Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

 Κριτήρια επιλογής βιβλίων –          Καλή εικονογράφηση (απλές και ξεκάθαρες εικόνες με έντονα και φωτεινά χρώματα), που να αντιστοιχεί στο περιεχόμενο–          Μικρά κείμενα ανά σελίδα (τουλάχιστον στην αρχή) και ευανάγνωστα γράμματα (ικανοποιητικό μέγεθος γραμμάτων)–          Απλή γλώσσα, ενδιαφέρουσες λέξεις, κωμικά στοιχεία, φαντασία–          Σαφήνεια στη διατύπωση και γλαφυρότητα στις περιγραφές–          Συγκεκριμένη και οικεία θεματολογία (ο εαυτός, οι φίλοι, η οικογένεια)  –          Κάθετη πλοκή στην ιστορία (διαδοχή γεγονότων με χρονική σειρά) με καλό τέλος–          Χαρακτήρες με λίγα και ξεκάθαρα χαρακτηριστικά  Ενεργός συμμετοχή του γονέα στο διάβασμα 1) Προκαταρκτικά :–          Διαβάζουμε μόνοι μας μια φορά το βιβλίο, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι κατάλληλα για να δώσουμε χρώμα στη φωνή μας και περισσότερο τόνο και ένταση στα σημεία που πρέπει–          Δίνουμε γενικές πληροφορίες για το βιβλίο:  του δείχνουμε το εξώφυλλο και αφήνουμε να περιγράψει την εικόνα του, να το αγγίξει και να χαρακτηρίσει την υφή του, διαβάζουμε τον τίτλο και τα περιεχόμενα, αναφέρουμε το συγγραφέα και άλλα έργα του–          Δίνουμε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορούμε για το θέμα : προσδιορίζουμε τον τόπο και το χρόνο, που εξελίσσεται η ιστορία, περιγράφουμε με λίγα λόγια τους ήρωες για να το προδιαθέσουμε, το συνδέουμε με προσωπικές εμπειρίες και ενθαρρύνουμε να κάνει το ίδιο και το παιδί, το αφήνουμε να κάνει υποθέσεις.  2) Κατά τη διάρκεια :–          Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης κρατούμε το βιβλίο έτσι ώστε να μπορεί το παιδί να παρακολουθεί τη διαδικασία της ανάγνωσης (δείχνουμε αυτά που διαβάζουμε με το δάχτυλο) και να συσχετίζει τις εικόνες με το περιεχόμενο  –          Αυξομειώνουμε την ένταση της φωνής (μιλούμε ψιθυριστά ή δυνατά), κάνουμε παύσεις με σκοπό να δημιουργήσουμε αγωνία ή να τονίσουμε κάποιο σημείο της ιστορίας. –          Αλλάζουμε τη χροιά της φωνής μας στους διάλογους ανάλογα με το ποιος μιλά.–          Δραματοποιούμε τις σκηνές της ιστορίας με κινήσεις (περπάτημα γίγαντα), ήχους (αέρας, σειρήνα) κλπ.–          Κάνουμε και προσωπικά σχόλια δείχνοντας το ενδιαφέρον μας (για να δούμε τι θα γίνει έχω μεγάλη περιέργεια), την ευχαρίστησή μας, τη λύπη μας ή τη αγωνία μας. 3) Μετά την ανάγνωση : –          Συζητούμε ό,τι το εντυπωσίασε, το ενθαρρύνουμε να κάνει ερωτήσεις και τα δικά του σχόλια, να συνδέσει την ιστορία, εάν είναι δυνατό, με δικά του προσωπικά βιώματα. –          Σχολιάζουμε τους χαρακτήρες (γενναίος, ευγενικός) και τα συναισθήματα των ηρώων (αγωνία, χαρά, λύπη, φόβος, περιέργεια κλπ) –          Μετά την ανάγνωση ζητούμε από το παιδί να αναδηγιηθεί την ιστορία προσέχοντας τις εικόνες. Το ενισχύουμε να χρησιμοποιεί λέξεις και φράσεις του βιβλίου και να τονίζει τη φωνή του. Εάν χρειαστεί του δείχνουμε εμείς πώς να κάνει αναδιήγηση με τη βοήθεια των εικόνων. Σε πιο δύσκολο επίπεδο αναδιηγείται την ιστορία από το κείμενο έχοντας ως οδηγό λέξεις και στερεότυπες φράσεις, που μπορεί να αναγνωρίσει.–          Σχολιάζουμε τις ενέργειες του ήρωα, το προκαλούμε να προβλέψει την εξέλιξη της ιστορίας εάν ο ήρωας ενεργούσε διαφορετικά (τι θα γινόταν αν…) –          Το ωθούμε να αιτιολογήσει τις ενέργειες των προσώπων (γιατί έκανε αυτό), να εξετάσει το σκοπό των πράξεών τους και το αποτέλεσμα. –          Ζητούμε από το παιδί να τοποθετήσει τα γεγονότα σε χρονική σειρά χρησιμοποιώντας αντίστοιχους χρονικούς προσδιορισμούς (και μετά…ύστερα…έπειτα τι έγινε).–          Το βοηθούμε να επεκτείνει όσο μπορεί την ιστορία με δικά του λόγια από προσωπικά βιώματα ή επεισόδια από άλλες ιστορίες (παραμυθοσαλάτα). –          Το προτρέπουμε να ζωγραφίσει εικόνες από την ιστορία, να τις βάλει στη σωστή σειρά και να φτιάξει το δικό του παραμύθι (το βοηθούμε να κάνει το εξώφυλλο, να γράψει το όνομά του κλπ).  –          Επαναλαμβάνουμε στερεότυπες εκφράσεις και λέξεις ή ομοιοκαταληξίες και τις υπογραμμίζουμε στο κείμενο–          «Παίζουμε» την ιστορία με λόγια και χωρίς λόγια (μόνο με κινήσεις).–          Σε επόμενες αναγνώσεις, όταν το παιδί θα έχει απομνημονεύσει μεγάλα κομμάτια του κειμένου, αφήνουμε το παιδί να συνεχίσει ή αλλάζουμε λέξεις για να καταλάβει την αλλαγή  4) Ενεργός συμμετοχή του γονέα στη γραπτή απόδοση ιδεών Ενθαρρύνουμε το παιδί να ζωγραφίσει την ιστορία του βιβλίου, που άκουσε όπως μπορεί. Στη συνέχεια το κατευθύνουμε να ζωγραφίσει κι άλλες εικόνες που βγαίνουν από την ιστορία. Του ζητούμε να τις βάλει σε διαδοχική σειρά και να αφηγηθεί με τη βοήθεια των εικόνων, που σχεδίασε, την ιστορία. Με τον απλό αυτό τρόπο επιτρέπουμε στο παιδί μας κατ’ αρχήν να αυτενεργήσει και επιπλέον να εκφραστεί με γνώριμα σύμβολα και έτσι να καταλάβει ότι ο προφορικός λόγος (αφήγηση ιστορίας) μπορεί να μετασχηματιστεί σε γραπτά σύμβολα (εικόνες και γράμματα). Έτσι αποκλείουμε το γεγονός να έρχονται στο σχολείο παιδιά, τα οποία δε γράφουν, γιατί «δεν ξέρουν να γράφουν ακόμη, αφού είναι μικρά» ή παιδιά, που διστάζουν να γράψουν αυτό, που σκέφτονται, αφού πάντοτε παρενέβαινε ένας μεγάλος και του έδινε έτοιμες λύσεις.