Για να φτιάξει κανείς μια καλή ιστορία, πρέπει να ξέρει να πατάει τα σωστά κουμπιά…
Ένα παιδί ήρθε στο μαγαζί και άρχισε να κλέβει πράγματα. Στέκεται στο ράφι με τα βιβλία τσέπης κοντά στο μπροστά παράθυρο. Βουτάει περιοδικά κάτω από τη μπλούζα του. Είχε κόσμο γύρω από το ταμείο τότε και δεν τον είδα στην αρχή. Αλλά μόλις κατάλαβα τί έκανε, άρχισα να φωνάζω. Πετάχτηκε σαν ελατήριο και μέχρι να βγώ από τον πάγκο, διέσχιζε την 7η Λεωφόρο. Το κυνήγησα για μισό τετράγωνο και μετά τα παράτησα.
Κάτι του έπεσε στο δρόμο και αφού δε μπορούσα να τρέξω άλλο, έσκυψα να δω τι είναι.
Αποδείχτηκε πως ήταν το πορτοφόλι του. Δεν είχε λεφτά μέσα, αλλά ήταν το δίπλωμα οδήγησης, με δυο τρεις φωτογραφίες. Φαντάζομαι πως μπορουσα να πάρω τους αστυνομικούς και να τον συλλάβουν.
Είχα το όνομα του και την διέυθυνση από το δίπλωμα, αλλά τον λύπόμουν κάπως. Ήταν ενάς μικρός ασήμαντος αλήτης, και μόλις κοίταξα τις φωτογραφίες του στο πορτοφόλι, δεν μπορούσα πείσω τον εαυτό μου να του θυμώσει. Ρότζερ Γκούντουιν. Αυτό ήταν το όνομα του.
Σε μία από τις φωτογραφίες, θυμάμαι, στεκόταν δίπλα στην μητέρα του. Σε μια άλλη κρατούσε ένα βραβείο στο σχολείο και χαμογελούσε λες και κέρδισε το λαχείο. Δε μου πήγαινε η καρδιά. Ένα φτωχόπαιδο από το Μπρούκλιν. Xωρίς να συμβαίνουν πολλά για αυτόν, και ποιος νοιαζόταν για μερικά βρώμικα περιοδικά έτσι κι αλλιώς;
Έτσι κράτησα το πορτοφόλι. Κάθε λίγο, ένιωθα την ανάγκη να του το επιστρέψω, καθυστερούσα και δεν έκανα τίποτα. Τότε ήρθαν τα Χριστούγεννα, και δεν είχα τίποτα να κάνω. Ο Βίνι θα με καλούσε σπίτι του, αλλά η μητέρα του αρρώστησε και έπρεπε να πάει με τη γυναίκα του στο Μαϊάμι την τελευταία στιγμή. Έτσι κάθομαι στο διαμέρισμά μου εκείνο το πρωί, λυπάμαι τον εαυτό μου, μέχρι που είδα το πορτοφόλι του Ρότζερ Γκούντουιν σε ένα ράφι.
Και είπα, τι διάολο, ας κάνω κάτι καλό και μια φορά, έβαλα το παλτό μου και βγήκα για να του επιστρέψω το πορτοφόλι. Η διεύθυνση ήταν στο Μπόρουμ Χιλ, κάπου στις εργατικές. Έκανε παγωνιά εκείνη τη μέρα, και θυμάμαι να χάνομαι μερικές φορές μέχρι να βρω το σωστό κτίριο. Εκεί όλα μοιάζουν μεταξύ τους, και συνεχώς γυρίζεις στα ίδια μέρη, ενώ νομίζεις πως είσαι αλλού. Τέλος πάντων, βρίσκω το διαμέρισμα που έψαχνα, χτυπάω το κουδούνι… Δε γίνεται τίποτα. Υποθέτω πως δεν είναι κανείς μέσα, αλλά ξαναχτυπάω για να βεβαιωθώ. Και μόλις ήμουν έτοιμος να φύγω, περίμενα ακόμα λίγο, και ακούω βήματα προς την πόρτα.
