Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος, μπροστά στο μεγαλείο αλλά και στο δράμα αυτής της σύντομης ζωής, που μέσα σε μια νύχτα, παρέδωσε στην ανθρωπότητα, ένα μνημειώδους σημασίας έργο, την περιβόητη Θεωρία του Γκαλουά.

Ο Εβαρίστ Γκαλουά γεννήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 1811, στο χωριό Μπούργκ Λα Ρεν, που σήμερα αποτελεί προάστιο του Παρισιού. Ο πατέρας του ήταν διευθυντής Λυκείου και μετέπειτα Δήμαρχος και η μητέρα του, κόρη δικαστή, με αυστηρή θρησκευτική παιδεία. Υπό την επίβλεψη της μητέρας του, μελετούσε από τα πρώτα χρόνια της ζωής του λατινικά, αρχαία ελληνικά και κλασσική φιλοσοφία. Η πρώτη του επαφή με τις θετικές επιστήμες έγινε όταν εισήχθη με υποτροφία, ως οικότροφος, για να φοιτήσει στο Βασιλικό Κολέγιο του Λουί λε Γκραν.

Τα πρώτα τρία χρόνια θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους σπουδαστές και τον Οκτώβριο του 1825 άρχισε να παρακολουθεί τον ανώτερο κύκλο σπουδών της σχολής – την τάξη ρητορικής. Με προτροπή όμως του Διευθυντή του Κολεγίου, τον Ιανουάριο του 1827 επανέλαβε το μάθημα της ρητορικής, γιατί παρουσίαζε εμφανή σημάδια κόπωσης. Ο Γκαλουά, χωρίς να προσπαθήσει ιδιαίτερα, αρίστευσε και πάλι, παίρνοντας μάλιστα, βραβεία και επαίνους, για τις μεταφράσεις του σε ελληνικά κείμενα και άλλα μαθήματα. Εκείνη την περίοδο ήταν που έπεσε στα χέρια του, ένα βιβλίο γεωμετρίας και ήταν τότε, που ο Εβαρίστ γνώρισε τον κόσμο των μαθηματικών και τον λάτρεψε.

Ξεκίνησε αμέσως προπαρασκευαστικά μαθήματα για να μπει στην τάξη των μαθηματικών, με καθηγητή τον M. Vernier. Οι εξέχουσες ικανότητές του αποκαλύφθηκαν αμέσως. Ο νεαρός Γκαλουά δεν μπορούσε πλέον να αποσπάται από το πρόγραμμα του Κολεγίου και από τα άλλα μαθήματα. Είχε δοθεί ολοκληρωτικά στα μαθηματικά. Ο καθηγητής M. Vernier είπε γι΄αυτόν: «Τον έχει καταλάβει ένα απέραντο πάθος για τα μαθηματικά. Νομίζω θα ήταν καλύτερο, αν συμφωνούν οι γονείς του, να σπουδάσει μόνο αυτή την επιστήμη: ως σπουδαστής στην τάξη ρητορικής σπαταλά τον χρόνο του, ενοχλεί τους καθηγητές και επισύρει την οργή και την τιμωρία».

Ωστόσο, δυστυχώς, οι δάσκαλοί του δεν αναγνώρισαν τη μεγαλοφυία του μαθητή τους. Τον θεώρησαν ναρκισσιστή και υπέρμετρα φιλόδοξο. Ίσως δεν βοήθησε και ο ίδιος τον εαυτό του, μιας και ήταν από χαρακτήρα, ανυποχώρητος και ασυμβίβαστος. Στα μέσα του 1828, χωρίς να έχει κάνει καμία προετοιμασία και αγνοώντας τις συμβουλές του δασκάλου του, να εργάζεται συστηματικά και να κάνει ορατή τη σκέψη του στους εξεταστές του, υπερβολικά σίγουρος για τον εαυτό του, έδωσε εισαγωγικές εξετάσεις στην Ecole Polytechnique (που υπήρξε το φυτώριο των γαλλικών μαθηματικών) και απέτυχε.

Ο Γκαλουά αντιμετωπίστηκε με το χειρότερο τρόπο, ως τρελός και αναρχικός από την κριτική επιτροπή λόγω, κυρίως, του δύστροπου και εριστικού (είναι η αλήθεια) χαρακτήρα του και των πρωτότυπων ιδεών του. Σαν άνθρωπος ήταν δύστροπος και ανένταχτος στην εποχή του. Ο ίδιος έλεγε για τους καθηγητές του ότι «ένας υποψήφιος ανώτερης ευφυίας είναι χαμένος αν βρει μπροστά του έναν εξεταστή μέτριας ευφυίας».

Ενώ ο Γκαλουά προετοιμαζόταν για τις εισαγωγικές του εξετάσεις για δεύτερη φορά στην École Polytechnique, τον χτύπησε μια μεγάλη συμφορά. Στις 2 Ιουλίου του 1829 ο πατέρας του κυνηγημένος από τον τοπικό κλήρο και τους Ιησουίτες αυτοκτόνησε. Την δύσκολη αυτή περίοδο ο Γκαλουά την πέρασε στο σπίτι του μαζί με την μητέρα του και τον μικρότερο αδερφό του Αλφρέ.

