5o Γυμνάσιο Χαϊδαρίου

Εκπαιδευτικό υλικό Αρχεία

Απρ 2019 20

Πάσχα: Γιατί αλλάζει ημερομηνία κάθε χρόνο

Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ       Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Πάσχα: Γιατί αλλάζει ημερομηνία κάθε χρόνο
Τι ισχύει τόσο για το εβραϊκό «Πέσαχ» όσο και για το Πάσχα των Χριστιανών

Ίσως οι περισσότεροι απ’ όσους διαβάζετε αυτό το κείμενο ετούτη τη στιγμή να γνωρίζετε πώς καθιερώθηκε ο εορτασμός του Πάσχα και από πού προέρχεται το όνομά του. Συνοπτικά, το «Πέσαχ», όπως αποκαλείται στα εβραϊκά, σημαίνει «πέρασμα» και σηματοδότησε την «Έξοδο» των Εβραίων από την Αίγυπτο, υπό την καθοδήγηση του προφήτη Μωυσή. Για τους χριστιανούς, το Πάσχα είναι ταυτόσημο με τη θυσία και την ανάσταση του Χριστού, την υπέρτατη στιγμή της χριστιανοσύνης. Συμβολίζει, δηλαδή, το «πέρασμα» από τη θνητή ζωή και τον θάνατο στη Βασιλεία των Ουρανών.

Για το 2019, το Πάσχα των Καθολικών πέφτει στις 21 Απριλίου, ενώ των Ορθοδόξων χριστιανών στις 28 του μήνα. Σπάνια, δε, συμβαίνει να συμπίπτει ο εορτασμός και στις δύο περιπτώσεις. Ωστόσο, έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποιος είναι ο λόγος που η γιορτή του Πάσχα είναι κινητή, αλλάζει δηλαδή ημερομηνία κάθε χρόνο, τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους Χριστιανούς απανταχού;

«Πέσαχ» και Πάσχα σε διαφορετικές περιόδους

Υπάρχουν δύο εξηγήσεις για να απαντήσει κανείς σε αυτή την ερώτηση, σύμφωνα με τον ιστότοπο theatlantic.com. Η πρώτη είναι ότι μεταξύ Εβραίων και Χριστιανών υπάρχει γενικότερη αναντιστοιχία ως προς τις ημερομηνίες των Εορτών τους. Έπειτα, τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, το Πάσχα πρέπει να πέφτει κοντά σε μία ανοιξιάτικη πανσέληνο. Γεγονός που επιβεβαιώνεται αν σκεφτεί κανείς ότι στις 19 Απριλίου συνέβη η «Ροζ Πανσέληνος».

Στα πρώιμα χριστιανικά χρόνια, οι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το εβραϊκό ημερολόγιο ως αναφορά για τις γιορτές τους, κάτι που άλλαξε με την Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας, το 325 μΧ, οπότε η Εκκλησία αποφάσισε να ορίσει δική της ημερομηνία για το Πάσχα, ανεξάρτητα από τους Εβραίους. Σήμερα, οι περισσότερες χριστιανικές κοινότητες γιορτάζουν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή έπειτα από την πρώτη πανσέληνο, μετά τις 21 Μαρτίου. Αυτή η πανσέληνος δεν συμπίπτει πάντα με εκείνη των Εβραίων και εδώ προκύπτει το δεύτερο ζήτημα.

Η αναντιστοιχία στα δύο ημερολόγια συμβαίνει επειδή ένα σεληνιακό έτος δεν έχει την ίδια διάρκεια με ένα ηλιακό. Στην πραγματικότητα, τίποτα δεν έχει την ίδια διάρκεια με ένα ηλιακό έτος, καθώς ούτε όλα τα ηλιακά έτη έχουν την ίδια διάρκεια μεταξύ τους. Αυτό αποτελεί πρόκληση όχι μόνο για τα δύο θρησκευτικά ημερολόγια, αλλά και για κάθε ανθρώπινη προσπάθεια χρονικού ελέγχου στη Γη.

Όπως εξηγεί ο Benjamin Dreyfus, καθηγητής Φυσικής, το ημερολόγιο των Εβραίων χρησιμοποιεί τους σεληνιακούς μήνες, οι οποίοι έχουν διάρκεια 29 ή 30 ημέρες ο καθένας. Έστω ότι έχουμε 12 τέτοιους μήνες, αυτό μας κάνει 354 ημέρες τον χρόνο. Δηλαδή, περίπου 11 ημέρες διαφορά με ένα ηλιακό έτος, το οποίο έχει περίπου 365 ημέρες. Αν το εβραϊκό ημερολόγιο συγχρονιστεί με των χριστιανών, αυτό σημαίνει ότι οι Εβραίοι θα πρέπει να παραβούν τη βιβλική εντολή που θέλει το Πάσχα να γιορτάζεται την άνοιξη. Η διαφορά αυτή επιλύεται με την περιοδική προσθήκη ενός επιπλέον μήνα στο εβραϊκό ημερολόγιο. Για την ακρίβεια, ο «έξτρα» μήνας «Adar II», όπως ονομάζεται, συμβαίνει σε μια επαναλαμβανόμενη περίοδο 19 ετών συνολικά επτά φορές και ειδικότερα τον τρίτο, έκτο, όγδοο, ενδέκατο, δέκατο τέταρτο, δέκατο έβδομο και δέκατο ένατο χρόνο. Δεν πρόκειται, βέβαια, για έναν «ιδανικό μηχανισμό» καθώς όπως εξηγεί ο καθηγητής Dreyfus το εβραϊκό ημερολόγιο «ξεφεύγει» κατά μία ημέρα κάθε περίπου 200 χρόνια και μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί τρόπος να διορθωθεί αυτό. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μέχρι σήμερα, το Πάσχα των Εβραίων πέφτει ένα μήνα αργότερα από το Πάσχα των Χριστιανών τρεις φορές σε κάθε κύκλο των 19 ετών.

Ανεξάρτητα από τις διαφορές και τις συγκλίσεις όλων των ημερολογίων, υπάρχουν κάποιες σταθερές που δεν «παραβιάζονται». Για παράδειγμα, η πρώτη νύχτα του εβραϊκού Πάσχα δεν μπορεί ποτέ να συμπέσει με τη Μεγάλη Πέμπτη των χριστιανών κι αυτό γιατί το «Πέσαχ» δεν μπορεί να ξεκινήσει ημέρα Πέμπτη κατά την παράδοση, για κανένα λόγο κι αυτό γιατί θα έβγαζε «εκπρόθεσμες» άλλες μεγάλες εβραϊκές γιορτές.

Γιατί γιορτάζουν σε διαφορετική ημερομηνία το Πάσχα, Καθολικοί και Ορθόδοξοι

Παρόμοιο πρόβλημα προκύπτει και με το Γρηγοριανό Ημερολόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται από τον Δυτικό Κόσμο, με αποτέλεσμα να γιορτάζουν σε διαφορετικές ημερομηνίες το Πάσχα Καθολικοί και Ορθόδοξοι.

Πιο αναλυτικά, οι 12 σεληνιακοί μήνες δεν αποδίδουν ένα πλήρες ηλιακό έτος, με αποτέλεσμα 24 φορές μέσα σε έναν αιώνα να πρέπει να προστίθεται μία επιπλέον ημέρα στον μήνα Φεβρουάριο, ώστε να έρχεται σε μερικό συγχρονισμό το ημερολόγιο με το ηλιακό έτος.

Στις μέρες μας, οι Ρωμαιοκαθολικοί και οι περισσότεροι Προτεστάντες γιορτάζουν το Πάσχα μετά τις 21 Μαρτίου του Γρηγοριανού Ημερολογίου. Ωστόσο, οι Ορθόδοξοι χρησιμοποιούν την παλαιότερη εκδοχή του ημερολογίου, γνωστή και ως «Ιουλιανού», προκειμένου να καθορίσουν κάθε χρόνο την ημερομηνία του Πάσχα και άλλων εορτών.

πηγη:www.ethnos.gr

Απρ 2019 20

Η πρώτη εξεικόνιση μιας μαύρης τρύπας

Κατηγορία ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ       Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η πρώτη εξεικόνιση μιας μαύρης τρύπας
  • Η πρώτη εξεικόνιση μιας μαύρης τρύπας
Από καθαρή επιστημονική εικασία (χθες) σε αναμφισβήτητη φυσική βεβαιότητα (σήμερα), οι μαύρες τρύπες έκλεισαν τον πρώτο αιώνα της ιστορίας τους με έναν πολύ σπουδαίο επιστημονικό άθλο: πριν από δέκα ημέρες ανακοινώθηκε η πρώτη πιστή εξεικόνιση ή οπτικοποίηση της γιγάντιας -αλλά αόρατης- μαύρης τρύπας που κρυβόταν στο κέντρο του γαλαξία Μessier 87. Τα διεθνή ΜΜΕ προέβαλαν αυτό το συγκλονιστικό επίτευγμα ως «φωτογράφιση» και το αποτέλεσμα ως «φωτογραφία», κάτι που, όπως θα δούμε, δεν είναι ακριβές.