Μια ηλικιωμένη ρωτάει: “Ποιος είναι;” και της λέω πως ψάχνω για τον Ρότζερ Γκούντουιν. “Εσύ είσαι Ρότζερ;”, λέει και ανοίγει δεκαπέντε κλειδαριές και ανοίγει την πόρτα. Πρέπει να είναι τουλάχιστον ογδόντα, ίσως ενενήντα χρονών. και το πρώτο που προσέχω, είναι πως είναι τυφλή. “Ήξερα πως θα έρθεις Ρότζερ” λέει “δε θα ξεχνούσες την γιαγιά Έθελ τα Χριστούγεννα.” Και ανοίγει τα χέρια για να με αγκαλιάσει. Δεν είχα χρόνο να σκεφτώ, το καταλαβαίνεις. Έπρεπε να πω κάτι γρήγορα, και πριν καταλάβω τι γίνεται… Άκουγα τις λέξεις να βγαίνουν από το στόμα μου. “Ναι, γιαγιά Έθελ,” Είπα. “Γύρισα για να σε δω τα Χριστούγεννα.” Μη με ρωτήσεις γιατί το είπα. Δεν έχω ιδέα. Απλά μου βγήκε έτσι, και ξαφνικά η κυρία με αγκαλιάζει, μπροστά στη πόρτα. Και τη αγκαλιάζω και εγώ. Ήταν σαν παιχνίδι που αποφασίσαμε να παίξουμε, χωρίς να συζητήσουμε τους κανόνες.
Εννοώ, αυτή η γυναίκα ήξερε πως δεν ήμουν ο εγγονός της. Ήταν γριά και αφελής, αλλά δεν είχε ξεφύγει τόσο, ώστε να μη καταλάβει τη διαφορά ενός ξένου με το αίμα της. Αλλά την ευχαριστούσε να υποκρίνεται και αφού και εγώ δεν είχα κάτι καλύτερο να κάνω, ευχαρίστως την ακολουθούσα. Έτσι μπήκαμε στο διαμέρισμα και περάσαμε τη μέρα μαζί. Κάθε φορά που με ρωτούσε για το πως ήμουν της έλεγα ένα ψέμα. Της είπα πως βρήκα καλή δουλειά σε ένα καπνοπωλείο. Της είπα πως ετοιμαζόμουν να παντρευτώ. Της είπα ένα σωρό ωραίες ιστορίες και αυτή έκανε πως τις πίστευε όλες. “Ωραία, Ρότζερ” έλεγε, κουνούσε το κεφάλι και χαμογελούσε. “Πάντα ήξερα πως θα τα καταφέρεις..”
Μετά από λίγο, άρχισα να πεινάω. Δε έπρεπε να υπήρχε πολύ φαϊ στο σπίτι, έτσι πήγα σε ένα μαγαζί στη γειτονιά και έφερα ένα σωρό πράγματα. Ένα μαγειρεμένο κοτόπουλο, σούπα λαχανικών, ένα κουβά πατατοσαλάτα, διάφορα πράγματα. Η Έθελ είχε κρατήσει ένα-δυο μπουκάλια κρασί στη κρεβατοκάμαρα της, και έτσι οι δυο μας, καταφέραμε να στήσουμε ένα αξιοπρεπές τραπέζι Χριστουγέννων. Και οι δύο ζαλιστήκαμε λίγο από το κρασί, θυμάμαι, και μετά το φαϊ, καθήσαμε στο σαλόνι, όπου οι καρέκλες ήταν πιο άνετες. Έπρεπε να κατουρήσω, ζήτησα συγνώμη και πήγα στο μπάνιο στο βάθος του διαδρόμου.