Στις εξετάσεις απέτυχε ξανά. Είναι βέβαιο ότι ο Γκαλουά πλήρωνε με αυτό τον τρόπο, τις δημοκρατικές και επαναστατικές του ιδέες. Όταν παρουσιάστηκε μπροστά στην εξεταστική επιτροπή, του ζήτησαν να εκθέσει τη θεωρία των λογαρίθμων. Στην απάντησή του, δεν ακολούθησε την παραδοσιακή γραμμή που εκθέτουν τα σχολικά εγχειρίδια, και ο ένας εξεταστής, συγκεκριμένα ο Μπινέ, άρχισε να του κάνει μια σειρά επισημάνσεων οι οποίες ήταν εσφαλμένες και εκτός τόπου. Ακολούθησε έντονη λογομαχία και ο Εβαρίστ, αγανακτισμένος – κυρίως επειδή ήταν σίγουρος πως έχει δίκιο – άρπαξε το σφουγγάρι από τον πίνακα και το πέταξε στο κεφάλι του Μπινέ, ουρλιάζοντας: «Ορίστε η απάντησή μου στην ερώτησή σας!».

Το 1830 έγινε δεκτός στην Ecole Normale Superieure αλλά σύντομα αποβλήθηκε, γιατί συντάχθηκε με τους δημοκρατικούς (ακολουθώντας τις ιδέες του αγαπημένου πατέρα του) και έλαβε μέρος σε επαναστατικές διαδηλώσεις, κάτι που του στοίχησε εκτός από την αποβολή του από τη Σχολή και μερικούς μήνες φυλάκισης.

Παρά τις αποτυχίες του και τα εμπόδια που έμπαιναν από το επιστημονικό κατεστημένο της εποχής του, ο Γκαλουά δεν το έβαζε κάτω. Ήδη από το 1829 είχε φτάσει σε αξιόλογα εξαγόμενα και προσπάθησε να τα παρουσιάσει στην Ακαδημία των Επιστημών. Πριν αποβληθεί από την Ecole Normale Superieure, για άλλη μία φορά, υποβάλλει την εργασία του στην Ακαδημία, ορίζονται ως υπεύθυνοι για να την παρουσιάσουν ο Λακρουά και ο Πουασόν, αλλά και πάλι χάνονται τα ίχνη της ώσπου να απορριφθεί το 1831, διότι οι κριτές δεν κατάλαβαν το καινούργιο που έφερνε στα Μαθηματικά ο Γκαλουά.

Στην συνέχεια κατατάχθηκε στο πυροβολικό της εθνοφρουράς, το οποίο γρήγορα διαλύθηκε από την κυβέρνηση του Λουδοβίκου Φιλίππου και ο Γκαλουά κατέληξε χωρίς κανένα μέσο βιοπορισμού εκτός από κάποια ιδιαίτερα μαθήματα. Στις 14 Ιουλίου 1831 οδηγώντας ένα πλήθος 600 ατόμων σε διαδήλωση, την Ημέρα της Βαστίλλης και φορώντας την απαγορευμένη πλέον στολή της Εθνοφρουράς και οπλισμένος, συλλαμβάνεται, μαζί με τον φίλο και συναγωνιστή του Ερνέστ Ντυσατελέ και καταδικάζεται σε φυλάκιση μερικών μηνών.

Στη φυλακή που τον οδηγούν ξεσπάει επιδημία χολέρας. Στη συνέχεια, οδηγείται σε ένα σανατόριο και εκεί γνωρίζει τη Στεφανί ντυ Μοτέλ που διαμένει εκεί και είναι κόρη παλιού αξιωματικού και φίλου του ιδιοκτήτη. Η νεανική καρδιά του την ερωτεύεται παράφορα. Δυστυχώς για εκείνον, το αίσθημα δεν είναι αμοιβαίο. Η Στεφανί μιλάει για αυτόν και τον έρωτα του σε κάποιους και τελικά, δυο άντρες εμφανίζονται και τον καλούν σε μονομαχία. Το βράδυ της 29ης Μαϊου 1832, ο Γκαλουά το περνά γράφοντας ασταμάτητα, τη “Θεωρία των Ομάδων”. Πρόκειται για τον κλάδο της άλγεβρας που συνδέει τη θεωρία σωμάτων με τη θεωρία ομάδων.

Η Θεωρία Γκαλουά μας δίνει τρόπους για να πάρουμε πληροφορίες για επεκτάσεις σωμάτων, μελετώντας συγκεκριμένες ομάδες που συνδέονται με αυτές τις επεκτάσεις. Χρησιμοποιώντας τη θεωρία Γκαλουά, ορισμένα προβλήματα της θεωρίας σωμάτων μπορούν να αναχθούν σε προβλήματα της θεωρίας ομάδων, τα οποία είναι ευκολότερα και κατανοήσιμα.

Η θεωρία του Γκαλουά, όχι μόνο αποτέλεσε έναν ξεχωριστό κλάδο των Μαθηματικών αλλά οι εφαρμογές του σήμερα απλώνονται σε αναρίθμητους κλάδους της επιστήμης: από τη γενετική ως τη γλωσσολογία, από την κρυσταλλογραφία, που μας δείχνει τη διάταξη των ατόμων στους κρυστάλλους της ύλης, ως τη φυσική των στοιχειωδών σωματίων και την ανακάλυψη των κουάρκ, ενώ ρίχνει μια γέφυρα που κατορθώνει να ενώνει τα Μαθηματικά ακόμη και με τη συμμετρία στη φύση.

Στον πρόλογο της εργασίας του που θα τον κατέγραφε στην κοινότητα των «αθανάτων», έγραψε: «Πρώτα απ όλα, η προμετωπίδα αυτού του πονήματος δεν βαρύνεται με ονόματα, ιδιότητες, τίτλους και ελεγείες, με σκοπό να ευαρεστηθεί κάποιος άθλιος πρίγκιπας να ανοίξει το πορτοφόλι του-με την συνεχή απειλή να το ξανακλείσει μόλις σταματήσει ο λιβανωτός. Δεν θα δείτε γραμμένη με χαρακτήρες τρεις φορές μεγαλύτερους απ το κείμενο την ταπεινή εκδήλωση σεβασμού προς κάποιο πρόσωπο υψηλά ιστάμενο στην επιστημονική ιεραρχία, κάποιο σοφό προστάτη-κάτι απαραίτητο (αναπόφευκτο θα έλεγα) για έναν εικοσάχρονο νεαρό που επιθυμεί να γράψει.

Δεν λέω σε κανέναν ότι οφείλω στις συμβουλές και στις παροτρύνσεις του όλα τα καλά που περιέχει η εργασία μου. Δεν το λέω, γιατί θα ήταν ψέμα. Αν θα ήθελα να απευθύνω το λόγο στους μεγάλους του κόσμου ή στους μεγάλους της επιστήμης (στην εποχή μας η διαφορά μεταξύ αυτών των δυο τάξεων ανθρώπων είναι μάλλον ανεπαίσθητη), ασφαλώς δεν θα ήταν για να τους ευχαριστήσω.

Στους μεν οφείλεται το ότι δημοσίευσα την πρώτη από αυτές τις εργασίες τόσο καθυστερημένα, στους δε ότι την έγραψα στην φυλακή, ένα μέρος εντελώς ακατάλληλο για διανοητική εργασία, και θαυμάζω τον εαυτό μου για την αυτοσυγκράτηση που έδειξε κρατώντας το στόμα του κλειστό μπροστά στην κακεντρέχεια των ηλίθιων και αδαών, ελπίζω η λέξη «αδαείς» να μην θεωρηθεί ιδιαίτερα απρεπής, δεδομένου ότι οι αντίπαλοί μου είναι κατ εμέ τόσο αναξιοπρεπείς. Δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ στους λόγους, για τους οποίους βρέθηκα στην φυλακή, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να πω ότι τα χειρόγραφά μου χάθηκαν επανειλημμένως απ’ τα συρτάρια των αξιότιμων μελών του ινστιτούτου, αν και ειλικρινά δεν μπορεί να χωρέσει στο μυαλό μου μα τέτοια επίδειξη απερισκεψίας εκ μέρους εκείνων που έχουν στην συνείδηση τους το θάνατο του Αμπελ.

Όσο για μένα, που είμαι εντελώς ασήμαντος σε σύγκριση με εκείνον τον έξοχο μαθηματικό, αρκεί να πω ότι η θεωρία μου για τις εξισώσεις κατατέθηκε σε χειρόγραφο στην Ακαδημία Επιστημών τον Φεβρουάριο του 1830, ότι αποσπάσματά της είχαν ήδη σταλεί το 1829, ότι δεν έγινε καμιά αναφορά σε αυτήν και ότι κατέστην αδύνατο να βρεθεί το χειρόγραφο.»

Το πρωί της 30ής Μαΐου 1832 οι μονομάχοι αποφασίζουν να μην πυροβολήσουν ταυτόχρονα αλλά ο καθένας με τη σειρά. Ο Γκαλουά κάνει τα πάντα για να μην είναι πρώτος και στη συνέχεια, αντί να σταθεί με το πλάι δίνοντας μικρότερο στόχο, όπως είχε δικαίωμα, κάνει το αντίθετο και δέχεται μια σφαίρα στην κοιλιά. Στην ουσία αυτοκτονεί, ενώ τη σφαίρα, όπως καταλήγουν έκπληκτοι όσοι έψαξαν εξονυχιστικά το θέμα, πρέπει να την έριξε ο Ντυσατελέ, ο φίλος και συναγωνιστής!

Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά, τι ήταν αυτό που οδήγησε το Γκαλουά στο θάνατο, αν ήταν η πληγή ενός ανεκπλήρωτου έρωτα για μια γυναίκα ή το τραύμα που του προκάλεσε το επιστημονικό και πολιτικό κατεστημένο της εποχής του. Στο νοσοκομείο που τον μετέφεραν ήταν πλέον αργά. Ο Γκαλουά πέθανε στις 12 π.μ. από οξεία περιτονίτιδα οφειλόμενη σε σφαίρα που εβλήθη από απόσταση 25 βημάτων, στην ηλικία των 21 χρόνων.

Πηγές

Η πρωτοπόρος επιστήμονας Μαρί Κιουρί ήταν μια παθιασμένη γυναίκα που με ζήλο και ανιδιοτέλεια καταπιανόταν με οτιδήποτε είχε σχέση με τη φυσική και τη χημεία. Στις 10 Δεκεμβρίου 1903 κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τη δουλειά της πάνω στη ραδιενέργεια. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Νόμπελ. Το 1911 κέρδισε ακόμη ένα Βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά στη Χημεία για την ανακάλυψη δύο νέων χημικών στοιχείων, του πολώνιου και του ράδιου. Έγινε ο πρώτος επιστήμονας που κέρδιζε δύο βραβεία Νόμπελ. Ήταν επίσης η πρώτη γυναίκα που της παραχωρήθηκε έδρα στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης το 1906. Αν και βοήθησε αρκετά στην κατανόηση της ραδιενέργειας και ενίσχυσε με καινοτόμο ιατρικό εξοπλισμό νοσοκομεία της Γαλλίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το σκάνδαλο που ξέσπασε για ερωτική σχέση με μικρότερο παντρεμένο συνάδελφό της, την ακολούθησε έως το τέλος της ζωής της. Τα δύσκολα χρόνια και οι σπουδές της Κιουρί Η φυσικός Μαρί Κιουρί Πηγή εικόνας: Wikipedia Η Μαρία Σαλώμη Σκουοντόβσκα, όπως είναι το πραγματικό όνομα της Κιουρί, γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1867 στη Βαρσοβία της Πολωνίας. Το μικρότερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας, από μικρή ηλικία είχε έφεση στις θετικές επιστήμες. Στα 11 έχασε τη μητέρα της από φυματίωση. Με την επιτήρηση του πατέρα της, που ήταν δάσκαλος στο επάγγελμα, μελετούσε φυσική και μαθηματικά. Τελείωσε το λύκειο με εξαιρετικές και αξιοθαύμαστες επιδόσεις. Δεν της επιτράπηκε να παρακολουθήσει μαθήματα στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβία επειδή δεχόταν μόνο άρρενες. Η Μαρία βρήκε τη λύση. Παρακολουθούσε μαθήματα στο «Ιπτάμενο Πανεπιστήμιο» στη Βαρσοβία, ένα παράνομο πανεπιστήμιο που πραγματοποιούσε διαλέξεις μυστικά. Η οξυδερκής κοπέλα όμως ήταν ανικανοποίητη. Ονειρευόταν να σπουδάσει και να πάρει πτυχίο από πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Παρόλο που ήταν επιμελής και πανέξυπνη φοιτήτρια, η δυσμενής οικονομική κατάσταση την εμπόδιζε να πραγματοποιήσει τα όνειρά της. Δεν το έβαλε κάτω. Μαζί με την αδερφή της, Μπρόνια, ήρθαν σε μία συμφωνία. Όσο η Μπρόνια θα σπούδαζε η Μαρία θα εργαζόταν για να πληρώσει τις σπουδές της αδερφής της. Όταν η Μρόνια θα αποφοιτούσε θα έκανε το ίδιο για τη Μαρία. Για πέντε ολόκληρα χρόνια η Κιουρί εργαζόταν ως παιδαγωγός και κουβερνάντα και αφιέρωνε όλο τον ελεύθερο χρόνο της μελετώντας φυσική, χημεία και μαθηματικά. Ο Πιερ Κιουρί και η συνεργασία των δύο επιστημόνων Η Μαρία το 1891 μετανάστευσε στο Παρίσι για να παρακολουθήσει μαθήματα στη Σορβόννη. Ζούσε σε ένα μικρό παταράκι με τα λιγοστά χρήματα που είχε καταφέρει να αποταμιεύσει. Αν και η αδερφή της τής πρότεινε να μείνει στο Παρίσι μαζί της τώρα που ήταν παντρεμένη με γιατρό, η Κιουρί θέλησε να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στα μαθήματα και δεν ήθελε να αποσπάται η συγκέντρωσή της από τίποτα. Μόνο όταν η υγεία της χειροτέρεψε αρκετά από την άσχημη και φτωχή διατροφή της, μετακόμισε για μικρό χρονικό διάστημα στο σπίτι της Μπρόνια. Μαζί με τον άντρα της, Πιερ Κιουρί, η Μαρί μελέτησε το φαινόμενο της ακτινοβολίας και απομόνωσε δύο νέα χημικά στοιχεία, το ράδιο και το πολώνιο Πηγή εικόνας: Wikimedia Commons Σε τρία χρόνια πήρε πτυχίο στη φυσική και την επόμενη χρονιά ήταν και πτυχιούχος μαθηματικών. Σύντομα, αποφάσισε να ασχοληθεί με τις ιδιότητες ορισμένων μετάλλων. Για αυτή τη μελέτη χρειαζόταν ένα εργαστήριο. Στο εργαστήριο γνώρισε τον επίσης φυσικό Πιερ Κιουρί. Η επαφή της με τον Γάλλο ήταν καταλυτική. Αμέσως σύναψαν ερωτική σχέση και μέσα σε ένα χρόνο παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο. Από τότε υιοθέτησε και το επώνυμο του συζύγου της. Γιόρτασαν τον μήνα του μέλιτος πραγματοποιώντας τον γύρο της Γαλλίας με ποδήλατα. Ο Μπεκερέλ, το πολώνιο και η ραδιενέργεια Ο φυσικός Ανρί Μπεκερέλ το 1896 παρατήρησε ότι στο σκοτάδι, οι ενώσεις ουρανίου εκπέμπουν ακτίνες. Η Κιουρί αποφάσισε να ασχοληθεί με το φαινόμενο της ακτινοβολίας που είχε ανακαλύψει ο Μπεκερέλ. Στη διατριβή της τη βοήθησε κι ο Πιερ, που παράτησε την δική του μελέτη και συνεργάστηκε με την Κιουρί. Μαζί πήγαν την ανακάλυψη του Μπεκερέλ ένα βήμα παραπέρα. Η Μαρία υπέθεσε ότι οι ακτίνες παραμένουν σταθερές άσχετα με την κατάσταση ή το σχήμα του ουρανίου. Οι ακτίνες, φαντάστηκε, ήταν αποτέλεσμα της ατομικής δομής του χημικού στοιχείου. Η ιδέα ήταν αρκετά πρωτοποριακή στον τομέα της ατομικής φυσικής και η Κιουρί εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τη λέξη ραδιενέργεια για να περιγράψει το νέο αυτό φαινόμενο. Το 1898 μαζί με τον Πιερ απομόνωσαν μια ουσία που εξέπεμπε 300 φορές