Το 5^ο ΓΕΛ Τρικάλων στο Μύλο Ματσόπουλου-«Μύλο των Ξωτικών», παραμονές Χριστουγέννων, επισκέφθηκε το Βιομηχανικό Μουσείο.

Ένα μουσείο ή πολύκεντρο Πολιτισμού, όπως ο Μύλος του Ματσόπουλου-«Μύλος των Ξωτικών» που το 5^ο ΓΕΛ Τρικάλων επισκέφτηκε, την Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2017 παραμονές Χριστουγέννων,  συνήθως, παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι μιας ορισμένης περιοχής προσάρμοσαν τη ζωή τους στο χώρο, σε διαφορετικές χρονικές και ιστορικές περιόδους. Στις αίθουσές του φιλοξενείται ο αυθεντικός μηχανισμός του εν κινήσει, μετά από ενδελεχή αποκατάσταση, συλλογή αντικειμένων με ιστορική ή συμβολική αξία για την οικογένεια Ματσόπουλου, τον ίδιο  τον Ιωάννη Ματσόπουλο  και το ρόλο του μύλου στην κοινωνία της εποχής του.

Το Βιομηχανικό αυτό Μουσείο στεγάζεται στο κεντρικό τριώροφο κτήριο του Μύλου. Ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά τη μοναδική δυνατότητα για παραγωγή αλευριού ακόμη και τώρα, καθώς ο μύλος ανακατασκευάστηκε πλήρως, ενώ θα ταξιδέψει στον χρόνο μέσα από φωτογραφίες περασμένων εποχών και θα «νιώσει» τη μυρωδιά του σιταριού, όπως αυτό λιχνιζόταν στα χωράφια του τρικαλινού κάμπου. Οι αρχιτέκτονες και  οι αρχαιολόγοι-μουσειολόγοι που εργάστηκαν για να αναδειχθεί αυτό το μικρό τεχνολογικό-αρχιτεκτονικό «θαύμα» σε πολιτιστικό πόλο έλξης ευρωπαϊκών προδιαγραφών με θεματική εργασίας την «Ανάδειξη και επανάχρηση Βιομηχανικού Μνημείου Μύλου Ματσόπουλου» και  «Από το Αλέτρι στον Αλευρόμυλο: Το Μουσείο αφηγείται», μας προσέφεραν, μέσω της συστηματικής και ποιοτικής δουλειάς τους, ένα ταξίδι στο χρόνο.

Ωστόσο, το ταξίδι αυτό στο χρόνο δεν παραμένει μόνο στο χθες της Ιστορίας του Μύλου, όπως καταδεικνύεται στο σχετικό ντοκυμαντέρ 25’ λεπτών που παρακολουθήσαμε στην αρχή της ξενάγησης-περιήγησής μας, αλλά συνδέεται και εναρμονίζεται με το παρόν. Οι μαθητές όντας γεμάτοι από εικόνες ενός ενδιαφέροντος τόπου, από τη ζωή και την πολιτιστική του ταυτότητα, συγχρονίζονται με το σήμερα και με τη βοήθεια  πληροφοριακού υλικού καλούνται να περιηγηθούν στα αξιολογότερα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος όλου του συγκροτήματος. Επομένως, η επιμορφωτική μας επίσκεψη στο χώρο  Πολιτισμού του Μύλου Ματσόπουλου, αποτέλεσε αφετηρία ή σταθμό για περιήγηση στην ευρύτερη περιοχή του. Συνεπικουρώντας στο έργο του σχολείου και συμβάλλοντας στην κατάκτηση της βιωματικής γνώσης, μας προσέφερε εμπειρίες που βασίζονται στην επαφή με πραγματικά αντικείμενα και ουσιαστικά βοήθησε τους μαθητές να συμπληρώσουν τις θεωρητικές τους γνώσεις. Για παράδειγμα, οι μαθητές επισκεπτόμενοι  μουσεία σε συνέχεια του μαθήματος της Ιστορίας, εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους για σημαντικά ιστορικά γεγονότα τοπικής ιστορίας,  τα ήθη, τα έθιμα, τη θρησκεία , την τέχνη μιας περιοχής και την οικονομία/τρόποι παραγωγής.

