Άρθρα με ετικέτα φιλόλογος-ιστορικός

«Η ενδοσχολική επιμόρφωση ως δυναμική-εξελικτική παράμετρος στη σχολική κοινότητα», Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

«Η ενδοσχολική επιμόρφωση ως δυναμική-εξελικτική παράμετρος στη σχολική κοινότητα», Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων

347260014 1970468779970552 794419098190166424 n

Ενδοσχολική επιμόρφωση είναι η επιμόρφωση που γίνεται μέσα στο σχολείο και πραγματοποιείται σε επίπεδο ατομικό ή συλλογικό. Στο πλαίσιο αυτό οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν είτε να λύσουν κάποιο πρόβλημα, που απασχολεί τους μαθητές ή το σχολείο τους, είτε να ασχοληθούν με την εκπόνηση νέου διδακτικού υλικού, να μελετήσουν ή να αναθεωρήσουν προγράμματα σπουδών, που εφαρμόστηκαν σε πειραματικό στάδιο, να επεξεργαστούν θέματα διοίκησης ή θέματα επικοινωνίας με τους μαθητές και τους γονείς τους.
Βασικό πλεονέκτημα της ενδοσχολικής επιμόρφωσης είναι ότι μέσω αυτής η επισήμανση και η ανάλυση των επιμορφωτικών αναγκών και ενδιαφερόντων γίνονται πιο προσιτές στη βάση του κάθε σχολείου χωριστά.
Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ευκολότερα η απαραίτητη αντιστοιχία αναγκών και επιμόρφωσης, που με τη σειρά της διευκολύνει την υιοθέτηση και εφαρμογή σύγχρονων προσεγγίσεων στη σχολική τάξη.
Παράλληλα ενισχύεται η επικοινωνία μεταξύ των συναδέλφων, ο ομαδικός σχεδιασμός καινοτομικών διδακτικών προσεγγίσεων, οι ατομικές ή συλλογικές ενδοσχολικές ερευνητικές μελέτες και αξιοποιείται πλήρως η πείρα των εκπαιδευτικών από τη στιγμή που δουλεύουν σύμφωνα με καθημερινές πραγματικές ανάγκες και μάλιστα στον εργασιακό τους χώρο, δηλαδή στο σχολείο τους.
Η επιμόρφωση μέσα στο σχολείο καθιερώνει τη μικρή σχολική κοινότητα ως μονάδα μάθησης, όπου συνεργατικά επισημαίνονται και αντιμετωπίζονται – με συγκεκριμένους τρόπους – τα προβλήματα του κάθε σχολείου και του κάθε εκπαιδευτικού μέσα σ’ αυτό.
Επιχειρώντας μιαν «έκθεση προσωπικής φιλοσοφίας» για τη βέλτιστη λειτουργία του σχολείου, διαπιστώνω πως η συμμετοχή στην ενδοσχολική επιμόρφωση όλων των παραγόντων και μελών της σχολικής κοινότητας, η σχολική κοινότητα νοούμενη ως εργαστήρι δια βίου μάθησης, ανταλλαγής απόψεων και εμπειριών, επιμόρφωσης, εξέλιξης και περιορισμού εξωτερικών παραγόντων που ενίοτε προβαίνουν σε αυθαίρετες και αλλοιωτικές επεμβάσεις είναι δείκτες επιθυμίας για αλλαγή και βελτίωση.
Η συνεχής, ισχυρή και ποιοτική ενδοσχολική επιμόρφωση, η δημιουργία άτυπων ομάδων εργασίας από εκπαιδευτικούς και γονείς, οι παιδαγωγικές, επιστημονικές και διοικητικές καινοτομίες και τα ερευνητικά προγράμματα που διενεργούνται εντός της σχολικής μονάδας, αποτελούν γερό «χαρτί» στο τραπέζι της αυτοαξιολόγησης και αξιολόγησης σχολείων, στελεχών εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών. Επιμορφωτικά Σεμινάρια, Βιωματικά Εργαστήρια που προωθούν το συνδυασμό θεωρίας και πράξης, την κατάθεση προσωπικών αφηγήσεων, τις δειγματικές διδασκαλίες, τη συζήτηση, το γόνιμο διάλογο, τις παρουσιάσεις και τις ημερίδες με εμπλοκή συλλόγων γονέων και κηδεμόνων φανερώνουν τη στενή και αποδοτική συνεργασία του σχολείου με τους γονείς: ένα από τα σπουδαία ζητούμενα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Στη διάρκειά της καταβάλλεται προσπάθεια να πεισθούν καθηγητές και γονείς για την κοινότητα των στόχων τους, όχι μόνο θεσμικά μα και σε προσωπικό επίπεδο.
Η υλοποίηση των εκπαιδευτικών στόχων απαιτεί ούτως ή άλλως, τη συνεργασία γονέων -εκπαιδευτικών. Με την είσοδο του παιδιού σ’ ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα (παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, σχολείο κ.λπ.) δημιουργείται αυτόματα ένα διπολικό σύστημα αγωγής. Στο σύστημα αυτό συμμετέχουν δύο ομάδες παιδαγωγών (οι γονείς ως φυσικοί παιδαγωγοί και οι εκπαιδευτικοί ως επαγγελματίες), οι οποίες ασκούν αγωγή στο παιδί. Η επιτυχία στη διαπαιδαγώγηση και τη σχολική πορεία εξαρτάται και από τη γνήσια συνεργασία ανάμεσα στις δύο ομάδες παιδαγωγών. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται τη βοήθεια των γονέων και οι γονείς τη στήριξη των εκπαιδευτικών.
Οι επιδιωκόμενοι στόχοι και τα χαρακτηριστικά της μεθόδου «παιδαγωγικό εργαστήριο του μέλλοντος» είναι οι ακόλουθοι:
1. Θέλει να προωθήσει τη συμμετοχή του καθενός παιδαγωγού-εκπαιδευτικού, μαθητή/μαθήτριας, γονέα στη διαμόρφωση του μέλλοντος.
2. Επιδιώκει την ενσωμάτωση όλων των συμμετεχόντων. Με άλλα λόγια, κατά την υλοποίηση της μεθόδου ειδικοί και μη ειδικοί, γνώστες του θέματος συνεργάζονται.
3. Έχει ένα ολιστικό χαρακτήρα, δηλ. ερευνά το συνδυασμό των ατομικών αλλαγών με τις αλλαγές της κοινωνίας, της λογικής με την ενόραση, τη γνώση με το συναίσθημα.
4. Είναι μια μέθοδος δημιουργική, δηλ. είναι μια μέθοδος σχεδιασμού και ανάπτυξης στοιχείων, τα οποία κινητοποιούν τη δημιουργική φαντασία και τις αντιληπτικές ικανότητες των συμμετεχόντων.
5. Είναι μια μέθοδος επικοινωνιακή, δηλ. παρακινεί και δίνει την ευκαιρία για συμμετοχή και συζήτηση και στους διστακτικούς συμμετέχοντες.
Εξάλλου, η επαγγελματική ανάπτυξη των ανθρώπων και δη των εκπαιδευτικών είναι μια μακράς διάρκειας «περιπέτεια» που κρατάει σχεδόν ολόκληρη ζωή: από την ηλικία των 5 ετών μέχρι την δύση της ανθρώπινης οδύσσειας … η επαγγελματική ανάπτυξη εμπεριέχει μια διευρυμένη εκδοχή της επαγγελματικής μάθησης, με την έννοια του εύρους των πηγών μάθησης και της συνέχειάς της στο χρόνο. «Πρόκειται για μια διαδικασία δια βίου η οποία περιλαμβάνει ένα μεγάλο φάσμα μαθησιακών-εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, από τη μη-κατευθυνόμενη μάθηση μέσω της εμπειρίας και τις άτυπες ευκαιρίες μάθησης στο χώρο εργασίας , μέχρι τις πιο τυπικές ευκαιρίες μάθησης που προσφέρονται μέσω συστηματικών δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και επιμόρφωσης». (Μαυρογιώργος 2005).

