Ο δυνατός νοτιάς, μαζί με το υπέροχο βιβλίο «Ο κλέφτης των φύλλων» που μας έφερε η Βασιλική, μας έδωσαν το ερέθισμα να μιλήσουμε για τον άνεμο.

Τον άνεμο δεν μπορούμε να τον δούμε, αλλά μπορούμε να τον ακούσουμε, να τον νιώσουμε και να δούμε τι κάνει με τη δύναμή του. Ο άνεμος, ο αέρας που κινείται, έχει δύναμη. Βγήκαμε στην αυλή, για να το διαπιστώσουμε: μπορεί να σηκώνει ψηλά τα μαλλιά μας και να κουνάει τα μπουφάν μας, μπορεί να στροβιλίζει τα φύλλα, να κουνάει τα κλαδιά των δέντρων, να φουσκώνει μια πλαστική σακούλα και να την ταξιδεύει, να ανεμίζει τις κορδέλες.

 

 

Μέσα στην τάξη, έχοντας ανοιχτά τα παράθυρα, διαπιστώσαμε ότι ο άνεμος κουνάει τις κουρτίνες, ανεμίζει τις εργασίες που είναι κρεμασμένες στο σχοινί, αλλά και άλλες, που είναι καρφιτσωμένες στο ταμπλό. Μπορεί να μετακινήσει ελαφριά αντικείμενα.
Σκεφτήκαμε και άλλες περιπτώσεις που φαίνεται η δύναμη του ανέμου: γυρίζει τον ανεμόμυλο, φουσκώνει τα πανιά, σηκώνει κύματα, κουνάει τα ρούχα στην απλώστρα, παίρνει ένα καπέλο ή ένα μπαλόνι. Κάθε παιδί ζωγράφισε ό,τι ήθελε από τα παραπάνω, που να δείχνει τη δύναμη του ανέμου.

 

Τον άνεμο δεν μπορούμε να τον δούμε, αλλά μπορούμε να τον ακούσουμε, να τον νιώσουμε και να δούμε τι κάνει με τη δύναμή του. Το ίδιο και ο αέρας: είναι παντού γύρω μας και καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει, όταν είμαστε παρατηρητικοί: Στον ατμό και τον καπνό, στις μπουρμπουλήθρες και τις σαπουνόφουσκες, στο αλεξίπτωτο.

Κάναμε πειράματα με μπαλόνια:

Φτιάξαμε ένα μπαλόνι-πύραυλο! Χρειαστήκαμε ένα σχοινί, ένα καλαμάκι, ένα μπαλόνι και λίγη κολλητική ταινία για να το κολλήσουμε στο καλαμάκι. Και φυσικά δυο καρέκλες, για να δέσουμε το σπάγκο, πάνω στον οποίο θα ταξίδευε ο πύραυλός μας!

Βάλαμε νερό στη γούρνα της αυλής μας και στην επιφάνειά του ακουμπήσαμε ένα ξύλινο καραβάκι. Το «κατάρτι» του ήταν ένας σωλήνας. Πάνω στο κατάρτι στερεώσαμε ένα φουσκωμένο μπαλόνι. Καθώς το μπαλόνι ξεφούσκωνε, ο αέρας έβγαινε από την άλλη πλευρά του σωλήνα, κάνοντας μπουρμπουλήθρες μέσα στο νερό (με μπόλικη φασαρία!) και σπρώχνοντας το καραβάκι προς τα εμπρός!

Φτιάξαμε ένα αλεξίπτωτο με ένα χαρτί και λίγο σπάγκο. Ο αλεξιπτωτιστής ήταν ένας συνδετήρας. Φέραμε άλλον έναν συνδετήρα, χωρίς αλεξίπτωτο. Ποιος θα πέσει πρώτος; Κάναμε το πείραμα και διαπιστώσαμε ότι πέφτει πρώτος ο συνδετήρας χωρίς αλέξιπτωτο. Ο άλλος πέφτει πιο αργά, γιατί το αλεξίπτωτο συναντά την αντίσταση του αέρα. Ο αέρας, λοιπόν, υπάρχει κι ας μην τον βλέπουμε!

