Συνέντευξη με τον ποιητή Γιώργο Γκανέλη

gkanelis

Συνέντευξη του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη

Ο Γιώργος Γκανέλης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι καθηγητής Φιλολογίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Με την ποίηση ασχολείται εδώ και μερικές δεκαετίες.

Τα ποιήματα τα κράτησε στο συρτάρι του, τα δούλεψε πολύ, γιατί είναι τελειομανής και όταν αισθάνθηκε ότι είναι έτοιμος παρέδωσε την ποιητική του συλλογή στις εκδόσεις Στοχαστής. Στις εκδόσεις Στοχαστής που κοντεύουν να κλείσουν σχεδόν μισό αιώνα. Με χαρά σας παρουσιάζουμε τον ποιητή Γιώργο Γκανέλη.

1) Ποια ήταν η αφορμή για να εκδοθεί η συλλογή «Ανάπηροι δρομείς», εκδόσεις Στοχαστής;

Επειδή δεν είμαι και πολύ κοινωνικό άτομο, πάντα η έκθεση στο κοινό με τρόμαζε. Από την άλλη όμως, τα ίδια μου τα ποιήματα με πίεζαν αφόρητα να τα ανασύρω από το σκοτάδι της αφάνειας και να τα απλώσω στο φως του ήλιου. Όταν συνειδητοποίησα την ενηλικίωσή τους, εκπλήρωσα την υποχρέωση που είχα απέναντί τους.

2) Η εποχή μας χαρακτηρίζεται για την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια. Πώς μπορεί ο ποιητής να αντισταθεί;

Για την ποίηση και γενικά για την τέχνη η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια μπορούν να εκληφθούν ως γενεσιουργός δύναμη και να αποτελέσουν γόνιμη πηγή έμπνευσης.
Άλλωστε και οι ποιητές από τη φύση τους βρίσκονται σε συνεχή ρήξη με παγιωμένες καταστάσεις και ελκύονται από το αναπάντεχο και το τυχαίο. Βαδίζουν σε ανεξερεύνητες ατραπούς και αντιτίθενται στη μονιμότητα και στη σιγουριά.

3) Τα ποιήματά σας χαρακτηρίζονται από την υπαρξιακή αγωνία αλλά και από το σαρκασμό στα καθημερινά προβλήματα. Μπορεί ακόμη να συνεχίσει να κάνει όνειρα ο μέσος νεοέλληνας;

Η χρεοκοπία που βιώνουμε δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πρωτίστως πνευματική και αξιακή. Τα όνειρα προϋποθέτουν κάποιους στόχους για επίτευξη. Ποιοι είναι αυτοί οι στόχοι; Μήπως υλικοί, καταναλωτικοί και ευδαιμονικοί; Δυστυχώς η παγκοσμιοποίηση εξυφαίνει τέτοιου είδους όνειρα…

4) Η πρώτη σας συλλογή εκδόθηκε. Ποια είναι τα συναισθήματά σας; Θα υπάρξει κάποια συνέχεια;

Υπάρχει μία ποικιλία συναισθημάτων. Τα ευχάριστα συναισθήματα εναλλάσσονται με αμηχανία και αγωνία για την έκβαση αυτής της απόπειρας. Αν όλα πάνε καλά θα συνεχίσω να εκτίθεμαι.

5) Τα ποιήματα της  ποιητικής συλλογής γράφτηκαν στα Γιάννενα και στην Αθήνα. Δεν παρουσιάζουν όμως και κάποιες αντιφάσεις αφού μιλάμε για δύο διαφορετικούς κόσμους;

Όταν γράφτηκαν τα ποιήματα αυτά, η μία πόλη αποτελούσε στο μυαλό μου συμπλήρωμα της άλλης. Όποτε βρισκόμουν στα Γιάννενα σκεφτόμουν την Αθηνα και το αντίστροφο. Η σύγκρουση των δύο αυτών κόσμων ήταν για μένα μόνο εξωτερική και δεν έχει υπεισέλθει μέσα στα ποιήματα. Υπήρξε ασυνείδητα ένας ομαλός μετασχηματισμός των αντιθέσεων που οφειλόταν στην εξοικείωσή μου με την Ηπειρώτικη πόλη. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και σε προγενέστερα ανέκδοτα ποιήματά μου της περιόδου 1983-1985.

6) Είσαστε καθηγητής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αλήθεια πώς θα σας αντιμετωπίσουν οι μαθητές  σας όταν μάθουν ότι είσαστε και ποιητής;

Ήδη το γνωρίζουν και η πρώτη αντίδρασή τους ηταν θετική. Τις επόμενες μέρες διαπίστωσα ότι έδειχναν περισσότερο ενδιαφέρον για το μάθημα της Λογοτεχνίας. Επίσης μου ζητούσαν να τους προτείνω κάποιους καταξιωμένους Έλληνες ποιητές. Αυτό ήταν για μένα μία ηθική δικαίωση.