Ο όρος «μαύρη τρύπα» δεν αφορά μόνο τα οικονομικά κενά στους κρατικούς ή τους ιδιωτικούς προϋπολογισμούς, ούτε και επινοήθηκε από τις οικονομικές επιστήμες. Εδώ και πολλές δεκαετίες αποτελεί μια έννοια-κλειδί της Φυσικής που περιγράφει κάποιες ιδιόμορφες και αινιγματικές κοσμικές δομές, που η ύπαρξή τους υποτίθεται ότι παραβιάζει κατάφωρα ορισμένες αρχές και προκαταλήψεις της Φυσικής.

Οι «μαύρες τρύπες» της Φυσικής, σε αντίθεση με αυτές της οικονομίας, κεντρίζουν τη φαντασία των ανθρώπων και δημιουργούν υψηλού επιπέδου επιστημονική γνώση. Τι είναι αυτά τα αόρατα, αλλά γιγάντια γαλαξιακά ερέβη που καταβροχθίζουν ό,τι βρεθεί κοντά τους; Μπορούν να μετατραπούν σε χρονομηχανές ή να λειτουργούν ως πύλες προς άλλα παράλληλα σύμπαντα;

Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθούμε ότι αυτές οι αινιγματικές δομές υπάρχουν πραγματικά. Και αυτό ακριβώς συνέβη πριν από δέκα ημέρες, όταν δόθηκε επίσημα στη δημοσιότητα η πρώτη ακριβής εικόνα μιας μαύρης τρύπας που βρίσκεται στο κέντρο του μακρινού γαλαξία Μ87.

Για να εξηγήσουν την παρουσία και τις αινιγματικές ιδιότητες των αόρατων μέχρι πολύ πρόσφατα «μαύρων τρυπών» οι σύγχρονοι φυσικοί κατέφυγαν, από την πρώτη στιγμή, στη γενική θεωρία της σχετικότητας που είχε δημοσιεύσει ο Αϊνστάιν πριν από έναν αιώνα, τον Νοέμβριο του 1915.

Πράγματι, αν η γενική θεωρία της σχετικότητας είναι σωστή, τότε οι «μαύρες τρύπες» είναι η λογική και αναγκαία συνέπεια της εφαρμογής της σχετικότητας σε αρκετά μεγάλα άστρα που φτάνουν στο τέλος της ύπαρξής τους.

Οι «μαύρες τρύπες», σύμφωνα με τη θεωρία, δημιουργούνται όταν γιγάντια άστρα με ύλη πολλαπλάσια της ύλης που έχει ο δικό μας Ηλιος φτάσουν στο τέλος της ζωής τους και έχοντας εξαντλήσει τα ενεργειακά τους αποθέματα καταλήγουν στο να καταρρεύσουν και να εκραγούν.

Η έκρηξη αυτή, που ονομάζεται «σουπερνόβα» (υπερκαινοφανής) και είναι ένα από τα πιο βίαια φαινόμενα που παρατηρούνται στο Σύμπαν, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του άστρου στον εαυτό του και τη δημιουργία μιας «μαύρης τρύπας».

Οι μαύρες τρύπες και η σχετικότητα

Μαύρη τρύπα λοιπόν ήταν ένα καθαρά υποθετικό «αντικείμενο» που, ωστόσο, προβλεπόταν σαφώς από τη σύγχρονη θεωρία της βαρύτητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν (γενική σχετικότητα), σύμφωνα με την οποία κάθε άστρο, πλανήτης και, ευρύτερα, κάθε υλικό αντικείμενο στο Σύμπαν, δημιουργεί μια παραμόρφωση στον χωρόχρονο γύρω του. Παραμόρφωση που είναι ανάλογη με την ποσότητα των ύλης που αυτό το αντικείμενο περιέχει.

Η κατάρρευσή των γιγάντιων άστρων, όταν ξεκινήσει, συνεχίζεται ακάθεκτη έως ότου το άστρο περιοριστεί σ’ ένα «ιδιόμορφο χωροχρονικό σημείο» που ονομάζεται «μοναδικότητα». Σύμφωνα με τις εξισώσεις της γενικής σχετικότητας, στο «ιδιόμορφο» αυτό σημείο η πυκνότητα είναι άπειρη: ο χώρος έχει άπειρη καμπυλότητα και ο χρόνος «σταματά» να υπάρχει.

Η δύναμη της βαρύτητας μιας «μαύρης τρύπας», σύμφωνα με τον Αϊνστάιν, παραμορφώνει σε τέτοιο βαθμό τον χωρόχρονο γύρω της, ώστε ούτε κι αυτό ακόμη το φως να μην μπορεί να διαφύγει από την ελκτική της δύναμη!

Για να γίνει κατανοητό αυτό το γεγονός πάρτε, για παράδειγμα, τη βαρύτητα της Γης. Για να διαφύγει ένας άνθρωπος από τη βαρυτική έλξη της Γης, χρειάζεται έναν πύραυλο που θα κινείται με ταχύτητα, τουλάχιστον, 40.000 χιλιομέτρων την ώρα (δηλαδή με 11 χλμ. το δευτερόλεπτο). Μ’ αυτή την ταχύτητα, ο πύραυλος κινείται τόσο γρήγορα, ώστε η βαρυτική έλξη της Γης δεν μπορεί να τον τραβήξει πίσω στην επιφάνεια.

Στην περίπτωση, όμως, μιας «μαύρης τρύπας», η απαιτούμενη ταχύτητα διαφυγής υπερβαίνει την ίδια την ταχύτητα του φωτός (300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο). Γι’ αυτό ακόμη και μία αχτίδα φωτός δεν μπορεί να «τρέχει» αρκετά για να ξεφύγει από αυτή.

Αυτό σημαίνει ότι ο εντοπισμός μιας «μαύρης τρύπας» δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση, αφού μπορεί να εντοπιστεί μόνο έμμεσα από την επίδραση που αυτή ασκεί γύρω της. Δεδομένου ότι τα περισσότερα άστρα στο Σύμπαν είναι μέλη διπλών και πολλαπλών αστρικών συστημάτων, υπάρχει περίπτωση ένα από τα δυο άστρα ενός ζευγαριού να εξελιχθεί σε «μαύρη τρύπα», κι έτσι εάν βρίσκεται αρκετά κοντά στο άλλο άστρο η τεράστια δύναμη της βαρύτητάς της θα τραβήξει τα υλικά του συντρόφου της σαν μια απόκοσμη διαστημική ρουφήχτρα.

Αυτά τα αστρικά υλικά συγκεντρώνονται σ’ έναν πυκνό «δίσκο επικάθισης» γύρω από τη μαύρη τρύπα (βλ. σχετικές φωτ.), σε μια ύστατη προσπάθεια ν’ αποφύγουν το αναπόφευκτο. Μάταια όμως, γιατί σύντομα η βαρυτική δύναμη της μαύρης τρύπας τα τραβάει στην απύθμενη άβυσσό της, εκπέμποντας στην περιφέρεια της τεράστιες ποσότητες ακτίνων Χ, που αποτελούν το κύκνειο άσμα των καταδικασμένων σε αφανισμό κοσμικών υλικών. Τέτοιες περίεργες πηγές ακτινοβολίας αναζητούν με τα διαστημικά τους τηλεσκόπια οι αστροφυσικοί, με την ελπίδα να εντοπίσουν μία μαύρη τρύπα και θα υπολογίσουν το μέγεθός της.

Καθιστώντας ορατό το αόρατο

Επί σχεδόν έναν αιώνα, οι φυσικοί είχαν μόνο έμμεσες και ασαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη μαύρων τρυπών. Η πρώτη απευθείας παρατήρηση και αποτύπωση σε εικόνα μιας μαύρης τρύπας επετεύχθη, πρώτη φορά, στις μέρες μας χάρη στο διεθνές Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope ή EHT), ένα σύστημα τηλεσκοπίων που προέκυψε από τη στενή συνεργασία του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ (NSF) με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πρόκειται όχι για ένα αλλά για οκτώ διαφορετικά ισχυρά ραδιοτηλεσκόπια διάσπαρτα πάνω στη Γη, που επί τουλάχιστον δυο χρόνια εστίασαν στο κέντρο του φωτεινού γαλαξία Μεσιέ 87 ή Μ87 (Μessier 87), όπου οι φυσικοί είχαν κάποιες ενδείξεις ότι κρύβεται μία γιγάντια μαύρη τρύπα.

Για τον ακριβή εντοπισμό, τη μέτρηση των διαστάσεων και την εξεικόνιση αυτής της μαύρης τρύπας, οι ραδιοαστρονόμοι θα χρειάζονταν ένα γιγάντιων διαστάσεων τηλεσκόπιο, με διαστάσεις περίπου όσο και αυτές του πλανήτη μας. Κάτι που, προφανώς, θα ήταν ανέφικτο. Για να παρακάμψουν αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποίησαν οκτώ διαφορετικά και πολύ απομακρυσμένα τηλεσκόπια, που, χάρη στις συμβολομετρικές τεχνικές, μπορούν να λειτουργούν ως ένα ενιαίο γιγάντιο τηλεσκοπικό σύστημα.

Υπό μια στενή αλλά ακριβή έννοια, λοιπόν, το τηλεσκοπικό σύστημα EHT δεν τραβάει «φωτογραφίες» των κοσμικών αντικειμένων στα οποία εστιάζει. Μπορεί μόνο να συλλέγει ραδιοκύματα που, όμως, δεν εμπίπτουν στο φάσμα των ορατών από το ανθρώπινο μάτι ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και άρα βρίσκονται εκτός του οπτικού μας φάσματος (και έξω από τα ορατά χρώματα του ουράνιου τόξου).

Συνεπώς, αυτό που πέτυχαν δεν είναι μια «φωτογραφία» της μαύρης τρύπας, αλλά κάτι πολύ πιο σημαντικό: οι επιστήμονες κατάφεραν να κάνουν ορατό και να δώσουν χρώμα σε ό,τι μέχρι σήμερα παρέμενε αόρατο!

Η μαύρη τρύπα που τελικά εντόπισαν και απαθανάτισαν στο κέντρο του γαλαξία Μ87, έχει διάμετρο περίπου 40 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, είναι δηλαδή τρία εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη Γη και βρίσκεται σε απόσταση 500 εκατομμυρίων τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το σπουδαίο τεχνοεπιστημονικό επίτευγμα είχε και ένας Ελληνας επιστήμονας της διασποράς, ο Δημήτρης Ψάλτης, καθηγητής Αστρονομίας και Φυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνας.

 

Ο Δημήτρης Ψάλτης και οι συνεργάτες του ανέλυσαν μέσω ενός υπολογιστικού προγράμματος τις αναρίθμητες «εικόνες» που καταγράφονταν από το τηλεσκόπιο EHT ώστε να διαπιστώσουν αν η τελική εικόνα της μαύρης τρύπας που προέκυπτε αντιστοιχεί ή όχι στις προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αλμπερτ Αϊνστάιν. Ετσι διαπίστωσαν ότι, για μια ακόμη φορά, ο Αϊνστάιν είχε δίκιο: όλες οι παρατηρήσεις της γιγάντιας μαύρης τρύπας επιβεβαίωσαν τις προσομοιώσεις της θεωρίας της σχετικότητας στον υπολογιστή που είχαν προηγηθεί!

Οπως δήλωσε ο Δημήτρης Ψάλτης: «Το Τηλεσκόπιο ΕΗΤ, πρώτη φορά, μας επέτρεψε να ελέγξουμε τις προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν σχετικά με τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στα κέντρα γαλαξιών. Το μέγεθος και η σκιά της μαύρης τρύπας του γαλαξία Μ87 επιβεβαιώνουν επακριβώς τις προβλέψεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν, αυξάνοντας έτσι την εμπιστοσύνη μας σε αυτή τη θεωρία που έχει κλείσει ένα αιώνα.

Η εξεικόνιση μιας μαύρης τρύπας είναι μόνο η αρχή της προσπάθειας μας να αναπτύξουμε νέα εργαλεία που θα μας επιτρέψουν να ερμηνεύσουμε τα άκρως πολύπλοκα δεδομένα της φύσης».

πηγη: www.efsyn.gr

Απρ 2019 09

Το ημερολόγιο στην Αρχαιότητα – Πώς ονομάζονταν οι μήνες

Κατηγορία ΙΣΤΟΡΙΑ       Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Το ημερολόγιο στην Αρχαιότητα – Πώς ονομάζονταν οι μήνες

Κάθε αρχαία ελληνική πόλη είχε τις δικές της ονομασίες για τους μήνες. Το αρχαίο Ελληνικό ημερολόγιο ήταν σέληνο-ηλιακό με μήνες που παρακολουθούσαν τις φάσεις της Σελήνης και κάθε 19 χρόνια προσέθεταν έναν εμβόλιμο μήνα.

Οι Αθηναίοι και πολλά άλλα ελληνικά κράτη όπως και οι Βαβυλώνιοι και οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολόγιο που οι μήνες του ημερολογίου συμβάδιζαν με τους φυσικούς σεληνιακούς μήνες. Τα ονόματα των μηνών ήταν Εκατομβαίων, Μεταγειτωιών, Βοηδρομιών, Πυανοψιών, Μαιμακτηριών, Ποσειδεών, Γαμηλιών, Ανθεστηριών, Ελαφηβολιών, Μουνιχιών, Θαργηλιών, Σκιροφοριών. Τα ονόματα αυτά τα έπαιρναν από τις βασικές γιορτές που γίνονταν μέσα σε αυτή την περίοδο. Επειδή ο κάθε σεληνιακός μήνας διαρκεί 29,5 μέρες οι Αθηναίοι προσέθεταν κάθε 3 χρόνια έναν εμβόλιμο 13ο μήνα για να συμβαδίζουν οι μήνες με τις εποχές.

Οι Αθηναίοι διαιρούσαν επίσης τα έτη τους με βάση τον αριθμό των φυλών που είχαν πάρει τα ονόματα τους από μυθικούς ήρωες. Οι 12 φυλές αντιστοιχούσαν σε 12 μήνες. Όμως επειδή ο αριθμός των φυλών αυξομοιονώταν υπήρχαν συχνά προβλήματα. Δηλαδή, διατηρούσαν παράλληλα διαφορετικά ημερολόγια για θρησκευτική, γεωργική και άλλη οποιαδήποτε χρήση. Πολλές φορές από τους Αθηναίους συγκρινόταν το σεληνιακό ημερολόγιο με το ημερολόγιο του άρχοντος και μπορεί να υπήρχε διαφορά ακόμη και 20 ημερών.

Στις μέρες μας, το Γρηγοριανό ημερολόγιο έχει επικρατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για ένα ηλιακό ημερολόγιο, που ορίζει ότι ένα έτος διαρκεί όσο μια πλήρης περιστροφή της Γης γύρω από τον ήλιο. Κάθε έτος του Γρηγοριανού ημερολογίου χωρίζεται σε 12 μήνες και διαρκεί συνολικά 365 ημέρες ή 366 ημέρες όταν το έτος είναι δίσεκτο. Ο υπολογισμός των δίσεκτων ετών είναι αυστηρά καθορισμένος, με την επιπλέον ημέρα σε κάθε δίσεκτο έτος να προστίθεται ως τελευταία τον 2ο μήνα του έτους – το Φεβρουάριο.

Σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα αξιοσημείωτα είναι και τα εξής:

  • Η ημέρα για τους αρχαίους Έλληνες δεν ξεκινούσε τα μεσάνυχτα, αλλά με την δύση του ηλίου.
  • Για τα αρχαία ελληνικά θρησκευτικά ημερολόγια ο μήνας ξεκινούσε με τη νέα σελήνη.
  • Ο χωρισμός ενός έτους του Γρηγοριανού ημερολογίου σε 12 μήνες είναι μια παράδοση που πηγάζει από τα αρχαία σεληνιακά ημερολόγια. Όμως, σε αντίθεση με ότι ισχύει σήμερα, οι μήνες των αρχαίων ημερολογίων δεν είχαν σταθερό πλήθος ημερών (όπως πχ ο Σεπτέμβριος έχει σταθερά 30 ημέρες), αλλά η διάρκεια του κάθε μήνα κηρυσσόταν λίγο πριν το τέλος του, σε μια προσπάθεια να συμπέσει η έναρξη του επόμενου μήνα με τη νέα σελήνη.
  • Η δυνατότητα που δινόταν στους αξιωματούχους του εκάστοτε κράτους να χειραγωγούν το ημερολόγιο, οδήγησε σε αδιανόητα, για τα σημερινά δεδομένα, συμβάντα. Αναφέρονται περιπτώσεις όπου κάποιος μήνας επιμηκυνόταν, με επανάληψη κάποιων από τις τελευταίες ημέρες του, με σκοπό την εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων. Αυτό φυσικά προκαλούσε τον αποσυγχρονισμό του ημερολογίου με τις φάσεις της σελήνης.
  • Οι αρχαίοι Έλληνες δεν απαριθμούσαν τα έτη όπως γίνεται στο σύγχρονο ημερολόγιο. Για τα θρησκευτικά ζητήματα δεν υπήρχε λόγος να κρατήσουν ακριβείς καταγραφές. Για τα κρατικά ζητήματα οι ετήσιες καταγραφές γίνονταν με τη χρήση του ονόματος του «επωvύμου» αξιωματούχου του κράτους. Ο Τίμαιος ο Ταυρομενίτης, στα τέλη περίπου του 4ου αιώνα πΧ, καθιέρωσε το πανελλήνιο σύστημα χρονολόγησης με βάση τις Ολυμπιάδες, που χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα στην ιστοριογραφία, αλλά δεν φαίνεται να άλλαξε κάτι σε τοπικό επίπεδο.
  • NewsroomHuffPost Greece
Απρ 2019 09

Το βραβείο Abel στα Μαθηματικά κέρδισε για πρώτη φορά γυναίκα

Κατηγορία ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ       Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Το βραβείο Abel στα Μαθηματικά κέρδισε για πρώτη φορά γυναίκα

Πρόκειται για την Αμερικανίδα Κάρεν Ούλινμπεκ, ειδική στις μερικές διαφορικές εξισώσεις

Το βραβείο Abel των Μαθηματικών δόθηκε για πρώτη φορά σήμερα σε μια γυναίκα, στην Αμερικανίδα Κάρεν Ούλινμπεκ, ειδική στις μερικές διαφορικές εξισώσεις, ανακοίνωσε η νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων.