“Ξεπροβοδίζοντας στη ζωή τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ’ Λυκείου του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων Σχολικού Έτους 2022-2023” Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

“Ξεπροβοδίζοντας στη ζωή τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ’ Λυκείου του 5ου ΓΕΛ Τρικάλων Σχολικού Έτους 2022-2023”
Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων
350380433 234566389201470 3917468186965243118 n318571987 2209400759447680 2187054723786933266 n
«Εσείς οι νέοι άνθρωποι των εποχών πού έρχονται
Και της καινούργιας χαραυγής πάνω στις πολιτείες
Πού δε χτίστηκαν ακόμα, ακούστε τώρα
Τη φωνή τη δική μου…” Μπέρτολτ Μπρεχτ
Τα μαθητικά σας χρόνια στο  5ο Γενικό Λύκειο Τρικάλων θα μένουν για πάντα χαραγμένα στο μυαλό σας.  Στο μέλλον, πολλές φορές, θα ανατρέξετε με νοσταλγία σ’ αυτά για να ζωντανέψετε μνήμες και στιγμές που ζήσατε με τους συμμαθητές σας και τους καθηγητές σας. Τέτοιες αναμνήσεις αποκτούν ιδιαίτερη σημασία και προκαλούν σε όλους μας, μαθητές-γονείς-καθηγητές, μια γλυκόπικρη συναισθηματική φόρτιση.
318571987 2209400759447680 2187054723786933266 n 1350364408 954007168979309 1957858358085055932 n
Ο αποχαιρετισμός στους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ’ Λυκείου σημαίνει και το τέλος  του μαθητικού τους ταξιδιού. Στην τρίχρονη διαδρομή σας στο ξεχωριστό, για πολλούς λόγους, 5ο ΓΕΛ Τρικάλων πλουτίσατε τις γνώσεις σας, αποκτήσατε εφόδια για το μέλλον, δημιουργήσατε φιλίες και συναισθηματικούς δεσμούς, μοιραστήκατε προβληματισμούς και όνειρα, θέσατε στόχους, ανακαλύψατε αρχές και ιδανικά.
Είστε λοιπόν έτοιμοι να ξεκινήσετε για το επόμενο, το πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό, αυτό που έχει ως προορισμό του  την ενηλικίωση.

Κάθε ένας από σας θα χαράξει την δική του πορεία, θα ψάξει να βρει τον εαυτό του και τα θέλω του.  Φυλάξτε για πάντα στην καρδιά σας όλες τις καλές στιγμές. Κάντε όνειρα, βάλτε στόχους  και  παλέψτε γι’ αυτά με αρχές και ιδανικά.

Όχι, δεν είναι παράταιρο να σας μιλάμε για όνειρα και στόχους την ώρα που οι περισσότεροι νιώθετε αβεβαιότητα για το μέλλον. Είστε όλοι σας εξαιρετικά παιδιά, με πολλές δυνατότητες.

Ελπίζουμε να αναζητήσετε και να διεκδικήσετε το καλύτερο από την ζωή σας. Βασιστείτε στις δυνάμεις σας, πιστέψτε στον εαυτό σας, ανοίξτε τα φτερά σας και τους ορίζοντές σας !
Ξεπροβοδίζοντάς σας στους μεγάλους δρόμους και τα μονοπάτια της ζωής, παραθέτω για σας επτά σημεία, χρήσιμα διδάγματα και αποστάγματα προσωπικής εμπειρίας. Θεωρώ πως δύσκολα θα διαφωνούσε κανείς με κάποιο απ’ αυτά:

Ό,τι αρνητικό σε κρατάει καθηλωμένο, σβήστο με τόλμη κι ελπίδα! Το κοντέρ, ο μετρητής  του ηλεκτρονικού παιχνιδιού έχει μηδενίσει!

Επειδή στη ζωή ο ανταγωνισμός-συναγωνισμός  ανεβαίνει θεαματικά, μόνο αν έχεις πάθος θα τα καταφέρεις.
Υπάρχει ταλέντο αλλά κυρίως υπάρχει σκληρή δουλειά! Γιατί το ταλέντο, αν υπάρχει, συχνά γίνεται άλλοθι για να μην εργάζεσαι αρκετά ή να μην συνεργάζεσαι. Οπότε και πάλι το κλειδί βρίσκεται στο πάθος για δουλειά! Το όνειρο είναι δημιουργία, κάτι που το θες τόσο και που δεν μπορείς να μη το κάνεις, ανεξάρτητα από το αν θα κερδίσεις χρήματα ή δόξα απ’ αυτό!

Ετοιμάσου για συνεχείς αλλαγές. Ο κόσμος αλλάζει συνεχώς και ταχύτερα από ποτέ.

Ψάξε τη σύνθεση! Εντελώς πρωτότυπες ιδέες δεν υπάρχουν, απλά θεωρούνται πρωτότυπες αυτές που δεν τις έψαξες ακόμα καλά! Εξάλλου, καινοτομία σημαίνει συνάντηση ιδεών από διαφορετικές επιστήμες ή χώρους, εντελώς διαφορετικούς μεταξύ τους.
Το μυστικό της επιτυχίας, όπως άλλωστε και της ευτυχίας, είναι να ορίσεις εσύ τι θεωρείς επιτυχία και όχι οι άλλοι για σένα. «Αν δεν ξέρεις πού θες να πας, είναι αδύνατον να φτάσεις εκεί»! Να θυμάσαι πάντα αυτή τη φράση!
Μην αγνοήσεις τον εαυτό σου! Εκείνος μόνο ξέρει πού πρέπει να βάλει τα δυνατά του και πού να φύγει. Μην τον τιμωρήσεις, βάζοντάς τον να κάνει πράγματα που δεν πιστεύει. Μην μετανιώσεις και μην απογοητευτείς αν τα πράγματα δεν γίνονται αμέσως, αν πράγματι είναι αυτά που θέλεις και πιστεύεις.

Αγαπητές μαθήτριες, αγαπητοί μαθητές

Τώρα που ξεκινάτε τη μεγάλη περιπέτεια της ζωής, θέλω να σας βεβαιώσω ότι δε ζητήσαμε ποτέ αποδείξεις των προθέσεών σας: ήμασταν πάντοτε σίγουροι ότι εκεί, στην αυλή του Σχολείου μας τρέφατε τα πιο όμορφα όνειρά σας. Εκεί γεννήθηκαν οι ωραιότερες σκέψεις, το μερίδιο της ζωής που δε μπορεί κανείς να σας στερήσει. Εκεί, στις γωνιές της σιωπής, των ψιθύρων και των χαρούμενων ή οργισμένων φωνών σας, παίρνατε κουράγιο να πιστεύετε στον αγώνα σας,  να δίνετε αποφασιστικά τις μάχες σας – για να μη σας προλάβει ο καιρός.

Έτσι και τώρα, στο δεύτερο κύκλο της ζωής σας, σας ζητώ να κόψετε τους κόμπους του φόβου με το σπαθί της νιότης, να είστε πάντα έτοιμοι για κάθε πρόκληση – δεν ωφελεί το παράπονο. Να μην αφήνετε ποτέ να γίνει το όνειρό σας πεπρωμένο. Φτάνει μόνο ένα αλέτρι να βρεθεί σε ένα χαρούμενο χέρι. Φτάνει να ανθίσει μόνο λίγο σιτάρι για τις γιορτές, λίγο κρασί για τη θύμηση, λίγο νερό για τη δίψα…

Σας εύχομαι από την καρδιά μου να έχετε υγεία, να πετύχετε τους στόχους σας, να γελάτε ευτυχισμένοι, να δίνετε χαρά σ’  αυτούς που σας αγαπούν. Να πιστέψουμε και εμείς ότι εκπληρώσαμε τον προορισμό μας.

Καλά αποτελέσματα σε όλους τους μαθητές μας.
Καλό ταξίδι στη ζωή σας, «να χαμογελά ο Θεός στη φωτιά του ματιού σας».

Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Διευθύντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων

Δημιουργικές Εργασίες στη Φιλοσοφία και στα Αρχαία Ελληνικά, διδάσκουσα καθηγήτρια: Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων



Λήψη αρχείου

“Το σχολείο του μέλλοντος”, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων



Λήψη αρχείου

Κανονισμός λειτουργίας Σχολικής Βιβλιοθήκης 5ου ΓΕΛ Τρικάλων, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων



Λήψη αρχείου

Μήνυμα αποχαιρετισμού με τη σκέψη πως «το μάθημα είναι απλό. Ο μαθητής είναι πολύπλοκος», Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.

Μήνυμα αποχαιρετισμού με τη σκέψη πως «το μάθημα είναι απλό. Ο μαθητής είναι πολύπλοκος», Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.
345713962 262924532865064 5692303302477586371 n345776558 999159191437888 4597075988146239182 n
Πότε πέρασαν οι μήνες, οι εποχές…αναρωτιέμαι. Και κάπως έτσι πέρασαν έξι γεμάτα χρόνια σε αυτό το σχολείο, στο 5ο ΓΕΛ Τρικάλων που αγάπησα!
345736291 515260710666026 6707018755429658231 n
Οι μαθητές και οι μαθήτριές μου ήρθαν εδώ έφηβοι και φεύγουν πλέον ενήλικες! κι όσοι δεν αποφοιτούν είναι ήδη αρκετά μεγάλοι για να ψηφίζουν! Μέσα στα χρόνια αυτά απόκτησαν γνώσεις και εμπειρίες που θα αποτελέσουν εφόδια για τη μελλοντική τους πορεία. Δημιούργησαν φιλίες που μένουν πάντα χαραγμένες στην ψυχή. Διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα τους, εκπαιδεύτηκαν και παιδεύτηκαν, απέκτησαν αρετές, έγιναν ανεξάρτητοι.
Εξάλλου, «η μεγαλύτερη επιτυχία για ένα δάσκαλο είναι να μπορεί να πει: Τα παιδιά τώρα δουλεύουν σαν να μην υπάρχω»
– Μαρία Μοντεσόρι
«Η μόρφωση είναι αυτό που απομένει, όταν κάποιος ξεχάσει αυτά που έμαθε στο σχολείο»
– Albert Einstein
«Η παιδεία για τους ευτυχισμένους αποτελεί στολίδι και για τους δυστυχισμένους καταφύγιο»
– Δημόκριτος
«Η παιδεία είναι για τα παιδιά σωφροσύνη, για τους φτωχούς πλούτος και για τους πλούσιους στολίδι»
– Διογένης
«Η παιδεία είναι δεύτερος ήλιος για τους ανθρώπους»
– Πλάτων
«Η παιδεία είναι η μόνη από τα αποκτήματα που δεν αφαιρείται και όσο ζει ο άνθρωπος και όταν πεθάνει παραμένει»
– Μέγας Βασίλειος
«Η παιδεία είναι το πιο ισχυρό όπλο, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο»
– Νέλσον Μαντέλα, πολιτικός, Νόμπελ Ειρήνης 1993
«Η παιδεία μοιάζει με χρυσό στεφάνι, γιατί και αξία μεγάλη έχει και ωφέλεια πολύ μεγάλη προσφέρει»
– Πυθαγόρας
«Η παιδεία, σαν την πλούσια χώρα, παράγει όλα τα αγαθά»
– Σωκράτης
«Η παρατήρηση, περισσότερο απ’ τα βιβλία, και η πείρα, περισσότερο απ’ τους δασκάλους, είναι οι καλύτεροι εκπαιδευτές μας» Άμος Άλκοτ…
345719298 213230251501242 5465529869598440031 n 1344374495 6573461379333374 2778280903483091768 n345736291 515260710666026 6707018755429658231 n 1
Σε κάθε περίπτωση, ο αποχωρισμός αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση σε όλους μας. Δεν είναι όμως μόνο το τέλος αυτής της όμορφης διαδρομής αλλά και η αρχή μιας νέας…
Αγαπημένοι μου μαθητές και μαθήτριες, έχετε ακόμα να μάθετε πολλά, να περάσετε πολλά, να πετύχετε πολλά. Θα ζήσετε όμορφες και άσχημες στιγμές στο μέλλον. Προσπαθήστε να κρατήσετε τις όμορφες όσο πιο πολύ μπορείτε και να ξεπεράσετε τις άσχημες όσο πιο γρήγορα γίνεται. Να κάνετε υπερήφανους τους γονείς σας, να κοπιάζετε για το καλύτερο και να μην απογοητεύεστε, αν κάποτε τα πράγματα δεν έρθουν όπως τα περιμένετε. Η ζωή δε σταματάει, κυλάει αδιάκοπα και θα σας δίνει πάντα νέες ευκαιρίες.
Το μέλλον σας ξεκινάει τώρα. Χτίστε το όσο καλύτερα μπορείτε!
Σας εύχομαι ολόψυχα να προοδεύσετε στη ζωή σας και να είστε πάντα υγιείς κι ευτυχισμένοι. Μην ξεχάσετε όμως να είστε άνθρωποι. Και είμαι σίγουρη ότι ξέρετε τι σημαίνει αυτό. Να σέβεστε τους άλλους, ακόμα και όταν διαφωνείτε μαζί τους. Να έχετε πάντα το θάρρος της γνώμης σας, ακόμα κι αν πρόκειται να ακολουθήσουν συνέπειες. Να αναγνωρίζετε τα λάθη σας. Να μην αδικείτε τους άλλους αλλά ούτε και τον εαυτό σας. Να υποστηρίζετε το δίκαιο γιατί μόνο τότε θα έχετε τη συνείδησή σας ήσυχη και καθαρή. Άλλωστε, η κοινωνία μας μπορεί να έχει ανάγκη από επιστήμονες και ειδικούς, αλλά περισσότερη ανάγκη έχει από ανθρώπους.
Σας ευχαριστώ που μου μάθατε πώς να βρίσκουμε λύσεις σε κάθε πρόβλημα. Που μου υπενθυμίσατε τι σημαίνει πνεύμα ενότητας, φιλίας, αλληλεγγύης. Που μου δείξατε πως η υπευθυνότητα μπορεί να εντοπιστεί σε μια σχολική τάξη. Που το γέλιο και η χαρά δεν έλειψε στη διάρκεια των σχολικών μας χρόνων.
Σας αγαπώ πολύ!

5ο ΓΕΛ Τρικάλων: Φιλοσοφία, Αντιγόνη Σοφοκλή: Συνθετικές δημιουργικές εργασίες, κείμενα. Σχολικό Έτος 2022-23, Υπεύθυνη καθηγήτρια: Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων



Λήψη αρχείου

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων «Οι αρχαιολογικές & ιστορικές φωτογραφίες ως εκπαιδευτικό υλικό, με αφορμή μια μαθητική περιήγηση στο χώρο και το χρόνο»



Λήψη αρχείου

“Το 5ο ΓΕΛ Τρικάλων στον γοητευτικό αρχαιολογικό χώρο των Φθιωτίδων Θηβών και στην πόλη του Βόλου”, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.

“Το 5ο ΓΕΛ Τρικάλων στον γοητευτικό αρχαιολογικό χώρο των Φθιωτίδων Θηβών και στην πόλη του Βόλου”, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.
IMG 1099
IMG 1094
Ο νομός Μαγνησίας εμπεριέχει πλήθος ιστορικών και αρχαιολογικών θέσεων που η γνωριμία μαζί τους μεγαλώνει την ιστορική αυτοσυνειδησία των μαθητών/τριών . Έτσι ,με την ενθαρρυντική παρουσία συνοδών καθηγητών που χαίρονται την εκδρομική εμπειρία με τους μαθητές τους, γι αυτό και επιλέγουν να την αποκτούν, την κ. Ηλιάδη Αμαλία, φιλόλογο-ιστορικό και τον κ. Μουζακιάρη Γεώργιο, φιλόλογο, οι μαθητές/τριές μας, της Β’ Λυκείου, την Πέμπτη 4 Μαΐου 2023, είχαν την ευκαιρία να θυμηθούν βιωματικά μια χρονική περίοδο που ξεκινά από την παλαιοχριστιανική εποχή και φθάνει ίσαμε το σήμερα.
IMG 1099
Με εχθρό και σύμμαχο, ταυτόχρονα, τον άστατο και γι’ αυτό συναρπαστικό μαγιάτικο καιρό, αφού βιώσαμε συννεφιά, μουντάδα και βροχή, αιθρία και υγρασία, λαμπρό ήλιο και στέγνα, εναλλάξ και σε ανύποπτο χρόνο, ξεκινήσαμε την πολιτιστική μας περιήγηση στη Μαγνησία από τις Φθιώτιδες Θήβες.
Οι Φθιώτιδες Θήβες ή Θεσσαλικές Θήβες είναι το όνομα δύο αρχαίων πόλεων της Θεσσαλίας η οποίες βρίσκονται σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Η πρώτη βρίσκεται βόρεια του χωριού Μικροθήβες Μαγνησίας και ήκμασε κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ η δεύτερη, ονομαζόμενη και Χριστιανικές Θήβες, ήκμασε κατά την παλαιοχριστιανική (πρωτοβυζαντινή) περίοδο, μέχρι και τον 7ο αι. και βρίσκεται μέσα στη Νέα Αγχίαλο. Στα χρόνια του Χριστιανισμού το όνομα γίνεται Θήβες που, για διάκριση από τις ελληνιστικές Θήβες, γίνεται Θεσσαλικές ή Χριστιανικές Θήβες. Η νέα πόλη γρήγορα αναπτύχθηκε σε σημαντικό χριστιανικό κέντρο. Πυρπολήθηκε και καταστράφηκε στα μισά του 7ου αιώνα, κατά την εποχή των σλαβικών μετακινήσεων στον ελλαδικό χώρο.
IMG 1091
Είδαμε τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής ανάμεσα σε παπαρούνες, μαργαρίτες και χαμομήλια, περιηγηθήκαμε στα απομεινάρια των πολλών βασιλικών που ανέδειξε η αρχαιολογική σκαπάνη και οι οποίες τοποθετούνται χρονολογικά στον 5ο και 6ο αιώνα μ.Χ. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτών των κατασκευών είναι τα ενδιαφέροντα ψηφιδωτά δάπεδα τα οποία, χάρη στις προσπάθειες των αρχαιολόγων, διατηρούνται και σήμερα σε άριστη κατάσταση. Η αποκάλυψη τμήματος του αρχαίου τείχους, το μήκος του οποίου υπολογίζεται σε 2 χιλιόμετρα περίπου, περικλείοντας μια έκταση 250.000 τετραγωνικών μέτρων, δείχνει το μέγεθος των Φθιωτίδων Θηβών αλλά και τη σπουδαιότητά της κατά την χριστιανική αρχαιότητα.
IMG 1097
Μέχρι σήμερα έχουν προσδιοριστεί 10 σημαντικά μνημεία της αρχαίας πόλης:
η ακρόπολη της Πυράσου
η βασιλική του Ελπιδίου
το συγκρότημα των δημοσίων κτιρίων
το επισκοπικό μέγαρο
η βασιλική του Αγ. Δημητρίου
υπόκαυστο-λουτρό
γυμνάσιο και λουτρό
πλακόστρωτη λεωφόρος με κατάστημα “έμβολος” της βασιλικής
έπαυλη
βασιλική του αρχιερέως Πέτρου.
Αλλά και έξω από τα τείχη υπάρχουν σημαντικά κτίρια: η κοιμητηριακή βασιλική (βασιλική Δ’), άλλη βασιλική, 5η κατά σειρά, έπαυλη του 3ου-4ου αι. κοντά στη θάλασσα, λουτρό και εκτεταμένα ψηφιδωτά δάπεδα ανατολικά του τείχους, άλλη οδός με καταστήματα ΝΑ του τείχους, νεκροταφεία με θολωτούς τάφους λαξευμένους στις πλευρές του λόφου ή υπόγειους θαλαμοειδείς με λάρνακες – σαρκοφάγους από τραχίτη, χρονολογούμενους από τον 3ο έως τον 6ο αιώνα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ποικιλόμορφα ψηφιδωτά δάπεδα με την ενδιαφέρουσα τεχνική τους. Αυτά συντελούν στη θεώρηση του αρχαιολογικού χώρου της Νέας Αγχιάλου ως χαρακτηριστικού χώρου για τη σπουδή του διακοσμητικού αυτού είδους.
Τα παραπάνω ευρήματα βρίσκονται στους αρχαιολογικούς χώρους κατά μήκος του δρόμου που διασχίζει τη Ν. Αγχίαλο και οδηγεί στο Βόλο, πίσω από την αγορά, έξω από το τείχος, στο δυτικό άκρο της Νέας Αγχιάλου και στην οδό Σταυρίδη προς τους λαχανόκηπους, στα νότια. Η Βασιλική του Μαρτυρίου ανασκάφτηκε κατά τα έτη 1978-1981 και είναι έξω από τα τείχη της αρχαίας πόλης. Είναι τρίκλιτη βασιλική με νάρθηκα, κτισμένη πάνω στα ερείπια αρχαιοτέρων κτιρίων, πιθανόν του 4ου αιώνα π.Χ. Στο Ιερό της βασιλικής διασώθηκε η κτιστή βάση της Αγίας Τράπεζας, το κιβωτιόσχημο εγκαίνιο και τμήμα του σύνθρονου. Χαρακτηριστικοί είναι οι οκτάπλευροι κιονίσκοι του φράγματος του Πρεσβυτερίου. Το βόρειο κλίτος και ο νάρθηκας είναι στρωμένοι με ψηφιδωτά, με πλούσια θεματογραφία στο διάκοσμο. Από επιγραφή σε θωράκιο του φράγματος του Πρεσβυτερίου ΥΠΕΡ ΕΥΧΗΣ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ, ονομάστηκε η βασιλική του Μαρτυρίου.
φθιωτιδες θηβες 11
Επίσης, παρατηρήσαμε τα ερείπια έπαυλης πολυτελούς κατασκευής, οικοδομήματος του 6ου μ.Χ. αιώνα. Αυτή περιλαμβάνει εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο, το οποίο δεν έχει ακόμη καθαριστεί στο σύνολό του, αλλά και πλήθος γλυπτών στα δωμάτια και στους εξωτερικούς χώρους. Όπως όλα δείχνουν, το οικοδόμημα αναπτυσσόταν γύρω από μια κιονοστήρικτη αυλή, στρωμένη με μαρμάρινες πλάκες, ενώ μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί πεσμένα επτά τμήματα από κορμούς αράβδωτων κιόνων, τρία ιωνικά κιονόκρανα και επτά επιθήματα με σχηματοποιημένα φύλλα του φυτού άκανθα. Επίσης βρέθηκε μεγάλος αριθμός χάλκινων νομισμάτων, τα περισσότερα από τα οποία είναι του Ιουστινιανού Νομισματοκοπείου Θεσσαλονίκης, ενώ σε μικρή απόσταση από την έπαυλη αποκαλύφθηκε νεκροταφείο με κεραμοσκεπείς και πλακοσκεπείς τάφους, καθώς και πολλά κτερίσματα: χάλκινες πόρπες, βραχιόλια, χάντρες, ενώτια, θραύσματα λύχνων, οινοχόων, αμφορέων και όστρακα.
Οι ανασκαφές στην περιοχή συνεχίζονται από την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και φέρνουν στο φως κομμάτι-κομμάτι την επισκοπική πόλη των Φθιωτίδων Θηβών, στα ερείπια της οποίας οικοδομήθηκε η Νέα Αγχίαλος.
IMG 1095
Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στην Αγριά για τον πρωινό μας περίπατο και καφέ δίπλα στην θάλασσα που στραφτάλιζε στις θερμές ακτίνες του ήλιου. Η Αγριά είναι παραθαλάσσια κωμόπολη του Νομού Μαγνησίας, που βρίσκεται 7 χλμ. ανατολικά του Βόλου. Αποτελούσε έδρα του δήμου Αγριάς ως το 2010 οπότε προσαρτήθηκε στον Δήμο Βόλου. Συμπεριελάμβανε τα δημοτικά διαμερίσματα Αγριάς, Δράκειας και Χανίων. Βρέχεται από τα νερά του Παγασητικού Κόλπου ενώ απέχει μισή ώρα από το χιονοδρομικό κέντρο των Χανίων. Είναι γνωστή για τα τσιπουράδικά της, την ελαιοπαραγωγή της και τη λεμονάδα ΕΨΑ, καθώς και για την οξοποιία “Ε.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΒΕΕ” που παράγει το ξίδι με την εμπορική ονομασία ΑΓΡΟΞ.
Ακολούθως, η άφιξή μας αργά το μεσημέρι στην πόλη του Βόλου και η παραμονή μας σ’ αυτήν επί τέσσερις ώρες για φαγητό, βόλτα στην υπέροχη παραλία, στην αγορά και στα παρκάκια και για τον απογευματινό μας καφέ, μας έδειξε ότι το αστικό περιβάλλον του είναι όμορφο και «απελευθερωτικό» στην αίσθηση που σου αφήνει, όταν το απολαμβάνεις χωρίς την πίεση του χρόνου στην καθημερινότητα. Τα εναπομείναντα νεοκλασικά κτίρια που παρατηρήσαμε φανέρωναν πως σε παλιότερες εποχές η βιοτεχνική και γεωργική παράδοση του Πηλίου, το λιμάνι του Βόλου καθώς και τα παροικιακά κεφάλαια που εισέρρευσαν στην περιοχή ήταν μερικοί από τους παράγοντες που ευνόησαν την οικονομική εξέλιξη της πόλης με κύριες κατευθύνσεις το εμπόριο και την βιομηχανία.
Μεταπολεμικά ο Βόλος εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα πολεοδομικά συγκροτήματα της Ελλάδας, από οικονομική και δημογραφική άποψη. Δύο σεισμοί, στις 19 Απριλίου και στις 21 Απριλίου 1955, κατέστρεψαν σχεδόν το ένα τέταρτο των κτισμάτων του και η πόλη άλλαξε φυσιογνωμία. Ορισμένα από τα νεοκλασικά κτίρια του προπολεμικού Βόλου χάθηκαν για πάντα και στην θέση τους εμφανίστηκαν τα μικρά μετασεισμικά σπίτια. Αυτές οι όμορφες μετασεισμικές μονοκατοικίες αντικαταστάθηκαν στην εποχή της αντιπαροχής (1970–2000) από πολυκατοικίες.
αρχείο λήψης 1
Συμπερασματικά, οι μαθητές/τριες που είχαν το ενδιαφέρον και τη δημιουργική ανησυχία μπόρεσαν να συνδέσουν τη θεωρία των μαθημάτων στην τάξη με τη βιωματική εμπειρία του πολιτιστικού μας ταξιδιού. Η εκπαιδευτική αυτή επίσκεψη ήταν η καλύτερη κατακλείδα, σ’ ένα ταξίδι συσσωρευμένης γνώσης ενός διδακτικού έτους και ευκαιρία κοινωνικής συναναστροφής με τους μαθητές μας, οι οποίοι σε όλη τη διάρκεια της εκδρομής μας υπήρξαν άκρως συνεργάσιμοι και συνεπείς στα δικαιώματα όπως και στις υποχρεώσεις τους.

Το Πάσχα των Βυζαντινών”, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.

“Το Πάσχα των Βυζαντινών”, Αμαλία Κ. Ηλιάδη, φιλόλογος-ιστορικός, Δ/ντρια 5ου ΓΕΛ Τρικάλων.
58654635 851304115220363 4298503690467147776 n Αντιγραφή
Tα έθιμα του Πάσχα, όπως και το σύνολο των χριστιανικών εθίμων, διαμορφώθηκαν κατά τη βυζαντινή περίοδο με επιρροές και κατάλοιπα από τα αρχαιοελληνικά έθιμα. Η Ανάσταση του Χριστού ήταν η μεγαλύτερη γιορτή στο Βυζάντιο. Εορταζόταν επί μία εβδομάδα συνεχώς και περιελάμβανε ειδικές μεγαλειώδεις τελετές στην Κωνσταντινούπολη από τους αυτοκράτορες, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Φαίδων Κουκουλές στο πολύτομο έργο του «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός».
Οι προετοιμασίες των χριστιανών και οι εργασίες ήταν πολλές. Ασβέστωναν ή έβαφαν με διάφορα χρώματα τους τοίχους των σπιτιών, καθάριζαν τα δάπεδα και τα έστρωναν με κλαδιά δάφνης, μυρτιάς, δενδρολίβανου και φύλλα λεμονιάς.
Οι Βυζαντινοί, εκτός από την καθαριότητα και την αισθητική των σπιτιών, φρόντιζαν να γιορτάσουν την Ανάσταση πάντοτε με καινούργια ρούχα. Η συνήθεια αυτή διατηρήθηκε έως τις πρόσφατα, όπως φαίνεται από τις λέξεις «λαμπριάτικα» ρούχα και «λαμπροφορούν», που αναφέρονται στα καινούργια και γιορτινά ρούχα. Το έθιμο θέλει τους νονούς των παιδιών να φροντίζουν για τη πασχαλινή ενδυμασία τους. Σχετική αναφορά για τα πασχαλιάτικα ρούχα έχουμε στο ποίημα του Πρωχοπρόδρομου, ο οποίος βάζει την σύζυγό του να ρωτά:
Ποίον ιμάτιον μ΄ έρραψες; Ποίον δίμιτον μ΄ εποίκες;
Και ποιόν γυρίν μ΄ εφόρεσες; Ουκ οίδα Πασχαλίαν.
Η ανάσταση γιορταζόταν με πανηγυρισμούς και φωταγώγηση των πόλεων και των χωριών σε όλα τα μήκη και πλάτη της αυτοκρατορίας. Επίκεντρο του εορτασμού ήταν το παλάτι, όπου δίνονταν δεξιώσεις τις ημέρες αυτές από τους αυτοκράτορες. Τα χαράματα της Κυριακής οι αυτοκράτορες, με την πολυπληθή συνοδεία τους και υπό τις επευφημίες του πλήθους που κατέκλυζε τους δρόμους, πήγαιναν στην Αγία Σοφία για να παρακολουθήσουν τον όρθρο. Αργότερα παρέθεταν επίσημα γεύματα στο μεγαλοπρεπέστερο διαμέρισμα των ανακτόρων, το λεγόμενο «Χρυσοτρίκλινο». Σε μια χρυσή τράπεζα κι ένα ειδικό έπιπλο (το «πενταπύργιο») έβαζαν τα αυτοκρατορικά στέμματα και κοσμήματα.
Στη χρυσή τράπεζα κάθονταν μαζί με τον αυτοκράτορα η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της Πόλης και οι ξένοι πρεσβευτές. Σε διπλανά τραπέζια έτρωγαν κατώτεροι άρχοντες, οι ακόλουθοι των ξένων πρεσβευτών με τις εθνικές τους ενδυμασίες.
Την πέμπτη ημέρα ο αυτοκράτορας προσκαλούσε για γεύμα τον πατριάρχη, τους μητροπολίτες, τους ιερείς του παλατιού και τους ηγούμενους 12 μοναστηριών. Ο πατριάρχης και οι μητροπολίτες συνέτρωγαν με τον αυτοκράτορα στη χρυσή τράπεζα.
Την Λαμπρή βέβαια έστρωναν τραπέζια παντού με άφθονα κρέατα κι όλα τ’ άλλα εδέσματα. Τα φαγητά ήταν άφθονα για όλους, ακόμα και για του πιο φτωχούς.
Το Πάσχα στη βυζαντινή εποχή γορταζόταν ολόκληρη εβδομάδα, μέχρι την Κυριακή του Θωμά. Σύμφωνα με Βυζαντινούς συγγραφείς όλη η εβδομάδα μετά την Ανάσταση λογίζεται ως μία «Κυριώνυμος ημέρα». Η αντίληψη αυτή διατηρήθηκε και μετά την Άλωση της Πόλης, στα χρόνια της σκλαβιάς. Η πασχαλινή εβδομάδα ονομάστηκε από τον λαό Λαμπρόσκολα.
Στην Κωνσταντινούπολη οι πολίτες αξιοποιούσαν την πολυήμερη πασχαλινή αργία, παρακολουθώντας συναρπαστικά δημόσια θεάματα και ιδιαίτερα ιπποδρομίες, που τότε ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς.
Μέχρι την Κυριακή του Θωμά, δηλαδή την «Διακαινήσιμον Εβδομάδα», δεν λειτουργούσαν τα δικαστήρια, δεν φυλακίζονταν όσοι υπέπιπταν σε ελαφρά πταίσματα και έπαιρναν χάρη με ειδική αυτοκρατορική διαταγή οι ελαφροποινίτες φυλακισμένοι. Γράφει ο Φ. Κουκουλές :
<<Κατά τας μεγάλας εορτάς ή κατά τας ημέρας ευχαρίστων δια το κράτος γεγονότων, συνήθεια επεκράτει κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, ίνα απολύωνται των φυλακών οι δι’ ελαφρά παραπτώματα φυλακισθέντες. Τούτο εγίνετο και κατά το Πάσχα ερχομένης ειδικής βασιλικής διαταγής. Του ευεργετήματος όμως τούτου εστερούντο οι διά σοβαρά εγκλήματα εγκλεισθέντες>>.
Το βάψιμο των αυγών και το τσούγκρισμα υπήρχαν στο Βυζάντιο αλλά έχουν αρχαιότερες ρίζες που μάλλον συνδέονται με εβραϊκές θρησκευτικές συνήθειες.
Το «φιλί της αγάπης», που και σήμερα ακολουθούμε, είναι φυσικά βυζαντινό έθιμο. Μάλιστα δύο συγγραφείς, ο Χριστόφορος ο Μυτιληναίος και ο Θεόδωρος ο Πρόδρομος (12ος αιώνας) έγραψαν επιγράμματα «εις τον κατά το Πάσχα γινόμενον ασπασμόν». Και οι κουλούρες της Λαμπρής με τα μπηγμένα κόκκινα αυγά είναι έθιμο που αρχίζει από την βυζαντινή περίοδο.