει. Το ’να του μύριζε, τ’ άλλο του βρομούσε. Ώσπου μια μέρα, έξω φρενών ο βασιλιάς, έστειλε ανθρώπους του να πάνε να βρούνε το γέροντα και να τον ξαναφέρουνε μπροστά του. Έτσι λοιπόν κι έγινε.
«Θα σε κρεμάσω, που με ξεγέλασες!», του φώναξε ο βασιλιάς μόλις τον είδε. «Γιατί, βασιλιά μου;», τον ρώτησε ο γέροντας. «Γιατί το γλυκό ψωμί, που είπες να μου φτιάξουνε να φάω, δε μου έκαμε τίποτα!» «Μπα;», έκαμε ο γέροντας. «Φαίνεται πως το ψωμί που σου ζύμωσαν, δεν ήταν τόσο γλυκό όσο έπρεπε!» O βασιλιάς ήταν πάλι έτοιμος ν’ αγριέψει, μα είδε το γέρο που κάτι συλλογιζότανε, και περίμενε.
«Άκουσε, βασιλιά μου», του λέει ο γέροντας ύστερ’ από λίγο. «Αν θέλεις να δοκιμάσεις στ’ αληθινά το ψωμί που θα σε γιατρέψει, πρέπει να ’ρθεις μαζί μου για τρεις μέρες μονάχα και να κάνεις ό,τι σου λέω. Αν δε γίνεις καλά, είσαι ελεύτερος να μου πάρεις το κεφάλι!»
Κι ο βασιλιάς, παιδί μου, θέλοντας και μη, δέχτηκε να πάει μαζί με τον παράξενο γέροντα, εκεί που του ’λεγε. Φόρεσε κι αυτός φτωχικά ρούχα, παλιοπάπουτσα, πήρε κι ένα μπαστούνι στα χέρια του κι έφυγε κρυφά από το παλάτι, μακριά, και πήγανε στον κάμπο, εκεί που καθόταν ο γέροντας, σε μια καλύβα, μέσα σ’ ένα χωράφι σπαρμένο.
Ξημερώνοντας, έδωκε ο γέροντας στο βασιλιά ένα δρεπάνι και του λέει: «Έλα να θερίσουμε!». Έπιασε ο βασιλιάς και θέριζε μες στο λιοπύρι ολάκερη μέρα. Έκαμε καμιά σαρανταριά δεμάτια στάχυα. Ήρθε το βράδυ, πέσανε ξεροί να κοιμηθούνε. Oύτε φαΐ όλη μέρα, ούτε τίποτα. Έμενε, βλέπεις, κι ο γέροντας νηστικός.
Την άλλη μέρα, πρωί πρωί, ξύπνησε ο γέροντας το βασιλιά και του λέει: «Σήκω τώρα, να πάρουμε όλ’ αυτά τα δεμάτια, να τα πάμε στ’ αλώνι να τ’ αλωνίσουμε!». Κουβάλησε στην πλάτη του ο βασιλιάς περσότερ’ από τα μισά, κι ύστερα όλη μέρα, γκαπ γκουπ, τα κοπάνιζε με το δάρτη, ώσπου κάμανε το στάρι σωρό, τ’ ανεμίσανε και το βάλανε στο σακί. Κι όλη μέρα την περάσανε πάλε έτσι, νηστικοί κι οι δυο τους, μόνο λίγο νερό ήπιανε από τη στέρνα, που ήτανε κοντά στην καλύβα. Πέσανε πάλι κουρασμένοι το βράδυ και κοιμηθήκανε.
Την τρίτη μέρα, το χάραμα, ο γέροντας σήκωσε το βασιλιά: «Ξύπνα», του λέει, «τώρα να πάμε το στάρι μας στο μύλο να τ’ αλέσουμε! Πάρ’ το εσύ στην πλάτη σου, γιατί εγώ δεν μπορώ, και πάμε εκεί στην κορφή του βουνού, που ’ναι ο μύλος». Τι να κάμει ο βασιλιάς, αφού έτσι ήτανε η συφωνία, φορτώνεται το σακί στην πλάτη, και κουρασμένος κι ελεεινός το κουβάλησε στην κορφή. Τώρα αρχίνησε και να πεινάει, μα δεν έλεγε ακόμα τίποτα.
