Την Κυριακή 21 Φεβρουαρίου ξεκίνησε, «άνοιξε» όπως λέμε το τριώδιο! Η έναρξη του τριωδίου και τα αποκριάτικα έθιμα που είναι πλούσια στην πατρίδα μας και διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, μας δίνουν την ευκαιρία για γνώσεις, και κυρίως για παιχνίδι για τους μικρούς αλλά και για τους μεγάλους που ξαναγίνονται για λίγο παιδιά.

Πάμε να μπούμε στο αποκριάτικο κλίμα με αυτό το τραγουδάκι!

Οι Απόκριες διαρκούν 3 εβδομάδες, γι’ αυτό και η περίοδος αυτή ονομάζεται Τριώδιο. Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών λέγεται και «Προφωνή«, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες. Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται «Κρεατινή» ή της Κρεοφάγου, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νήστευαν ούτε την Τετάρτη ή την Παρασκευή. Η τρίτη εβδομάδα λέγεται «Τυρινή ή της Τυροφάγου«, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η  λέξη «Απόκριες» είναι σύνθετη από τις λέξεις «από» και «κρέας». Σημαίνει δηλαδή, την αποχή από το κρέας την τελευταία εβδομάδα του τριωδίου, που μας προετοιμάζει για τη νηστεία της Σαρακοστής. Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη Καρναβάλι (Carneval, Carnevale, από τις λέξεις Carne=κρέας και Vale=περνάει)

Στη μέση της Αποκριάς, βρίσκεται και η «Τσικνοπέμπτη». Την ημέρα αυτή συνηθίζεται να τρώμε ψητό κρέας στα κάρβουνα, εξ ου και το όνομά της, από τον καπνό που ονομάζεται «τσίκνα».

Το καρναβάλι έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Οι μάσκες που φοράμε τις Απόκριες, δεν είναι άλλο από μια εξέλιξη των αρχαίων προσωπείων που φορούσαν οι ηθοποιοί, όταν έπαιζαν στις θεατρικές παραστάσεις που δίνονταν προς τιμήν του θεού Διονύσου. Ο Διόνυσος προστάτευε τη γεωργία και τ’ αμπέλια κι ήταν ο θεός του κρασιού και του γλεντιού. Πίστευαν ότι ο Διόνυσος χάριζε στους ανθρώπους τη βλάστηση και τη γονιμότητα της γης. Όπως τώρα, έτσι και τότε, η βλάστηση της γης, ερχόταν την άνοιξη. Καθώς λοιπόν ο Διόνυσος έφερνε την άνοιξη, οι Έλληνες εκείνης της εποχής, ετοίμαζαν γιορτές και πανηγύρια για να τον υποδεχτούν, να τον ευχαριστήσουν για τη βλάστηση και να τον παρακαλέσουν να καθίσει με την άνοιξη στη γη, όσο μπορεί περισσότερο.

Σ’ αυτή τη γιορτή, που την έλεγαν “Ανθεστήρια” (ανθίζουν τα λουλούδια) διασκέδαζαν κι οι ίδιοι πάρα πολύ, γιατί η άνοιξη πάντα φέρνει χαρά. Πώς διασκέδαζαν; Έτρωγαν κάθε λογής φαγητά, έπιναν κρασί, χόρευαν όλη την ώρα, φορούσαν μάσκες στα πρόσωπά τους, πείραζαν  ο ένας τον άλλο.

 

Το Καρναβάλι

Σε όλο τον κόσμο ξακουστό,

Με χαρά γλέντι και χορό,

Μα και άρματα εντυπωσιακά

Που ξετρελαίνουν τα παιδιά.

Ποιο έθιμο είμαι;

Η συνηθέστερη έννοια που έχει σήμερα η λέξη «Αποκριά» ή «Καρναβάλι» είναι εκείνη η μεγάλη εορταστική λαϊκή εκδήλωση μεταμφιεσμένων ανθρώπων που διασκεδάζουν στους δρόμους τραγουδώντας, χορεύοντας, πίνοντας, ξενυχτώντας, πειράζοντας άλλους ανθρώπους, λέγοντας αστεία. Η προέλευση όλων αυτών των εκδηλώσεων και των εθίμων αυτής της περιόδου είναι ειδωλολατρική και εντοπίζεται στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη. Οι μεταμφιέσεις υπήρχαν ήδη από την αρχαία Ελλάδα, καθώς κατά τη διάρκεια των διονυσιακών γιορτών οι οπαδοί του Διονύσου φορούσαν δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους με την τρυγία (δηλ. το σκούρο κατακάθι του μούστου) και γενικότερα προσπαθούσαν να έχουν τη μορφή ανθρωπόμορφου τράγου, επειδή έτσι πίστευαν ότι έμοιαζαν οι Σάτυροι (δαιμονικές θεότητες) που συνόδευαν το Διόνυσο στα γλέντια του.

ΠΑΤΡΑ: Το καρναβάλι πραγματοποιείται εδώ και 160 χρόνια. Είναι φυσικά επηρεασμένο από τις παραδόσεις και άλλων λαών,  αλλά αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα της Ευρώπης. Το πατρινό καρναβάλι περιλαμβάνει τη μεγάλη παρέλαση των καρναβαλιστών, μικρών και μεγάλων, τα μπορμπούλια, το σοκολατοπόλεμο ,δεκάδες άρματα, χαρούμενες μελωδίες, βεγγαλικά και φυσικά το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

Το έθιμο του καρναβαλιού συναντάται και σε χώρες του εξωτερικού.

Εικόνες από καρναβάλια από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό.

Καρναβάλι στην Πάτρα

Καρναβάλι στην Νάουσα

Καρναβάλι Βενετίας

Καρναβάλι Ρίο -Βραζιλία

 

Παιχνίδια

1.Ταιριάζω τις λέξεις

2.Ποιές εικόνες ταιριάζουν στις Απόκριες

3.Το παιχνίδι της Αποκριάς

4. Βρες τα ζευγάρια

5.Ξεχωρίζω τις εικόνες

Τέχνη

Πάμε να δούμε πως αποτυπώνουν το Καρναβάλι στον καμβά τους ζωγράφοι.

Τι απεικονίζουν οι παραπάνω εικόνες; Πού βρίσκονται; Tι κάνουν; Τι χρώματα χρησιμοποιούνται;

Παραμύθι:Το ξόρκι της Αποκριάς