περισσότερη ακτινοβολία από ότι το ουράνιο. Ονόμασαν το νέο στοιχείο πολώνιο, προς τιμήν της γενέτειρας της Μαρίας Κιουρί. Λίγους μήνες αργότερα ανακάλυψαν ένα ακόμη χημικό στοιχείο το οποίο είχε κοινή χημική συμπεριφορά με το χημικό στοιχείο βάριο και το ονόμασαν ράδιο. Τα επόμενα χρόνια το ζευγάρι αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στην απομόνωση μιας σημαντικής ποσότητας του νέου στοιχείου, ικανής να αποδείξει στην Γαλλική Ακαδημία την απτή ύπαρξή του. Το 1902 το ζευγάρι ανακοίνωσε ότι είχε παραγάγει ένα δέκατο γραμμαρίου καθαρό ράδιο, αποδεικνύοντας την ύπαρξή του ως ένα μοναδικό χημικό στοιχείο. Το 1903 η Μαρί και ο Πιερ μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον Μπεκερέλ για τη μελέτη τους στο φαινόμενο της ακτινοβολίας και της ραδιενέργειας. Μάλιστα, οι Κιουρί θεωρούνται και οι πρώτοι επιστήμονες που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια, χωρίς να γνωρίζουν τις βλαβερές επιπτώσεις του ράδιου στον ανθρώπινο οργανισμό. Ακόμη και τώρα, όποιος επιθυμεί να διαβάσει τις σημειώσεις των δύο επιστημόνων που βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, χρειάζεται να υπογράψει μια δήλωση αναφέροντας ότι με δική του ευθύνη θα τα διαβάσει επειδή τα σημειωματάριο εκπέμπουν μικρή ποσότητα ραδιενέργειας! Το 1906 ο Πιερ Κιουρί έχασε τη ζωή του με τραγικό τρόπο. Περνώντας απρόσεχτα έναν δρόμο του Παρισιού, συγκρούστηκε με ένα κάρο που το έσερναν άλογα και πέθανε ακαριαία. Με τη Μαρία είχαν αποκτήσει δύο κόρες. Η Κιουρί κλονίστηκε βαθύτατα από τον άδικο χαμό του συζύγου της. Δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να ασχολείται με το επιστημονικό της έργο. Το 1908 έγινε η πρώτη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ τρία χρόνια αργότερα κέρδισε το Νόμπελ Χημείας. Κατά την παραλαβή του βραβείου δεν παρέλειψε να αναφέρει τον αγαπημένο της σύζυγο και την ομαδική δουλειά που έκαναν για την απομόνωση των δύο στοιχείων. Το ερωτικό σκάνδαλο και η συμβολή της Κιουρί στον Μεγάλο Πόλεμο «Αισθάνομαι την ανάγκη να σας πω πόσο πολύ θαυμάζω το πνεύμα σας, την ενέργειά σας και την τιμιότητά σας. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που είχα την ευκαιρία να σας γνωρίσω προσωπικά στις Βρυξέλλες», έγραψε ο Αλβέρτος Αϊνστάιν στη Μαρί Κιουρί έπειτα από την συνάντησή τους στο Βέλγιο. Η φυσικός, μετά τη δεύτερη βράβευση της με Νόμπελ ήρθε σε επαφή με εξέχοντες επιστήμονες της εποχής. Παρευρέθηκε στο πρώτο συνέδριο Φυσικής Σολβέϋ και μοιράστηκε τις γνώσεις της με άλλους συναδέλφους της. Η Μαρί Κιουρί στο εργαστήριό της Πηγή εικόνας: Wikmedia Commons Την ίδια περίοδο όμως η φήμη της Κιουρί στηλιτεύτηκε. Το 1911, τα γαλλικά μέσα τής χρέωσαν παράνομη ερωτική σχέση με ένα από τους μαθητές του Πιερ, τον Πολ Λανζεβίν. Ο Πολ ήταν παντρεμένος με παιδιά και αναγκάστηκε να χωρίσει έπειτα από τη γνωστοποίησης της σχέσης. Η Μαρία για πολύ καιρό δεν μπορούσε να βγει ούτε από το σπίτι της χωρίς να την ακολουθεί ο γαλλικός Τύπος και πολλοί ενοχλημένοι πολίτες που την κατηγορούσαν για την «αμαρτωλή πράξη» της. Η ίδια επισήμανε μετά τη σχέση της με τον Πολ ότι «δεν πρέπει να φοβόμαστε την ανθρώπινη φύση, μόνο να προσπαθούμε να την κατανοήσουμε». Στην πραγματικότητα, η παράνομη σχέση ήταν μια αφορμή. Εκείνη την περίοδο ο αντισημιτισμός και η ξενοφοβία είχαν ενταθεί αρκετά τη Γαλλία, και η Κιουρί καθώς ήταν από την Πολωνία, έγινε εύκολος στόχος. Επειδή το πατρικό της όνομα ήταν Σκουοντόβσκα και θύμιζε εβραϊκό όνομα, πολλοί την κατηγόρησαν ότι ήταν Εβραία. Το 1914 ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και αμέσως η Κιουρί θέλησε να βοηθήσει με κάθε τρόπο. Με τα χρήματα που είχε κερδίσει από την κατάκτηση του Νόμπελ ενίσχυσε τον στρατό της Γαλλίας με 20 κινητές και 200 σταθερές μονάδες για ακτινογραφίες. Θάνατος Η Κιουρί το 1921 δημιούργησε το ίδρυμα Κιουρί ως μέρος του Ινστιτούτου Ραδίου αρμόδιο για θεραπευτικές και ιατρικές εφαρμογές. Η Μαρί πέθανε στις 4 Ιουλίου του 1934 από απλαστική αναιμία. Η μακρόχρονη έκθεση της στη ραδιενέργεια της κόστισε την ζωή. Πάντοτε κουβαλούσε στην τσέπη της ιατρικής της ρόμπας φιαλίδια με ράδιο. Στο Συνέδριο Φυσικής Σολβέϋ το 1911, η Μαρί ανάμεσα σε εξέχοντες επιστήμονες. Ένας από αυτούς και ο Αϊνστάιν Πηγή εικόνας: Wikimedia commons Το 1995, η σωρός της μεταφέρθηκε μαζί με εκείνη του Πιερ στο «Πάνθεον» στο Παρίσι. Το μαυσωλείο «Πάνθεον» αποτελεί την τελευταία κατοικία όλων των εξαίρετων ανδρών της Γαλλίας. Είναι η πρώτη γυναίκα που αναπαύεται σε καθαρά «ανδρικό» κοιμητήριο. Η συμβολή της στη φυσική και τη χημεία ήταν αποφασιστική. Το όνομά της δόθηκε σε μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας (Ci) και στο τεχνητό χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 96, το κιούριο….

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/mari-kiouri-fisikos-pou-kerdise-dio-vravia-nompel-etroge-mono-voutiromeno-psomi-ke-tsai-ospou-na-teliosi-tis-spoudes-tis-mazi-ton-sizigo-tis-anakalipsan-radio-ke-polonio/

Με αφορμή τον αυθεντικό μαραθώνιο της Αθήνας που έγινε την Κυριακή, ας θυμηθούμε έναν τεράστιο Έλληνα αθλητή, τον Στέλιο Κυριακίδη και την συγκλονιστική ιστορία του.

Ο Στέλιος Κυριακίδης γεννήθηκε στην Πάφο, στις 4 Μαϊου 1910. Πάνω από έναν αιώνα πια. Φτωχόπαιδο ήταν και κάποια στιγμή ξεκίνησε τον αθλητισμό στην Λεμεσό. Του άρεσε να τρέχει από πιτσιρίκι… Κατάφερε, μάλιστα, να πάρει μέρος ως δρομέας με την ελληνική εθνική ομάδα στους ολυμπιακούς αγώνες του 1936!

Αγροτόπαιδο, με έρωτα για τον αθλητισμό και ταλέντο, από το 1934 τα μαζεύει και μετακομίζει στο Χαλάνδρι. Έπιασε δουλειά στην ΔΕΗ (τότε Ηλεκτρική Εταιρεία) και πήγαινε να μετράει τα ρολόγια στα σπίτια του κόσμου για να βγάλει το μεροκάματο.

Τα’ μπλεξε ο πόλεμος μετά. Υπέφερε ο κόσμος. Έτσι κι αυτός, έτσι και η οικογένειά του. Το 1940 έκοψε το τρέξιμο και κοίταξε μόνο να ζήσει.

Πείνα! Έβλεπε τους παλιούς του συναθλητές, εκείνη την μεγάλη ομάδα του 1930, να λιμοκτονούν ή να τους σκοτώνει ο γερμανικός κατοχικός στρατός.

Παντρεύτηκε, έκανε παιδιά, τέλειωσε η Κατοχή, άρχισε η φαγωμάρα του Εμφυλίου. Αδερφός να σκοτώνει αδερφό εκείνα τα μαύρα χρόνια…

Πούλησε τα μισά έπιπλα για να πάει να τρέξει!

Παίρνει την μεγάλη απόφαση το 1946 να ξανατρέξει. Λίγη προπόνηση, ελάχιστο φαγητό από τους γείτονες, δύσκολα χρόνια. Ήθελε να πάει στην Αμερική. Στην Βοστώνη. Στον φημισμένο μαραθώνιο! Ελπίζοντας ότι και μόνο με την παρουσία του θα μπορέσει να ευαισθητοποιήσει τους Αμερικάνους για να βοηθήσουν τον λαό μας που τα περνούσε δύσκολα όσο ποτέ άλλοτε.

Πώς, όμως, να αγοράσει εισιτήριο για την Αμερική; Με τι λεφτά; Μαζεύει και πουλάει τα μισά έπιπλα του σπιτιού. Πιάνει πέντε δραχμές στο χέρι, του δίνουν με τα πολλά και κάμποσα ακόμα από την δουλειά του και πάει και βγάζει αεροπορικό εισιτήριο. Μονό! Δεν είχε λεφτά για «μετ’ επιστροφής».

Μέσα από τα χαλάσματα της Αθήνας, βρήκε το κουράγιο να πετάξει για Αμερική ρισκάροντας τα πάντα. Με μοναδικό σκοπό να… τρέξει! Τίποτα άλλο!

«Θα πεθάνεις στα πρώτα χιλιόμετρα»

Ο πιο δύσκολος μαραθώνιος της εποχής – κι ακόμα φημισμένος – ήταν αυτός της Βοστώνης. Φαβορί ο τεράστιος Άγγλος Κένεθ Μπέιλι και ο Αμερικάνος, νικητής της προηγούμενης χρονιάς, Τζόνι Κέλι. Κι από κοντά ένας Καναδός αθληταράς.

Πριν τον αγώνα όλοι οι αθλητές έπρεπε να περάσουν από γιατρό. Πάει και ο Κυριακίδης, τον εξετάζουν οι Αμερικάνοι και του λένε: «Δεν μπορείς να τρέξεις…».

– Μα, γιατί; Γιατί δεν μπορώ ενώ έκανα τόσο ταξίδι;

– Είσαι πολύ αδύναμος, νεαρέ Έλληνα. Θα πεθάνεις στον δρόμο από την εξάντληση, έτσι κοκαλιάρης όπως είσαι. Δεν θα αντέξεις ούτε για μερικά χιλιόμετρα.

Παίρνει ουσιαστικά την προσωπική ευθύνη και λέει «φέρτε μου το χαρτί να το υπογράψω ότι θα τρέξω κι αναλαμβάνω όποιον κίνδυνο υπάρχει για την ζωή μου. Θα τρέξω κι ας πεθάνω εδώ πέρα…».

Αρχίζει ο αγώνας. 20 Απριλίου 1946 ήτανε… Ξεκίνησε αργά ο Στέλιος Κυριακίδης, αλλά ανέβαζε στροφές. Όλο και πλησίαζε τους πρώτους, όλο και πατούσε καλύτερα. Στο 40 χιλιόμετρο έπιασε τον Κέλι, τον πρωτοπόρο…

Ναι, κέρδισε! Με πανευρωπαϊκό ρεκόρ! Παραμιλούσε η Αμερική…

«Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου, ο Κυριακίδης για έναν λαό»

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τρούμαν καλεί τον Κυριακίδη στον Λευκό Οίκο, μαζί με τον δεύτερο, τον Αμερικάνο Τζόνι Κέλι.

Κι όταν λέμε Κέλι να αναφέρουμε ότι 15 φορές βγήκε στην καριέρα του μέσα στην πρώτη πεντάδα του μαραθωνίου της Βοστώνης, ενώ το 2000 ανακηρύχθηκε από το Runner’s World ο κορυφαίος δρομέας για τον περασμένο αιώνα.

Ρωτάει ο Χάρι Τρούμαν τον Τζόνι Κέλι: «Καλά, βρε παιδί μου. Πώς έχασες απ’ αυτόν τον κοκαλιάρη (σ.σ. έτσι τον έλεγαν οι εφημερίδες) κι αδύναμο Έλληνα;».

Απάντηση Κέλι: «Μόνο εγώ έχασα; Κανένας δεν μπόρεσε να τον κερδίσει. Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για έναν ολόκληρο λαό, για μια ιδεολογία…».