Η Κάρεν Ούλινμπεκ λαμβάνει το βραβείο Abel 2019 για το θεμελιώδες έργο της στη γεωμετρική ανάλυση και στη gauge theory που άλλαξε ριζικά το μαθηματικό τοπίο”, δήλωσε ο πρόεδρος της επιτροπής Αμπελ, ο Χανς Μούντε-Καας.

“Οι θεωρίες της ανέτρεψαν την αντίληψή μας για τις ελάχιστες επιφάνειες, όπως αυτές που σχηματίζονται από σαπουνόφουσκες και πιο γενικά προβλήματα ελαχιστοποίησης σε πολυδιάστατους χώρους”, αναφέρει η ανακοίνωση.

Η 76χρονη Κάρεν Ούλινμπεκ από το Κλίβελαντ έχει διακριθεί στην πανεπιστημιακή έρευνα ως επισκέπτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και στο Institute for Advanced Study (IAS) στις ΗΠΑ.

Η Ούλινμπεκ “επεξεργάστηκε εργαλεία και μεθόδους ανάλυσης “που πλέον ανήκουν στην εργαλειοθήκη κάθε γεωμέτρη και αναλύστα”, υπογράμμισε η νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων.

Είναι επίσης μια προσωπικότητα που πρωτοστατεί επίσης για την ισότητα των φύλων στις επιστήμες και στα μαθηματικά.

Είναι η πρώτη γυναίκα που τιμάται με το βραβείο Abel, που θεσπίστηκε το 2003 από τη νορβηγική κυβέρνηση με στόχο να αντισταθμίσει την απουσία του βραβείου Νόμπελ Μαθηματικών. Φέρει το όνομά του νορβηγού μαθηματικού Νιλς Χέντρικ ‘Αμπελ (1802-1829).

Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 6 εκατομμυρίων κορωνών (620.000 ευρώ/ 700.000 δολάρια) και είναι μια από τις σημαντικότερες διακρίσεις παγκοσμίως στον τομέα των Μαθηματικών μαζί με το μετάλλιο Fields, που δίνεται κάθε τέσσερα χρόνια.

«Μια ομότιμη καθηγήτρια Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο ‘Οστιν, η Κάρεν Ούλινμπεκ, έλαβε το ανώτατο διεθνές βραβείο των μαθηματικών για το 2019. Η Νορβηγική Ακαδημία Επιστημών και Γραμμάτων έδωσε στην Κάρεν Ούλινμπεν το βραβείο Αμπελ το 2019. Επί τρεις και πλέον δεκαετίες στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, η Κάρεν Ούλινμπεκ πραγματοποίησε έρευνα που ανέτρεψε την γεωμετρική ανάλυση και τα μαθηματικά συνολικά. Είναι μια εμπνευσμένη δασκάλα και μέντορας χιλιάδων φοιτητών του UT τους οποίους παρότρυνε για να επιτύχουν σπουδαίες επιδόσεις στην ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους ζωή. Το Βραβείο Αμπελ είναι η μεγαλύτερη τιμητική διάκριση στα μαθηματικά και η Καθηγήτρια Ούλινμπεκ το άξιζε απολύτως», ανακοίνωσε ο πρόεδρος του πανεπιστημίου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

 

Απρ 2019 09

Βρέθηκαν απολιθώματα 66 εκατ. χρόνων από την ημέρα της «Αποκάλυψης»

Κατηγορία ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ       Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Βρέθηκαν απολιθώματα 66 εκατ. χρόνων από την ημέρα της «Αποκάλυψης»

Διασώθηκαν της κατακλυσμικής πρόσκρουσης στη Γη του αστεροειδούς που οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων αλλά και του 75% της χλωρίδας και πανίδας

Για πρώτη φορά Αμερικανοί και Ευρωπαίοι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν ίχνη –απολιθώματα ψαριών, δέντρων και ζώων– αμέσως μετά την κατακλυσμική πρόσκρουση στη Γη πριν περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια ενός μεγάλου αστεροειδούς που οδήγησε στην εξαφάνιση των έως τότε κυρίαρχων δεινοσαύρων, αλλά και του 75% όλης της πανίδας και της χλωρίδας εκείνης της εποχής.

Ανασκαφές στην περιοχή Μπάουμαν στη Βόρεια Ντακότα των ΗΠΑ έφεραν στο φως μια εντυπωσιακή συλλογή απολιθωμάτων, τα οποία είχαν σκεπαστεί από πολλαπλά θραύσματα που είχαν πέσει από τον ουρανό, προφανώς μετά την εκτίναξη τους στον αέρα μετά την πρόσκρουση. Τα απολιθώματα έφεραν επίσης ενδείξεις ότι είχαν κατακλυστεί από το νερό, πιθανώς εξαιτίας ενός τεράστιου τσουνάμι που προκάλεσε η πτώση του αστεροειδούς με διάμετρο γύρω στα 12 χιλιόμετρα.

 

Οι 12 ερευνητές, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Ρόμπερτ ΝτεΠάλμα του Πανεπιστημίου του Κάνσας, που θα κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), εκτιμούν ότι για πρώτη φορά οι επιστήμονες έχουν την ευκαιρία να πάρουν μια ιδέα των τρομερών γεγονότων που συνέβησαν μερικά λεπτά έως ώρες μετά την πρόσκρουση του αστεροειδούς σε μια περιοχή στο σημερινό Κόλπο του Μεξικού.

Η πρόσκρουση δημιούργησε στη χερσόνησο Γιουκατάν τον κρατήρα Τσιξουλούμπ, με διάμετρο σχεδόν 200 χιλιομέτρων, ο οποίος είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό υποθαλάσσιος, θαμμένος 600 μέτρα κάτω από το βυθό. Οι επιστήμονες χρονολόγησαν τα απολιθώματα της Β.Ντακότα ότι έχουν ηλικία 65,76 εκατομμύρια χρόνια, η οποία ταιριάζει με την χρονολόγηση για την πτώση του αστεροειδούς.

Η πρόσκρουση, η οποία θα ταρακούνησε τη Γη όσο ένας σεισμός 10 έως 11 βαθμών, θα εκτόξευσε δισεκατομμύρια τόνους λιωμένων και διαλυμένων πετρωμάτων προς κάθε κατεύθυνση σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων. Τα απολιθωμένα ψάρια που βρέθηκαν, έχουν βράγχια γεμάτα από τέτοια θραύσματα (υαλώδεις τηκτίτες), διαμέτρου έως πέντε χιλιοστών, τα οποία θα είχαν κατακλύσει το νερό, όπου θα έπεσαν μαζικά σαν πύρινες βολίδες με ταχύτητες 150 έως 300 χιλιομέτρων την ώρα. Ανάλογα τέτοια θραύσματα, που θα είχαν προκαλέσει τεράστιες πυρκαγιές στα δάση, βρέθηκαν εγκλωβισμένα μέσα σε απολιθώματα ρητίνης δέντρων.

Πιθανώς χρειάστηκαν έως 17 ώρες εωσότου το γιγάντιο τσουνάμι από τον Μεξικό διασχίσει μια απόσταση 3.000 χιλιομέτρων και φθάσει στη Βόρεια Ντακότα, σε μια περιοχή όπου τότε υπήρχε θάλασσα και σήμερα είναι ξηρά, όπου βρέθηκαν τα απολιθώματα. Το τσουνάμι θα συμπαρέσυρε οτιδήποτε ζωντανό και άψυχο βρήκε στο δρόμο του. Γι’ αυτό, στο «νεκροταφείο» απολιθωμάτων στη Βόρεια Ντακότα βρέθηκαν στοιβαγμένα σε διαδοχικούς σωρούς ψάρια, κλαδιά δέντρων, θηλαστικά, έντομα, οστά δεινοσαύρων και άλλα αρχαία ζώα όπως αμμωνίτες.

Ανάμεσα στους ερευνητές είναι ο καθηγητής γεωλογίας Γουόλτερ Αλβάρεζ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, ο οποίος, μαζί με τον νομπελίστα πατέρα του Λούις, ανέπτυξαν από το 1979 τη διάσημη πλέον θεωρία της πρόσκρουσης ως αιτίας εξαφάνισης των δεινοσαύρων.

Ο συνεργάτης του Ντέηβιντ Μπέρνχαμ δήλωσε ότι «είχαμε καταλάβει πως άσχημα πράγματα συνέβησαν αμέσως μετά την πρόσκρουση, αλλά έως τώρα κανένας δεν είχε βρει την “κάνη που καπνίζει”. Έτσι, μας έλεγαν “ακούμε για την έκρηξη που σκότωσε τους δεινόσαυρους, αλλά γιατί δεν υπάρχουν πτώματα παντού;”. Τώρα έχουμε πια και νεκρά σώματα. Δεν είναι δεινόσαυροι, αλλά τελικά θα βρεθούν και αυτοί». Ήδη στον «υγρό τάφο» της Βόρεια Ντακότα, σύμφωνα με τον ΝτεΠάλμα, βρέθηκαν και απολιθωμένα απομεινάρια δεινοσαύρων.

Άλλοι επιστήμονες πάντως θεωρούν πιθανό ότι η πρόσκρουση του αστεροειδούς δεν ήταν η μοναδική αιτία για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, στην οποία πιθανώς συνέβαλαν επίσης κατακλυσμικές και μακρόχρονες εκρήξεις ηφαιστείων, καθώς και η κλιματική αλλαγή.

πηγη:

ΕΤΗΝΟΣ.gr