Μία από τις αρχαιότερες βυθισμένες πόλεις, λίγα λεπτά από την Παντάνασσα στα Νότια της Λακωνίας, αναδημιουργήθηκε ψηφιακά, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Ένα λιμάνι, σπίτια με κήπους, ρούχα απλωμένα στις αυλές, δρόμοι και πλατείες, συνθέτουν μία πόλη με στοιχεία από τον αστικό τρόπο ζωής. Μόνο που εδώ μιλάμε για την εποχή του Χαλκού!
Το Παυλοπέτρι, η υποβρύχια πόλη στα ανοικτά των ακτών της νότιας Λακωνίας στην Πελοπόννησο, είναι περίπου 5.000 ετών και είναι ο αρχαιότερος βυθισμένος αρχαιολογικός χώρος. Είναι μοναδικός γιατί έχει ένα σχεδόν πλήρες σχέδιο πόλης, που περιλαμβάνει δρόμους, κτίρια και τάφους. Ανακαλύφθηκε το 1967 από τον Nicholas Flemming και χαρτογραφήθηκε το 1968 από μια ομάδα αρχαιολόγων από το Cambridge.
Το όνομα Παυλοπέτρι είναι το σύγχρονο όνομα για το νησάκι και την παραλία. Το αρχαίο όνομα ή ονόματα είναι άγνωστα. Έχει τουλάχιστον 15 κτίρια βυθισμένα σε 3 έως 4 μέτρα νερού. Οι νεότερες ανακαλύψεις για το 2009 και μόνο καλύπτουν 9.000 μ2. Το Παυλοπέτρι ήταν μια πόλη με άριστη ρυμοτομία, που περιλάμβανε ένα πολύ καλά κατασκευασμένο οδικό δίκτυο. Ανεξάρτητες και μη οικίες μέχρι και δύο ορόφων, συνυπήρχαν με δημόσια κτίρια. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το πολύπλοκο σύστημα διαχείρισης του νερού που σύμφωνα με τα ευρήματα περιλάμβανε κανάλια και υδροροές.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου», δήλωσε ο Δρ. Τζον Χέντερσον, καθηγητής υποθαλάσσιας αρχαιολογίας του πανεπιστημίου του Νότινγχαμ.
Αυτά που ανακάλυψαν ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Βρήκαν μια πόλη με κτίρια, πλατείες, δρόμους και μνημεία. Ο βυθός είναι γεμάτος με διασκορπισμένα αγγεία. Στην ίδια περιοχή εντοπίστηκε μεγάλο κτίριο, μήκους 35 μέτρων, που μάλλον αποτελούσε έδρα και κατοικία της πολιτικής ηγεσίας της πόλης. Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν την απάντηση στο ερώτημα γιατί βυθίσθηκε η πόλη. Υπάρχουν τρεις θεωρίες. Η πρώτη είναι ότι ανέβηκε σταδιακά η στάθμη της θάλασσας, η δεύτερη ότι υποχώρησε το έδαφος και η τρίτη ότι βυθίσθηκε από σεισμούς και τσουνάμι.
Νωρίτερα, τα ερείπια χρονολογούνταν στη Μυκηναϊκή περίοδο, 1600-1100 π.Χ.. Αργότερα μελέτες έδειξαν μια παλαιότερη ημερομηνία κατοίκησης που αρχίζει το αργότερο από το 2800 π.Χ., γι ‘αυτό περιλαμβάνει επίσης υλικό από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού και την Μεσομινωική. Τώρα πιστεύεται ότι η πόλη βυθίστηκε γύρω στο 1000 π.Χ.. Η περιοχή δεν κατάφερε να αναδυθεί, γι ‘αυτό δεν ξαναχτίστηκε ούτε διαταράχτηκε από τη γεωργία.
Παρά το γεγονός ότι διαβρώθηκε με την πάροδο των αιώνων, η διάταξη της πόλης είναι όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια. Ο χώρος είναι υπό απειλή βλάβης από βάρκες που σύρουν άγκυρες, καθώς και από τους τουρίστες και τους κυνηγούς σουβενίρ.
Η επιτόπια έρευνα του 2009 ήταν σε μεγάλο βαθμό για να χαρτογραφήσει την περιοχή. Είναι η πρώτη βυθισμένη πόλη που ερευνάται ψηφιακά σε τρεις διαστάσεις με τεχνικές χαρτογράφησης Sonar.
Ένα από τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν η διαπίστωση ότι η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας (από τα πολλά υφαντικά βάρη που βρέθηκαν στην περιοχή). Επίσης, ανασκάφηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια (από την Κρήτη), που δείχνουν ότι η πόλη ήταν ένα σημαντικό εμπορικό λιμάνι.