Εκεί τα πράγματα πήραν άλλη τροπή. Ήταν ήδη τραβηγμένο το ότι έκανα τον εγγονό της Έθελ, αλλά αυτό που έκανα μετά ήταν ιδιαίτερα τρελό, και δε συγχώρεσα τον εαυτό μου από τότε. Πάω στο μπάνιο, και ακουμπάω στό τοίχο δίπλα στο ντους. Βλέπω μία στίβα από έξι εφτά φωτογραφικές μηχανές, ολοκαίνουριες, 35 χιλιοστών, ακόμα στα κουτιά τους. Δεν έχω βγάλει ποτέ μου φωτογραφία, πόσο μάλλον να κλέψω κάτι, αλλά τις στιγμή που τις είδα στο μπάνιο, αποφάσισα πως θέλω μια για τον εαυτό μου. Έτσι απλά. Και χωρίς να το σκεφτω, Παίρνω ένα κουτί στο χέρι μου και πάω πίσω στο σαλόνι. Δεν έλειψα πάνω από τρία λεπτά, αλλά η γιαγιά Έθελ είχε τότε κοιμηθεί.
-Πολύ ‘Κιάντι’, υποθέτω. Πήγα στη κουζίνα να πλύνω τα πιάτα, κοιμήθηκε παρόλη τη φασαρία, ροχαλίζοντας σαν μωρό. Δεν είχε νόημα να την ενοχλήσω, και έτσι αποφάσισα να φύγω. Δε μπορούσα να της γράψω ούτε ένα σημείωμα, βλέποντας πως είναι τυφλή.Έτσι απλά έφυγα. Άφησα το πορτοφόλι του εγγονού στο τραπέζι, πήρα ξανά τη μηχανή και έφυγα από το διαμέρισμα. Και έτσι τελειώνει η ιστορία.
-Γύρισες ποτέ πίσω να την δεις;
-Μία φορά, μετά απο τρεις τέσσερις μήνες. Ένιωθα τόσο άσχημα που έκλεψα τη μηχανή, που ούτε την είχα χρησιμοποιήσει ακόμα. Τελικά αποφάσισα να την επιστρέψω, αλλά η γιαγιά Έθελ δεν ήταν πια εκεί. Κάποιος άλλος είχε μετακομίσει στο σπίτι, και δε μπορούσε να μου πει που ήταν.
-Μάλλον πέθανε.
-Ναι, μάλλον.
-Που σημαίνει πως πέρασε τα τελευταία της Χριστούγεννα, μαζί σου.
-Υποθέτω. Δε το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι.
-Ήταν μια καλή πράξη, Όγκι. Ήταν καλό αυτό που έκανες για αυτήν.
-Της είπα ψέμματα και την έκλεψα. Δε καταλαβαίνω πως το βλέπεις σαν καλή πράξη.
-Την έκανες ευτυχισμένη. Και η μηχανή ήταν ήδη κλεμμένη. Δεν είναι σαν να το πήρες από κάποιον που του άνηκε.
-Τα πάντα για την τέχνη. Ε Πόλ;
-Δε θα το έλεγα, αλλά τουλάχιστον χρησιμοποίησες την μηχανή για ένα καλό σκοπό.
-Και έτσι έχεις και την χριστουγεννιάτικη ιστορία σου.
-Ναι, φαίνεται πως την έχω. Το να παραμυθιάζεις είναι πραγματικό ταλέντο, Όγκι. Για να φτιάξει κανείς μια καλή ιστορία, πρέπει να ξέρει να πατάει τα σωστά κουμπιά.
-Θα έλεγα πως είσαι ανάμεσα στους κορυφαίους..
-Τι εννοείς;
-Εννοώ, είναι μια καλή ιστορία.
-Αν δεν μπορείς να μοιράζεσαι τα μυστικά με τους φίλους σου, τι φίλος είσαι;
-Ακριβώς. Δε θα είχε νόημα να ζεις τη ζωή.
Απόδοση στα ελληνικά Βασίλης Λαλιώτης