7) Ποιο είναι το αγαπημένο σας μέρος όταν γράφετε;

Ένα ποίημα μπορεί να γραφτεί στο δωμάτιο του σπιτιού, σε μια ερημική παραλία, σε κάποια συναυλία, σε ένα αυτοκίνητο την ώρα που πέφτει ψιλόβροχο στο τζάμι, στο παγκάκι μιας πλατείας κοιτάζοντας τα αδέσποτα σκυλιά, ακόμα και κατά τη διάρκεια μιας πορείας. Σημασία δεν έχει το μέρος αλλά η έμπνευση…

8) Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;

Ως φιλόλογος έχω διαβάσει τους περισσότερους Έλληνες ποιητές. Ξεκίνησα με Καρυωτάκη, Σεφέρη, Ελύτη, Καβάφη και σταδιακά ανακάλυψα και τους νεότερους της Α΄και Β’μεταπολεμικής γενιάς καθώς και της γενιάς του ’70. Το τελευταίο διάστημα εντρυφώ ενδελεχώς στην ποίηση του Σαχτούρη. Επίσης θεωρώ, όχι μόνο σημαντικούς στιχουργούς αλλά και ποιητές τον Αλκαίο και τον Τριπολίτη. Άλλωστε, το έντεχνο ελληνικό τραγούδι έχει επιδράσει καταλυτικά στην ποίησή μου, αν σκεφτείτε ότι μεγάλωσα έχοντας κολλημένη τη βελόνα του ραδιοφώνου στο Δεύτερο Πρόγραμμα και αργότερα στον Μελωδία.

9) Θα μπορούσε ένας νέος στην σημερινή εποχή να μιλήσει με λόγια αγάπης στην αγαπημένη του χρησιμοποιώντας στίχους από την ελληνική ποίηση;

Το θεωρώ δύσκολο γιατί η εποχή μας είναι άκρως πεζή και μηχανιστική. Οι κώδικες επικοινωνίας των νεαρών ζευγαριών επηρεάζονται και διαμορφώνονται κυρίως απο την τηλεόραση και το διαδίκτυο. Ο ποιητικός λόγος εκλαμβάνεται ως μία ανορθόδοξη συμπεριφορά.

10) Ποιος είναι ο αγαπημένος σας στίχος;

Πρόχειρα μου έρχεται στο μυαλό ο στίχος του Αναγνωστάκη: «Η αγάπη είναι ο φόβος που μας ενώνει με τους άλλους».

11) Τι θα προτείνατε στους νέους που γράφουν ποίηση;

Κάθε γενιά έχει το δικό της τρόπο έκφρασης και τη δική της θεματολογία. Οι ηθικές αξίες, η παιδεία, η κοινωνία, ο πολιτισμός και η τεχνολογία είναι οι κυριότεροι παράγοντες που διαμορφώνουν την τέχνη μιας εποχής. Άρα, οι νέοι ποιητές δε θα πρέπει να μιμούνται τους παλαιότερους αλλά να αξιοποιούν δημιουργικά τα τρέχοντα αισθητικά και κοινωνικά ρεύματα. Επίσης, ως προς τη μορφή να προσέξουν την ορθή χρήση της γλώσσας. Ως προς το περιεχόμενο, να μην αναλώνονται σε ερωτικές εξομολογήσεις και ανέφικτα όνειρα. Υπάρχουν και τα καθημερινά προβλήματα…

…………

Το ποίημα “Αθώοι” είναι από το δεύτερο βιβλίο του ποιητή

που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ

με τίτλο

“Ο σκοπευτής της μνήμης”

ΑΘΩΟΙ

Αρχίσαμε νωρίς το παιχνίδι που τελειώνει αργά
δώσαμε την ευχή στους ζωντανούς, κλείσαμε το παράθυρο
και μετά αντικρίσαμε τις μορφές
πάνω στο ταβάνι, δίπλα στον τοίχο, παντού.

Το νερό πια είναι πικρό και αλμυρό
σαν τους σκυφτούς εργάτες των ναυπηγείων
που δουλεύουν μέσα στα σίδερα του χειμώνα
και το αγιάζι γίνεται αίμα τους
κι οι καπετάνιοι περιμένουν σινιάλο
για να σηκώσουν άγκυρα, για να σηκώσουν τη ζωή μας
λίγο πιο ψηλά, μεταξύ ουρανού και θάλασσας
ενώ στη στεριά τα ίδια και τα ίδια ανέκδοτα χωρίς γέλιο
μια βουβή κατάληξη κάθε φθόγγος, κάθε ήχος
κι εσύ να χαίρεσαι τη λύπη σου σαν κι εμάς
που έχουμε αντλήσει τα χρώματα απ’ τις πληγές·
προχωράμε με βήματα άχαρα και κίτρινα
μια αρρώστια εγκυμονεί στα όνειρά μας
ανήλικα σώματα κοριτσιών προσφέρουν τη γύμνια τους
κι ενώ πλησιάζει η Πρωτοχρονιά χωρίς υποσχέσεις
μονάχα ύμνοι και ψαλμωδίες από το ράδιο
ηχούν στ’ αυτιά μας σαν μια χαμένη πατρίδα
χωρίς πόλεμο, χωρίς μάχη.

Κύριε των συναισθημάτων και της ευαισθησίας
δώσε πνοή στις μελαγχολικές μας Κυριακές
δος ημίν μια καθαρή μέρα, μια έναστρη νύχτα
σκέπασε με μανδύες τις ωραιοπαθείς καλλονές
που ενοχλούν τα μάτια μας – είμαστε αθώοι.




Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση