Τα νέα Εργαστήρια Δεξιοτήτων μας εντάσσονται στον 4^ο Θεματικό Κύκλο «Δημιουργώ και Καινοτομώ-Δημιουργική Σκέψη και Καινοτομία ».

Ο τίτλος των εργαστηρίων είναι: Νεροκουβαλητές

Σκοπός των εργαστηρίων είναι να καταλάβουν τα παιδιά ότι το νερό είναι ένα φυσικός πόρος πολύ σημαντικός για την ζωή μας, ότι λιγοστεύει, ότι οι άνθρωποι είναι υπεύθυνοι γι αυτό καθώς και για την ρύπανση του. Επίσης σκοπός είναι τα παιδιά να αποκτήσουν  οικολογικές αξίες και να κατανοήσουν ότι μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης του προβλήματος, να γίνουν υπεύθυνα στην συμπεριφορά τους.

Το 1^ο μας Εργαστήριο είναι Ο κύκλος του νερού

Δημιουργήθηκε μια ατμόσφαιρα χαλάρωσης ακούγοντας τα παιδιά ήχους του νερού και μετά τους ζητήθηκε να πουν τι τους ερχόταν στο μυαλό, όταν άκουγαν τη λέξη νερό,  δηλαδή έκαναν έναν καταιγισμό ιδεών ή ιδεοθύελλα, ώστε να προετοιμαστούν για όσα θα ακολουθήσουν στα επόμενα εργαστήρια, αλλά και για να ανιχνεύσουμε οι νηπιαγωγοί τις προϋπάρχουσες γνώσεις σχετικά με το νερό.
Οι απαντήσεις τους, με τη σειρά που τις έδωσαν:
Όταν ακούω τη λέξη νερό, σκέφτομαι…
…κυματάκια (Γιάννης Ντ.)
…ήρεμη λίμνη (Μαρίζα)
…θάλασσα (Μυρτιάννα)
…το πίνουμε (Σάρα)
…κολυμπάμε (Βασίλης)
…ηρεμώ (Λίλα)
…πάνω στο νερό είναι το πλοίο (Κωνσταντίνος)
…μαγειρεύουμε (Βασιλική)
…μέσα ζουν ψάρια (Μιχάλης Π.)
…ντους (Πέτρος)
…ποτίζουμε (Φωτεινή)
…καταρράκτης (Φάνης)
…αν δεν έχουμε νερό, θα πεθάνουμε (Μαρίνα)
…το νερό μπαίνει σε σωλήνες, για να τρέχει στη βρύση (Χριστόφορος)
…βροχή (Μιχάλης Μ.)
…πλένουμε τα χέρια μας (Χρήστος)
…ο πάγος, όταν λιώνει, γίνεται νερό (Σάρα)
…αγοράζουμε το νερό για να πίνουμε (Μυρτιάννα)
…ποτάμι (Φωτεινή)
…στο νερό ζουν οι βάτραχοι (Βασιλική)
…συντριβάνι (Χριστόφορος)
…ντεπόζιτο (Γιάννης Ντ.)
…ξεπλένουμε το στόμα μας (Μιχάλης Μ.)
…πλένουμε τα φρούτα (Μιχάλης Π.)
…νερό έχουν οι μπογιές (Μαρίνα)
…πλένουμε τα ρούχα (Σάρα)
…μπουκάλια (Αλέξανδρος)
…μπουγέλα (Φάνης)
…φεύγει από τους υπονόμους (Πέτρος)
…πλένουμε τα πιάτα (Φωτεινή)
…πίνουν τα ζώα (Σάρα)
…επιβιώνουμε με το νερό (Μυρτιάννα)
… ο ελέφαντας πετάει νερό με την προβοσκίδα του (Φάνης)
…κάνουμε οικονομία στο νερό, για να έχουμε νερό (Μυρτιάννα)
…βουτιές! (Μυρτιάννα;)
…είναι στο λάστιχο (Χριστόφορος)

Διαβάσαμε το βιβλίο της Σοφίας Μαντουβάλου «Τα σύννεφο που έβαλε τα κλάματα»

Το βιβλίο της Κατερίνας Γιαννίκου «Δε φοβάμαι το νερό»

και το βιβλίο του Σαμ Γκοντουιν «Πέφτει πέφτει η σταγόνα»

Με τη βοήθεια αυτών των βιβλίων τα παιδιά κατανόησαν ευχάριστα τον κύκλο του νερού.

Κάναμε πειράματα εξάτμισης και υγροποίησης του νερού, με ένα βάζο με βραστό νερό και παγάκια στο καπάκι του.

Αφήσαμε ένα βρεγμένο χαρτί κουζίνας στον ήλιο, μόλις βγήκαμε διάλειμμα και είδαμε ότι είχε στεγνώσει εντελώς μέχρι το τέλος του διαλείμματος.

Τα παιδιά ζωγράφισαν με σύμβολα τον κύκλο του νερού.

Τους ζητήθηκε να κατασκευάσουν τρισδιάστατο τον κύκλο του νερού.

Όλα μαζί πρότειναν ιδέες.

Σχεδίασαν, έκοψαν, τύλιξαν, κόλλησαν και το έφτιαξαν.

2^ο Εργαστήριο Πειράματα

Φτιάξαμε μια γωνιά νερού όπου θα συγκεντρώνουμε βιβλία, εικόνες και ό,τι άλλο έχει σχέση με το νερό αλλά θα είναι η γωνιά όπου θα πειραματιζόμαστε και θα παίζουμε με το νερό.

Συγκεντρώσαμε εικόνες και βιβλία. Δοχεία, υλικά (βαμβάκι, τούλια, σφουγγάρια κλπ.) σουρωτήρια, φίλτρα, σταγονόμετρα και σύριγγες.

Στη γωνιά αυτή, απασχολούνται τα παιδιά, την ώρα των ελεύθερων δραστηριοτήτων, πειραματιζόμενα ελεύθερα με τα εργαλεία και τα υλικά που έχουν στη διάθεσή τους. Έτσι, οδηγούνται στην αναδυόμενη απόκτηση γνώσεων για τις φυσικές επιστήμες και βελτιώνουν τις νοητικές και κινητικές τους δεξιότητες. Αποκτούν συγχρόνως και υπευθυνότητα, αφού, μετά τα πειράματά τους, πρέπει να φυλάξουν τα υλικά στη θέση τους,  να αφήσουν τα εργαλεία να στραγγίξουν και να σκουπίσουν τυχόν νερά που έχουν χυθεί στο τραπεζάκι. Η γωνιά παραδίδεται στο επόμενο παιδί όπως την παρέλαβε το προηγούμενο.

Κάναμε πειράματα απορροφητικότητας των υλικών. Δοκιμάσαμε με διαφορετικά υλικά: μέταλλο, ξύλο, πλαστικό, χαρτί, ύφασμα, βαμβάκι, φύλλα, κλπ. Τα παιδιά έκαναν υποθέσεις για το αν κάθε υλικό είναι απορροφητικό ή όχι και, στη συνέχεια έριχναν σταγόνες με το σταγονόμετρο, για να δουν αν θα επαληθευτεί η υπόθεσή τους. Στη συνέχεια, αποτυπώσαμε όσα μάθαμε σε φύλλο εργασίας.

Μετά, ζωγραφίσαμε πάνω σε χαρτί κουζίνας, που ξέραμε ότι είναι απορροφητικό, για να δούμε τι θα συμβεί. Ο Μιχάλης Μ. παρατήρησε με ενθουσιασμό πως, όταν έγραψε το όνομά του, αυτό μετά από λίγο «χόντρυνε»! Όλα τα παιδιά διαπίστωσαν ότι αυτά που ζωγράφιζαν στο χαρτί κουζίνας είχαν περάσει στο πρόχειρο χαρτί που είχαν βάλει από κάτω. Έτσι κατάλαβαν τις ιδιότητες ενός απορροφητικό υλικού, τα προβλήματα που μπορούν αυτές να μας δημιουργήσουν, π.χ. να λερώσουμε, αλλά και τις καινούργιες προοπτικές που μας δίνουν: Τα παιδιά δημιούργησαν ένα δεύτερο έργο χωρίς κόπο, που μπορούν να το χρησιμοποιήσουν σε άλλη εργασία.

Πειραματιστήκαμε με την διαλυτότητα του νερού.

Ξέρετε τι σημαίνει διαλύεται;

 Οι απαντήσεις: σπάει, χαλάει, γίνεται κομματάκια

 Συγκεντρώσαμε υλικά ( λάδι, άμμο, πετρούλες, ζάχαρη, αλάτι και καφέ). Κάναμε υποθέσεις για το κάθε ένα, αν πιστεύουμε ότι διαλύεται ή όχι. Για να επαληθεύσουμε τις υποθέσεις μας, βάλαμε ένα ένα τα υλικά στο νερό και τα ανακατέψαμε.

Είδαμε τα αποτελέσματα των πειραμάτων μας και τα καταγράψαμε σε φύλλο εργασίας.

Διαβάσαμε το μύθο του Αισώπου « Ένας γάιδαρος φορτωμένος αλάτι». Βάλαμε στα σακιά του γάιδαρου αλάτι, τα βουτήξαμε στο νερό και παρατηρήσαμε ότι έλιωσε και διαλύθηκε στο νερό, βάλαμε ζάχαρη και κάναμε το ίδιο. Πάλι η ζάχαρη έλιωσε και διαλύθηκε στο νερό. Στο τέλος βάλαμε από ένα σφουγγάρι στα σακιά και τα βουτήξαμε στο νερό. Τα σακιά έγιναν πιο βαριά, αφού απορρόφησαν νερό. Αυτό έπαθε ο πονηρός γάιδαρος που γλίστρησε τυχαία στο ποτάμι φορτωμένος αλάτι και ένιωσε πιο ελαφρύς ,όταν βγήκε,  και έπεσε επίτηδες, όταν ήταν φορτωμένος σφουγγάρια.

Άρεσε πολύ στα παιδιά ο μύθος και το παιχνίδι με το νερό και τα σακιά . Στο τέλος τους ζητήθηκε να πουν υλικά που θα βάραιναν τον γάιδαρο. Έδωσαν πολύ σωστές απαντήσεις: μαξιλάρια, παπλώματα, ρούχα, κάλτσες, χώμα, βαμβάκι, ξύλα, χαρτιά, στρώματα, λούτρινα παιχνίδια.

Παρατηρώντας ότι το λάδι επιπλέει και δεν ανακατεύεται με το νερό προχωρήσαμε σε πείραμα, για να επαληθεύσουμε ποια αντικείμενα επιπλέουν και ποια βυθίζονται στο νερό. Για κάθε αντικείμενο κάναμε υπόθεση και μετά την επαλήθευση βάζοντας στο  δοχείο με το νερό. Σε ένα φύλλο εργασίας καταγράψαμε τα αποτελέσματα.

Γιατί η μικρή μπλε μπάλα βυθίζεται και η μεγάλη επιπλέει; Τα παιδιά πήραν στα χέρια τους τις δύο μπάλες και παρατήρησαν ότι η μπλε ήταν σκληρή, γεμάτη πλαστικό, όπως είπαν, ενώ η άλλη μαλακή, γιατί έχει μέσα αέρα. Το ίδιο γίνεται και με την κολοκύθα που ενώ είναι βαριά είναι από μέσα κούφια, έχει αέρα.

Γιατί το χαρτί βυθίζεται και το καραβάκι επιπλέει; το αφήσαμε στο νερό αφού σχολάσαμε και το πρωί πήραμε την απάντηση. Είχε βυθιστεί, γιατί είχε απορροφήσει νερό.   

Επισκέφτηκε το νηπιαγωγείο μας η κ. Ειρήνη Δερμιτζάκη, Υπεύθυνη του  2ου Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστημών, η οποία, μαζί με άλλη μια εκπαιδευτικό, πραγματοποίησε πειράματα με το νερό, μέσα από θεατρικό παιχνίδι με θέμα τους πειρατές: Τα παιδιά μας, πλήρωμα ενός πειρατικού καραβιού, μαζί με την καπετάνισσα Μπίλια, αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό πρόβλημα: η μαγείρισσα έχει χάσει το χαμόγελό της και δεν μαγειρεύει! Όλοι πεινάνε! Τότε, η καπετάνισσα απευθύνεται στην αλχημίστρια,

η οποία είναι απασχολημένη, γιατί έχει αναλάβει να φτιάχνει τεράστιες ποσότητες οδοντόκρεμα για τους χαυλιόδοντες των ελεφάντων.

Η αλχημίστρια ξέρει τη λύση και στρώνει το πλήρωμα στη δουλειά, για να φτιάξουν ένα φίλτρο, που θα χαρίσει το χαμόγελο στη μαγείρισσα:
Πρώτα, τους δίνει να μαδήσουν ροδοπέταλα.

Τα βάζει σε βραστό νερό

και δίνει σε κάθε ομάδα διάφορα υλικά για να φτιάξουν το πιο ξινό φίλτρο: δοκιμαστικούς σωλήνες, που τους γεμίζει με το νερό από τα ροδοπέταλα,

λεμόνι,

ξύδι,

σαπούνι για τα πιάτα,

σαπούνι για τα χέρια

και απορρυπαντικό.

Οι πειρατές τα βάζουν στους δοκιμαστικούς σωλήνες και τους παρατηρούν, καθώς το νερό από τα ροδοπέταλα αλλάζει χρώμα. Η αλχημίστρια τους αποκαλύπτει ότι όποιο υγρό είναι πιο κόκκινο είναι το πιο ξινό και είναι το ιδανικό για τη μαγείρισσα. Οι πειρατές διαπιστώνουν ότι το λεμόνι έφτιαξε το πιο ξινό φίλτρο, το δίνουν στη μαγείρισσα, εκείνη χαμογελά και πάλι και οι πειρατές της προτείνουν το μενού των επόμενων ημερών: φακές, μπιφτέκια με πατάτες, παστίτσιο, φασολάδα, ντολμαδάκια και άλλα πολλά, που η μαγείρισσα θα ετοιμάσει με χαρά και οι κοιλιές των πειρατών δεν θα γουργουρίζουν πια!