Λίγες μέρες πριν με την Γ΄ τάξη επισκεφτήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά. Το μουσείο βρίσκεται στην καρδιά του Πειραιά, του μεγαλύτερου λιμανιού της Ελλάδας. Ο Πειραιάς κατά την τεταρτογενή περίοδο ήταν νησί, που ενώθηκε με την Αττική από τις προσχώσεις του Κηφισού ποταμού και διάφορων μικρότερων χειμάρρων της ευρύτερης περιοχής. Αυτό μαρτυρά και το όνομά του. Η ονομασία Πειραιεύς προέρχεται από τη λέξη «πέραν», με την έννοια της μακρινής ή αντικρινής στεριάς. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το όνομα προέρχεται από το «δια περάν» ή «πέραν ρέω» και το ρήμα περαιώ, διαπεραιώνω, δηλαδή μεταφέρω ανθρώπους από μια ξηρά σε άλλη, στηριζόμενοι στο γεγονός ότι η περιοχή ήταν νησί. Ο Πειραιάς είναι ταυτισμένος με την ακμή της Αθήνας ως τη μεγαλύτερη ναυτική και εμπορική δύναμη της Μεσογείου κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα. Σε αυτό συντέλεσαν τα τρία φυσικά λιμάνια που διέθετε (και ακόμη διαθέτει) το λιμάνι του Κάνθαρου (τμήμα στο σημερινό κεντρικό λιμάνι), ήταν το μεγαλύτερο πολεμικό λιμάνι της Αθήνας, ακολουθούσε το Λιμάνι της Ζέας (σημερινή Μαρίνα Ζέας ή Πασαλιμάνι) και το λιμάνι της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο ή Τουρκολίμανο), το μικρότερο από αυτά. Επίσης, ο Πειραιάς ήταν η πρώτη πόλη με πολεοδομικό σχεδιασμό. Ο Περικλής ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Ιππόδαμο, ο οποίος θεωρείται και πατέρας της πολεοδομίας, το σχεδιασμό της Ιπποδάμειας Αγοράς, της περιοχής που βρίσκεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά βρίσκεται στην οδό Χαρ. Τρικούπη 31 (https://efadyat.wordpress.com/museums/archaeological-museum-of-piraeus/). Τα εκθέματά του καλύπτουν σημαντικές στιγμές της ιστορίας και της καθημερινής ζωής του Πειραιά, των Δήμων της Αττικής και των νησιών του Αργοσαρωνικού από την μυκηναϊκή έως και τη ρωμαϊκή εποχή. Μερικά από αυτά είναι ιδιαίτερα σπάνια, όπως τα περίφημα χάλκινα αγάλματα, το εντυπωσιακό μνημείο της Καλλιθέας, τα ειδώλια του μινωικού ιερού κορυφής των Κυθήρων και του μυκηναϊκού ιερού των Μεθάνων. Αξίζει να το επισκεφτείτε για να θαυμάσετε, επίσης, το αρχαιότερο σωζόμενο χυτό άγαλμα στον ελλαδικό χώρο, έναν κούρο αφιερωμένο στο θεό Απόλλωνα, δύο αγάλματα της Αρτέμιδος κι ένα θεατρικό τραγικό προσωπείο -όλα ορειχάλκινα έργα του 4ου αι. π.Χ. Εδώ εκτίθεται και ο μαρμάρινος λέων του Μοσχάτου, ο οποίος ήταν επιτύμβιο ανάθημα, το ταφικό μνημείο του Νικήρατου κι ένα χάλκινο έμβολο μήκους 0,8 μέτρων, από αθηναϊκή τριήρη. Mέσα στον περίβολο του Αρχαιολογικού μουσείου του Πειραιά βρίσκεται το θέατρο Ζέας που χρονολογείται στην ελληνιστική εποχή. Έχει αρκετές ομοιότητες με το θέατρο του Διονύσου, στους πρόποδες της Ακρόπολης, αλλά είναι μεταγενέστερο, αφού κατασκευάστηκε τον 3ο αι. π.Χ. Ήταν εξολοκλήρου κτισμένο από πέτρα της Πειραϊκής χερσονήσου.
Εμείς το επισκεφτήκαμε και παρακολουθήσαμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, «Ψίθυροι θεών». Μας υποδέχτηκε και μας καλοδέχτηκε η κ. Εύη Πίνη. Ανεβήκαμε στον 1ο όροφο του μουσείου όπου μας περίμεναν τα χάλκινα αγάλματα των θεών να μας ψιθυρίσουν τις δικές τους ιστορίες. Τα παιδιά περιεργαστήκαν και παρατήρησαν τα αγάλματα. Μάντεψαν σε ποιες θεές και σε ποιους θεούς ανήκουν. Φαντάστηκαν τι κρατούσαν και γιατί. Ανακαλούσαν στη μνήμη τους πρότερες γνώσεις και απολάμβαναν την αυθεντική εμπειρία. Είδαν την Αθηνά με την περικεφαλαία της και την αιγίδα της, τη θεά Άρτεμη ως παιδί και ως γυναίκα να κρατάει το τόξο της και τη φαρέτρα της. Παρατήρησαν τα μαλλιά της. Έμαθαν πως τα μικρά κορίτσια χτένιζαν διαφορετικά τα μαλλιά τους από τις γυναίκες. Η κ. Εύη μας έδειξε πώς ήταν το χτένισμα στα μαλλιά της Ματίλντας και της Βαλέριας. Μας αποκάλυψε επίσης, που και γιατί βρέθηκαν σε τόσο καλή κατάσταση τα χάλκινα αγάλματα. Μας αφηγήθηκε μπροστά στο ιερό της Κυβέλης το μύθο της θεάς Αθηνάς, του Μαρσύα (https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%83%CF%8D%CE%B1%CF%82 )και του θεού Απόλλωνα. Στο τέλος του προγράμματος τα παιδιά ζωγράφισαν μια σκηνή από τον μύθο του Μαρσύα που τους έκανε εντύπωση. Τα παιδιά είχαν τόσο εντυπωσιαστεί από το μουσείο που δεν ήθελαν να φύγουν και συνεχώς ρωτούσαν για αυτά που έβλεπαν. Η κ. Πίνη μας έκανε τη χάρη και μας ξενάγησε και στην αίθουσα του ταφικού μνημείου της Καλλιθέας αλλά και μας μίλησε για τους τρόπους που οι αρχαίοι μετρούσαν το μήκος και τον όγκο με αφορμή το μετρολογικό ανάγλυφο από τη Σαλαμίνα. Περάσαμε πολύ όμορφα και ελπίζουμε να ξαναπάμε!
Με αφορμή την επίσκεψή μας στο Μουσείο την επόμενη μέρα τα παιδιά κατέγραψαν την εμπειρία τους. Παρακάτω παραθέτονται τα κείμενά τους και οι ζωγραφιές τους.
Ευχαριστούμε την κ. Μάγδα Ζήνδρου για τις όμορφες φωτογραφίες που μας πρόσφερε!
Η δασκάλα
Αθηνά Καρανάση
Πηγές: http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3371
https://www.destinationpiraeus.com/
https://efadyat.wordpress.com/museums/archaeological-museum-of-piraeus/