Η οργανωμένη εκπαιδευτική μας επίσκεψη  παρείχε με τον τρόπο αυτό στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα γνωριμίας τους με τον πολιτισμό μιας περασμένης εποχής της  περιοχής μας. Η χώρα μας δίκαια θεωρείται ως μια από τις πλέον παραδοσιακές περιοχές της Ευρώπης με πολύτιμη ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά. Είναι ένα «ανοιχτό μουσείο» που συνδυάζει αναρίθμητα ιστορικά μνημεία με την απερίγραπτη φυσική ομορφιά του επιβλητικού τοπίου της. Οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, τα παγκοσμίου φήμης αρχαία μνημεία, τα κάστρα, τα παραδοσιακά ελαιοτριβεία, οι ανεμόμυλοι, οι νερόμυλοι και οι δεκάδες μοναδικοί παραδοσιακοί οικισμοί με την επιβλητική τους δόμηση το επιβεβαιώνουν. Οι προτεινόμενες Εκπαιδευτικές Επισκέψεις, οι εκδρομές και τα projects είναι επομένως αναπόσπαστο μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος για τους μαθητές όλων των βαθμίδων. Η σχολική εκδρομή/επίσκεψη είναι η αφετηρία που οδηγεί σε ένα νέο σύνολο γνώσεων και εμπειριών, μένει βαθιά χαραγμένη στην μνήμη των μαθητών και σηματοδοτεί το σύνολο της μαθητικής περιόδου στη ζωή τους. Οι πολιτιστικές εκπαιδευτικές επισκέψεις και εκδρομές περιλαμβάνουν ποικίλες δραστηριότητες και διαφοροποιούνται ανάλογα με την εποχή, ώστε τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά και η επίσκεψη να μετουσιώνεται σε εμπειρία.

Η φαντασία των μαθητών/τριών, η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευτικών και η αρμονική συνεργασία με τους μαθητές τους και το αρχιτεκτονικά δομημένο, ανθρωπογενές τοπίο αποτελούν τα μέσα και την πρόκληση για τη δημιουργία της αναμνηστικής φωτογραφίας. Άλλωστε, τα  μαθητικά χρόνια είναι πηγή αναμνήσεων και συναισθημάτων, εικόνων και εμπειριών που μας διαμορφώνουν ως ενήλικες. Αυτό το project της φωτογράφησης του Μύλου Ματσόπουλου έδειξε πως οι μαθητές μας μπορούν να εντοπίσουν τις καλύτερες γωνιές για φωτογραφίες, συμπεριλαμβάνοντας στην παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού  και δικές τους. Η παρούσα διαπίστωση βασίζεται  στην πεποίθηση  ότι  οι  σχολικές  επισκέψεις  έχουν  περισσότερο  ψυχαγωγικό  χαρακτήρα  παρά  εκπαιδευτικό.  Οι  μαθητές  με αυτές  αποκτούν  ενεργό  ρόλο  κατά  τον  σχεδιασμό  και  κατά  την  πραγματοποίηση  της  μετακίνησης,  αναπτύσσοντας  παράλληλα  δεξιότητες  κλασικού  και  νέου  γραμματισμού. Επιπλέον,  οι  άτυπες  σχολικές  πρακτικές σαν αυτές θεωρούνται  ως  μια  από  τις  λίγες  ευκαιρίες  που  έχει  ο  εκπαιδευτικός  για  ουσιαστική  παρέμβαση  προς  δημιουργικότερες  διδακτικές  προσεγγίσεις στη διάρκεια ενός  σχολικού έτους.

Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5^ου ΓΕΛ Τρικάλων