ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Βιώστε για 60 δευτερόλεπτα, πως αισθάνεται, τι ακούει και τι βλέπει γύρω του ένας άνθρωπος με αυτισμό. Αυτή η “αισθητηριακή ευαισθησία” μπορεί να συμβαίνει στο μυαλό του ακόμα και για ολόκληρο το 24ωρο. Αυτή η “προσομοίωση” ίσως βοηθήσει εκπαιδευτικούς και γονείς να αντιληφθούν καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών με αυτισμό. Και μάλλον επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα και την αξία της δομημένης διδασκαλίας.

Η συνεργασία αναμφισβήτητα είναι μια δεξιότητα, που διευρύνει τις διαστάσεις της μάθησης και προετοιμάζει το μαθητή για τη ζωή. Στον οδηγό μάθησης έχουμε παρουσιάσει αναλυτικά πώς μπορούμε να φτάσουμε στο επίπεδο τα παιδιά να συνεργάζονται στο σχολείο. Από την αυτονομία, την αντίληψη του άλλου, την αναγνώριση και έκφραση των συναισθημάτων σταδιακά καθοδηγούμε τα παιδιά να επιλύουν τις διαφωνίες τους και να συνεργάζονται μεταξύ τους.

Από εδώ http://hdl.handle.net/10795/257

 μπορείτε να κατεβάσετε ένα φυλλάδιο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με παιχνίδια και δραστηριότητες, που συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη διδασκαλία των παιδαγωγικών στόχων, που αναφέρουμε παραπάνω.

Στο φυλλάδιο αυτό περιλαμβάνονται:
1. εικαστικές δραστηριότητες που ενισχύουν τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση και 
2. θεατρικές δραστηριότητες που συμβάλουν στην απόκτηση δεξιοτήτων για δημιουργική επίλυση των συγκρούσεων.

Στο πρώτο μέρος του θέματος εξωτερικεύεται η σκέψη του εκπαιδευτικού για το πώς θα διασκευάσει την εξέλιξη της γραφής έτσι ώστε και να μάθουν τα μικρά παιδιά το ιστορικό μέρος, αλλά και να αποτελέσει μια εναλλακτική μέθοδο για τη σύνδεση του προφορικού και του γραπτού λόγου και βέβαια τη διδασκαλία της γραφής.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η πορεία διδασκαλίας χαρτογραφημένη και πλαισιωμένη με τους αντίστοιχους στόχους.

Πλαίσιο διδασκαλίας

Σκοπός :να γνωρίσουν οι μαθητές τα στάδια εξέλιξηςκαι τη σημασία της γραφής για την αναπαράσταση του κόσμου

Στόχοι :

–να μάθουν την ιστορία της γραφής

–να βιώσουν την ανάγκη της επικοινωνίας

–να ανακαλύψουν εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας

–να κατασκευάζουν κώδικες, να αναγνωρίζουν συστήματα και να αποκωδικοποιούν σύμβολα

–να επεξεργαστούν τα γράμματα ως σύμβολα γραφής με κριτήριο τη μορφή και τα τυπογραφικά χαρακτηριστικά, τον ήχο που αντιστοιχούν, τη σειρά που έχουν μέσα στις λέξεις

–να καταλάβουν ότι ο λόγος είναι η αναπαράσταση του κόσμου (πραγματικού και φανταστικού)

–να καταλάβουν ότι ο γραπτός λόγος είναι μεταφορά του προφορικού στο χαρτί

–να διακρίνουν τη σημασία της σειράς στην αποτύπωση των συμβόλων και να καταλάβουν ότι όταν αλλάζει η σειρά αλλάζει και το νόημα.

Μεθοδολογία :

–βιωματική διδασκαλία

–ανακαλυπτική μέθοδος

–φυσικά στάδια ανάπτυξης του γραπτού λόγου (ανάγκη για επικοινωνία -> εικόνες -> ιδέες -> λόγος -> ομιλία -> γραφή)

–ανάλυση και σύνθεση

-κωδικοποίηση και αποκωδικοποίηση

Διδακτικά μέσα και υλικά :

–ηλεκτρονικά σχετικά βιβλία :1) «Ο μικρός ζωγράφος των βράχων» 2) «Το βιβλίο, που δεν ήθελε να διαβαστεί», στη σελίδα www.mikrosanagnostis.gr

–θεατρικό παιχνίδι

–Σκίτσα, ιδεογράμματα και γράμματα

–Πείραμα με ζελατίνη μαγειρικής και μελάνι :τυπογραφείο

–Δημιουργία αφίσας για τη σχολική βιβλιοθήκη

–Κατασκευή σελιδοδείκτη

Πορεία διδασκαλίας : πώς με 10 διδακτικά βήματα γράφουμε από την πέτρα στο cd.

1)Παρουσίαση του ηλεκτρονικού βιβλίου «ο μικρός ζωγράφος των βράχων»

2)Θεατρικό παιχνίδι :«θέλω να σου γράψω»

3)Συγγράφουμε μια εικονογραφημένη ιστορία

4)Ετοιμάζουμε πινακίδες, που προτείνουν εργασίες, με ιδεογράμματα

5)Αποκωδικοποιούμε ιδεογράμματα

6)Αντιστοιχούμε γράμματα με φθόγγους και τα ταξινομούμε με κριτήριο τον τρόπο παραγωγής του ήχου τους (ηχηροί, χειλικοί, οδοντικοί κλπ)

7)Επεξεργαζόμαστε τα γράμματα με κριτήριο τα τυπογραφικά τους χαρακτηριστικά και τα ταξινομούμε σε αυτά, που γράφονται με μόνο ίσιες ή μόνο καμπύλες γραμμές, σε αυτά που έχουν κύκλο κλπ

8)Συγκρίνουμε τους τρεις εξελικτικά κώδικες γραφής και βρίσκουμε ομοιότητες και διαφορές (γράφονται όλα με γραμμές, τα σύμβολα μπαίνουν σε σειρά, τα γράμματα φτιάχνουν λέξεις και όχι εικόνες κλπ).

9)Ετοιμάζουμε σχολικό τυπογραφείο

10)Δημιουργία αφίσας για τη βιβλιοθήκη του σχολείου με αφορμή την ανάγνωση της ιστορίας «το βιβλίο, που δεν ήθελε να διαβαστεί».

Το ντόμινο, το γνωστό επιτραπέζιο παιχνίδι, μπορεί να γίνει το ιδανικό διδακτικό μέσο για τη διδασκαλία της δομής των αριθμών. Παίζοντας τα παιδιά αισθητοποιούν το πλήθος και τη θέση των αντικειμένων, που αντιστοιχούν σε κάθε αριθμό. Κατανοούν δηλαδή ότι ένας αριθμός έχει πολλές μορφές ως προς το πλήθος του. Δηλαδή ότι ο 5 π.χ. εμφανίζεται ως 4+1, 3+2 2+2+1 κλπ. Έτσι εισάγονται σταδιακά στην έννοια της πρόσθεσης με αφαιρετικό τρόπο (έχουμε 3 και θέλουμε άλλα 2 για τα κάνουμε 5).

Τρόπος παιχνιδιού :

Το παιχνίδι παίζεται από 2 ως 4 παιδιά, που μοιράζονται τις κάρτες (αφού πρώτα τις ανακατέψουν). Το πρώτο παιδί βάζει κάτω μια κάρτα. Το επόμενο παιδί πρέπει να βάλει δίπλα σε αυτή την κάρτα μια δική του, τέτοια ώστε το πλήθος των αντικειμένων της ή ο αριθμός της να είναι ίσος ή με τον αριθμό της κάρτας που είναι κάτω ή με το πλήθος των αντικειμένων της. Το επόμενο παιδί πρέπει να βάλει μια δική του (κατάλληλη) κάρτα στη μια ή στην άλλη άκρη της σειράς που σχηματίζεται από τις κάρτες κ.ο.κ. (βλέπε το παράδειγμα της προηγούμενης σελίδας).

Αν ένα παιδί δεν έχει κατάλληλη κάρτα να τοποθετήσει, περιμένει να ξανάρθει η σειρά του. Κερδίζει όποιο παιδί τελειώσει πρώτο τις κάρτες του.

Τρόπος κατασκευής :

Αφού τυπώσουμε τις σελίδες 3 ως 5, τις κολλάμε καλά πάνω σε χαρτόνι. Στη συνέχεια κόβουμε τις κάρτες του ντόμινο (όπως φαίνονται στο παράδειγμα) έτσι ώστε κάθε κάρτα να έχει έναν αριθμό και μια εικόνα που παριστάνει έναν αριθμό. Κάθε σελίδα έχει 12 κάρτες.

Πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο για να κατεβάσετε το παιχνίδι :   domino

Το σενάριο διδασκαλίας «Από την πέτρα  στο …. cd” αναφέρεται στην εξέλιξη της γραφής μέσα από την προσπάθεια του ανθρώπου να επικοινωνήσει με τους άλλους ανθρώπους. Η «ιστορία» ξεκινάει από την εποχή των σπηλαίων, που οι άνθρωποι «ζωγράφιζαν» πάνω στους βράχους. Το θέμα τους τότε ήταν συνήθως τα ζώα, το κυνήγι, η φωτιά, δηλαδή η καθημερινότητα της επιβίωσης. Έπειτα, άρχισαν να παριστάνουν ολόκληρες σκηνές της καθημερινότητας  ή εικόνες όπως η προετοιμασία για το κυνήγι, η ώρα του φαγητού, εικόνες τόπων πλούσιων σε τροφή, εργαλεία και σκεύη, ομαδικές συγκεντρώσεις γύρω από τη φωτιά. Ήταν το στάδιο της εικονογραφίας.

Όλες οι παραστάσεις μέχρι τώρα αναφερόταν σε πραγματικά αντικείμενα και μορφές, ώσπου αισθάνθηκαν την ανάγκη να «ζωγραφίσουν» εικόνες της ψυχής τους, πλάσματα και μορφές φανταστικές, ανακάλυψαν δηλαδή τα σύμβολα. Οι άνθρωποι έφυγαν από τις σπηλιές, έχτισαν καλύβες τη μία δίπλα στην άλλη, ενώθηκαν πολλές ομάδες μαζί και έγιναν κοινωνία. Τώρα η επικοινωνία απευθυνόταν σε περισσότερους ανθρώπους, έπρεπε δηλαδή τα μηνύματα να τοποθετούνται σε πινακίδες, που είχαν περιορισμένο χώρο. Γι’αυτό όσα σύμβολα είχαν εμπνευστεί τα μάζεψαν και τα έκαναν ένα κώδικα γραφής , τα ιδεογράμματα. Τώρα μπορούσαν να μεταδώσουν μηνύματα και εντολές, τις ιδέες τους, τις προτιμήσεις τους, τις συναντήσεις τους, τις εντυπώσεις τους, τις αιτίες και τα αποτελέσματα των πράξεών τους, γενικά να αποτυπώσουν σκέψεις και όχι μόνο αντικείμενα και εικόνες.

Και τα ιδεογράμματα όμως δεν έφταναν να αναπαραστήσουν τον άυλο, πνευματικό και ψυχικό κόσμο, τις σημασίες των πραγμάτων, τα νοήματα και τις έννοιες, τους συλλογισμούς και τα συμπεράσματα. Μόνο με τα γράμματα μπορούσαν να κατασκευάζουν νέες λέξεις σε κάθε νέα έννοια. Μόνο με τα γράμματα μπορούσαν να αποτυπώνουν τα λόγια και τις σκέψεις. Στην αρχή τα έγραφαν με γραφίδες πάνω σε πάπυρους και περγαμηνές. Μετά ανακάλυψαν το μελάνι και τις πένες. Ώσπου έφτασαν στην τυπογραφία και την έκδοση βιβλίων. Τώρα ό,τι έγραφαν μπορούσαν να τα διαβάσουν πολλοί περισσότεροι άνθρωποι.

Το σχολείο έχει καθήκον όχι μόνο να εκπαιδεύει τις νέες γενιές και την κοινωνία να αποδέχεται ο καθένας τη διαφορετικότητα του άλλου, αλλά και να αναδεικνύει τις ικανότητες κάθε παιδιού ξεχωριστά. Ποια είναι όμως η έννοια της διαφορετικότητας; διαφορετικότητα . Και πώς το σχολείο μπορεί να μάθει τα παιδιά να απαλάσσονται από στερεότυπες αντιλήψεις και να δέχονται τον άλλο όπως είναι; προσέγγιση της διαφορετικότητας .