Στου Φλεβάρη τις αυλές, χιόνια και αμυγδαλιές

«Στου Φλεβάρη τις αυλές, χιόνια και αμυγδαλιές», έλεγαν οι παλιοί. Απο το βιβλίο «Οι μύθοι των λουλουδιών», διαβάσαμε την ιστορία της Αμυγδαλιάς, που ήταν μια κοπέλα, που αγάπησε το Βοριά και εκείνος, άθελά του την πάγωσε. Μεταμορφώθηκε σε δέντρο και κάθε χρόνο, μες στο χειμώνα, ντύνεται στα λευκά και τον περιμένει. Κι αυτός μαραίνει και μαδά τα λουλούδια της…

Με λαδοπαστέλ και τέμπερες, χρησιμοποιώντας ματσάκια από μπατονέτες, φτιάξαμε αμυγδαλιές στην αυλή του Φλεβάρη, κάτω από τον γκρίζο χειμωνιάτικο ουρανό.

Καλωσόρισες, Φλεβάρη!

Καλωσορίσαμε τον Φεβρουάριο. Τον ντύσαμε κλόουν, γιατί μας φέρνει άλλη μια αγαπημένη γιορτή των παιδιών, τις Απόκριες. Δεν παραλείπει, όμως, να φοράει τη μάσκα του! Κρατάει μπαστούνι, γιατί είναι κουτσός. Κρατάει ομπρέλα, γιατί «Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό» και γιατί «Φλεβάρης, Κουτσοφλέβαρος έρχεται κούτσα-κούτσα, όλο νερά και λούτσα»! Έχει στρωμένο το χαλάκι του και έχει μαζί του ξύλα για να ζεσταίνεται, αφού είναι κι αυτός χειμωνιάτικος μήνας -ο τελευταίος. Έχει δίπλα του τα κλαδιά αμυγδαλιάς που του πρόσφερε η κ. Μαρία. Ο Γιάννης Μ. πρότεινε να έχει και ένα κανατάκι, για να θυμάται το πάθημά του, όταν ήπιε με πονηριά όλο το κρασί από το βαρέλι των αδελφών του. Και ο κ. Φεβρουάριος τον άκουσε!

Ζωγραφίσαμε το Φεβρουάριο, όπως τον φανταζόμαστε αν ήταν άνθρωπος. Είναι ντυμένος αποκριάτικα, σαν κλόουν, ή πάντως με χαρούμενα, φωτεινά χρώματα, αφού μας φέρνει μια χαρούμενη γιορτή, τις Απόκριες. Κρατάει μπαστούνι, γιατί είναι κουτσός. Το ένα του πόδι είναι πιο μακρύ από το άλλο. Κρατάει ομπρέλα για τη βροχή. Και το κανατάκι που πρότεινε ο Γιάννης! Γύρω του έχει σύννεφα με βροχή και χιόνι, λακούβες με νερό ή λάσπη, δέντρα χωρίς φύλλα, αφού είναι ακόμα χειμώνας, αλλά και μια ανθισμένη αμυγδαλιά.

Ξημερώνει και βραδιάζει…

Καθώς η γη γυρίζει γύρω από τον εαυτό της, τα μέρη που φωτίζονται από τον ήλιο έχουν μέρα και τα μέρη που δεν φωτίζονται έχουν νύχτα. Ενδιάμεσα είναι το απόγευμα και το ξημέρωμα. Πάντα με την ίδια σειρά, δηλαδή άλλο ένα μοτίβο: πρωί-μεσημέρι-απόγευμα-βράδυ. Δεν μπορούμε να έχουμε δυο μέρες στη σειρά, χωρίς νύχτα ενδιάμεσα, άρα το μοτίβο είναι πάντα μέρα-νύχτα-μέρα-νύχτα.

Είδαμε ένα διασκεδαστικό βίντεο για τη μέρα και τη νύχτα και συζητήσαμε τις διαφορές τους:

Η μέρα και η Νύχτα

Τι κάνουμε σε κάθε φάση της ημέρας; Τα παιδιά είπαν πολλές ιδέες για το τι κάνουν το πρωί, το μεσημέρι, το απόγευμα και το βράδυ. Μετά διάλεξαν ένα από αυτά για κάθε φάση και το ζωγράφισαν.

