Αποτελέσματα ερωτηματολογίου στους μαθητές και τις μαθήτριες του σχολείου μας για το σχολικό εκφοβισμό

Ο σχολικός εκφοβισμός – bullying – έχει περισσότερες της μίας διαστάσεις: βία από εκπαιδευτικούς προς μαθητές και το αντίστροφο, από τη διοίκηση προς τους εκπαιδευτικούς και το αντίστροφο, από εξωσχολικούς παράγοντες προς τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και το αντίστροφο, από γονείς-κηδεμόνες προς εκπαιδευτικούς ή μαθητές και το αντίστροφο, καθώς και μεταξύ μαθητών- μαθητριών, η διάσταση στην οποία αναφέρεται το παρόν ερωτηματολόγιο.

Το ερωτηματολόγιο, επίσης, αναφέρεται σε όλα τα πιθανά είδη σχολικής βίας όπως σωματική, λεκτική, συναισθηματική-ψυχολογική, σεξουαλική και ηλεκτρονική βία είτε μέσω χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου.

Το ερωτηματολόγιο δόθηκε σε μαθητές του 3ου ΓΕΛ Κέρκυρας, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2021-22. Απαντήθηκε από 112 μαθήτριες και μαθητές (57 κορίτσια – 55 αγόρια).

Οι περισσότεροι μαθητές και μαθήτριες φοιτούσαν στην Α΄ Λυκείου (ποσοστό 58%), ενώ από την Β΄ Λυκείου απάντησαν 12 μαθητές (ποσοστό 10,7%) και από την Γ΄ Λυκείου 35 μαθητές (ποσοστό 31,3%).

Στην ερώτηση αν έχουν αδέλφια, το 59,8% των μαθητριών/μαθητών (67 παιδιά) απάντησαν ότι έχουν ένα μόνο, το 15,2% (17 μαθητές) ότι έχουν δύο αδέλφια, το 13,4% (15 μαθητές) τρία ή περισσότερα, ενώ 13 μαθητές (ποσοστό 11,6%) ότι δεν έχουν αδέλφια.

Screenshot 2Σχετικά με το αν θεωρούν τις σχέσεις τους με τις/τους συμμαθήτριες/συμμαθητές τους καλές, το 27,7% απάντησε πολύ, το 50,9% αρκετά, το 11,6% λίγο, το 1,8% πολύ λίγο και ένα ποσοστό 8% απάντησε καθόλου.

Στην ερώτηση ποιες πράξεις θεωρούν περιστατικά σχολικού εκφοβισμού, το 80,4% απάντησε τη σωματική βία. Σε μεγάλα (και παραπλήσια) ποσοστά συμπεριλήφθηκαν προσβλητικές εκφράσεις και βρισιές (70,5%), απειλές (70,5%), σεξουαλική παρενόχληση (69,6%), ηλεκτρονικός εκφοβισμός (67,9%) και καταστροφή προσωπικών αντικειμένων (67%). Σε μικρότερα ποσοστά αναφέρθηκαν η απόρριψη από άλλους (40,2%), η κλοπή (40,2%), η ληστεία (38,4%) και η ειρωνεία (30%).

Screenshot 3Στην ερώτηση αν το παιδί που απαντά στο ερωτηματολόγιο έχει πέσει θύμα εκφοβισμού από άλλα παιδιά του σχολείου, το 56,3% απάντησε ποτέ, το 17,9% σπάνια, ενώ σε ίσα ποσοστά (11,6%) δόθηκαν απαντήσεις “πολύ συχνά” και “μερικές φορές”. Ένα ποσοστό 2,7% απάντησε συχνά. Αθροιστικά, ένα ποσοστό 43,7% απάντησε ότι έχει πέσει θύμα εκφοβισμού από άλλα παιδιά.

Screenshot 5Στην ερώτηση αν η/ο μαθήτρια/μαθητής έχει ασκήσει bullying το 59,8% απάντησε ποτέ, το 18,8% σπάνια, το 10,7% πολύ συχνά, το 7,1% μερικές φορές και το 3,6% συχνά.

Στην ερώτηση ποιοι ήταν οι λόγοι που η/ο μαθητής/μαθήτρια έχει ασκήσει bullying δόθηκαν 58 απαντήσεις. Σε ποσοστό 58,6% η απάντηση ήταν «γιατί με παροτρύνουν οι συμμαθητές/συμμαθήτριές μου», 36,2% «γιατί μου αρέσει να νοιώθω δυνατός/δυνατή», 32,8% «γιατί θέλω οι συμμαθήτριες/συμμαθητές μου να απευθύνονται πάντα σε εμένα» και 22,4% «γιατί επιθυμώ την αναγνώρισή μου από τους/τις συμμαθητές/συμμαθήτριές μου».

Στην ερώτηση «με τι είχε σχέση το πιο σοβαρό περιστατικό σχολικού εκφοβισμού που συνέβη στο σχολείο την τρέχουσα σχολική χρονιά», το 48,2% ανέφερε τον τόπο ή τη χώρα καταγωγής, το 36,6% ανέφερε το φύλο, το 33,9% το ότι το θύμα ανήκει σε κάποια μειονότητα, το 32,1% ανέφερε την οικονομική κατάσταση, το 29,5% το ότι το θύμα ανήκει σε κάποια άλλη παρέα/ομάδα του σχολείου, το 27% ανέφερε τις σεξουαλικές προτιμήσεις, το 18% τη νοητική κατάσταση και, τέλος, με ίδιο ποσοστό 0,9% δόθηκαν άλλες απαντήσεις (ότι έχει σχέση με τη σωματική κατάσταση, με κάποιο εξωτερικό χαρακτηριστικό, “not being cool”, φθόνος).

Screenshot 8Αναφορικά με το πού έγινε το περιστατικό, το 49,1% απάντησε στον προαύλιο χώρο/στον διάδρομο, το 27,7% απάντησε στην αίθουσα διδασκαλίας, το 19,6% εκτός σχολείου κατά την διάρκεια περίπατου/εκδρομής και ένα ποσοστό 3,6% απάντησε ότι έγινε στο γραφείο των εκπαιδευτικών.

Στην ερώτηση πότε έγινε το περιστατικό, το 47,3% απάντησε στο διάλειμμα, το 17,9% στην αίθουσα κατά την διάρκεια του μαθήματος, το 12,5% στην αίθουσα λίγο πριν το μάθημα, το 10,7% κατά τη διάρκεια περίπατου/εκδρομής, το 2,7% κατά τη διάρκεια κατάληψης, επίσης 2,7% σε μαθητική εκδήλωση, ενώ δόθηκαν από μία φορά (ποσοστό 0,9%) και οι απαντήσεις «κάπου», «άλλο», «την ώρα που πήγε να κάνει την ανάγκη του», «…και που λες είχε βγει με ένα φίλο ΜΚ …», «στο 3ο ΓΕΛ δεν έχει γίνει ποτέ bullying, επειδή είμαστε το ανώτερο σχολείο».

Screenshot 10Στην ερώτηση αν υπήρχαν άλλοι παρόντες στο περιστατικό μαθητές, το 84,8% απάντησε ναι, ενώ το 15,2% όχι. Και στην ερώτηση «πώς αντέδρασαν οι παρευρισκόμενοι μαθητές», το 50,9% απάντησε ότι γελούσαν, το 31,3% ότι απομακρύνθηκαν σα να μη συνέβη ποτέ το περιστατικό, το 24,1% προσπάθησαν να εμπλακούν για να τελειώσει νωρίτερα το περιστατικό, το 18,8% ότι προσπάθησαν να εμπλακούν για να συνεχιστεί το περιστατικό, το 11,6% ότι επιδοκίμαζαν, το 10,7% ότι τρομοκρατήθηκαν και το 7,1% ότι φοβήθηκαν.

Όσον αφορά στο τι περιλάμβανε το περιστατικό, το 73,2% απάντησε «προσβλητικές εκφράσεις και βρισιές», το 62,5% «υποτιμητικά σχόλια», το 34,8% «απειλές», το 32,1% «σωματική βία», το 23,2% «καταστροφή προσωπικών αντικειμένων», το 16,1% «σεξουαλική παρενόχληση», το 11,6% «διαδικτυακό εκφοβισμό» και το 8% «κλοπές».

Στην ερώτηση αν η/ο μαθήτρια/μαθητής ανέφερε σε κάποιον το περιστατικό , ένα ποσοστό 25,9% απάντησε «σε κανένα», ενώ το 42% απάντησαν «σε άλλους συμμαθητές», 28,6% στους γονείς του, 18,8% σε εξωσχολικούς φίλους, 12,5% σε κάποιο άλλο πρόσωπο, 12,5% στη Διευθύντρια του σχολείου, 10,7% στον υπεύθυνο εκπαιδευτικό και 8,9% «σε συγγενείς».

Στην ερώτηση αν η/ο μαθήτρια/μαθητής αισθάνεται ασφάλεια στο σχολείο κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, ένα ποσοστό 19,6% απάντησε καθόλου, 31,3% αρκετά, 28,6% πολύ, 17,9% λίγο και 2,7% πολύ λίγο. Screenshot 13

Στη συνέχεια ζητήθηκε να προταθούν ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν για να αισθάνεται η/ο μαθήτρια/μαθητής ασφάλεια στο χώρο του σχολείου. Το 49,1% απάντησε να υπάρχει ψυχολόγος στο σχολείο που θα συμβάλει στη διαχείριση των περιστατικών βίας, 46,4% οι εκπαιδευτικοί να ενδιαφέρονται περισσότερο για τους μαθητές, 31,3% να υπάρχει ομάδα υπεύθυνη για τη διαχείριση των περιστατικών βίας, 31,3% να είναι η διεύθυνση και οι εκπαιδευτικοί αυστηροί σε περιστατικά βίας και 30,4% οι μαθητές να εκπαιδευτούν στο να επιλύουν με ειρηνικά μέσα τις διαφορές τους.

Στην ερώτηση «τι ένιωσες όταν αντιλήφθηκες το περιστατικό βίας», το 49,1% απάντησε θυμό, 42,9% στενοχώρια, 34,8% διάθεση συμπαράστασης, 27,7% αδιαφορία, 26,8% φόβο και 15,2% αγωνία.

Screenshot 16Στην ερώτηση αν υπάρχει στο σχολείο ομάδα διαχείρισης περιστατικών βίας, το 53,6% απάντησε όχι και το 46,4% ναι.

Τέλος, στο αν ο/η μαθητής/μαθήτρια θα ήθελε να συμμετάσχει σε ομάδα διαχείρισης συγκρούσεων και καταπολέμησης του bullying, το 50% απάντησε ναι και το 50% όχιScreenshot 17