Υπάρχει αέρας στην τάξη μας;

Δεν έχει αέρα, γιατί έχει σκεπή

Άμα έχεις κλειστά παράθυρα και πόρτες δεν μπαίνει αέρας.

 Πήραμε μια σακούλα και τραβώντας την ανακαλύψαμε ότι είχε αέρα παντού στην τάξη μας και στο χωλ, και κάτω από τραπέζια και στη βιβλιοθήκη και στο κουκλόσπιτο. Χωρίς αέρα δεν θα μπορούσαμε να αναπνεύσουμε.

 

 

Προβληματιστήκαμε!

Υπάρχει αέρας στη θάλασσα;

Όχι, γιατί είναι όλο νερό δεν έχει χώρο.

Αν δεν υπήρχε δεν θα μπορούσαν να ζουν τα ψάρια και τα ζώα της θάλασσας

Υπάρχει αέρας μέσα στο χώμα;

Όχι, γιατί άμα μπούμε στο χώμα θα σκάσουμε.

Όμως πώς ζουν τα σκουλήκια, οι τυφλοπόντικες και τα μυρμήγκια κάτω από το χώμα;

Υπάρχει αέρας στο σώμα μας;

Υπάρχει στο στόμα μας και το λαιμό μας. Αφού πήραμε βαθιές αναπνοές κρατώντας το στήθος μας καταλάβαμε ότι υπάρχει στα πνευμόνια μας.

 

Κάναμε το πείραμα με το άδειο μπουκάλι που βυθίζεται στο νερό και βγάζει μπουρμπουλήθρες. Τώρα ξέρουμε ότι οι μπουρμπουλήθρες είναι ο αέρας που βγαίνει από το μπουκάλι επειδή το χώρο του τον παίρνει το νερό. Άρα και στο άδειο μπουκάλι υπάρχει αέρας!

 

 

Διαβάσαμε το μύθο του Οδυσσέα και τον ασκό του Αίολου  που άνοιξαν οι σύντροφοι του και βγήκαν όλοι οι άνεμοι. Μάθαμε πως ταξίδευαν τότε τα καράβια με πανιά που τα φούσκωνε και τα έσπρωχνε ο άνεμος και φτιάξαμε με φελλούς και χαρτί ένα καράβι και το φυσήξαμε για να ταξιδέψει.

Διαβάσαμε τον μύθο του Αισώπου Ο ήλιος και ο βοριάς και το δραματοποιήσαμε

 

 

 

 

Το καλύτερο μάθημα είναι αυτό που αναδύεται από κάτι που τραβά την προσοχή και το ενδιαφέρον των παιδιών. Την ώρα της μεσημεριανής χαλάρωσης, ο δυνατός νοτιάς περνούσε μέσα από τις χαραμάδες και φώναζε ουουουουου. Τα παιδιά παραξενεύτηκαν (κάποια φοβήθηκαν και λιγάκι…) και ρώτησαν τι κάνει έτσι. Όταν σηκωθήκαμε, (ξανα)μιλήσαμε για τους ήχους που μπορεί να κάνει ο αέρας. Τα παιδιά είπαν ότι ουουουουουου μπορεί να κάνει και το φάντασμα και ο λύκος. Μάθαμε, λοιπόν, πώς γράφεται το ου, διαβάσαμε το γλωσσοδέτη του Ευγένιου Τριβιζά και παίξαμε τα σχετικά παιχνίδια, βρήκαμε λέξεις που αρχίζουν από ου, ψάξαμε το ου στα ονόματα και τα επίθετα των συμμαθητών μας. Στο τέλος, ζωγραφίσαμε κάτι που φωνάζει ου και γράψαμε τη φωνή του.

