Η είσοδος κάθε παιδιού στο Δημοτικό, αποτελεί ορόσημο στην πορεία της ζωής του, τόσο της σχολικής όσο και της κοινωνικής.

Μεταφέρεται από ένα «κλειστό σύστημα», σε ένα ανοιχτό, το οποίο εμπεριέχεις αρκετές δυσκολίες (φανταστικές ή πραγματικές), εντάσεις, προκλήσεις.

Υπάρχουν αρκετά θέματα που έχει να διαχειριστεί ένα παιδί, όπως:

Ø Να συγκεντρώνεται στις εργασίες και να τις ολοκληρώνει σε συγκεκριμένο χρόνο

Ø Να μάθει να κάθεται για περισσότερη ώρα  στο θρανίο του

Ø Συναναστροφή με πολλά παιδιά όλων των ηλικιών στο διάλειμμα

Ø Καινούργια παιδιά στην τάξη

Ø Πρακτικά προβλήματα όπως: οργάνωση των τετραδίων, πολλά βιβλία που θα πρέπει να αναγνωρίζει και να βγάζει, να σηκώνει το χέρι του για να πάει τουαλέτα, περισσότερη κούραση.

Όλα αυτά, ενώ κάποια παιδιά τα αντιμετωπίζουν με σχετική ευελιξία, για κάποια άλλα είναι πραγματικός Γολγοθάς.

Έτσι ενδέχεται αρκετά παιδιά να παρουσιάσουν από απλή απέχθεια, περιστασιακή απροθυμία, έως και πανικό.

Πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε αυτό το στάδιο προσαρμογής, έχουν ομαδοποιηθεί ως εξής:

Ø Πολυφαγία ή ιδιοτροπία στο φαγητό

Ø Απροσεξία, αφηρημάδα

Ø Δειλία ή υπερβολική και άκριτη υπακοή

Ø Τάση για συμμόρφωση ή διαφοροποίηση

Ø Αιτιάσεις για σωματικές ενοχλήσεις (κεφάλι, κοιλιά κλπ.)

Ø Ονυχοφαγία, διάφορα τικ

Ø Ντροπαλότητα , συστολή

Ø Υπερβολικές ανησυχίες, έμμονες ιδέες

Ø Διασπαστικές συμπεριφορές στην τάξη

Ø Έκδηλο άγχος, ευαισθησία.

Παρά  τις δυσκολίες όμως που έχουν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν,  δεν χρειάζεται να χαρακτηρίσουμε αυτές τις συμπεριφορές ως «παθολογικές», καθώς όπως δείχνουν οι έρευνες 80% των παιδιών ενδέχεται να εμφανίσουν κάποια από αυτά τα συμπτώματα και μετά από λίγο καιρό εξασθενούν και εξαφανίζονται.

Δεν εφησυχάζουμε όμως, όταν αυτά τα συμπτώματα επιμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, και προκαλούν μείωση της λειτουργικότητας και της κοινωνικότητας στο παιδί.

Ο δικός μας ρόλος

Ø Υπομονή, συμπαθητική κατανόηση (πχ κατανοώ ότι υπάρχουν δυσκολίες)

Ø Συμπαράσταση (πχ θα είμαι δίπλα σου ότι χρειαστείς)

Ø Συζήτηση, συναισθηματική  έκφραση

Ø Δημιουργούμε ένα πλαίσιο ασφάλειας, οριοθέτησης, ξεκούρασης, και χαλάρωσης  ώστε να είναι ομαλή η μετάβαση

Σε περίπτωση σχολικών δυσκολιών ή αποτυχιών, διερευνούμε:

1)    Το οικογενειακό μας περιβάλλον. Μήπως κάποιος από τους γονείς περνάει δύσκολα, (αρρώστια, κατάθλιψη). Μήπως υπάρχουν πολλές εντάσεις μεταξύ των γονέων? Μήπως έχουμε φορτώσει το μυαλό και την ψυχή του παιδιού με μυστικά,  άγχη και έγνοιες και δεν υπάρχει χώρος για μάθηση?

2)    Διερευνούμε το σχολικό περιβάλλον: μήπως κάποιο παιδί του επιβάλλεται, το χτυπάει, ή του μιλάει άσχημα? Μήπως ο δάσκαλος δεν έχει βρει το «κουμπί του», δηλαδή τον τρόπο μάθησης που ταιριάζει στο παιδί?

Συζητάμε με το παιδί, με τους δασκάλους και όλους τους εμπλεκόμενους ώστε να βρούμε τρόπους να προχωρήσει το παιδί.

Δεν αφήνουμε κανέναν,  και πρώτα από όλα εμείς οι ίδιοι οι γονείς να πιστέψουμε ότι το παιδί μας είναι αποτυχημένο, ή χαμένη υπόθεση, ή δεν θα τα καταφέρει.

Το υπερασπιζόμαστε με σθένος και δεν το περιθωριοποιούμε, είμαστε δίπλα και όχι απέναντι.

Υποχρέωση μας είναι να του συμπαρασταθούμε στην προσπάθεια του να θεμελιώσει την εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στο περιβάλλον του.

Αποφεύγουμε :

• Να είμαστε οι manager του παιδιού
• Να το κάνουμε να πιστέψει ότι τώρα μεγάλωσε
• Να το εκφοβίζουμε χρησιμοποιώντας το σχολείο ή τον δάσκαλο, ως μορφή πίεσης
• Δεν καλλιεργούμε υπερβολικές προσδοκίες, ή απαιτήσεις

Προωθούμε:

• Την φυσική περιέργεια των παιδιών για μάθηση
• Το παιχνίδι και τις ανταλλαγές φίλων
• Το προετοιμάζουμε σε ρεαλιστικό επίπεδο για το τι να περιμένει, απαντάμε με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις του σε σχέση με το καινούργιο του σχολείο.

Στην αρχή έχουμε μεγαλύτερη εμπλοκή (του δείχνουμε πώς να οργανώνεται, πώς να διαβάζει), και σταδιακά απομακρυνόμαστε, έτσι ώστε να αποκτήσουμε περισσότερο ελεγκτικό ρόλο.

Σε κάθε περίπτωση, πριν από όλα τα διαδικαστικά και πάνω από όλα, είναι:

Η σχέση με το παιδί μας.

Είναι μεγάλη ευκαιρία το διάστημα του καλοκαιριού που χαλαρώνουν οι ρυθμοί της οικογένειας, να δώσουν οι γονείς περισσότερο βάρος στην σχέση με το παιδί, (κοινές δραστηριότητες, ενίσχυση του δεσμού, συζήτηση,) έτσι ώστε από κοινού, να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις.

Καλό καλοκαίρι & Καλή σχολική χρονιά!

Μαρία Μπαρμπαδήμου.

Ψυχολόγος

Ομαλή μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο, σε περίοδο μη ομαλής λειτουργίας των σχολείων: ο ρόλος των γονέων 

Άρθρο της Κατερίνας Κωνσταντίνου, Σχολικής Ψυχολόγου (ΠΕ23)

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή ξεκινάει, αν δεν έχει ήδη ξεκινήσει, η προετοιμασία των νηπίων για την ομαλή μετάβασή τους από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό σχολείο. Όπως κάθε μεταβατικό στάδιο, η περίοδος αυτή είναι μια περίοδος σημαντικών αλλαγών για τη ζωή του παιδιού αλλά και όλης της οικογένειας. Η αλλαγή αυτή συνοδεύεται από ανάμεικτα συναισθήματα προσμονής, ενθουσιασμού, αγωνίας, φόβου και ανησυχίας. Η μετάβαση γίνεται σε τρία στάδια, την προετοιμασία, τη μετάβαση και την ενσωμάτωση. Η χρονική διάρκεια του κάθε σταδίου δεν είναι εφικτό να καθοριστεί με ακρίβεια, καθώς εξαρτάται από πολλούς παράγοντες του ίδιου του παιδιού αλλά και του περιβάλλοντός του. Σε καθένα από αυτά τα στάδια ο ρόλος του γονέα είναι καθοριστικός. Πολύ περισσότερο φέτος, που τα σχολεία  παρέμειναν αρκετό καιρό  κλειστά και οι εκπαιδευτικοί δεν είχαν  τη δυνατότητα να συνεισφέρουν όσο μπορούν στην μετάβαση αυτή. Ο γονιός λοιπόν, καλείται να αναλάβει πολλαπλούς ρόλους προκειμένου να συμβάλει στην ομαλή μετάβαση και προσαρμογή του παιδιού του από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό: αυτόν του παιδαγωγού, του πληροφοριοδότη και του υποστηρικτή του παιδιού στη σημαντική αυτή φάση της ζωής του. Το πρώτο βήμα που χρειάζεται να κάνει ο γονιός είναι να γίνει ο ίδιος το πρότυπο για το παιδί του. Να το βοηθήσει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, αποδεχόμενος και υιοθετώντας ο ίδιος πρώτα τους κανόνες της. Να υιοθετήσει μέσα στο σπίτι κανόνες που σχετίζονται με τη συνύπαρξη (ακούω, δε διακόπτω, μιλάω ευγενικά, βοηθώ, μοιράζομαι) και με τη μάθηση (ακολουθώ συγκεκριμένο πρόγραμμα στο σπίτι, δίνω κίνητρα, οργανώνω, ενθαρρύνω). Το παιδί χρειάζεται να αισθάνεται ασφάλεια για τη νέα κατάσταση που θα έχει να αντιμετωπίσει και να νιώθει εμπιστοσύνη ότι είναι ικανό να τα καταφέρει. Πολλά παιδιά μπορεί να φοβούνται ότι το νέο σχολικό περιβάλλον θα είναι πολύ πιο δύσκολο, ότι θα έχουν πολλά και δύσκολα καθήκοντα, ότι θα χάσουν τους φίλους τους, ότι τα μεγαλύτερα παιδιά θα τα κοροϊδέψουν ή θα τους φερθούν άσχημα και προσβλητικά. Όλες αυτές οι αγωνίες και οι ανησυχίες του παιδιού είναι σημαντικό να εκφραστούν και να συζητηθούν με τους γονείς, προκειμένου να μειωθεί ο φόβος και το άγχος και να νιώσει το παιδί ότι δεν είναι μόνο σε αυτή την μεταβατική διαδικασία. Καθώς φέτος δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν επισκέψεις γνωριμίας, συναντήσεις και κοινές δράσεις εξοικείωσης των παιδιών του Νηπιαγωγείου με το Δημοτικό Σχολείο, είναι βοηθητικό να επισκεφτούν οι γονείς με το παιδί τους το διαδικτυακό χώρο του Δημοτικού, προκειμένου να περιηγηθούν μαζί. Μπορούν να δουν φωτογραφίες των χώρων, των τάξεων και της αυλής του νέου σχολείου. Να διαβάσουν τα καινούρια μαθήματα που θα έχουν στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα διδασκαλίας και να προσπαθήσουν να φανταστούν με το παιδί την ύλη και το περιεχόμενο του κάθε μαθήματος.  Να διαβάσουν τις δραστηριότητες και τις εκδρομές της Α΄ Τάξης προηγούμενων ετών. Με τον τρόπο αυτό το παιδί μπορεί να προετοιμαστεί για το νέο περιβάλλον αλλά και οι γονείς μπορεί να νιώσουν πιο ήρεμοι και λιγότερο αγχωμένοι. Μία άλλη βοηθητική δραστηριότητα είναι η βόλτα μαζί με το παιδί έξω από το σχολείο που θα φοιτήσει. Να δουν μαζί το προαύλιο και να φανταστούν πόσα πολλά παιχνίδια θα μπορεί να παίξει το παιδί εκεί. Είναι μια ευκαιρία να μιλήσουν για το διάλειμμα, για το γεγονός ότι θα πρέπει το παιδί να «προφτάσει» να παίξει, να πάει στην τουαλέτα, να φάει το κολατσιό του, να πιει νερό, να εξοικειωθεί με τα τόσα άγνωστα πρόσωπα που τον περιτριγυρίζουν και να ξεκουραστεί πριν από το χτύπημα του κουδουνιού. Θα πρέπει λοιπόν να μάθει να διαχειρίζεται σωστά το χρόνο του. Επιπλέον, οι γονείς μπορούν να θυμηθούν και να διηγηθούν τη δική τους πρώτη μέρα στο σχολείο, την αγωνία τους, κάποιο αστείο περιστατικό που μπορεί να τους συνέβη τις πρώτες μέρες στο νέο σχολικό περιβάλλον.  Όταν επιστρέψουν στο σπίτι μπορεί το παιδί να ζωγραφίσει το προαύλιο του σχολείου του αλλά και το εσωτερικό, τάξεις, διαδρόμους, χρησιμοποιώντας τη φαντασία του. Την περίοδο αυτή μέχρι το άνοιγμα των σχολείων μπορούν να την αξιοποιήσουν οι γονείς προκειμένου να ενισχύσουν, με το δικό τους τρόπο, τη γνωστική ανάπτυξη και τη σχολική ετοιμότητα του παιδιού για την Α΄ Δημοτικού. Πηγαίνοντας μαζί για ψώνια, μπορούν να ζητήσουν από το παιδί να παρατηρεί τις ταμπέλες στους διαδρόμους και να “διαβάζει” τα μεγάλα γράμματα στις συσκευασίες των προϊόντων. Στο δρόμο, να “διαβάζει” τις ταμπέλες και τα ονόματα των δρόμων και των πλατειών της γειτονιάς. Στο σπίτι, μπορούν να” γράψουν” μαζί προσκλήσεις για τους φίλους του τις οποίες θα στείλουν διαδικτυακά, είτε για κάποια γιορτή είτε απλά για παιχνίδι στο σπίτι ή ραντεβού στο πάρκο, ορίζοντας ημέρα, τοποθεσία και ώρα. Να διαβάσουν μαζί και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο του παιδιού μέσα απλά κείμενα της καθημερινότητας, ξεφυλλίζοντας παραμύθια, διαφημιστικά φυλλάδια, συσκευασίες τροφίμων. Να πραγματοποιήσουν μαζί απλές συνταγές μαγειρικής ή ζαχαροπλαστικής, όπου ο μικρός βοηθός σεφ θα πρέπει να διαβάζει και να ζυγίζει τις ποσότητες των συστατικών. Κάθε βράδυ να διηγηθούν τη μέρα τους, από το πρωί, βοηθώντας το παιδί να κατανοήσει την έννοια του χρόνου και της χρονικής ακολουθίας.

Ιδιαίτερη προετοιμασία χρειάζεται να γίνει για τα νήπια των οποίων η μητέρα είναι έγκυος. Η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα σημαντική και η προετοιμασία του παιδιού για το νέο αδελφάκι είναι απαραίτητη. Ο ερχομός ενός νέου παιδιού είναι δύσκολος και το γεγονός αυτό αποτελεί από μόνο του μια μεγάλη αλλαγή. Συνεπώς, με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή και υπομονή θα πρέπει να φροντίσουν οι γονείς να προετοιμάσουν το παιδί για όλες τις επερχόμενες αλλαγές στη ζωή του. Η κάθε μεταβατική περίοδος είναι μια «γέφυρα» από μια κατάσταση της ζωής μας σε μία άλλη και επηρεάζει όλη την οικογένεια. Είναι σημαντικό οι γονείς να προσπαθήσουν να ελέγξουν και να μειώσουν το δικό τους άγχος, τις αμφιβολίες και τις ανησυχίες τους, καθώς όλα αυτά αποκωδικοποιούνται αμέσως από το παιδί και του δημιουργούν την αίσθηση ανασφάλειας. Είναι απαραίτητη η θετική σκέψη και η αισιοδοξία των γονιών ότι όλα θα πάνε καλά. Η βαθιά πεποίθηση και η εμπιστοσύνη ότι είναι ικανοί και έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε νέα κατάσταση. Σε μία περίοδο που οι γονείς έχουν αναλάβει πολλούς ρόλους και ακόμη περισσότερες ευθύνες και υποχρεώσεις απέναντι στα παιδιά τους, είναι σημαντικό να νιώθουν οι ίδιοι σίγουροι και να δίνουν το μήνυμα στο παιδί ότι το εμπιστεύονται και ότι είναι πάντα δίπλα του, σε όλη τη διαδρομή της προσαρμογής του.

Κατερίνα Κωνσταντίνου Σχολική Ψυχολόγος ΠΕ23

Πηγή: www.especial.gr

Μικρά μυστικά για σωστή προετοιμασία μαθητών αλλά και γονιών για την Α’ Δημοτικού

Πώς να προετοιμάσω σωστά το παιδί μου:

Να ακολουθεί κανόνες. Κανόνες θέτουμε και στο σπίτι και στο σχολείο.
Να σέβεται. Πρώτα τον εαυτό του, τους γονείς, τους δασκάλους, τους συμμαθητές.
Να ακούει. Πόσες φορές δεν έχετε πει την ίδια κουβέντα πέντε φορές; Εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας άθελά μας να μην είναι καλοί ακροατές. Λέμε την οδηγία μία φορά και με επιμονή και συνέπεια το παιδί μας θα μάθει να ακούει.
Να αρχίζει έγκαιρα τη μελέτη, χωρίς συνεχείς διακοπές και διαλείμματα.
Να διαβάζει σε χώρο όπου υπάρχει ησυχία, χωρίς πολλά ερεθίσματα.
Να κοιμάται νωρίς.
Να τρώει πρόγευμα. Διαφορετικά, η πείνα στην τάξη, ο πονόκοιλος, η εξάντληση μέχρι το διάλειμμα φυσικά και δεν αφήνουν το μυαλό να εργαστεί.
Να πηγαίνει στο σχολείο διαβασμένο, με όλα τα απαραίτητα για το μάθημα.

Πώς να στηρίξω σωστά το παιδί μου:

Ακούω. Αυτά που λέει αλλά και αυτά που δεν λέει.
Ρωτώ καθημερινά για το πώς ήταν η μέρα του, με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις, που δεν απαντιούνται μονολεκτικά με «ναι», «όχι», «τίποτα».
Ενισχύω την προσπάθεια του εκεί που χρειάζεται στήριξη.
Δεν γράφω εγώ τις εργασίες του.
Τηρώ τους κανόνες που θέσαμε, σε σπίτι και σχολείο με συνέπεια.
Ενημερώνω το σχολείο για οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει την συμπεριφορά και την επίδοση του παιδιού μου.
Ενημερώνομαι τακτικά για την εικόνα του παιδιού μου στο σχολείο.
Κλείνω με μια κουβέντα που κράτησα από μια παλιά μου διευθύντρια: «Να είστε κοντά στα παιδιά σας όπως είναι το τζάκι… Αρκετά κοντά για να τα ζεσταίνετε αλλά όχι τόσο που να τα καίτε!» Καλή σχολική χρονιά σε όλους μας! Κάθε γερή στέγη χρειάζεται όλες τις πλευρές της άρρηκτα συνδεδεμένες: παιδί-γονιός-δάσκαλος..

Πηγή:https://eidikidiapaidagogisi.blogspot.com/