Ο Τρούμαν χαμογελάει και γυρνάει προς τον Κυριακίδη. «Εσύ, παιδί μου, είσαι άξιος συγχαρητηρίων. Για πες μου. Τι θες να κάνω για σένα; Θες ρούχα; Τρόφιμα να δυναμώσεις; Χρήματα; Ό,τι θες από μένα».

«Δεν θέλω τίποτα για μένα, μόνο για τους Έλληνες που λιμοκτονούν»

Απάντηση Κυριακίδη: «Σας ευχαριστώ, πρόεδρε. Δεν θέλω τίποτα για εμένα. Το μόνο που ζητώ, κύριε Τρούμαν, είναι να στείλετε ρούχα και τρόφιμα στα 7 εκατομμύρια Έλληνες που λιμοκτονούν. Αυτό ζητάω. Να βοηθήσετε τον λαό μου που υποφέρει».

Αυτό που έγινε μετά ήταν απίστευτο. Από δωρεές των Αμερικάνων μαζεύτηκαν τόνοι από τρόφιμα, φάρμακα, κουβέρτες. Δεν είχαν πώς να τα μεταφέρουν. Μόλις βρέθηκαν έξι καράβια, με τη συνδρομή της οικογένειας Λιβανού, έφτασε η βοήθεια στην Ελλάδα. Το «Πακέτο Κυριακίδη», όπως το ονόμασαν.

Συγκεντρώθηκαν, επίσης, 250.000 δολάρια για να δοθούν στους ταλαιπωρημένους Έλληνες από την Κατοχή και τον Εμφύλιο! Ποσό τεράστιο για την εποχή. Όλες οι αμερικάνικες εφημερίδες τον είχαν πρωτοσέλιδο, ενώ ο ίδιος έτρεχε από Πολιτεία σε Πολιτεία της Αμερικής για να φέρει κι άλλη βοήθεια στην τσακισμένη Ελλάδα.

Ένα εκατομμύριο κόσμος στην υποδοχή!

Ένας λαός που πέθαινε στους δρόμους από την εισβολή του ναζισμού και τον Εμφύλιο, μπόρεσε να χαμογελάσει ξανά απ’ αυτόν τον τεράστιο Έλληνα. Την μέρα που ήρθε από τις ΗΠΑ στην Αθήνα, στις 23 Μαϊου, ξεχύθηκε στους δρόμους ένα εκατομμύριο κόσμος για να τον υποδεχτεί.

Είχαν φτάσει απ’ όλη την Ελλάδα άνθρωποι στην πρωτεύουσα για να τον ευχαριστήσουν. Εκείνη τη μέρα ήταν η πρώτη φορά που φωταγωγήθηκε ξανά η Ακρόπολη από τότε που άρχισε ο πόλεμος. Και θεωρήθηκε το πρώτο χαρμόσυνο γεγονός για τον τόπο ύστερα από τόσα καταραμένα χρόνια. Ο Κυριακίδης έδωσε χαρά, περηφάνια, ανακούφιση στους συνανθρώπους του.

Πόσο γνήσιος ο Στέλιος Κυριακίδης! Πόσο αυθεντικός… Και τι ψυχή! Μεγαλείο…

Ο γιός του, απλόχερα και χωρίς να ζητήσει ποτέ καμία αμοιβή, προσέφερε χρόνια μετά όλα τα κειμήλια του Στέλιου Κυριακίδη στο Μουσείο του Μαραθωνίου δρόμου στον Μαραθώνα (αξίζει να το επισκεφθείτε κάποια φορά).

Μέσα σ’ αυτά που έγιναν δωρεά στο Μουσείο είναι και το μετάλλιο τεράστιας αξίας από τον νικητήριο αγώνα στην Βοστώνη. Ένα μετάλλιο που ήταν συλλεκτικό ακόμα και τότε, αφού για εκείνη και μόνο τη χρονιά είχε τοποθετηθεί στο κέντρο του ένα διαμάντι!

Ο Στέλιος Κυριακίδης είναι ακόμα και σήμερα άγνωστος στους περισσότερους Έλληνες φιλάθλους. Στις ΗΠΑ, όμως, έχουν γράψει βιβλία για το κατόρθωμά του, έχουν γυρίσει βραβευμένα ντοκιμαντέρ (NBC), ενώ ετοιμάζουν και μια ταινία από την Disney με παραγωγούς τους Mark Ciardi και Gordon Gray.

Άνθρωπος της προσφοράς, με υψηλά ιδεώδη, γνώστης της βαριάς κληρονομιάς αυτού του τόπου στον αθλητισμό και τον πολιτισμό, ένας μοναδικός αθλητής που λατρεύτηκε στην εποχή του. Θα μπορούσε και σήμερα να αποτελεί φάρο έμπνευσης για όλους μας, αλλά μάλλον σε πολλούς το όνομά του δεν λέει κάτι.

Κι ας έκανε, πέρα απ’ όλα τα άλλα, κι έναν τεράστιο άθλο από καθαρά αθλητικής άποψης, αφού η νίκη στον μαραθώνιο της Βοστώνης θεωρείται κάτι τρομερά δύσκολο έτσι κι αλλιώς…

Πηγή: gazzetta