Αλέσανε το στάρι τους, και για να μην τα πολυλογούμε, γυρίσανε κατά το μεσημέρι στην καλύβα, πάλι ο βασιλιάς φορτωμένος τ’ αλεύρι. «Έλα τώρα να ζυμώσουμε», του λέει ο γέρος. Ξεχώρισε ως δέκα λίτρες αλεύρι, το ’ριξε στη σκάφη κι έβαλε το βασιλιά να ζυμώνει. Ύστερα τον έστειλε στο λόγγο να κόψει ξύλα, κι αργά κατά το βράδυ βάλανε κι εκάψανε το φούρνο, για να ψήσουνε 3-4 καρβέλια. O βασιλιάς τώρα πεινούσε κι επερίμενε πότε να ψηθούν τα ψωμιά, για να φάει! Μα πιο πολύ τα λιμπιζόταν, όταν άρχισε να βγαίνει από το φούρνο η μυρωδιά τους. «Πεινάω πολύ», λέει του γέρου. «Περίμενε και θα φας!», του απάντησε κείνος.
Σε λίγο βγήκανε τα καρβέλια, αχνιστά και ροδοψημένα. Σαν πεινασμένος λύκος τότε ο βασιλιάς άρπαξε το καρβέλι, το έκοψε με τα χέρια του κι άρχισε να τρώει. Μα με την πρώτη μπουκιά που κατάπιε, το πρόσωπό του έγινε κόκκινο από χαρά και φώναξε: «Μάλιστα! Αυτό είναι το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου! Κι όμως ούτε μια κουταλιά ζάχαρη δεν έριξα στο ζυμάρι του!». Τότε ο γέροντας χαμογέλασε και του είπε: «Βασιλιά μου, πρέπει να ξέρεις πως η ζάχαρη του ψωμιού σου ήταν ο ιδρώτας που έχυσες για να το φτιάξεις. Τώρα είσ’ ελεύτερος να ξαναπάς στο παλάτι σου. Κοίτα μονάχα να δουλεύεις αποδώ κι εμπρός, και θα δεις πως η όρεξη δε θα σου λείψει».
O βασιλιάς ακολούθησε την ορμήνεια του γέροντα, κι όταν γύρισε στο παλάτι του, δούλευε κάθε μέρα για το λαό του, εκατέβαινε και στον κήπο του γι’ άλλες δουλειές, κι από τότε γιατρεύτηκε από την ανορεξιά κι έτρωε καλά, που μακάρι να τρώαμε κι εμείς έτσι!
Νεοελληνικά λαογραφικά κείμενα, επιμέλεια Δ. Λουκάτος, Βασική Βιβλιοθήκη, Ζαχαρόπουλος
Το λαϊκό αυτό παραμύθι παρακολουθήσαμε στο θέατρο “Ιάκωβος Καμπανέλης”, από το θίασο της Βίκυς Πάνου σε μουσική της Μάρως Θεοδωράκη.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αύξηση των παχύσαρκων και
υπέρβαρων ατόμων σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία
Παχυσαρκίας (2019), ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών παγκοσμίως προβλέπεται
ότι θα ξεπεράσει τα 250 εκατομμύρια μέχρι το 2030, από τα 150 εκατομμύρια που
είναι σήμερα. Τα νούμερα αυτά είναι άκρως ανησυχητικά για το επίπεδο υγείας των
μελλοντικών ενεργών πολιτών. Ειδικότερα στον ελλαδικό χώρο, με βάση πρόσφατα
δεδομένα, 1 στα 4 παιδιά σχολικής ηλικίας κατηγοριοποιείται ως παχύσαρκο ή
υπέρβαρο. Ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά διαδραματίζει καθοριστικό
ρόλο τόσο στην υγεία τους ως ενήλικες, όσο και στην ποιότητα ζωής τους. Ενώ η
έλλειψη θρεπτικών συστατικών μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανάπτυξη, η
υπερβολική πρόσληψη θερμίδων και λιπαρών οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην
υπέρμετρη αύξηση βάρους και στην εμφάνιση χρόνιων προβλημάτων υγείας (υψηλή
χοληστερόλη, υψηλή αρτηριακή πίεση, σάκχαρο) από πολύ μικρές ηλικίες.