Παιχνίδια με τον αέρα

Με αφορμή το δυνατό αέρα, βρήκαμε ευκαιρία για παιχνίδι! Τον αφήσαμε να μας γαργαλήσει τα μάγουλα:

Να μας ανακατέψει τα μαλλιά:

Να μας γαργαλήσει την κοιλίτσα μας:

Να μας κάνει να παίζουμε κυνηγητό με τα φύλλα:

Η δύναμη του αέρα

Όπως ακούγεται και στα βίντεο, ο ενθουσιασμός περισσεύει!
Φτιάξαμε με απλά καθημερινά υλικά ένα μπαλόνι/τελεφερίκ: ένας σπάγγος, ένα μπαλόνι, ένα καλαμάκι και κολλητική ταινία απογειώνουν τον ενθουσιασμό μας!

Κινήσαμε ένα ξύλινο καραβάκι, με καύσιμο…τον αέρα από ένα μπαλόνι!

436011D9-D4E7-4382-AAB5-DA52F65887DD

Μάθαμε την περιπέτεια του Οδυσσέα με τους ανέμους, όταν οι σύντροφοί του άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου: ο αέρας έχει δύναμη! Μπορεί να κινήσει ένα καράβι, φυσώντας στα πανιά του, αλλά μπορεί και να το βουλιάξει!

(Από το βιβλίο «Οδυσσέας, ο γυρισμός στην Ιθάκη, εκδόσεις Κίρκη)

Ζωγραφίσαμε το πορτρέτο μας, ξαφνιασμένο από τη δύναμη του αέρα. Διασκεδάσαμε ζωγραφίζοντας τα μαλλιά μας να πετούν με τη δύναμη του αέρα! 

Κάναμε δυο πειράματα ακόμα, με απλά υλικά: Ποιος συνδετήρας θα πέσει πρώτος κάτω; Ο σκέτος ή αυτός που είναι δεμένος στο χαρτί;

Ποιο ποτηράκι θα προσγειωθεί πρώτο; Αυτό που είναι μόνο του ή αυτό που είναι δεμένο στη σακούλα;

Παρατηρήσαμε προσεκτικά πίνακες ζωγραφικής που έχουν θέμα σχετικό με τον αέρα. Βρήκαμε τις λεπτομέρειες που μας κάνουν να καταλάβουμε ότι φυσάει. Αναπαραστήσαμε με το σώμα μας τέτοιες λεπτομέρειες από κάποιους πίνακες.
Δέντρα που τα λυγίζει ο άνεμος:

 

Κοπέλα που τη σπρώχνει ο άνεμος καθώς περπατάει:

 

Γυναίκα που περπατάει αντίθετα στο αέρα και κρατάει το καπέλο της να μην της το πάρει:

 

Ρούχα στην απλώστρα:

 

Κορίτσι που κυνηγάει το καπέλο του:

 

Παιδιά που πετούν χαρταετό:

 

Τα παιδιά έφτιαξαν δικούς τους πίνακες ζωγραφικής, με θέμα τον αέρα, και τα κατάφεραν θαυμάσια!

Τέλος, φανταστήκαμε τον ήλιο και τον αέρα από το ποίημα του Γ. Δροσίνη «Ο Ήλιος κι ο Αέρας» σαν ανθρώπους και τους ζωγραφίσαμε.

Τι ξέρουμε για τον αέρα

Κρατάμε το χέρι της μαμάς μας, για να μην μας πάρει.

Ο αέρας κάνει κύματα στη θάλασσα

Ο δυνατός αέρας μας βγάζει την κουκούλα μας

Μας παίρνει την ομπρέλα

Όταν φυσάει, δεν πάμε στη θάλασσα, γιατί θα μας παρασύρει το κύμα

Όταν φυσάει αέρας, φοράμε μπουφάν για να μην κρυώσουμε

Ανοίγει την πόρτα

Μπορεί να πάρει τις τέντες

Μπορεί να πάρει τα ρούχα που έχουμε απλώσει

Δεν μου αρέσει ο αέρας γιατί

Μου τραβάει την ομπρέλα

Μου βγάζει την κουκούλα και κάνει πολύ κρύο

Μου βάζει τα μαλλιά στο πρόσωπο και δεν βλέπω

Με παρασέρνει

Με δυσκολεύει να κλείσω την πόρτα

Είναι καλός ο αέρας, γιατί

Όταν έχουμε ιδρώτα, μας βγάζει τον ιδρώτα και νιώθουμε χαλαρά, ωραία

Όταν ζεσταινόμαστε, μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα

Στεγνώνει τα ρούχα

Στεγνώνει τα παπούτσια

Ρίχνει τα φύλλα, για να βγουν άλλα

Στη θάλασσα μας στεγνώνει το σώμα

Πώς καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει αέρας;

Κουνιούνται τα λουλούδια, τα φύλλα, τα δέντρα, τα χόρτα, τα ρούχα, τα μαλλιά μας, τα χαρτιά, η σημαία, ο ανεμόμυλος.

Υπάρχει αέρας μέσα στην τάξη μας;

Υπάρχει, γιατί μπαίνει από το παράθυρο και κάτω από την πόρτα.

Κι αν κλείσουμε τα πάντα;

Για να το εξακριβώσουμε πήραμε σακουλάκια και μαζέψαμε αέρα μέσα στην τάξη μας.

 

Υπάρχει αέρας μέσα στο ντουλάπι;

Βάλαμε και κει σακουλάκι και μαζέψαμε αέρα.

Υπάρχει αέρας μέσα στο σώμα μας;

Ξαπλώσαμε ήρεμα, βάλαμε τα χέρια μας στο στήθος μας και παρατηρήσαμε ότι ανεβοκατεβαίνουν, είναι ο αέρας που μπαίνει και βγαίνει από τα πνευμόνια μας.

Χωρίς αέρα δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε.

 

Υπάρχει αέρας στη θάλασσα;

Όχι

Και τότε πως ζουν τα ψάρια και τα ζώα της θάλασσας;

Στην αυλή μας φωτογραφίσαμε μυρμηγκοφωλιές και αναρωτηθήκαμε αν υπάρχει αέρας στο χώμα. Υπάρχει γι’ αυτό μπορούν να ζουν στο χώμα τα μυρμήγκια και τα σκουλήκια.

 

Υπάρχει αέρας μέσα στο άδειο μπουκάλι;

Κάναμε το παρακάτω πείραμα, για να το εξακριβώσουμε. Βυθίσαμε ένα μπουκάλι σε μια λεκάνη με νερό και είδαμε να βγαίνουν μπουρμπουλήθρες. Το νερό μπαίνει μέσα στο μπουκάλι και παίρνει το χώρο του αέρα που βγαίνει και δημιουργεί τις μπουρμπουλήθρες.  Άρα υπάρχει αέρας.

 

 

2^ο πείραμα:  Με το χωνί βάλαμε σόδα μέσα στο μπαλόνι, βάλαμε ξύδι μέσα σε ένα μπουκάλι και μετά προσαρμόσαμε το μπαλόνι στο στόμιο του μπουκαλιού. Μόλις η σόδα έπεσε στο ξύδι, δημιουργήθηκε ένωση και είδαμε αφρούς και συγχρόνως το μπαλόνι να φουσκώνει. Γιατί φουσκώνει το μπαλόνι; Το φουσκώνει το αέριο που δημιουργήθηκε και το είπαμε διοξείδιο του άνθρακα και είπαμε ότι δεν είναι καλό για την υγεία μας σε αντίθεση με το οξυγόνο. Είπαμε ότι το διοξείδιο του άνθρακα το ρουφούν τα δέντρα και μας δίνουν οξυγόνο, γι’ αυτό πρέπει να φυτεύουμε πολλά δέντρα και να περπατάμε στα δάση.

 

 

3^ο πείραμα: Ανάψαμε ένα κεράκι , το σκεπάσαμε με ένα άδειο γυάλινο βάζο. Παρατηρήσαμε ότι μετά από λίγο το κεράκι έσβησε. Γιατί; Γιατί τελείωσε το οξυγόνο που υπήρχε στο βάζο. Φωτιά ανάβει όταν υπάρχει οξυγόνο.

 

 

 

4^ο πείραμα: βάλαμε ένα κομμάτι χαρτί κουζίνας στον πάτο ενός ποτηριού. Βυθίσαμε το ποτήρι ανάποδα μέσα στο νερό. Το βγάλαμε από το νερό και παρατηρήσαμε ότι το χαρτί δεν βράχηκε. Γιατί; Γιατί ο αέρας που υπάρχει το ποτήρι εμποδίζει το νερό να ανεβεί και να φτάσει το χαρτί.

 

 

 

 

 

5^ο πείραμα: γεμίσαμε ένα ποτήρι νερό, βάλαμε ένα χαρτόνι από πάνω και το αναποδογυρίσαμε πάνω από μια λεκάνη. Παρατηρήσαμε ότι δεν έπεσε το νερό. Γιατί; το χαρτόνι το πιέζει ο αέρας που είναι στην τάξη μας

 

 

 

Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε αέρα;

Με το στόμα μας και τη μύτη μας, με το πιστολάκι των μαλλιών, με την τρόμπα, όταν τρέχουμε, κουνώντας ένα χαρτί, κουνώντας μια βεντάλια, κουνώντας το χέρια μας, με τον ανεμιστήρα.

 

Είπαμε την ιστορία του Οδυσσέα και του Αίολου. Ο Αίολος ήταν ο ταμίας των ανέμων. Παρατηρήσαμε το καράβι του Οδυσσέα. Είδαμε ότι κινούνταν με κουπιά και πανιά. Και ποιος φούσκωνε τα πανιά; Ο αέρας.

Φτιάξαμε ένα καραβάκι με 2 φελλούς και ένα πανί από χαρτί περασμένο σε ένα μικρό ξυλάκι. Το βάλαμε στο νερό. Πώς θα κινηθεί;

Να δημιουργήσουμε αέρα. Πώς;

Με το στόμα μας

 

Με τα χέρια μας

 

Με την βεντάλια

 

Με ένα χαρτόνι

 

 

Με ένα μπαλόνι

 

( ο αέρας από το μπαλόνι έβγαινε απότομα και με δύναμη και το καράβι βυθιζόταν, καταλάβαμε λοιπόν ότι πρέπει να είναι κατάλληλος ο αέρας, για να ταξιδέψει ένα καράβι με πανί, όπως ο Ζέφυρος που άφησε ο Αίολος για  να πάει το καράβι του Οδυσσέα στην Ιθάκη)

 

Με ένα άδειο μπουκάλι

 

( πιέσαμε το άδειο μπουκάλι και βγήκε αέρας, η πίεση του χεριού μας τον έβγαλε από το μπουκάλι. Παρατηρήσαμε ότι το άδειο μπουκάλι έχει αέρα)

 

Πειραματιζόμενα τα παιδιά κατάλαβαν ότι όταν το καραβάκι έφτανε στο τοίχωμα της λεκάνης έπρεπε να πάνε από άλλη πλευρά και να δημιουργήσουν αέρα για να το κινήσουν.

 

Μπορείτε να κάνετε το παρακάτω κουίζ για να δείτε τι μάθατε, τι θυμάστε για το πού υπάρχει αέρας.

Πού υπάρχει αέρας;

 

Διαβάσαμε τον μύθο του Αισώπου, Ο ήλιος και ο βοριάς.  Μάθαμε τους διαλόγους και  παίξαμε με τις σκιές που δημιουργούνταν, όταν βάζαμε τις μάσκες και το σώμα μας  μπροστά από τον προβολέα.

 

 

 

 

 

 

 

 

Βγάλαμε στο παράθυρο το αυτοσχέδιο ανεμόμετρο και παρατηρήσαμε πώς λειτουργεί και τι μετράει.

 

 

 

Φτιάξαμε έναν ανεμοδείκτη με απλά υλικά. Μπορείτε να φτιάξετε και σεις .

Ανεμοδείκτης

 

και έτσι μιλήσαμε και για τα σημεία του ορίζοντα

 

 

 Και να ‘μαστε   με τα ουράνια τόξα που τρέχουν στον αέρα!!!