Τραγουδήσαμε τον ήλιο και το φεγγάρι, με το υπέροχο τραγούδι του Ορφέα Περίδη «Παραμύθι». Μπορείτε να το ακούσετε εδώ:

Παραμύθι, Ορφέας Περίδης

Η νύχτα καμιά φορά μπορεί να μας δημιουργήσει φόβο, επειδή δεν βλέπουμε στο σκοτάδι.
Τι ήχους ακούμε το βράδυ; Τα παιδιά είπαν:
Μέσα στο σπίτι:
– Τη βρύση που στάζει
– Την κουρτίνα που τη φυσάει ο αέρας
– Το σεντόνι, όταν αλλάζω πλευρό
– Την τηλεόραση που βλέπουν η μαμά κι ο μπαμπάς
– Το ψυγείο
– Το κλειδί στην κλειδαριά όταν κλειδώνει ο μπαμπάς
– Την πόρτα που κλείνει ο μπαμπάς
– Το καζανάκι
– Το μπέμπη που πίνει γάλα
– Το νερό όταν κάνουν μπάνιο
– Το πλυντήριο ρούχων
– Την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα
– Το χαρτάκι από το γλυκό που τρώνε οι γονείς μου
– Την πόρτα του ντουλαπιού που κλείνει
– Την ηλεκτρική σκούπα
– Τον εξαεριστήρα του μπάνιου
– Το πορτάκι της σόμπας
– Το παράθυρο της τουαλέτας που κλείνει η μαμά
– Το τηλέφωνο, και όταν χτυπάει και όταν παίρνουμε
– Την απλώστρα που ανοίγει η μαμά
– Το κρεβάτι μου που τρίζει
– Το ποτήρι που γεμίζει ο μπαμπάς με νερό
– Το κουδουνάκι ή ξυπνητήρι
– Κάποιον που βήχει
– Το φτέρνισμα

Έξω από το παράθυρό μου:
– Τον αέρα που φυσάει
– Τη βροχή
– Τα αμάξια
– Το μηχανάκι
– Τις κόρνες των αυτοκινήτων
– Τα βήματα
– Τα κλαδιά που κουνιούνται
– Κάτι που σπάει
– Τα φύλλα που πετούν
– Τα μπουμπουνητά
– Τη σειρήνα
– Τη θάλασσα
– Τις γάτες
– Τα σκυλιά
– Το αεροπλάνο

Την κουκουβάγια. Και δεν είναι απλώς στη φαντασία μας, αφού η κ. Ασπασία αυτή τη βδομάδα φωτογράφισε και βιντεοσκόπησε κουκουβάγια μέσα στην πόλη στο Ηράκλειο!

Συμπεράναμε πως οι ήχοι που ακούμε δεν πρέπει να μας τρομάζουν, αφού ξέρουμε από πού προέρχεται ο καθένας. Διαβάσαμε το διασκεδαστικό βιβλιαράκι «Εγώ δε φοβάμαι» και το παραμύθι «Επιτέλους ησυχία», για τους ήχους της νύχτας.

Τα ζώα της νύχτας, δηλαδή τα νυκτόβια ζώα, πώς καταφέρνουν να κυνηγούν, αλλά και να προστατεύονται μέσα στο σκοτάδι;
– Έχουν πολύ δυνατή όραση. Βλέπουν καθαρά ακόμα και στο σκοτάδι. Τα μάτια τους λαμπυρίζουν και ξεχωρίζουν μέσα στο σκοτάδι
– Έχουν πολύ ευαίσθητη ακοή. Ακούν πράγματα που δεν ακούμε εμείς.
– Έχουν πολύ ευαίσθητη όσφρηση. Μπορούν να μυρίζουν από πολύ μακριά.
– Χρησιμοποιούν τα μουστάκια τους για να αγγίζουν και να αισθάνονται.

Φτιάξαμε το πορτρέτο μιας μαύρης γάτας στο μαύρο σκοτάδι! Φαίνεται μόνο το περίγραμμά της και τα φωτεινά και γυαλιστερά μάτια της!

Διασκεδάσαμε με το παραμύθι «Δεν θέλω να πάω για ύπνο».

«Του Αυγούστου και του Γεναριού τα δυο καλά φεγγάρια», έλεγαν οι παλιοί. Κι ακόμα, «Του Γενάρη το φεγγάρι λάμπει σαν μαργαριτάρι» και «Του Γενάρη το φεγγάρι ήλιος της ημέρας μοιάζει». Με αφορμή την πανσέληνο, μάθαμε τις παροιμίες και διασκεδάσαμε χτυπώντας το ρυθμό της καθεμιάς με διαφορετικό τρόπο.
Ζωγραφίσαμε γάτες που κοιτάζουν το λαμπερό φεγγάρι!

Τέλος, δεν παραλείψαμε να φτιάξουμε τον τοίχο του 4, χρησιμοποιώντας τα ραβδάκια μας. Χρωματίσαμε σε χαρτί τον τοίχο του 4, βάζοντας το σωστό χρώμα σε κάθε ραβδάκι.

Μαθηματικά: αφαιρέσεις, ραβδάκια-σύμβολα και ζωντανέματα!

Αφού τα παιδιά έμαθαν το 3 και με αφορμή το βιβλίο της Παυλίνας Παμπούδη «Με το ένα και το δυο» και τα αστεία στιχάκια που έχει στο τέλος, για την πρόσθεση και την αφαίρεση, μάθαμε το «βγάζω» και το σύμβολό του, το -.

Γνωρίσαμε τα ραβδάκια Cuisenaire: Κάθε ραβδάκι είναι λίγο μεγαλύτερο από το προηγούμενο και έχει διαφορετικό χρώμα. Άρα, κάθε χρώμα συμβολίζει έναν αριθμό. Αλλά και το μέγεθος του ραβδιού συμβολίζει έναν αριθμό. Στο ραβδάκι του δυο, χωράνε δυο ραβδάκια του ένα. Στο ραβδάκι του τρία, χωράνε τρία ραβδάκια του ένα ή ένα ραβδάκι του δυο και ένα ραβδάκι του ένα. Τα παιδιά μαθαίνουν ποιο ραβδάκι αντιστοιχεί σε κάθε αριθμό και φτιάχνουν «τοίχους». Για τον τοίχο του 3, χτίζαμε και «διαβάζαμε»: 3+0=3, 2+1=3, 1+2=3, 1+1+1=3, 0+3=3.
Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά μαθαίνουν πόσοι αριθμοί χωράνε σε έναν αριθμό και τις τέσσερις πράξεις. Εμείς, στο νηπιαγωγείο, μαθαίνουμε μόνο την πρόσθεση, με τα ραβδάκια Cuisenaire. 

Τέλος, όπως κάνουμε με όλους τους αριθμούς, ζωντανέψαμε το 3.

Κρύο, κρύο, παγωνιά…

Μάθαμε για τις χιονονιφάδες. Το σχήμα τους δεν είναι στρογγυλό, αλλά σαν αστέρι, με έξι ποδαράκια. Είδαμε φωτογραφίες από χιονονιφάδες, όπως φαίνονται στο μικροσκόπιο. Καμία μα καμία χιονονιφάδα δεν είναι ίδια με την άλλη! Όλα τα ποδαράκια, όμως, της ίδιας χιονονιφάδας είναι στολισμένα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο!
Φτιάξαμε τις δικές μας, φανταστικές χιονονιφάδες, μην ξεχνώντας τον πιο πάνω κανόνα.
Πρώτα, με διάφορα μικρά αντικείμενα.

Μετά, τις ζωγραφίσαμε.

Μιλώντας για τα ζώα του πάγου και του χιονιού, παρατηρήσαμε ότι όλα είχαν κάτι κοινό: το άσπρο χρώμα. Αφού εξηγήσαμε ότι αυτός είναι ο τρόπος για να κρύβονται και να προστατεύονται από τους εχθρούς τους, αναζητήσαμε σε φωτογραφίες «κρυμμένα» ζώα στο περιβάλλον τους. Μετά, τα παιδιά τοποθέτησαν διάφορα ζώα/μαριονέτες πάνω στο σωστό «περιβάλλον», ώστε να φαίνονται λιγότερο.

Επειδή, τους άρεσε πολύ αυτό, το δοκιμάσαμε και με τα πλαστικά ζώα που έχουμε στην τάξη μας.

Στο τέλος, κάθε παιδί ζωγράφισε ένα ζώο και προσπάθησε να το «κρύψει», χρωματίζοντας με παρόμοια χρώματα το περιβάλλον του.

Φτιάξαμε μάσκες και μεταμορφωθήκαμε σε πολικές αρκούδες.

Το δέντρο με τα πουλιά στην πόρτα της τάξης μας, που είχε χάσει τα φύλλα του το φθινόπωρο, τώρα σκεπάστηκε με χιόνι.

Στολίσαμε τα παράθυρα της τάξης μας με πιγκουίνους. Για να τους φτιάξουμε σε σχήμα 8, ασκήσαμε τις κινητικές μας δεξιότητες, πρώτα περπατώντας γύρω από κώνους,

μετά σχηματίζοντας τη διαδρομή μας με σχοινί,

και, τέλος, με μαρκαδόρο πάνω σε χαρτί.

Διαβάσαμε το παραμύθι «Πάμε σπίτι, αρκουδάκι μου», που μιλάει για τους ήχους του χειμώνα στο δάσος: τα βήματα της αρκούδας, το νερό που στάζει, το χιόνι που πέφτει από τα κλαδιά, τον αέρα, τα κλαδιά που τρίζουν.

Προσπαθήσαμε να τους αναπαραστήσουμε με μουσικά όργανα, δοκιμάζοντας πολλά διαφορετικά όργανα, αλλά και το ίδιο όργανο, χτυπώντας το με διαφορετικό τρόπο.

Ουουουουουουου….όπως ο αέρας!

Το καλύτερο μάθημα είναι αυτό που αναδύεται από κάτι που τραβά την προσοχή και το ενδιαφέρον των παιδιών. Την ώρα της μεσημεριανής χαλάρωσης, ο δυνατός νοτιάς περνούσε μέσα από τις χαραμάδες και φώναζε ουουουουου. Τα παιδιά παραξενεύτηκαν (κάποια φοβήθηκαν και λιγάκι…) και ρώτησαν τι κάνει έτσι. Όταν σηκωθήκαμε, (ξανα)μιλήσαμε για τους ήχους που μπορεί να κάνει ο αέρας. Τα παιδιά είπαν ότι ουουουουουου μπορεί να κάνει και το φάντασμα και ο λύκος. Μάθαμε, λοιπόν, πώς γράφεται το ου, διαβάσαμε το γλωσσοδέτη του Ευγένιου Τριβιζά και παίξαμε τα σχετικά παιχνίδια, βρήκαμε λέξεις που αρχίζουν από ου, ψάξαμε το ου στα ονόματα και τα επίθετα των συμμαθητών μας. Στο τέλος, ζωγραφίσαμε κάτι που φωνάζει ου και γράψαμε τη φωνή του.

Και όμως γυρίζει!

Η Γη δεν είναι ακίνητη. Γυρίζει γύρω από τον εαυτό της. Γυρίζει, όμως και γύρω από τον ήλιο, που είναι μια τεράστια μπάλα από φωτιά, που ζεσταίνει και φωτίζει τη Γη. Όταν η Γη βρίσκεται πιο κοντά στον ήλιο, έχουμε καλοκαίρι. Καθώς απομακρύνεται, έρχεται το φθινόπωρο. Στο πιο μακρινό σημείο, έχουμε χειμώνα. Καθώς πλησιάζει πάλι στον ήλιο, έρχεται η άνοιξη. Όταν η Γη γυρίσει μια ολόκληρη φορά γύρω από τον ήλιο, έχει περάσει ένας χρόνος και όλα ξεκινούν από την αρχή, φτιάχνοντας το μοτίβο των εποχών!

Αναπαραστήσαμε την κίνηση της Γης γύρω από τον εαυτό της και τον ήλιο.

Τη ζωγραφίσαμε.

Φτιάξαμε το δέντρο των εποχών.

 

11 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού, μιλήσαμε για τα δικαίωματα που έχουν όλα τα παιδιά του κόσμου. Μάθαμε τι σημαίνει δικαίωμα και σκεφτήκαμε ποια μπορεί να είναι τα δικαιώματα των παιδιών. Κάθε παιδί ζωγράφισε το δικαίωμα που ήθελε. Στο τέλος, δημιουργήσαμε μια αφίσα, για να τα θυμόμαστε!