Δεδομένου λοιπόν ότι το πρόβλημα της παχυσαρκίας εντοπίζεται από την
παιδική ηλικία, γίνεται εύκολα αντιληπτή η ανάγκη υλοποίησης εκπαιδευτικών
προγραμμάτων, προκειμένου να τροποποιηθούν προς το καλύτερο οι στάσεις και οι
αντιλήψεις των παιδιών αυτής της ηλικίας και να υιοθετηθούν αλλαγές στον τρόπο
ζωής (διατροφή, φυσική δραστηριότητα κτλ) επωφελείς για την υγεία τους.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για
σώμα γερό και μυαλό δυνατό» αποτελεί μία εισαγωγή των μαθητών/τριών στις
σωστές διατροφικές συνήθειες και στη σημασία της άσκησης για την υγεία τους, υπό
το πρίσμα των δεξιοτήτων μάθησης!!!
Ένας από τους βασικούς σκοπούς της Εκπαίδευσης είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου, σε γνωστικό, ηθικό, κοινωνικό και συναισθηματικό επίπεδο. Μία καινοτομική διδακτική μέθοδος που χρησιμοποιείται στην Εκπαίδευση, σε πολλές χώρες, αφορά την αξιοποίηση των έργων Τέχνης, γιατί κάθε καλλιτεχνικό έργο δεν αποτελεί απλώς μια έκφραση, αλλά μια δημιουργική έκφραση, πολυσχιδούς παιδευτικής αξίας.
Οι μαθητές μπορούν να ωφεληθούν, αλλά και αμεσότερα να διδαχθούν, μέσα από την επαφή τους με διάφορες μορφές αισθητικής έκφρασης, όπως η ζωγραφική, η μουσική, ο χορός, η λογοτεχνία, το θέατρο, ο κινηματογράφος κ.λπ. Συγκεκριμένα, η επαφή με την Τέχνη τούς βοηθάει να αναπτύσσονται ολόπλευρα, να αποκτήσουν ευαισθησία, ικανότητα για μάθηση, κριτική σκέψη και δημιουργικότητα και συντελεί στην καλύτερη κατανόηση του εαυτού τους, των άλλων ανθρώπων και του κόσμου, με περισσότερο ολιστικούς τρόπους (Wick, 2000 και Lawrence, 2005a στο Lawrence, 2008: 67).
Τέχνες και Εκπαίδευση
Η Εκπαίδευση μέσω της Τέχνης, αλλά και η αξιοποίηση της Τέχνης στην Εκπαίδευση γίνεται ολοένα και συστηματικότερη τα τελευταία χρόνια (Βρεττός, 1999). Η ένταξη αυτή δεν έχει ασφαλώς στόχο να κατακλύσει το μαθητή με γνώσεις, αλλά τον παρωθήσει να παρατηρήσει, να ερευνήσει, να πειραματιστεί, να φανταστεί και να κάνει τους δικούς του συσχετισμούς, μέσω των συναισθημάτων, με επιθυμητό αποτέλεσμα να ενθαρρύνεται η ανακάλυψη, η σύγκριση, ο στοχασμός, η κριτική και δημιουργική σκέψη, έτσι ώστε τελικά ο μαθητής να διαμορφώσει το δικό του σύστημα αξιών (Τριλιανός, 2009: 114-115).
Η ενασχόληση με τις διάφορες μορφές Τέχνης συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη τεσσάρων γνωστικών λειτουργιών, που παρέχονται από τις Τέχνες και όλες μαζί προωθούν τη γενικότερη γνωστική ανάπτυξη του μαθητή. Αυτές είναι η γνωστική ευελιξία, η ενοποίηση της γνώσης, η φαντασιακή σκέψη και η αντίληψη της αισθητικής αξίας της Τέχνης (Efland, 2002: 159).
Η Τέχνη μπορεί να συνεισφέρει στην προσωπική ανάπτυξη των ατόμων με ποικίλους τρόπους, δηλαδή διαμορφώνοντας τη νοοτροπία τους, τις διαδικασίες και τις ικανότητες σκέψης τους και γενικά κάνοντάς τα πιο ικανά να αντιμετωπίζουν τον κόσμο γύρω τους (Fowler, 1996: 57-58).
Ένα ουσιαστικό «παιδαγωγικό» πλεονέκτημα των εικαστικών Τεχνών συνίσταται στην ερμηνευτική δραστηριότητα που προϋποθέτουν, η οποία «αναγκάζει» κάθε φορά τον θεατή-αναγνώστη να αφήσει την απλή παθητική κατάσταση, στην οποία μπορεί να βρίσκεται και να δραστηριοποιηθεί προκειμένου να αντιμετωπίσει, να κατανοήσει και να απολαύσει ένα έργο Τέχνης, επομένως να το ανα-δημιουργήσει, κατά τα δικά του μέτρα (Cassirrer, 1994: 28-32).
Από την άποψη αυτή, τα έργα Τέχνης ασκούν πνευματική επίδραση και επιδέχονται πολλαπλές ερμηνείες. Ο συσχετισμός των εναλλακτικών αυτών ερμηνειών μπορεί τελικά να συμβάλει στη δημιουργία πολιτισμού. Οι Τέχνες σχεδόν πάντοτε συνεπάγονται ερμηνευτικές δράσεις, με καταβολή πνευματικών προσπαθειών, από την πλευρά των θεατών, των ακροατών ή των αναγνωστών, για να αποσαφηνίσουν τις πιθανές σημασίες των καλλιτεχνικών έργων (Efland, 2002: 160-161).
Η παρατήρηση ενός έργου Τέχνης προϋποθέτει πολλές δεξιότητες, όπως την οπτική διεργασία, την αναλυτική σκέψη, τις ερωτήσεις-κλειδιά, τον έλεγχο των υποθέσεων, τη λεκτική επιχειρηματολογία κ.λπ. Επίσης, η Τέχνη ενθαρρύνει τη δημιουργία ποικίλων συνδέσεων με κοινωνικά θέματα, φιλοσοφικές θέσεις και απόψεις, χαρακτηριστικά της τυπικής δομής και προσωπικές ανησυχίες. Όλα αυτά φανερώνουν ότι η Τέχνη είναι μια σύνθετη δραστηριότητα.
Άλλη ιδιότητα που χαρακτηρίζει ένα έργο υψηλής καλλιτεχνικής αξίας είναι η διαχρονικότητα της σημασίας του, καθώς ο αισθητικά καλλιεργημένος άνθρωπος κάθε εποχής μπορεί να επιστρέφει συχνά στο έργο Τέχνης και να συνεχίζει να ανακαλύπτει ή να συνειδητοποιεί πρόσθετα χαρακτηριστικά, αξίες και μηνύματα. Το έργο Τέχνης δεν αποκαλύπτεται και δεν εξαντλείται με την πρώτη, απλή ματιά. Η ικανότητα του έργου Τέχνης να προκαλεί τη συγκίνηση, την έκπληξη και την απόλαυση είναι ένας έγκυρος δείκτης της καλλιτεχνικής του αξίας.
Είναι επίσης γεγονός ότι οι Τέχνες μπορούν να συμπληρώνουν τις επιστήμες, γιατί καλλιεργούν διαφορετικούς τρόπους συλλογισμού και διδάσκουν την αποκλίνουσα και όχι τη συγκλίνουσα σκέψη. Στην περιοχή της Εκπαίδευσης βοηθούν τους μαθητές να καταλήξουν σε διαφορετικές, παρά σε όμοιες λύσεις. Οι Τέχνες δεν απαιτούν μια σωστή απάντηση και μπορούν να ξεπεράσουν τα όρια του σωστού – λάθους, της ονοματοθεσίας, της απομνημόνευσης και του διδακτικού φορμαλισμού της δημόσιας Εκπαίδευσης, γιατί για κάθε άποψη που εκφράζεται μπορεί να υπάρχουν πολλές εκδοχές.
Το παιδί έχει ανάγκη από τις Τέχνες για να προσδιορίσει την ταυτότητά του, να αντιληφθεί τον εαυτό του ως μέρος του πολιτισμικού συνόλου, να καλλιεργήσει και να διευρύνει την αντίληψή του, να επεκτείνει την ικανότητά του να εκφράζεται και να επικοινωνεί, ν’ αναπτύσσει τη φαντασία του, να μάθει να υποθέτει και να διατυπώνει κρίσεις.
Αρκετοί παιδαγωγοί και ιστορικοί της Τέχνης στρέφονται στην ένταξη και τις διδακτικές δυνατότητες που προσφέρει το εικαστικό έργο στην Εκπαίδευση. Κατά τον Gloton τα έργα Τέχνης αποτελούν τεκμήρια, πηγές, όπου εκφράζονται με αυθεντικό τρόπο οι αντιλήψεις μιας εποχής για τον κόσμο και τον άνθρωπο, οι γενικότερες τάσεις ενός πολιτισμού και, μάλιστα, πιο ανάγλυφα και πιο εύγλωττα από ό,τι με τις αφηρημένες ιδέες των λεκτικών κειμένων. Άλλωστε, η εικαστική έκφραση αποτελεί έναν διεθνή κώδικα επικοινωνίας, μέσω του οποίου αποκαλύπτεται η ενότητα της πνευματικής ζωής (Gloton, 1976, 45-54).
Ένας από τους ειδικούς που διερεύνησαν τη σχέση της Τέχνης με την Εκπαίδευση είναι ο καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard Howard Gardner, που εφάρμοσε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στο Pitchburg της Pennsylvania το Πρόγραμμα «Propel». Το Πρόγραμμα αυτό είχε ως σκοπό να αναδείξει τις καλλιτεχνικές ικανότητες, το ταλέντο, των μαθητών ως ξεχωριστή μορφή νοημοσύνης και να το καλλιεργήσει μαζί με τα «παραδοσιακά» μαθήματα. Στόχευε επίσης στην αναβάθμιση των καλλιτεχνικών μαθημάτων, σε όλα τα δημοτικά και γυμνάσια της πόλης, ώστε οι μαθητές να εκφράζονται καλλιτεχνικά και να λύνουν ποικίλα προβλήματα. Ο Gardner διατύπωσε τη θεωρία των «Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης», σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος διαθέτει πολλά διαφορετικά είδη νοημοσύνης, καθένα από τα οποία είναι λιγότερο ή περισσότερο ανεπτυγμένο και σε αυτό αντιστοιχεί ένα σύστημα συμβόλων που εμπεριέχει αναπαραστάσεις και νοηματοδοτήσεις διάφορων εννοιών, ιδεών και γεγονότων.
Ο Gardner συνόψισε τελικά τις απόψεις ερευνητών, που απέδειξαν ότι ακόμα και τα μικρά παιδιά μπορούν να ανταποκρίνονται στις αισθητικές πλευρές των έργων Τέχνης και υποστήριξε ότι η αισθητική εμπειρία έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει στην πολύπλευρη ενίσχυση της νοημοσύνης, καθώς προσφέρει πλήθος συμβόλων για επεξεργασία (Gardner, 1990: 53). Αυτό ασφαλώς συμβαίνει γιατί η Τέχνη λειτουργεί ως τρόπος έκφρασης συναισθημάτων και ιδεών, που είναι δύσκολο να εκφραστούν με διαφορετικό τρόπο και το γεγονός αυτό αποτελεί ένα βασικό επιχείρημα για την αξιοποίηση έργων Τέχνης για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Στο Πανεπιστήμιο Harvard οργανώθηκε επίσης το Πρόγραμμα «Project Zero», με σκοπό να μελετήσει και να βελτιώσει την εκπαίδευση μέσω της Τέχνης. Στόχος του Προγράμματος ήταν να κατανοήσει τη σκέψη, τη μάθηση και τη δημιουργικότητα με τη βοήθεια της Τέχνης, καθώς επίσης και τους ανθρωπιστικούς και επιστημονικούς κλάδους σε ατομικό και θεσμικό επίπεδο. Μία από τις διαπιστώσεις της ομάδας έρευνας του Προγράμματος αυτού ήταν ότι ακόμα και παιδιά έξι ετών ανταποκρίνονται σε ορισμένες όψεις ενός έργου τέχνης, όπως το στυλ, η έκφραση, η μεταφορά και το ύφος Έτσι υποστηρίχθηκε ότι τα καλλιτεχνικά παραδείγματα λειτουργούν ως υποδείγματα και τα υποκείμενα έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με το περιεχόμενο και με το παράδειγμα, μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας (Gardner, 1990: 14).
Παρόμοια ερευνητικά Προγράμματα υποστηρίζουν ότι οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα και πιο ολοκληρωμένα μέσω της συμμετοχής τους σε δραστηριότητες, που στηρίζονται στη στοχαστική και εκπαιδευτική καλλιτεχνική γνώση. Έτσι σχεδιάστηκαν ανάλογες δραστηριότητες, ώστε να ταιριάζουν σε διάφορες αίθουσες διδασκαλίας και σε διαφορετικά προγράμματα σπουδών, για να μπορούν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί να τις χρησιμοποιούν με τον καλύτερο τρόπο και για διάφορους διδακτικούς σκοπούς (Gardner, 1990: 45-46).
Τα Προγράμματα Εκπαίδευσης μέσω της Τέχνης δίνουν έμφαση στις μορφές σκέψης που κάνουν εφικτή την ευαίσθητη και φαντασιακή δημιουργία εικόνων, καλλιεργούν τις μορφές αντίληψης που κάνουν τους μαθητές ικανούς να «διαβάζουν» τις ιδιότητες του ορατού κόσμου, αλλά και προάγουν τις ικανότητες των μαθητών να περιγράφουν αυτές τις ιδιότητες με συμβολικό και δημιουργικό τρόπο. Αυτός ο λόγος υπογραμμίζεται από τη μεταφορική και συμβολική χρήση της γλώσσας (Eisner, 2002: 123-124).
Ένα άλλο ζήτημα αφορά τον τρόπο μάθησης ανάμεσα στους μαθητές. Οι μαθητές μαθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους και η άποψη ότι οι μαθητές θ’ ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και θα μάθουν τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο είναι αντίθετη με τα πορίσματα της επιστήμης για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Στην Τέχνη, η μοναδικότητα μάλλον, παρά η ομοιομορφία, επιβραβεύεται και η έκπληξη όχι μόνο επιτρέπεται, αλλά επιδιώκεται (Eisner, 2002: 166).
Είναι πολύ σημαντικό πάντως η εισαγωγή στις Τέχνες, στο σχολικό πλαίσιο, να μη γίνεται αναγκαστικά, αλλά αβίαστα για τον κάθε μαθητή. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενθαρρύνει τους μαθητές να μυηθούν στην αποκωδικοποίηση της συμβολικής, εικαστικής γλώσσας. Η ικανότητα κατανόησης των Τεχνών από τους μαθητές διαμορφώνεται βαθμιαία, ως αποτέλεσμα κατανόησης και αλληλεπίδρασης ανάμεσα στη φυσική-κοινωνική ζωή και στην Τέχνη.
Ένα ακόμα «μάθημα» που προσφέρει η Τέχνη είναι ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μία εκδοχές σε ένα καλλιτεχνικό ζήτημα. Η αμφισημία της εκφραστικής αποτύπωσης είναι θεμιτή και αποδεκτή (Eisner, 2002: 196). Στην Τέχνη η ποικιλία και η πολυμορφία κατέχουν κεντρική θέση: υπάρχουν περισσότερες από μία ερμηνείες σε μια μουσική παρτιτούρα, περισσότεροι από ένας εκφραστικοί τρόποι για να περιγράψουμε έναν ζωγραφικό πίνακα ή ένα γλυπτό, περισσότερες από μία κατάλληλες εκφράσεις για μια χορευτική παράσταση, περισσότερες από μία ερμηνείες για την αποκωδικοποίηση και τη νοηματοδότηση ενός ποιητικού κειμένου. Όταν στεκόμαστε εντυπωσιασμένοι μπροστά σε ένα αινιγματικό έργο Τέχνης απέχουμε πολύ από την αναφορά στη μία και μοναδική απάντηση που αντιστοιχεί σ’ ένα πρόβλημα του σχολικού βιβλίου άλγεβρας. Οι πολλαπλές ερμηνείες της λογοτεχνίας είναι πολύ πιθανές, όσο εισδύουμε βαθύτερα και «ξεκλειδώνουμε» λογοτεχνικά κείμενα, συζητώντας μάλιστα με τους άλλους (Perkins, 1994: 21).
Η Τέχνη δεν προσφέρει μόνο ομορφιά και τέρψη, αλλά μπορεί να προσφέρει και γνώση. Γνώση πολυεπίπεδη που υπερβαίνει τα στενά πλαίσια της απλής πληροφορίας και μπορεί να φωτίσει το πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, τεχνολογικό, οικονομικό, φιλοσοφικό επίπεδο κάθε ιστορικής περιόδου, προσφέροντας συγχρόνως αισθητική-πνευματική καλλιέργεια και ανάπτυξη δημιουργικής σκέψης, μέσω της παρατήρησης, του προβληματισμού και της διαλεκτικής επικοινωνίας με το έργο.
Η δημιουργική ενασχόληση με τις διάφορες μορφές Τέχνης ενθαρρύνει την αποδοχή της ασάφειας, της εξερεύνησης του αβέβαιου, της άσκησης κριτικής, της απαλλαγής από ρυθμιστικούς κανόνες και τυποποιημένες διαδικασίες. Επίσης, προσφέρει τη δυνατότητα περιορισμού της εξωστρέφειας και τη δυνατότητα μεταστροφής της προσοχής μας σ’ αυτά που πιστεύουμε ή αισθανόμαστε ενδόμυχα (Eisner, 2002: 10).
Επομένως η Τέχνη λειτουργεί ως ένα διδακτικό πλαίσιο!!! Τα έργα Τέχνης είναι πολύ περισσότερο από απλές απεικονίσεις ή αναπαραστάσεις, που προσελκύουν το ενδιαφέρον, γιατί δίνουν τη δυνατότητα στο μαθητή να συμπληρώσει τη γνώση του από διάφορους χώρους και συσχετίζονται ζητήματα που αφορούν τον ατομικό και κοινωνικό εαυτό, όπως είναι η ηθική, η ειρήνη, η φιλία, η επιείκεια, η δικαιοσύνη, η ανάγκη του ανήκειν κ.ά. (Efland, 2002: 105).
Στο σχολείο μας μαθαίνουμε μέσω της τέχνης, μελετάμε πίνακες ζωγραφικής, ανακαλύπτουμε τις διαφορές τους, δημιουργούμε τους δικούς μας πίνακες ζωγραφικής!!!
Στα πλαίσια των εργαστηρίων δεξιοτήτων και θέμα “Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό”, καλέσαμε τη μαμά της Ειρήνης που είναι νοσηλεύτρια, για να μας μιλήσει για υγεία. Ακούσαμε την καρδιά μας με το στηθοσκόπιο, μας εξήγησε πώς πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας και μας έφτιαξε φρουτοσαλάτα με φρούτα εποχής!!! Η φίλη μας η Ειρήνη πήρε το βραβείο της και κέρασε τους φίλους της φρουτοσαλάτα!!!
Η ιστορία μας είναι γεμάτη από δύσκολες στιγμές. Ένα χαρακτηριστικό του
λαού μας, είναι να αφιερώνουμε τις μεγάλες νίκες στην Παναγία. Έτσι λοιπόν και η
28 η Οκτωβρίου, μέρα γιορτής του ΟΧΙ αφιερώθηκε στην παναγία- αγία Σκέπη που
καλύπτει με την σκέπη της όχι μόνο τη μικρή Ελλάδα, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Με πολλή περηφάνια θυμόμαστε την ηρωική απάντηση που δώσαμε στους
Ιταλούς όταν τα μεσάνυχτα, στις 28 Οκτωβρίου του 1940, ήρθαν να ζητήσουν την
Πατρίδα μας.
ΟΧΙ είπαν οι μεγάλοι , ΟΧΙ και τα μικρά ελληνόπουλα, ΟΧΙ ποτέ δεν θα
δώσουμε την όμορφη πατρίδα μας.
Έτσι, άρχισε σκληρός ο πόλεμος επάνω στα βουνά της Πίνδου και της
Αλβανίας. Σαν λιοντάρια πολεμούσαν οι στρατιώτες μας και νικούσαν παντού τους
Ιταλούς. Μα και οι γυναίκες και τα παιδιά κουβαλούσαν πολεμοφόδια κι έπλεκαν
μάλλινα για το στρατό. Η λέξη «ΑΕΡΑ» αντηχούσε παντού. 40 εκατομμύρια εκείνοι
και μια χούφτα εμείς. Όμως ο αγώνας ήταν δίκαιος κι αυτό μας έδινε δύναμη και
θάρρος. Όλος ο κόσμος θαύμασε την παλικαριά των Ελλήνων.
Δυστυχώς, ό,τι δεν πέτυχαν οι Ιταλοί το κατάφεραν οι Γερμανοί, οι οποίοι
χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα για να υποτάξουν τον ελληνικό λαό. Οι οργανώσεις της
Εθνικής αντίστασης απλώθηκαν σε πόλεις και χωριά. Οι δυνάμεις του σκότους όπως
εκφράστηκαν εκείνα τα μαύρα χρόνια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου μέσα από την
φασιστική και ναζιστική διαστροφή των Μουσολίνι και Χίτλερ και που σκόρπισαν
πάνω από την Ευρώπη ένα σκοτάδι φόβου, βίας, αυταρχισμού και κάθε είδους
ανθρώπινης κτηνωδίας δεν νίκησαν.
Γιατί οι στρατιώτες μας πολέμησαν πέρα από τα σύνορα της Πατρίδας, σε τόπους που
οι άνθρωποι μιλάνε μια γλώσσα εντελώς άγνωστη μόνο για τη σημαία, το ιερό
σύμβολο που γεννά μέσα μας τα πιο ευγενικά αισθήματα: της αφοσιώσεως στην
Πατρίδα και της αυτοθυσίας για το μεγαλείο της. Οι Έλληνες σχεδιάσαμε τη
γαλανόλευκη με έναν σταυρό και τον τοποθετήσαμε σε κεφαλή γωνία ως έναν άλλο
ακρογωνιαίο λίθο.
Στις ατέλειωτες μέρες τις γεμάτες κούραση και αγωνία, μόνη ελπίδα και παρηγοριά η
κυανόλευκη που κυματίζει. Μέσα στη φωτιά της μάχης αυτό το μισοσχισμένο
κομμάτι, κλείνει μέσα στις πτυχές του, μια ολόκληρη ζωή.
Η σημαία αντιπροσωπεύει ότι πιο ιερό έχει ο καθένας μας στον κόσμο. Τον τόπο που
γεννηθήκαμε, που μεγαλώσαμε, τα πρώτα μας δάκρυα, τις ελπίδες μας, τα όνειρα
μας, τις αναμνήσεις μας. Όλα όσα κλείνει η μικρή μαγική λέξη «Πατρίδα».
Η ψυχή των Ελλήνων η οποία είναι βαθιά και άρρηκτα συνδεδεμένη με την λέξη
Πατρίδα, πάλεψε για τη σημαία, πάλεψε δηλαδή για το φως ενάντια στο σκοτάδι. Η
σημαία μας είναι βαπτισμένη με το γαλάζιο υπερβατικό χρώμα του ουρανού και της
θάλασσας, χρώμα πνευματικό, χρώμα λεπτό κι αιθέριο.
Γιατί είναι μέσα στη φύση μας να θυσιαζόμαστε γι’ αυτό το φως, το φως των πιο
αγνών ανθρώπινων αξιών, αυτών της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, του σεβασμού και
της ισότητας μεταξύ ανθρώπων και λαών.
Όλους αυτούς λοιπόν, που καθημερινά θυσιάζονται για να επικρατήσει το φως στην
ανθρωπότητα, τους τιμούμε τη σημερινή μέρα με τη συγκίνηση που τους αρμόζει.
Στο σχολείο μας τιμήσαμε τους Έλληνες και τις Ελληνίδες που αγωνίστηκαν με πάθος και θυσιάστηκαν προκειμένου να ελευθερώσουν την Ελλάδα, μιλήσαμε για το σύμβολο της πατρίδας μας, την ελληνική σημαία, μάθαμε ποιήματα και τραγούδια, κάναμε δραματοποιήσεις!!!
Στα πλαίσια των εργαστηρίων δεξιοτήτων και θέμα “Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό”, καλέσαμε τον μπαμπά του Μανώλη για να μας μιλήσει για την οδική συμπεριφορά του ποδηλάτη και την αξία του κράνους. Κάναμε διαδρομές με τα ποδήλατα στην αυλή του σχολείου μας, ο φίλος μας, ο Μανώλης , πήρε το βραβείο του και κλήρωσε δύο ποδήλατα τα οποία χάρισε σε δύο συμμαθητές του!!!
Στο Νηπιαγωγείο μας καλωσορίσαμε το φθινόπωρο με το δικό μας ιδιαίτερο τρόπο και πολλές δράσεις!!! Δημιουργήσαμε κολάζ, ατομικά και ομαδικά, εξερευνήσαμε και χορέψαμε σε φθινοπωρινούς ρυθμούς. Βασικό συστατικό των εργασιών μας ήταν τα φθινοπωρινά φύλλα ποικιλότροπες τεχνικές!!!
