5ο Εργαστήριο με τίτλο:  Τι μπορώ να κάνω εγώ

Το παραμύθι «Λειψυδρία στη Νεροχώρα» προέτρεψε τα παιδιά να σκεφτούν λύσεις για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας με την εξοικονόμηση νερού.

Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε εμείς για να έχουμε για πάντα νερό;

• Να μη γεμίζουμε τη μπανιέρα (Μαρίνα)
• Δεν πρέπει να αφήνουμε ανοιχτή τη βρύση, όταν κάνουμε μπάνιο (Πέτρος)
• Να μην έχει τρύπες το ντεπόζιτο και χάνεται το νερό (Γιάννης Ντ.)
• Να μην αφήνουμε το λάστιχο ανοιχτό όταν ποτίζουμε (Μαρίζα)
• Να μην ποτίζουμε κάθε μέρα τα λουλούδια (Φωτεινή)
• Να φυτεύουμε λουλούδια που χρειάζονται λίγο νερό (Χριστόφορος)
• Να μην ανοίγουμε πολύ τη βρύση (Φάνης)
• Να ελέγχουμε να μη στάζει η βρύση (Μιχάλης Μ.)
• Όταν σαπουνίζουμε τα χέρια μας, πρέπει να κλείνουμε τη βρύση (Κωνσταντίνος)
• Όταν πλένουμε τα δόντια μας, δεν πρέπει να αφήνουμε ανοιχτή τη βρύση (Σάρα)
• Να ελέγχουμε αν τρέχει από κάπου το νερό (Χρήστος)
• Να έχουμε σταθμούς βιολογικού καθαρισμού του νερού (Βασίλης)
• …και να χρησιμοποιούμε αυτό το νερό για να ποτίζουμε (Βασιλική)
• Δεν αφήνουμε ανοιχτό το νερό, όταν πλένουμε τα πιάτα (Μαρίνα)
• Να μαζεύουμε το νερό της βροχής (Χριστόφορος)
• Όταν πλένουμε τα πόδια μας μετά τη θάλασσα, δεν πρέπει να αφήνουμε το νερό να τρέχει και να φεύγουμε (Σάρα)
• Να πλένουμε το αυτοκίνητο με κουβά και όχι με το λάστιχο (Βασιλική)
• Δεν πρέπει να γεμίζουν όλοι πισίνες (Μαρίνα)

Κάθε παιδί ζωγράφισε έναν από τους τρόπους που μπορούμε να εξοικονομήσουμε νερό.

Τώρα τα παιδιά ξέρουν ότι η σπατάλη νερού γίνεται άλλοτε από αμέλεια και άλλοτε από ζημιές.

Βάλαμε ένα άδειο μπουκάλι κάτω από βρύση που έσταζε, για μισή ώρα. Παρατηρήσαμε ότι, ακόμα και αν η βρύση στάζει λίγο, το νερό που χάνεται είναι πολύ.

Σκεφτήκαμε λοιπόν να ελέγξουμε το νηπιαγωγείο μας για τυχόν ζημιές ή διαρροές.  Τα παιδιά πήραν από έναν πίνακα, όπου ζωγράφισαν τα μέρη που έχουμε παροχή νερού στο νηπιαγωγείο μας  και πήγαν να τα ελέγξουν.

Λήψη αρχείου

Τσέκαραν πού υπάρχει διαρροή. Δύο  βρύσες στην  αυλή και στο  μπάνιο έσταζαν όχι από ζημιά αλλά επειδή κάποιος δεν τις έκλεισε καλά. Άρα προσέχουμε να τις κλείνουμε καλά. 

Πήραν και στο σπίτι τους έναν άλλο πίνακα, για να ελέγξουν αν υπάρχουν ζημιές που γίνονται η αιτία για σπατάλη νερού.

Λήψη αρχείου

Τα βιβλία “Αν δεν κάνουμε αγώνα δεν θα μείνει ούτε σταγόνα”

και “Σώστε το νερό”

ευαισθητοποίησαν ακόμα περισσότερο τα παιδιά.

Είδαμε εικόνες όπου γίνεται σπατάλη νερού, τις παρατηρήσαμε, εξηγήσαμε ό, τι δεν καταλαβαίναμε, συζητήσαμε και στη συνέχεια σε επιδαπέδιο τετραγωνισμένο πλαίσιο  τις τοποθετήσαμε. Τώρα πρέπει να οδηγήσουμε την σταγονούλα με τις κάρτες με τα βέλη να φτάσει στο ποτήρι, αποφεύγοντας τις εικόνες με τη σπατάλη νερού.

Κάναμε διασκεδαστικές δραστηριότητες με το νερό:

 Στην αυλή: Χωριστήκαμε σε δύο ομάδες, πρέπει να γεμίσουμε και να μεταφέρουμε νερό όσο πιο γρήγορα μπορούμε αλλά χωρίς να το σπαταλήσουμε. Νικήτρια ομάδα είναι αυτή που τελειώνει πρώτη αλλά έχει χάσει και το λιγότερο νερό. 

Στην τάξη: Καθιστή σκυταλοδρομία με νερό! Τα παιδιά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και τα δυο πρώτα κάθε ομάδας είχαν γεμάτα ποτήρια. το νερό ε΄πρεπε να φτάσει μέχρι τον τελευταίο, αδειάζοντας το κάθε παιδί το ποτήρι του στο διπλανό του, χωρίς να χύσει ούτε σταγόνα, γιατί η ομάδα θα ξανάρχιζε από την αρχή!

Αυτό άρεσε πολύ στα παιδιά και το συνέχισαν και στην αυλή! Εξασκήθηκαν και στο να αδειάζουν νερό από το ένα ποτήρι στο άλλο, χωρίς να το χύνουν.

Οι νηπιαγωγοί παρατηρήσαμε ότι τις επόμενες μέρες τα παιδιά ήταν ιδιαίτερα προσεκτικά στο να σφίγγουν καλά τη βρύση ή να κάνουν παρατηρήσεις σε συμμαθητές τους, όπως «Κλείσε τη βρύση τώρα που σαπουνίζεσαι» ή «Πιο λίγο νερό!». Έκαναν, επίσης, παρατηρήσεις στα παιδιά των άλλων τμημάτων!

Εκτός από το ότι τώρα τα παιδιά προσέχουν να μην σπαταλούν νερό απέκτησαν τη δεξιότητα να γεμίζουν το παγουρίνο τους χωρίς να χύνουν το νερό. 

Μάθαμε έναν εύκολο τρόπο να ποτίζουμε τις γλάστρες μας όταν λείπουμε: Κάνουμε μια τρύπα στο καπάκι ενός μπουκαλιού με ένα καρφί, γεμίζουμε το μπουκάλι με νερό, το κλείνουμε και το τοποθετούμε ανάποδα στο χώμα της γλάστρας. Καθώς το νερό στάζει λίγο-λίγο, και το φυτό ποτίζεται με όσο νερό χρειάζεται και δεν σπαταλάμε νερό. Το δοκιμάσαμε σε διάφανο δοχείο με άμμο, σημειώνοντας τη στάθμη του νερού με μαρκαδόρο.

 Εκτός από τις δραστηριότητες των εργαστηρίων, έγιναν και άλλες όπως το παιχνίδι ετοιμότητας 

“Μέσα στο νερό, έξω από το νερό” όπου κερδίζει το παιδί που δεν θα μπερδευτεί μέχρι το τέλος και θα πηδάει σωστά μέσα και έξω από το νερό.

Μάθαμε τη φωνούλα Νν του νερού

Διαβάσαμε τον γλωσσοδέτη του Νν από το Αλφαβητάρι με γλωσσοδέτες του Ευγένιου Τριβιζά και αφού απαντήσαμε στις ερωτήσεις του βιβλίου, φτιάξαμε δικές μας με τρεις απαντήσεις η κάθε μια, μία σωστή και  δύο λάθος όπως και στο βιβλίο.

Ποιος έδωσε στον νάνο ένα λουλούδι; Ο Πέτρος, ο Νικόλας ή η Σάρα;

Τι τρώει ο νάνος; ντομάτα, φακές ή μήλο;

Με τι παίζει ο Νικόλας; με μπάλα, τρένο ή νεροπίστολο;

Πού πήδηξε ο βάτραχος; στο νούφαρο, στο χώμα ή έξω;

ζωντανέψαμε το ν του νερού

και μάθαμε σύνθετες λέξεις με το νερό:  νεροτσουλήθρα, νεροπίστολο, νερόφιδο, νερομπογιές, νερόμυλος,  νεροπότηρο, νερόμπαλα

Προσπαθήσαμε να χωρίσουμε τις σύνθετες λέξεις σε αυτές που τις συνθέτουν και να τις ενώσουμε για να τις συνθέσουμε. Κάναμε το παρακάτω φύλλο εργασίας.

Λήψη αρχείου

Τις προτάσεις μας για την εξοικονόμηση και τη μη ρύπανση του νερού, τις ζωγραφίσαμε σε σταγόνες που τις κολλήσαμε σε χαρτόνι, για να φτιάξουμε αφίσες για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου).

Οι νεροκουβαλητές δεν σώζουν μόνο το νερό, αλλά και τα δέντρα και τα φυτά της αυλής μας! Τώρα που μάθαμε να βάζουμε και να μεταφέρουμε νερό χωρίς να το χύνουμε και να το σπαταλάμε, χρησιμοποιήσαμε μπουκάλια, κουβαδάκια, ποτιστήρια και ξεχυθήκαμε στην αυλή μας!

Τα νέα Εργαστήρια Δεξιοτήτων μας εντάσσονται στον 4^ο Θεματικό Κύκλο «Δημιουργώ και Καινοτομώ-Δημιουργική Σκέψη και Καινοτομία ».

Ο τίτλος των εργαστηρίων είναι: Νεροκουβαλητές

Σκοπός των εργαστηρίων είναι να καταλάβουν τα παιδιά ότι το νερό είναι ένα φυσικός πόρος πολύ σημαντικός για την ζωή μας, ότι λιγοστεύει, ότι οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι γι αυτό καθώς και για την ρύπανση του. Επίσης σκοπός είναι τα παιδιά να αποκτήσουν  οικολογικές αξίες και να κατανοήσουν ότι μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης του προβλήματος, να γίνουν υπεύθυνα στην συμπεριφορά τους.

Το 1^ο μας Εργαστήριο είναι Ο κύκλος του νερού

Δημιουργήθηκε μια ατμόσφαιρα χαλάρωσης ακούγοντας τα παιδιά ήχους του νερού και μετά τους ζητήθηκε να πουν τι τους ερχόταν στο μυαλό, όταν άκουγαν τη λέξη νερό,  δηλαδή έκαναν έναν καταιγισμό ιδεών ή ιδεοθύελλα, ώστε να προετοιμαστούν για όσα θα ακολουθήσουν στα επόμενα εργαστήρια, αλλά και για να ανιχνεύσουμε οι νηπιαγωγοί τις προϋπάρχουσες γνώσεις σχετικά με το νερό.
Οι απαντήσεις τους, με τη σειρά που τις έδωσαν:
Όταν ακούω τη λέξη νερό, σκέφτομαι…
…κυματάκια (Γιάννης Ντ.)
…ήρεμη λίμνη (Μαρίζα)
…θάλασσα (Μυρτιάννα)
…το πίνουμε (Σάρα)
…κολυμπάμε (Βασίλης)
…ηρεμώ (Λίλα)
…πάνω στο νερό είναι το πλοίο (Κωνσταντίνος)
…μαγειρεύουμε (Βασιλική)
…μέσα ζουν ψάρια (Μιχάλης Π.)
…ντους (Πέτρος)
…ποτίζουμε (Φωτεινή)
…καταρράκτης (Φάνης)
…αν δεν έχουμε νερό, θα πεθάνουμε (Μαρίνα)
…το νερό μπαίνει σε σωλήνες, για να τρέχει στη βρύση (Χριστόφορος)
…βροχή (Μιχάλης Μ.)
…πλένουμε τα χέρια μας (Χρήστος)
…ο πάγος, όταν λιώνει, γίνεται νερό (Σάρα)
…αγοράζουμε το νερό για να πίνουμε (Μυρτιάννα)
…ποτάμι (Φωτεινή)
…στο νερό ζουν οι βάτραχοι (Βασιλική)
…συντριβάνι (Χριστόφορος)
…ντεπόζιτο (Γιάννης Ντ.)
…ξεπλένουμε το στόμα μας (Μιχάλης Μ.)
…πλένουμε τα φρούτα (Μιχάλης Π.)
…νερό έχουν οι μπογιές (Μαρίνα)
…πλένουμε τα ρούχα (Σάρα)
…μπουκάλια (Αλέξανδρος)
…μπουγέλα (Φάνης)
…φεύγει από τους υπονόμους (Πέτρος)
…πλένουμε τα πιάτα (Φωτεινή)
…πίνουν τα ζώα (Σάρα)
…επιβιώνουμε με το νερό (Μυρτιάννα)
… ο ελέφαντας πετάει νερό με την προβοσκίδα του (Φάνης)
…κάνουμε οικονομία στο νερό, για να έχουμε νερό (Μυρτιάννα)
…βουτιές! (Μυρτιάννα;)
…είναι στο λάστιχο (Χριστόφορος)

Διαβάσαμε το βιβλίο της Σοφίας Μαντουβάλου «Τα σύννεφο που έβαλε τα κλάματα»

Το βιβλίο της Κατερίνας Γιαννίκου «Δε φοβάμαι το νερό»

και το βιβλίο του Σαμ Γκοντουιν «Πέφτει πέφτει η σταγόνα»

Με τη βοήθεια αυτών των βιβλίων τα παιδιά κατανόησαν ευχάριστα τον κύκλο του νερού.

Κάναμε πειράματα εξάτμισης και υγροποίησης του νερού, με ένα βάζο με βραστό νερό και παγάκια στο καπάκι του.

Αφήσαμε ένα βρεγμένο χαρτί κουζίνας στον ήλιο, μόλις βγήκαμε διάλειμμα και είδαμε ότι είχε στεγνώσει εντελώς μέχρι το τέλος του διαλείμματος.

Τα παιδιά ζωγράφισαν με σύμβολα τον κύκλο του νερού.

Τους ζητήθηκε να κατασκευάσουν τρισδιάστατο τον κύκλο του νερού.

Όλα μαζί πρότειναν ιδέες.

Σχεδίασαν, έκοψαν, τύλιξαν, κόλλησαν και το έφτιαξαν.

2^ο Εργαστήριο Πειράματα

Φτιάξαμε μια γωνιά νερού όπου θα συγκεντρώνουμε βιβλία, εικόνες και ό,τι άλλο έχει σχέση με το νερό αλλά θα είναι η γωνιά όπου θα πειραματιζόμαστε και θα παίζουμε με το νερό.

Συγκεντρώσαμε εικόνες και βιβλία. Δοχεία, υλικά (βαμβάκι, τούλια, σφουγγάρια κλπ.) σουρωτήρια, φίλτρα, σταγονόμετρα και σύριγγες.

Στη γωνιά αυτή, απασχολούνται τα παιδιά, την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων, πειραματιζόμενα ελεύθερα με τα εργαλεία και τα υλικά που έχουν στη διάθεσή τους. Έτσι, οδηγούνται στην αναδυόμενη απόκτηση γνώσεων για τις φυσικές επιστήμες και βελτιώνουν τις νοητικές και κινητικές τους δεξιότητες. Αποκτούν συγχρόνως και υπευθυνότητα, αφού, μετά τα πειράματά τους, πρέπει να φυλάξουν τα υλικά στη θέση τους,  να αφήσουν τα εργαλεία να στραγγίξουν και να σκουπίσουν τυχόν νερά που έχουν χυθεί στο τραπεζάκι. Η γωνιά παραδίδεται στο επόμενο παιδί όπως την παρέλαβε το προηγούμενο.

Κάναμε πειράματα απορροφητικότητας των υλικών. Δοκιμάσαμε με διαφορετικά υλικά: μέταλλο, ξύλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα, βαμβάκι, φύλλα, κλπ. Τα παιδιά έκαναν υποθέσεις για το αν κάθε υλικό είναι απορροφητικό ή όχι και, στη συνέχεια έριχναν σταγόνες με το σταγονόμετρο, για να δουν αν θα επαληθευτεί η υπόθεσή τους. Στη συνέχεια, αποτυπώσαμε όσα μάθαμε σε φύλλο εργασίας.

Μετά, ζωγραφίσαμε πάνω σε χαρτί κουζίνας, που ξέραμε ότι είναι απορροφητικό, για να δούμε τι θα συμβεί. Ο Μιχάλης Μ. παρατήρησε με ενθουσιασμό πως, όταν έγραψε το όνομά του, αυτό μετά από λίγο «χόντρυνε»! Όλα τα παιδιά διαπίστωσαν ότι αυτά που ζωγράφιζαν στο χαρτί κουζίνας είχαν περάσει στο πρόχειρο χαρτί που είχαν βάλει από κάτω. Έτσι κατάλαβαν τις ιδιότητες ενός απορροφητικό υλικού, τα προβλήματα που μπορούν αυτές να μας δημιουργήσουν, π.χ. να λερώσουμε, αλλά και τις καινούργιες προοπτικές που μας δίνουν: Τα παιδιά δημιούργησαν ένα δεύτερο έργο χωρίς κόπο, που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σε άλλη εργασία.

Πειραματιστήκαμε με την διαλυτότητα του νερού.

Ξέρετε τι σημαίνει διαλύεται;

 Οι απαντήσεις: σπάει, χαλάει, γίνεται κομματάκια

 Συγκεντρώσαμε υλικά ( λάδι, άμμο, πετρούλες, ζάχαρη, αλάτι και καφέ). Κάναμε υποθέσεις για το κάθε ένα, αν πιστεύουμε ότι διαλύεται ή όχι. Για να επαληθεύσουμε τις υποθέσεις μας, βάλαμε ένα ένα τα υλικά στο νερό και τα ανακατέψαμε.

Είδαμε τα αποτελέσματα των πειραμάτων μας και τα καταγράψαμε σε φύλλο εργασίας.

Διαβάσαμε το μύθο του Αισώπου « Ένας γάιδαρος φορτωμένος αλάτι». Βάλαμε στα σακιά του γάιδαρου αλάτι, τα βουτήξαμε στο νερό και παρατηρήσαμε ότι έλιωσε και διαλύθηκε στο νερό, βάλαμε ζάχαρη και κάναμε το ίδιο. Πάλι η ζάχαρη έλιωσε και διαλύθηκε στο νερό. Στο τέλος βάλαμε από ένα σφουγγάρι στα σακιά και τα βουτήξαμε στο νερό. Τα σακιά έγιναν πιο βαριά, αφού απορρόφησαν νερό. Αυτό έπαθε ο πονηρός γάιδαρος που γλίστρησε τυχαία στο ποτάμι φορτωμένος αλάτι και ένιωσε πιο ελαφρύς ,όταν βγήκε,  και έπεσε επίτηδες, όταν ήταν φορτωμένος σφουγγάρια.

Άρεσε πολύ στα παιδιά ο μύθος και το παιχνίδι με το νερό και τα σακιά . Στο τέλος τους ζητήθηκε να πουν υλικά που θα βάραιναν τον γάιδαρο. Έδωσαν πολύ σωστές απαντήσεις: μαξιλάρια, παπλώματα, ρούχα, κάλτσες, χώμα, βαμβάκι, ξύλα, χαρτιά, στρώματα, λούτρινα παιχνίδια.

Παρατηρώντας ότι το λάδι επιπλέει και δεν ανακατεύεται με το νερό προχωρήσαμε σε πείραμα, για να επαληθεύσουμε ποια αντικείμενα επιπλέουν και ποια βυθίζονται στο νερό. Για κάθε αντικείμενο κάναμε υπόθεση και μετά την επαλήθευση βάζοντας στο  δοχείο με το νερό. Σε ένα φύλλο εργασίας καταγράψαμε τα αποτελέσματα.

Γιατί η μικρή μπλε μπάλα βυθίζεται και η μεγάλη επιπλέει; Τα παιδιά πήραν στα χέρια τους τις δύο μπάλες και παρατήρησαν ότι η μπλε ήταν σκληρή, γεμάτη πλαστικό, όπως είπαν, ενώ η άλλη μαλακή, γιατί έχει μέσα αέρα. Το ίδιο γίνεται και με την κολοκύθα που ενώ είναι βαριά είναι από μέσα κούφια, έχει αέρα.

Γιατί το χαρτί βυθίζεται και το καραβάκι επιπλέει; το αφήσαμε στο νερό αφού σχολάσαμε και το πρωί πήραμε την απάντηση. Είχε βυθιστεί, γιατί είχε απορροφήσει νερό.   

Επισκέφτηκε το νηπιαγωγείο μας η κ. Ειρήνη Δερμιτζάκη, Υπεύθυνη του  2ου Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών, η οποία, μαζί με άλλη μια εκπαιδευτικό, πραγματοποίησε πειράματα με το νερό, μέσα από θεατρικό παιχνίδι με θέμα τους πειρατές: Τα παιδιά μας, πλήρωμα ενός πειρατικού καραβιού, μαζί με την καπετάνισσα Μπίλια, αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό πρόβλημα: η μαγείρισσα έχει χάσει το χαμόγελό της και δεν μαγειρεύει! Όλοι πεινάνε! Τότε, η καπετάνισσα απευθύνεται στην αλχημίστρια,

η οποία είναι απασχολημένη, γιατί έχει αναλάβει να φτιάχνει τεράστιες ποσότητες οδοντόκρεμα για τους χαυλιόδοντες των ελεφάντων.

Η αλχημίστρια ξέρει τη λύση και στρώνει το πλήρωμα στη δουλειά, για να φτιάξουν ένα φίλτρο, που θα χαρίσει το χαμόγελο στη μαγείρισσα:
Πρώτα, τους δίνει να μαδήσουν ροδοπέταλα.

Τα βάζει σε βραστό νερό

και δίνει σε κάθε ομάδα διάφορα υλικά για να φτιάξουν το πιο ξινό φίλτρο: δοκιμαστικούς σωλήνες, που τους γεμίζει με το νερό από τα ροδοπέταλα,

λεμόνι,

ξύδι,

σαπούνι για τα πιάτα,

σαπούνι για τα χέρια

και απορρυπαντικό.

Οι πειρατές τα βάζουν στους δοκιμαστικούς σωλήνες και τους παρατηρούν, καθώς το νερό από τα ροδοπέταλα αλλάζει χρώμα. Η αλχημίστρια τους αποκαλύπτει ότι όποιο υγρό είναι πιο κόκκινο είναι το πιο ξινό και είναι το ιδανικό για τη μαγείρισσα. Οι πειρατές διαπιστώνουν ότι το λεμόνι έφτιαξε το πιο ξινό φίλτρο, το δίνουν στη μαγείρισσα, εκείνη χαμογελά και πάλι και οι πειρατές της προτείνουν το μενού των επόμενων ημερών: φακές, μπιφτέκια με πατάτες, παστίτσιο, φασολάδα, ντολμαδάκια και άλλα πολλά, που η μαγείρισσα θα ετοιμάσει με χαρά και οι κοιλιές των πειρατών δεν θα γουργουρίζουν πια!