Με τον ερχομό της Άνοιξης ήρθαν και φέτος στη χώρα μας τα αποδημητικά πουλιά. Είναι τα είδη των πουλιών που το Φθινόπωρο μεταναστεύουν σε πιο ζεστές περιοχές, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Ακολουθούν το πανάρχαιο δρομολόγιό τους από το Νότο προς το Βορρά την Άνοιξη και το αντίθετο το Φθινόπωρο.

Και ο λόγος που το κάνουν αυτό; Με τον ερχομό του χειμώνα, η ανεύρεση τροφής(σπόροι, έντομα) γίνεται πολύ δύσκολη. Οι μέρες μικραίνουν και τα πουλιά έχουν λιγότερες ώρες στη διάθεσή τους για να αναζητήσουν τροφή.

Για να αποφύγουν το βαρύ χειμώνα, πετούν προς τις νότιες ζεστές χώρες όπου η τροφή είναι άφθονη. Εκεί ξεχειμωνιάζουν.

Την άνοιξη επιστρέφουν στην «πατρίδα» τους όπου ζευγαρώνουν, φωλιάζουν, γεννούν αυγά και μεγαλώνουν τα μικρά τους.

Ας δούμε το μεταναστευτικό ταξίδι των μαυροπετριτών (ενός είδους γερακιών που ζει στην Ελλάδα και μεταναστεύει στη Μαδαγασκάρη) για να κατανοήσουμε το μέγεθος και τη δυσκολία του.

Τον Οκτώβριο, οι τέσσερις Μαυροπετρίτες ξεκίνησαν το μεταναστευτικό τους ταξίδι προς την Αφρική. Στον ακόλουθο χάρτη απεικονίζονται οι διαδρομές των 4 πουλιών, με διαφορετικό χρώμα για το καθένα. Και τα τέσσερα ξεκίνησαν από το νησί της Άνδρου και ταξιδεύουν με προορισμό τον τόπο διαχείμασής τους, στη ΝΑ Αφρική και τη Μαδαγασκάρη. Παρακολουθήστε τη διαδρομή του κάθε πουλιού και δείτε την απόσταση που διανύει κάθε φορά, μέχρι να ολοκληρώσει το μεταναστευτικό του ταξίδι!

Αποδημητικά πουλιά που ζουν στην Ελλάδα

       

ΠΕΛΑΡΓΟΙ

 

Οι πελαργοί, κοινώς λέλεκες ή λελέκια, είναι μεγάλα πουλιά με μακριά πόδια και μακρύ λαιμό, τα οποία ζουν στις θερμότερες περιοχές του πλανήτη και σε ξηρά κλίματα. Η λέξη πελαργός είναι σύνθετη από τις λέξεις “πελός” (που σημαίνει μαύρος) και “αργός” (πού σημαίνει λευκός) και ανταποκρίνεται τελείως στο ασπρόμαυρο χρώμα αυτού του πουλιού. Είναι ένα αρκετά μεγάλο ημερόβιo πουλί, με μήκος του ξεπερνάει το ένα μέτρο, φτερούγες του έχουν άνοιγμα δύο μέτρα και βάρος του φτάνει τα τέσσερα κιλά.

Ένα πούλι τόσο μεγάλο όσο είναι ο πελαργός δεν μπορεί να είναι εκλεκτικό στην τροφή του, γιατί χρειάζεται μεγάλη ποσότητα. Πραγματικά οι πελαργοί τρέφονται με κάθε είδους μικρά ζώα που τα καταπίνουν ολόκληρα ή αφού τα τεμαχίσουν προηγουμένως. Η διατροφή τους περιλαμβάνει φίδια και σαύρες, ψάρια, βατράχια και φρύνους, αρουραίους, ποντίκια, τυφλοπόντικες και έντομα. Ένα χαρακτηριστικό του πελαργού είναι ότι στέκεται στο ένα πόδι όταν ξεκουράζεται και διπλώνει το άλλο (σαν να κάνει κουτσό). Έτσι μπορεί να μείνει πολλή ώρα ακίνητος.

Δες εδώ έναν πελαργό να… ψαρεύει

 

Οι πελαργοί ήταν πάντοτε αγαπητοί και οικείοι στην Ελλάδα, καθώς προτιμούν να φωλιάζουν μέσα στις πόλεις και στα χωριά και να βρίσκονται σε επαφή με τους ανθρώπους. Η φωλιά τους έχει διάμετρο 70-80 εκ. και βρίσκεται χτισμένη ψηλά, πάνω σε κολώνες, στις στέγες και στις καμινάδες των σπιτιών, σε εκκλησίες και καμπαναριά, σε μεγάλα δέντρα και σε ερείπια. Έχουν συνδεθεί στενά με τους μύθους και τις παραδόσεις μας.

Η αλεπού και ο πελαργός: μύθος του Αισώπου

Παρακολούθησε την ιστορία:

https://www.youtube.com/watch?v=Kw_B7ikiYhk

• Φτιάξε πελαργό με χάρτινο πιάτο

Δες τον τρόπο στο παρακάτω βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?time_continue=84&v=yizs0G8DbUA&feature=emb_logo

• Εύκολος τρόπος να ζωγραφίσεις πελαργούς (αστείους..)

Οδηγίες κατασκευής εδώ

• Πελαργοί στη φωλιά (με δίσκους από βαμβάκι)

 

ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ

Από παλιά οι άνθρωποι είχαν συνδυάσει την άφιξη των χελιδονιών με την άνοιξη. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να καταλάβουμε γιατί τα χελιδόνια είναι τόσο αγαπητά στους ανθρώπους. Δεν είναι όμως μόνο αυτό… Κάντε έναν απλό υπολογισμό: ένα μικρό χελιδόνι σε μια μπουκιά τρώει παραπάνω από 50 κουνούπια και μύγες! Φανταστείτε πόσα έντομα τρώει μια χελιδονοοικογένεια με 3 – 6 μικρά σε μία ολόκληρη ημέρα!!! Τι θα γινόταν αν δεν ερχόντουσαν τα χελιδόνια μια χρονιά;;

Τα χελιδόνια διανύουν περίπου 10.000 χλμ για να έρθουν σε μας. Ξεκινούν από την Αφρική (νότια της Σαχάρας) σε μεγάλα σμήνη για να φτάσουν εδώ την άνοιξη. Δυστυχώς, πρέπει να διανύσουν το Αιγαίο, δηλαδή μια μεγάλη απόσταση που καλύπτεται κυρίως από θάλασσα. Τα χελιδόνια χρειάζονται αρκετή ενέργεια για να διασχίσουν τη θάλασσα, διότι αν κουραστούν και δε βρίσκεται κάποιο νησάκι κοντά τους να ξεκουραστούν θα πέσουν στη θάλασσα και θα πνιγούν. Το ίδιο μεγάλο ταξίδι κάνουν και το φθινόπωρο, όταν φεύγουν από την Ελλάδα. Συνολικά δηλαδή μπορεί να ταξιδέψουν περίπου 20.000 χλμ για να έρθουν εδώ και να επιστρέψουν στην Αφρική!

 

Τα χελιδόνια φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό (λάσπη). Μαζεύουν μικρά κομμάτια λάσπης από κάποιο κοντινό σημείο και τους μεταφέρουν εκεί που θέλουν να χτίσουν τη φωλιά τους. Χρειάζονται 700 – 1500 σβόλους για την κάθε φωλιά. Το «χτίσιμο» μπορεί να κρατήσει από 3 έως 16 ημέρες!!! Παρακολούθησε όλη την πορεία κατασκευής της φωλιάς στο παρακάτω βίντεο:

https://www.youtube.com/watch?v=fTJrfw8Rsxo

Όταν ολοκληρώσουν τη φωλιά τα χελιδόνια γεννούν αβγά και σε λίγο καιρό η φωλιά γεμίζει με νεοσσούς, μικρά χελιδονάκια.

Διάβασε μια ιστορία για τα χελιδόνια

https://issuu.com/paidi-goneis.gr/docs/omorfa-pou-einia-ta-xelidonia

και άκου το τραγούδι: “τα χελιδόνια”

https://www.youtube.com/watch?v=bfqR6_bml9E

ΑΙΝΙΓΜΑ

Από πάνω σαν τηγάνι 

από κάτω σαν βαμβάκι

κι από πίσω σαν ψαλίδι

Τι είναι;

• Φτιάξε τη δική σου ιστορία με πρωταγωνιστές έναν πελαργό και ένα χελιδόνι.
• Σκέψου την ιστορία και ζωγράφισέ τη. Μπορείς να τη διηγηθείς στους γονείς σου.
• Γράψε και τον τίτλο: ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΡΓΟΣ