ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΤΑΞΗΣ, Κ. ΚΑΤΣΙΜΠΕΛΗ)

“Μανιτάρια στην πόλη”, Ίταλο Καλβίνο
Θεματικά κέντρα
1. Τα προβλήματα διαβίωσης στα αστικά κέντρα
. Στέρηση της φυσικής ζωής, κίνδυνοι από τη μόλυνση του περιβάλλοντος.
2. Οι ανθρώπινες σχέσεις στην πόλη: απομόνωση, επιφύλαξη, ανταγωνισμός
3. Ο ρόλος της φύσης στη ζωή του ανθρώπου. Υγεία, χαρά, ποιότητα ζωής.
Κεντρικός ήρωας
Μαρκοβάλντο: εργάτης με οικονομικές δυσκολίες, νοσταλγεί τη ζωή στη φύση, παρατηρεί τις αλλαγές της, αντιπαθεί την αθλιότητα της πόλης, ονειρεύεται την επιστροφή στη φύση.
Συναισθήματα και διάθεση του Μαρκοβάλντο
Η διάθεση του ήρωα και τα συναισθήματά του περνούν από διάφορες φάσεις ανάλογα με τα γεγονότα. Πιο συγκεκριμένα:
Α) Βλέπει τα μανιτάρια: χαρά, ευτυχία, το θεωρεί μικρό θαύμα, κρυμμένο θησαυρό, στη δουλειά του ήταν αφηρημένος.
Β) Το αποκαλύπτει στην οικογένειά του: μοιράζεται τη χαρά του, ανυπομονεί να το κόψει, όμως τον κυριεύει ο φόβος και η ανησυχία ( μήπως τα βρουν άλλοι), γίνεται καχύποπτος, διακατέχεται από ανταγωνισμό,ατομικιστικό πνεύμα και κτητική διάθεση. Αυτό δείχνει την αλλοτρίωση και την αποξένωση των ανθρώπων στην πόλη.
Γ) Βλέπει τον Αμάντιτζι και άλλους να τα μαζεύουν: νιώθει οργή, εμπάθεια, ανταγωνισμό και απογοήτευση.
Δ) Τελικά: αλλάζει διάθεση και γίνεται γενναιόδωρος και φιλικός, θέλει να τα μοιραστεί, ίσως δεν είχε αλλοτριωθεί ριζικά.
Ρόλος των μανιταριών: δίνουν ένα μήνυμα ελπίδας που όμως στο τέλος αποδεικνύεται απατηλό και επικίνδυνο (δηλητηρίαση), διάψευση της ελπίδας.
Αστυφιλία: η μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα
Προβλήματα ανθρώπων που ζουν στην πόλη: απομάκρυνση από τη φύση, αποξένωση ανθρώπων, αλλοτρίωση, μοναξιά, άγχος, υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, μόλυνση του περιβάλλοντος, ηχορρύπανση
Αφηγηματικοί τρόποι: αφήγηση κυρίως (χρονολογική) , περιγραφή (της πόλης, των μανιταριών) και ελάχιστοι διάλογοι.
Αφηγητής: δε συμμετέχει στα γεγονότα, παντογνώστης, εξωτερικός με μηδενική εστίαση.
Ύφος: απλό, λιτό, ζωντανό, με νοσταλγική και μελαγχολική διάθεση (για τη ζωή στη φύση). Στο τέλος (σκηνή στο νοσοκομείο) υπάρχει και το κωμικό στοιχείο.
Ερωτήσεις
1) Ναγράψετετηνπερίληψητουαποσπάσματος.
2) Να χωρίσετε το κείμενο σε ενότητες και να δώσετε έναν τίτλο στην 
καθεμία.
3) Σκιαγραφείστε την προσωπικότητα του κεντρικού ήρωα, αντλώντας 
στοιχεία από το κείμενο.
4) Να παρουσιάσετε τις διάφορες φάσεις από τις οποίες περνά η διάθεση 
του ήρωα από τη στιγμή που ανακαλύπτει την ύπαρξη των μανιταριών.
5) Ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν στην πόλη;
6) Ποιον τύπο αφηγητή συναντάμε στο κείμενο;
7) Σχολιάστε το ύφος της αφήγησης.
8) Να βρείτε σχήματα λόγου στο κείμενο.
  • Δομή του κειμένου
  • Ενότητα 1η: (Μια μέρα …….ύπαρξης του)
  • Η αγάπη του Μαρκοβάλντο για τη φύση
  • Η ιστορία αρχίζει σαν παραμύθι. Μανιτάρια φυτρώνουν σε μια πόλη αλλά κανείς δεν τα παρατηρεί παρά μόνο ο ήρωας της ιστορίας που δεν ενδιαφέρεται για τα στοιχεία της πόλης και τον τεχνικό πολιτισμό αλλά για οτιδήποτε έχει σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
  • Ενότητα 2η: (Έτσι ένα πρωί………..κουβέντα)

  • Η ανακάλυψη των μανιταριών από το Μαρκοβάλντο και η αντίδραση του.
  • Ο Μαρκοβάλντο ενθουσιάζεται όταν ανακαλύπτει τα μανιτάρια και τα αντιμετωπίζει σαν ένα σπάνιο απόκτημα.Η ψυχή του γεμίζει με χαρά, ελπίδα αισιοδοξία και προσδοκία. Αγωνιά για την τύχη τους, αποκαλύπτει το πολύτιμο μυστικό στην οικογένεια του χωρίς να πει όλες τις λεπτομέρειες και αρχίζει να τον τυλίγει μια μανία ιδιοκτησίας καθώς φοβάται ότι κάποιος θα του στερήσει τη σημαντική ανακάλυψη του.
  • Ενότητα 3η: ( Το άλλο πρωί …..μεγαλώσουν)
  • Ο Αμάντιτζι κίνδυνος για τα μανιτάρια του Μαρκοβάλντο
  • Ο Μαρκοβάλντο ανακαλύπτει ότι ο οδοκαθαριστής Αμάντιτζι γνωρίζει για τα μανιτάρια και αρχίζει ένας ανταγωνισμός μεταξύ τους. Ο Μαρκοβάλντο πιστεύει οτι ο Αμάντιτζι αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τα μανιτάρια του καθώς μπορεί να τα καταστρέψει.
  • Ενότητα 4η: (Τη νύχτα ….σπίτι του)
  • Ο Μαρκοβάλντο, ο Αμάντιτζι και οι υπόλοιποι μαζεύουν μανιτάρια
Ο Μαρκοβάλντο με την οικογένεια του πηγαίνουν να μαζέψουν μανιτάρια. Εκεί συναντούν και τον οδοκαθαριστή που μαζεύει μανιτάρια και μάλιστα γνωρίζει την ύπαρξη και μεγαλύτερων μανιταριών. Τότε ο Μαρκοβάλντο αναγκάζεται να γίνει γενναιόδωρος και καλεί και όλους τους περαστικούς να μαζέψουν οι οποίοι ενθουσιάζονται με το γεγονός.
  • Ενότητα 5η: (Ωστόσο……τον άλλο)
  • Η ομαδική δηλητηρίασηΤα μανιτάρια της πόλης ήταν τελικά μολυσμένα, κάτι που οδηγεί στην ελαφρά δηλητηρίαση όλων. Ο άνθρωπος που ζει στην πόλη δεν μπορεί να χαρεί τη φύση και τις ομορφιές της. Τα στοιχεία της φύσης δεν μπορούν να επιβιώσουν στο αφιλόξενο περιβάλλον των τσιμεντουπόλεων. Ο Μαρκοβάλντο στο τέλος παρουσιάζεται θυμωμένος, απογοητευμένος και λυπημένος με την εξέλιξη. Η εξαναγκασμένη γενναιοδωρία του δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
  • Τεχνικές αφήγησης
  • Ο αφηγητής δεν παίρνει μέρος στην αφήγηση, δεν συμμετέχει στα γεγονότα και τα γεγονότα παρουσιάζονται με τη σωστή χρονική σειρά. Εκτός από την αφήγηση υπάρχει και ο διάλογος μέσα από τον οποίο αποκαλύπτεται ο χαρακτήρας και τα συναισθήματα των ηρώων και ο οποίος χαρίζει ζωντάνια και αμεσότητα στο κείμενο.
  • Γλώσσα- ύφος
  • Η γλώσσα είναι δημοτική, απλή, καθημερινή, χωρίς πολλά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου.
  • Το ύφος είναι απλό, άμεσο, ζωντανό, παραστατικό και στο τέλος χιουμοριστικό.

Η τελική ανατροπή στο κείμενο μάλλον προκαλεί στον αναγνώστη πικρό γέλιο αφενός για τις επικίνδυνες συνθήκες ζωής στην πόλη και αφετέρου για τη συμπεριφορά των ανθρώπων που δεν μπορούν να διακρίνουν το πραγματικό πρόβλημα και αναπτύσσουν εχθρικά αισθήματα χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος. 
 
  • Μαρκοβάλντο
  • Είναι ένας φτωχός άνθρωπος, που δεν είναι ευχαριστημένος από τη δουλειά του και από το μικρό εισόδημα του. Δεν του αρέσει ο τρόπος ζωής στις πόλεις για αυτό και απεγνωσμένα αναζητά στοιχεία της φύσης που θα του δώσουν λίγη χαρά και θα αλλάξουν τη μονότονη ζωή του. Ενθουσιάζεται με τα μανιτάρια και ελπίζει ότι θα απολαύσει ένα ωραίο και πλούσιο γεύμα. Φοβάται να μοιραστεί το μυστικό του με άλλους ίσως γιατί τα μανιτάρια δεν θα είναι αρκετά για όλους. Γίνεται καχύποπτος και αναπτύσσει εχθρικά συναισθήματα για τον οδοκαθαριστή που απειλεί να του στερήσει τη σπουδαία ανακάλυψη του. Στο τέλος η αρχική ελπίδα που έδωσαν τα μανιτάρια αποδεικνύεται απατηλή και επικίνδυνη και ο Μαρκοβάλντο νιώθει οργή για αυτό που συνέβη.
  • Προβλήματα των ανθρώπων στις πόλεις
    1. Φτώχεια, περιορισμένη και καταπιεσμένη ζωή
    2. Έλλειψη της φύσης και της ομορφιάς της, έλλειψη του καθαρού περιβάλλοντος που αναζωογονεί τον άνθρωπο.
    3. Μοναξιά, ψυχική και κοινωνική απομόνωση, έλλειψη κοινωνικότητας και συντροφιάς.(Ο καθένας τρώει τα μανιτάρια στο σπίτι του μόνος του)
  • ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ, ΙΤΑΛΟ ΚΑΛΒΙΝΟ ΦΥΛΛΟΕΡΓΑΣΙΑΣ
    • Ποια είναι γενικά η σχέση του Μαρκοβάλντο με την πόλη και ποια με τη φύση;
  • ΠΟΛΗ
  • ΦΥΣΗ
  •  παράγραφος: Τεχνική αντίθεσης
    Στοιχεία πόλης: εύκολο να τα δεις και εντυπωσιακά – ο Μαρκοβάλντο δεν τα παρατηρεί

          Στοιχεία φύσης: ταπεινά και ασήμαντα ο του Μαρκοβάλντο δεν του ξέφευγαν ποτέ

  • Συμπέρασμα: Ο Μαρκοβάλντο έχει μια βαθιά σχέση με τη φύση, την παρατηρεί, την αγαπά, στοχάζεται γι αυτήν παρατηρεί τις εποχές.
    • Ποια συναισθήματα κατακλύζουν το Μαρκοβάλντο μόλις πρωτοβλέπει τα μανιτάρια; Πώς τα εξηγείτε; Γράψτε δίπλα σε κάθε φράση το συναίσθημα.
  • « Έσκυψε να δέσει τα κορδόνια του…: 
«Ο Μαρκοβάλντο ένιωσε …..ψωμιού.»:
« Στη δουλειά του ήταν…….»
«Και δεν έβλεπε την ώρα να το ανακοινώσει…» 
  • Συμπέρασμα: Η αποκάλυψη τον γεμίζει χαρά και δίνει νόημα στη μίζερη ζωή του.
    • Από ποιες φάσεις περνά η διάθεση του ήρωα;
    • ανακάλυψη μανιταριών…
    • ανακοίνωση νέου στην οικογένεια…
    • ερώτηση παιδιών « πού είναι;»…
    • το άλλο πρωί…
    • είδε ότι είχαν μεγαλώσει λίγο…
    • βλέπει τον Αμάντιζι…
    • το Σάββατο παρακολουθούσε…
    • έβρεξε – ξύπνησε – φώναξε…
    • την Κυριακή έτρεξε γρήγορα να μαζέψει…
    • εκεί είδε τον Αμάντιζι… άναυδος …κοκάλωσε…
    • φώναξε όλον τον κόσμο να πάρει μανιτάρια…
    • στο νοσοκομείο…
    • Να χαρακτηρίσετε τον κεντρικό λογοτεχνικό χαρακτήρα του διηγήματος, το Μαρκοβάλντο, στηριζόμενοι σε στοιχεία του κειμένου.
  • κοινωνική θέση:
σχέση με την πόλη:
σχέση με τα παιδιά του:
σχέση με τους άλλους:
    • Ποιος είναι ο αφηγητής στο απόσπασμα; Αν όσα εξιστορεί ο συγγραφέας στην τρίτη και τέταρτη παράγραφο, τα εξιστορούσε ο ίδιος ο Μαρκοβάλντο στο ημερολόγιο του, πώς θα διαμορφωνόταν η τρίτη και τέταρτη παράγραφος;
    • Γράψτε ένα κείμενο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν στην πόλη. Στηριχτείτε σε σημεία του κειμένου. Συμβουλευτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.eea.europa.eu/el/themes/urban/about-the-urban- environment και παρακολουθήστε το βίντεο στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.youtube.com/watch? v=p9UF8vJSJig&feature=related .
    • Στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8A %CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%BF_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE %B2%CE%AF%CE%BD%CE%BF και http://www.peri- grafis.com/ergo.php?id=499 διαβάστε για τον Ίταλο Καλβίνο, αναζητήστε φωτογραφικό υλικό και παρουσιάστε τις πληροφορίες που βρήκατε σ’ ένα λογισμικό παρουσίασης.
    • Αναζητήστε φωτογραφικό υλικό και πληροφορίες για τα μανιτάρια στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE %B1%CE%BD%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%B9 και http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_oiko1_1_21/10/20 05_136976 και παρουσιάστε τις πληροφορίες που συγκεντρώσατε σ’ ένα λογισμικό παρουσίασης.
    • Μπορείτε επίσης να ζωγραφίσετε μια εικόνα με θέμα τα μανιτάρια ή να φτιάξετε ένα κολάζ με θέμα φύλλα δέντρων
    • Προσπαθήστε να αποδώσετε την ιστορία του Μαρκοβάλντο σε μορφή κόμικς ίσως και ψηφιακού.

1 άποψη για το “ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΜΠΕΔΩΣΗΣ – ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α ΤΑΞΗΣ, Κ. ΚΑΤΣΙΜΠΕΛΗ)

Τα σχόλια είναι κλειστά.

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση