ΚΡΑΜΑΤΑ
Τα κράματα μετάλλων δημιουργούνται προκειμένου να συνδυαστούν ιδιότητες των βασικών συστατικών σε ένα νέο υλικό. Έτσι, για παράδειγμα, ο χάλυβας (κράμα σιδήρου με άνθρακα) είναι πιο σκληρός και ανθεκτικός από τον σίδηρο, ένα από τα βασικά συστατικά του. Βασικός λόγος, λοιπόν, παραγωγής κραμάτων είναι η βελτίωση σκληρότητας, αντοχής, βάρους, αντίστασης στη διάβρωση κ.λπ. των καθαρών (πρωτογενών) μετάλλων.
Κράμα που περιέχει μεταξύ των συστατικών του υδράργυρο ονομάζεται αμάλγαμα.
Πολλά μέταλλα της αγοράς δεν είναι στην πραγματικότητα καθαρά μεταλλικά στοιχεία, αλλά κράματα. Για παράδειγμα, ο «χρυσός 14 καρατίων» είναι κράμα που περιέχει 14/24 (58,3% κ.β.) χρυσό. Τα υπόλοιπα 10/24 (41,7% κ.β.) του «χρυσού 14 καρατίων» είναι συνήθως άργυρος, χαλκός, νικέλιο, κ.λπ. Μόνον ο χρυσός 24 καρατίων είναι καθαρός χρυσός. (Η καθαρότητα του χρυσού εκφράζεται σε καράτια. Ένα καράτι αντιστοιχεί σε περιεκτικότητα χρυσού 1/24.)
Η κατασκευή κραμάτων εμφανίζεται από την εποχή της εμφάνισης των μετάλλων εξ ανάγκης αφού αυτά τα πρωτογενή αυτούσια υλικά δεν ανταποκρίνονταν πάντα στις ανάγκες των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από την την Εποχή του Χαλκού αποτελεί το κρατέρωμα ή μπρούντζος (κράμα χαλκού με κασσίτερο).
Τα πρώτα κράματα που κατασκευάσθηκαν ήταν ασφαλώς περιορισμένα. Με τη ραγδαία όμως εξέλιξη της Χημείας η κατασκευή αυτών προόδευσε τόσο ώστε να αποτελεί σήμερα σπουδαίο κλάδο της βιομηχανίας.
Τα κυριότερα βασικά κράματα (και τα μέταλλα με τα οποία παράγονται αυτά σήμερα) είναι τα:
- Άλνικο: αλουμίνιο+ νικέλιο + κοβάλτιο και σίδηρος.
- Ανοξείδωτος χάλυβαςή χρωμιούχος χάλυβας: σίδηρος + χρώμιο + άνθρακας.
- Αντιτριβικό κράμα μπάμπιτ: κασσίτερος+ χαλκός + αντιμόνιο.
- Βρετανικό μέταλλο πιούτερ: κασσίτερος+ μόλυβδος.
- Ινβάρ: σίδηρος+ νικέλιο.
- Ιριδόσμιο ή Οσμιρίδιο: όσμιο+ ιρίδιο.
- Καλάι: κασσίτερος+ μόλυβδος, διαφορετικό από το βρετανικό πιούτερ (pewter).
- Κονσταντάνη: χαλκός+ νικέλιο.
- Κράμα στέρλιγκ: άργυρος+ χαλκός.
- Κράμα του Γουντ: βισμούθιο+ μόλυβδος + κασσίτερος + κάδμιο.
- Κρατέρωμαή μπρούντζος: χαλκός + κασσίτερος, γνωστό από την Εποχή του Χαλκού.
- Μαγνάλιοή μαγνησιαργίλιο: αλουμίνιο + μαγνήσιο.
- Μέταλλο πυροβόλων: χαλκός+ κασσίτερος + ψευδάργυρος.
- Μονέλ: νικέλιο+ χαλκός.
- Νεάργυρος: χαλκός+ ψευδάργυρος + νικέλιο.
- Νιχρόμ: νικέλιο+ χρώμιο.
- Ντουραλουμίνιο: αλουμίνιο+ χαλκός + μαγνήσιο.
- Ορείχαλκος: χαλκός+ ψευδάργυρος, ίσως το αρχαιότερο κράμα μετά το κρατέρωμα.
- Περμαλόι: νικέλιο+ σίδηρος + λανθάνιο.
- Πυροφόρο κράμαή σιδηροδημήτριο: σίδηρος + δημήτριο.
- Χαλκονικέλιοή «κουπρονίκελ»: χαλκός + νικέλιο.
- Χάλυβαςκαι χυτοσίδηρος: σίδηρος + άνθρακας.
- Ψευδοχαλκόςή «χρυσοχαλκός»: χαλκός + ψευδάργυρος + κασσίτερος.
ΠΗΓΗ: Wikipedia